Στα μέσα του Ιούνη του 1994 ο Μάνος Χατζιδάκις «αποφάσισε να γίνει ‘’Λαχειοπώλης του Ουρανού’’».
Πολλά θα γραφτούν αυτές τις μέρες για τον αγαπημένο μας συνθέτη. Το καλλιτεχνικό του αποτύπωμα έχει μείνει βαθιά μέσα μας σε ό,τι αφορά την προσωπική μας ζωή, αλλά και τη συλλογική μας μνήμη.
Εδώ θέλω να σημειώσω λίγα και διαφορετικά σε σχέση με τη μουσική του, που πιστεύω ότι δεν είναι και τόσο γνωστά.
Ας θυμηθούμε τα λόγια του:
«Σπούδασα τον έρωτα»
«Παράδοση είναι να δημιουργείς εκ του μηδενός.»
«Η Αριστερά μπορεί να έχει στις τάξεις της κάθε άνθρωπο που έχει ανησυχίες και δε συμβιβάζεται με την καταναλωτική κοινωνία.»
Συνομιλία με δημοσιογράφο «Κοιτάξτε, το μόνο που θεωρώ απαραίτητο στη ζωή μου είναι ο έρωτας. Αυτό με αιτιολογεί ότι υπάρχω, τίποτε άλλο. Ούτε η μουσική ούτε η λογοτεχνία ούτε η ποίηση μου είναι απαραίτητες.»
Δημοσιογράφος: «Ούτε η μουσική;»
-«Όχι δε μου είναι απαραίτητη. Αν μου είτε ότι δε θα γράψω μουσική, δε θα πεθάνω, όπως λέει κι ο Ρίλκε. Αλλά μου είναι απαραίτητη τη στιγμή που δεν ξέρω τίποτα άλλο να κάνω. Αν είχα πολλά χρήματα, ίσως να μην έγραφα μουσική και θα ήταν καλύτερα. Δηλαδή ξεκίνησα να κάνω μουσική, γιατί έπρεπε να κερδίζω τα προς το ζην».
Δημοσιογράφος: «Πιστεύετε ότι η Ελλάδα μπαίνοντας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα χάσει την ταυτότητά της;»
Απάντηση: «Ποια ταυτότητά της; Εσείς νιώθετε απόγονος του Περικλή; Ο χρόνος θα δείξει τι θα σωθεί».
Γράφει στα 1968 στον φίλο του Δημήτρη Βερνίκο από την Αμερική μεταξύ άλλων: «Μέσα μου νιώθω παιδί και άντρας. Ούτε δυνατός ούτε αδύναμος, ήρεμος για ό,τι έγινε κι ό,τι πρόκειται να γίνει. Θα ήθελα να χορεύω ατελείωτα αυτές τις ώρες, όχι τόσο από χαρά, όσο από το να υπάρξω μαζί με τους άλλους χωρίς λογική. Δεν γίνεται. Είμαι ποιητής. Αυτό σημαίνει αποχή, ευαισθησία και σκέψη».
Και συνεχίζει: «Έχει αποδειχθεί πως μόνο γυναίκες με έχουν εμπνεύσει μέχρι σήμερα σε πείσμα των ερωτικών μου ενδιαφερόντων.»
Ο Μάνος Χατζιδάκις επηρεάστηκε από τις εξεγέρσεις του ΄68 και από την πολιτιστική επανάσταση του Μάο, που τη θεωρούσε ποιητική. Πίστευε ότι ως ελεύθερος πολίτης μπορούσε να εμπεριέχει εντός του και την δεξιά πολιτική θέση, αλλά και την αριστερά κι αυτά σε μία διαρκή εναλλαγή ανάλογα με τις περιστάσεις.
Ως τολμηρός και καινοτόμος είχε προτείνει στον πολιτικό που συμπαθούσε ιδιαίτερα, τον Λεωνίδα Κύρκο, να παίξει φυσαρμόνικα και να τον συνοδεύσει η Ορχήστρα των Χρωμάτων. Ο Κύρκος δίστασε κι έτσι δεν έγινε. (Μπορώ να φανταστώ την έκπληξή του αν άκουγε το διπλό σφύριγμα του Λ.Κ. σε έργα του Μπετόβεν).
