Σαν σήμερα…
Στις 17 Δεκεμβρίου 1974 πέθανε, στην Florida των ΗΠΑ σε ηλικία 49 ετών, ο σπουδαίος λαϊκός τραγουδιστής, συνθέτης και μπουζουξής Σταύρος Τζουανάκος. Είχε γεννηθεί στον Πειραιά το 1925.
Ο Σταύρος Τζουανάκος υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του μεταπολεμικού λαϊκού τραγουδιού. Ξεχωριστός τραγουδιστής, συνθέτης και μπουζουξής συνεργάστηκε, με όλους, σχεδόν, τους λαϊκούς συνθέτες εκείνης της εποχής. Και νομίζω πως μέχρι σήμερα το έργο του δεν αναγνωρίστηκε όσο του αξίζει.
Ο Σταύρος Τζουανάκος τραγούδησε σε πρώτη εκτέλεση δημιουργίες συνθετών όπως ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Μανώλης Χιώτης, ο Γιώργος Μητσάκης, ο Θόδωρος Δερβενιώτης, ο Γιώργος Λαύκας, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης και άλλοι.
Όσον αφορά τη συνθετική του δραστηριότητα, τα περισσότερα τραγούδια του τα δισκογράφησε με τη δική του φωνή. Δημιουργίες του όμως δισκογραφήθηκαν σε πρώτη εκτέλεση, για τα γραμμόφωνα της εποχής και από ερμηνευτές και ερμηνεύτριες όπως ο Στελλάκης Περπινιάδης, η Ιωάννα Γεωργακοπούλου, ο Πρόδρομος Τσαουσάκης, η Μαρίκα Νίνου, η Στέλλα Χασκίλ, η Ρένα Στάμου, η Καίτη Γκρέυ, η Γιώτα Λύδια και άλλοι.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’50 ο Σταύρος Τζουανάκος ταξίδεψε για εμφανίσεις στην Αμερική, όπου τελικά έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του. Όπως αναφέρει σε σημείωμά του ο ερευνητής του λαϊκού τραγουδιού Βαγγέλης Αρναουτάκης, από το 1956 μέχρι το 1970 ο Τζουανάκος ηχογράφησε στις εταιρείες Balkan, Astro, Eurotone, Titan, United, Artist κ.α. πρωτότυπα νέα τραγούδια του, καθώς και επανεκτελέσεις γνωστών δικών του τραγουδιών και άλλων.* Τραγούδια του κυκλοφόρησαν επίσης σε δίσκους 45 στροφών από τις εταιρείες ΝΙΝΑ, Apollo, Rca Victor και Belphon.
Τα 45άρια του Τζουανάκου στην Columbia
Σε δυο ταξίδια του στην Ελλάδα το 1962 και το 1965 ο Σταύρος Τζουανάκος ηχογράφησε μια σειρά από τραγούδια, τα περισσότερα καινούργια, σε δική του μουσική και με τη δική του φωνή, που κυκλοφόρησαν από τις εταιρείες Columbia και His master’s voice σε δίσκους 45 στροφών. Εκτός από τον ίδιο, σε αυτή τη σειρά ηχογραφήσεων συμμετείχαν η Γιώτα Λύδια, η Πόλυ Πάνου, η Καίτη Γκρέυ, ο Πάνος Γαβαλάς, ο Στράτος Διονυσίου και η Βίκυ Μοσχολιού στην πρώτη σόλο ηχογράφησή της για τη δισκογραφία. Συμμετείχαν επίσης η Βούλα Γκίκα, ο Χρηστάκης και η Άννα Χρυσάφη που έκαναν τα σεγόντα.
Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει βεβαίως να γίνει στα δυο ποτ πουρί με τις «Μεγάλες επιτυχίες του Σταύρου Τζουανάκου» που ηχογραφήθηκαν το Γενάρη του 1962 και κυκλοφόρησαν σε δίσκο 45 στροφών extended play.
