Ο αναγνωρισμένος συγγραφέας Χρήστος Χωμενίδης ανέβασε πριν από μέρες το τραγούδι Άγαλμα στο YouTube γράφοντας:
«Θα μαλλιάσει η γλώσσα μου να το επαναλαμβάνω.
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος δεν είναι παράφρων να βάζει τον ερωτοκαμμένο ήρωά του να πιάνει την κουβέντα με προτομές ή με αδριάντες ηρώων ή ευεργετών.
«Αγάλματα» έλεγαν στον καιρό του τις κοπέλες που έκαναν πεζοδρόμιο, που έστεκαν στο ίδιο πόστο με καύσωνα ή με αγιάζι. Από μια τέτοια παρηγορείται ο ήρωας του τραγουδιού. Ακούστε το έτσι και θα σάς φανεί ασυγκρίτως συγκινητικότερο».
Ο Νίκος Σαραντάκος που λειτουργεί το ιστορικό - ρακοσυλλεκτικό ιστολόγιό του απάντησε, τονίζοντας μεταξύ άλλων:
«Οι εντυπωσιακοί ισχυρισμοί χρειάζονται και εντυπωσιακά καλή τεκμηρίωση και ο Χωμενίδης δεν παρουσιάζει κανένα τεκμήριο που να στηρίζει τα όσα λέει. Ομολογώ ότι, αν και μεγαλύτερος σε ηλικία, δεν έχω πουθενά συναντήσει να αποκαλούν «αγάλματα» τις κοπέλες που κάνουν πεζοδρόμιο. Τροτέζες, ναι. Καλντεριμιτζούδες, ναι. Αγάλματα, όχι. Θα μου πείτε, μπορεί να το λέγανε και να μην το ξέρω. Ωστόσο, ανέτρεξα και σε λεξικά, γενικά και ειδικά, χωρίς αποτέλεσμα».
Ακόμη, στάθηκε σε απόσπασμα συνέντευξης του Λευτέρη Παπαδόπουλου, στο οποίο ο στιχουργός δηλώνει:
«Το Άγαλμα μιλάει για απεριόριστη μοναξιά. Αυτός δεν έχει να πάει πουθενά, πού να μιλήσει, είναι όλες οι πόρτες σφαλιστές. Το άγαλμα τον ακούει και φεύγει από το βάθρο του για να τον συντροφέψει στον δρόμο».
Για να καταλήξει:
«Κατόπιν τούτου, θαρρώ πως είμαστε αναγκασμένοι να συμπεράνουμε πως η εκδοχή που πλασάρει ο Χ. Χωμενίδης δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα».
Ο Χρήστος Χωμενίδης ανταπάντησε:
«Το γεγονός ότι ο κύριος Νίκος Σαραντάκος γράφει ολόκληρο κατεβατό πασχίζοντας να αντικρούσει τον παιγνιώδη ισχυρισμό μου (ο οποίος είναι ουσιαστικά αδιάφορο εάν αληθεύει ή όχι) ότι ως «Άγαλμα» στο ομώνυμο τραγούδι των Λευτέρη Παπαδόπουλου - Μίμη Πλέσσα εννοείται μια κοπέλα που εκδίδεται στο πεζοδρόμιο…
Το γεγονός ότι ο κύριος Νίκος Σαραντάκος δεν χάνει ευκαιρία και να με διορθώσει τονίζοντάς μου με ύφος αυστηρότατου δημοδιδασκάλου ότι το «ερωτοκαμμένος» γράφεται με δύο νι…
Αποδεικνύει ένα και μόνο: ότι ο κύριος Νίκος Σαραντάκος έχει πάρα πολύ μαλλί να ξάνει. Και τίποτα πρωτότυπο να φτιάξει με αυτό το μαλλί.
Του αφιερώνω κάποιους άλλους στίχους του μεγάλου Κυπρίου ποιητή Κώστα Μόντη:
Δεν είχες τίποτα να πεις, κύριε.
Γιατί ηνώχλησες τις λέξεις,
γιατί τις ηνώχλησες;».
Ο Χωμενίδης όμως επανήλθε:
«Επειδή ο κύριος Νίκος Σαραντάκος έκανε την τρίχα τριχιά και επειδή τα σχόλια κάτω από τη δημοσίευση του είναι μέχρι και ιταμά για το πρόσωπό μου, τηλεφώνησα πριν από δέκα λεπτά στον ίδιο τον Λευτέρη Παπαδόπουλο.