Ο Χατζιδάκις υπήρξε πάνω απ’ όλα καταστασιακός, πιστός στην καλή παρέα με έντονη απέχθεια στη βία, την εθνικοφροσύνη, τις παρελάσεις, τα στρατιωτικά καθεστώτα.
Το πιάνο εκεί στην Παιανία, όπου πήγαινε, είναι στη θέση του. Κάποιο βράδυ θα μας καλέσει σαν μέσα σε όνειρο να μας πει ότι η μουσική εμπεριέχεται μέσα στην ατμόσφαιρα. Ακούστε την!
Η δική μου κατάθεση στον Μάνο Χατζιδάκι ήταν στην επέτειο των τριών χρόνων από το θάνατό του. Επιμελήθηκα στο Καφέ Παράσταση αφιέρωμα με καλεσμένους τους φίλους του. Έτσι ο Κουμανταρέας μίλησε για τον «Χατζιδάκι του Καφενείου», ο Κούνδουρος για τη σχέση του με τον κινηματογράφο και το θέατρο, ο Σαββόπουλος για την αγάπη του για το ρεμπέτικο, Ο Χρονάς «για το άσπρο και το μαύρο στον Μάνο Χατζιδάκι». Μουσικά συμμετείχαν με πολύ ιδιαίτερο τρόπο: Κουρουπός, Σακκάς, Φαραντούρη, Σαββίδη, Γιαννάτου, Πλατύραρχος, Λογιάδης (τέσσερα χέρια σ ένα πιάνο-χαμόγελο τζοκόντας) και άλλοι εκλεκτοί καλεσμένοι. Η εκδήλωση μεταδόθηκε απευθείας σε όλο τον κόσμο από τις συχνότητες της ΕΡΑ.
Είμαι βέβαιος ότι από όλους τους ήρωές του «θα νοσταλγεί περισσότερο τον ‘’Κυρ Αντώνη’’»
Πολλά θα γραφτούν αυτές τις μέρες για τον αγαπημένο μας συνθέτη. Το καλλιτεχνικό του αποτύπωμα έχει μείνει βαθιά μέσα μας σε ό,τι αφορά την προσωπική μας ζωή, αλλά και τη συλλογική μας μνήμη.
Εδώ θέλω να σημειώσω λίγα και διαφορετικά σε σχέση με τη μουσική του, που πιστεύω ότι δεν είναι και τόσο γνωστά.
Ας θυμηθούμε τα λόγια του:
«Σπούδασα τον έρωτα»
«Παράδοση είναι να δημιουργείς εκ του μηδενός.»
«Η Αριστερά μπορεί να έχει στις τάξεις της κάθε άνθρωπο που έχει ανησυχίες και δε συμβιβάζεται με την καταναλωτική κοινωνία.»
Συνομιλία με δημοσιογράφο «Κοιτάξτε, το μόνο που θεωρώ απαραίτητο στη ζωή μου είναι ο έρωτας. Αυτό με αιτιολογεί ότι υπάρχω, τίποτε άλλο. Ούτε η μουσική ούτε η λογοτεχνία ούτε η ποίηση μου είναι απαραίτητες.»
Δημοσιογράφος: «Ούτε η μουσική;»
-«Όχι δε μου είναι απαραίτητη. Αν μου είτε ότι δε θα γράψω μουσική, δε θα πεθάνω, όπως λέει κι ο Ρίλκε. Αλλά μου είναι απαραίτητη τη στιγμή που δεν ξέρω τίποτα άλλο να κάνω. Αν είχα πολλά χρήματα, ίσως να μην έγραφα μουσική και θα ήταν καλύτερα. Δηλαδή ξεκίνησα να κάνω μουσική, γιατί έπρεπε να κερδίζω τα προς το ζην».