Ένα «θολό» σημείο στις ηχογραφήσεις αυτής της περιόδου είναι η τύχη του τραγουδιού «Την περιμένει μα δεν έρχεται», που ηχογραφήθηκε σε τρίτη εκτέλεση στις 11 Ιουλίου 1962, μαζί με την επανεκτέλεση του «Μαχαραγιά» με τον Πάνο Γαβαλά, αλλά, όπως μας πληροφόρησε ο Βαγγέλης Αρναουτάκης, εκδόθηκε μόνο σε δείγμα και δεν κυκλοφόρησε στην αγορά. Αντίθετα, ο «Μαχαραγιάς» συμπεριλήφθηκε στα χρόνια του ’80 σε συλλογή επιτυχιών του Πάνου Γαβαλά.
Δυστυχώς, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, οι ηχογραφήσεις αυτές, που πραγματοποιήθηκαν το 1962 και το 1965 στην Columbia, παραμένουν μέχρι σήμερα ανέκδοτες σε μεγάλο δίσκο ή cd.
1) Η ανεμόσκαλα (Σταύρος Τζουανάκος) Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SCDG-3089, 1962)
2) Καταραμένη θάλασσα (Σταύρος Τζουανάκος) Γιώτα Λύδια
(Columbia SCDG-3089, 1962)
3) Να γυρίσεις ξανά (Σταύρος Τζουανάκος – Χαράλαμπος Βασιλειάδης) Σταύρος Τζουανάκος – Χρηστάκης- Βούλα Γκίκα
(Columbia SCDG-3093, 1962)
4) Πες μου πού πας (Σταύρος Τζουανάκος) Πόλυ Πάνου – Χρηστάκης
(Columbia SCDG-3093, 1962)
5) Ποιος δεν έχει αγαπήσει (Σπύρος Ζαγοραίος – Νίκος Δαλέζιος) Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SCDG-3115, 1962)
6) Άνοιξε πόρτα μου βαριά (Σταύρος Τζουανάκος) Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SCDG-3127, 1962)
7) Κλαίω απαρηγόρητα (Σταύρος Τζουανάκος) Καίτη Γκρέυ
(Columbia SCDG-3127, 1962)
8) Γυναίκα είναι γυναίκα μένει (Σταύρος Τζουανάκος) Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SCDG-3128, 1962)
9) Θέλω να πάψεις να γελάς (Σταύρος Τζουανάκος) Γιώτα Λύδια - Χρηστάκης
(Columbia SCDG-3128, 1962)
10) Μια Κυριακή χαράματα (Σταύρος Τζουανάκος – Νίκος Χάρος) Καίτη Γκρέυ
(Columbia SCDG-3149, 1962)
11) Να ‘ξερες πόσο πόνεσα Σταύρος Τζουανάκος – Νίκος Χάρος) Βίκυ Μοσχολιού – Σταύρος Τζουανάκος
Columbia SCDG-3149, 1962)
12) Με πνίγει ο πόνος (Γιώργος Λαύκας) Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SCDG-3153, 1962)
13) Την περιμένει μα δεν έρχεται (3η εκτέλεση) (Σταύρος Τζουανάκος) Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SCDG-3174, 1962, ακυκλοφόρητο)
14) Ο μαχαραγιάς (Σταύρος Τζουανάκος – Νίκος Γκούμας) Πάνος Γαβαλάς- Βούλα Γκίκα
(Columbia SCDG-3174, 1962)
15) Να καταργηθεί η προίκα (Σταύρος Τζουανάκος) Σταύρος Τζουανάκος – Βούλα Γκίκα
(Columbia SCDG-3187, 1962)
16) Βήμα βήμα (Σταύρος Τζουανάκος) Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SCDG-3187, 1962)
17) Έχει και χαράματα (Πάνος Πετσάς – Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Σταύρος Τζουανάκος – Βούλα Γκίκα
(His master’s voice 7PG-3153, 1962)
18) Ο κόσμος είναι αχάριστος (Θόδωρος Δερβενιώτης) Σταύρος Τζουανάκος
(His master’s voice 7PG-3170, 1962)
19) Τι έκανα, τι έκανα (Σταύρος Τζουανάκος) Σταύρος Τζουανάκος – Βούλα Γκίκα
(His master’s voice 7PG-3175, 1962)
20) Αυτά είναι τα γούστα μου (Ο χαρακτήρας μου) (Σταύρος Τζουανάκος) Σταύρος Τζουανάκος
(His master’s voice 7PG-3175, 1962)
21) Μεγάλες επιτυχίες του Σταύρου Τζουανάκου
α) 1) Σταλαγματιά - σταλαγματιά (Σταύρος Τζουανάκος- Nίκος Γκούμας) Πόλυ Πάνου
2) Ένας διαβάτης (Σταύρος Τζουανάκος - Κώστας Κοφινιώτης) Στράτος Διονυσίου
3) Τι να σε κάνω αφού πια δεν σ’ αγαπώ (Σταύρος Τζουανάκος - Νίκος Γκούμας) Γιώτα Λύδια, Χρηστάκης
4) Λίγα ψίχουλα αγάπης σου γυρεύω (Σταύρος Τζουανάκος - Κώστας Βίρβος) Σταύρος Τζουανάκος, Χρηστάκης
β 1) Μα είναι και Θεός (Σταύρος Τζουανάκος - Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Σταύρος Τζουανάκος, Χρηστάκης
2) Κρίμα τέτοιο παλληκάρι (Κρίμα τέτοια λεβεντιά) (Σταύρος Τζουανάκος - Κώστας Κοφινιώτης) Πάνος Γαβαλάς
3) Του χωρισμού η μαχαιριά (Όταν θα πω εγώ το αχ!) (Σταύρος Τζουανάκος - Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Πόλυ Πάνου
4) Όπου άνθρωπος κακία (Αδικία) (Σταύρος Τζουανάκος - Κώστας Κοφινιώτης) Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SEGG 2601, extended play, 1962)
22) Σκέψου το καλά (Σταύρος Τζουανάκος) Σταύρος Τζουανάκος – Άννα Χρυσάφη
(His master’s voice 7PG-3454, 1965)
23) Γιατί να μην το πεις (Σταύρος Τζουανάκος – Χρήστος Αργυρόπουλος) Γιώτα Λύδια
(His master’s voice 7PG-3454, 1965)
Παράλληλες κυκλοφορίες ή ανατυπώσεις από δίσκους 78 στροφών
1) Ας ειν’ καλά τ’ αγόρι μου (Μανώλης Χιώτης – Χρήστος Κολοκοτρώνης) Γιώτα Λύδια – Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SEGG – 2505, ext.play, 1955)
2) Έχουν αλλάξει οι καιροί (Γιάννης Πολίτης) Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SEGG – 2571, ext.play, 1958)
3) Μπεκρής ξεμυαλισμένος (Μπάμπης Μπακάλης – Δημήτρης Γκούτης) Γρηγόρης Μπιθικώτσης – Καίτη Γκρέυ – Σταύρος Τζουανάκος
(Columbia SEGG – 2556, ext.play, 1958)
4) Χίλιες γυναίκες γλέντησα (Σταύρος Τζουανάκος – Νίκος Ρούτσος) Σταύρος Τζουανάκος
(His master’s voice 7EGG -2561, ext.play, 1958)
5) Λίγα ψίχουλα αγάπης σου γυρεύω (Σταύρος Τζουανάκος – Κώστας Βίρβος) Έφη Νερούτσου – Σταύρος Τζουανάκος
(His master’s voice 7PG -2527, 1958 / His master’s voice 7EGG -2561, ext.play, 1958 / His master’s voice 7EGG -2568, ext.play, 1958)
6) Λίγα ψίχουλα αγάπης σου γυρεύω (Σταύρος Τζουανάκος – Κώστας Βίρβος) Άννα Χρυσάφη – Πάνος Γαβαλάς (Parlophone GDSP – 2510, 1958)
*Πηγή: Βιογραφικό του Σταύρου Τζουανάκου από τον Βαγγέλη Αρναουτάκη στο ένθετο του cd «Σταύρος Τζουανάκος – Μύθοι της δεκαετίας του ‘50», Άνοδος, 1997.