Δημοσιογράφος: «Πιστεύετε ότι η Ελλάδα μπαίνοντας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα χάσει την ταυτότητά της;»
Απάντηση: «Ποια ταυτότητά της; Εσείς νιώθετε απόγονος του Περικλή; Ο χρόνος θα δείξει τι θα σωθεί».
Γράφει στα 1968 στον φίλο του Δημήτρη Βερνίκο από την Αμερική μεταξύ άλλων: «Μέσα μου νιώθω παιδί και άντρας. Ούτε δυνατός ούτε αδύναμος, ήρεμος για ό,τι έγινε κι ό,τι πρόκειται να γίνει. Θα ήθελα να χορεύω ατελείωτα αυτές τις ώρες, όχι τόσο από χαρά, όσο από το να υπάρξω μαζί με τους άλλους χωρίς λογική. Δεν γίνεται. Είμαι ποιητής. Αυτό σημαίνει αποχή, ευαισθησία και σκέψη».
Και συνεχίζει: «Έχει αποδειχθεί πως μόνο γυναίκες με έχουν εμπνεύσει μέχρι σήμερα σε πείσμα των ερωτικών μου ενδιαφερόντων.»
Ο Μάνος Χατζιδάκις επηρεάστηκε από τις εξεγέρσεις του ΄68 και από την πολιτιστική επανάσταση του Μάο, που τη θεωρούσε ποιητική. Πίστευε ότι ως ελεύθερος πολίτης μπορούσε να εμπεριέχει εντός του και την δεξιά πολιτική θέση, αλλά και την αριστερά κι αυτά σε μία διαρκή εναλλαγή ανάλογα με τις περιστάσεις.
Ως τολμηρός και καινοτόμος είχε προτείνει στον πολιτικό που συμπαθούσε ιδιαίτερα, τον Λεωνίδα Κύρκο, να παίξει φυσαρμόνικα και να τον συνοδεύσει η Ορχήστρα των Χρωμάτων. Ο Κύρκος δίστασε κι έτσι δεν έγινε. (Μπορώ να φανταστώ την έκπληξή του αν άκουγε το διπλό σφύριγμα του Λ.Κ. σε έργα του Μπετόβεν).
Ο Χατζιδάκις υπήρξε πάνω απ’ όλα καταστασιακός, πιστός στην καλή παρέα με έντονη απέχθεια στη βία, την εθνικοφροσύνη, τις παρελάσεις, τα στρατιωτικά καθεστώτα.
Το πιάνο εκεί στην Παιανία, όπου πήγαινε, είναι στη θέση του. Κάποιο βράδυ θα μας καλέσει σαν μέσα σε όνειρο να μας πει ότι η μουσική εμπεριέχεται μέσα στην ατμόσφαιρα. Ακούστε την!
Η δική μου κατάθεση στον Μάνο Χατζιδάκι ήταν στην επέτειο των τριών χρόνων από το θάνατό του. Επιμελήθηκα στο Καφέ Παράσταση αφιέρωμα με καλεσμένους τους φίλους του. Έτσι ο Κουμανταρέας μίλησε για τον «Χατζιδάκι του Καφενείου», ο Κούνδουρος για τη σχέση του με τον κινηματογράφο και το θέατρο, ο Σαββόπουλος για την αγάπη του για το ρεμπέτικο, Ο Χρονάς «για το άσπρο και το μαύρο στον Μάνο Χατζιδάκι». Μουσικά συμμετείχαν με πολύ ιδιαίτερο τρόπο: Κουρουπός, Σακκάς, Φαραντούρη, Σαββίδη, Γιαννάτου, Πλατύραρχος, Λογιάδης (τέσσερα χέρια σ ένα πιάνο-χαμόγελο τζοκόντας) και άλλοι εκλεκτοί καλεσμένοι. Η εκδήλωση μεταδόθηκε απευθείας σε όλο τον κόσμο από τις συχνότητες της ΕΡΑ.
Είμαι βέβαιος ότι από όλους τους ήρωές του «θα νοσταλγεί περισσότερο τον ‘’Κυρ Αντώνη’’»