Σάς παραθέτω τα όσα είπαμε για το θέμα και υπογράφω εν γνώσιν των συνεπειών:
«Εσύ δεν μου 'χες πει, Λευτέρη, στην ταβέρνα που τρώγαμε πρόπερσι απέναντι από την Ακρόπολη, ότι αγάλματα έλεγαν τις πόρνες του πεζοδρομίου;»
«Ε βέβαια! Έτσι τις λέγαμε!»
«Άρα το «Άγαλμα» του τραγουδιού σου είναι μια τέτοια κοπέλα».
«Τα τραγούδια και τα βιβλία και τα έργα τέχνης, όπως καλά ξέρεις, τα ερμηνεύει αυθεντικά ο κάθε αποδέκτης τους. Ωστόσο ναι! Η εκδοχή του «αγάλματος» - πόρνης με γοητεύει εμένα περισσότερο από όλες. Σίγουρα απείρως περισσότερο από την εκδοχή ενός μαρμάρου το οποίο δήθεν ζωντανεύει…»
Περιμένω, κατόπιν τούτου, τη συγγνώμη του κυρίου Σαραντάκου».
Εν αναμονή λοιπόν της συγγνώμης που δεν ερχόταν ο Χωμενίδης συμόψισε το ζήτημα σε διδικτυακή φίλη του:
«Προ ημερών ξανάκουσα το συγκινητικό «Άγαλμα» των Παπαδόπουλου - Πλέσσα. Θυμήθηκα, ακούγοντάς το, την ιστορία που μου είχε πει -δεν θυμόμουν ποιός- ότι το «άγαλμα» είναι μια κοπέλλα που κάνει πεζοδρόμιο και πως σε εκείνην απευθύνεται ο ήρωας του τραγουδιού. (Και όχι σε κάποιον εθνικό ευεργέτη ή κάποιον ήρωα του ’21.)
Προσωπικά η εκδοχή μού φαίνεται απείρως πιό συγκινητική και πιό ευρηματική. Για αυτό ακριβώς και την κοινοποίησα στο facebook. (Το «έχει μαλλιάσει η γλώσσα μου» είναι υπερβολή χάριν αστεϊσμού - ποιανού η γλώσσα θα μάλλιαζε για κάτι τέτοιο;) Και όμως! Του κυρίου Νίκου Σαραντάκου μπορεί να μην έβγαλε μαλλιά η γλώσσα έβγαλαν όμως κάλλο τα δάχτυλά του. Όταν αντίκρισα το κατεβατό που είχε γράψει προκειμένου να με αποκρούσει, δεν πίστευα στα μάτια μου!
Τι λεξικά κατέβασε, τι επιχειρήματα και κόντρα αντεπιχειρήματα επικαλέσθηκε, τι επεξέτεινε το θέμα του για να ώστε να καταλήξει το συμπέρασμα ότι «δεν πρέπει να πιστεύουμε στις παρερμηνείες, όσο ευφάνταστες κι αν είναι!»
Αντί να πει δηλαδή ο Χριστιανούλης ο Σαραντάκος «ενδιαφέρον έχει αυτή η άποψη - ας σκεφτώ το τραγούδι κι έτσι…», τού έκανε κοτζάμ μικροβιολογική ανάλυση.
Από κάτω δε, οι σχολιαστές να βρίζουν μια εμένα, μια τις καλντεριμιτζούδες. Εάν ήμουν ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, θα έλεγα το εξής: «Φοβούνται τη σάρκα, ιδίως την ερωτική. Αισθάνονται καλά μόνο με το άψυχο υλικό των αγαλμάτων». Όμως δεν είμαι…
Εν πάση περιπτώσει, η όλη υπόθεση με εξενεύρισε. Τότε -μες στον εκνευρισμό μου- είχα έκλαμψη! Θυμήθηκα ότι την ερμηνεία «άγαλμα» = καλντεριμιτζού μού την είχε δώσει ο ίδιος ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ένα βράδυ προ ετών που τρώγαμε σε μια ταβέρνα με εξαιρετική θέα στην Ακρόπολη. Του τηλεφώνησα λοιπόν ευθύς και του ζήτησα να μού το επανεπιβεβαιώσει. Και το έπραξε.
Πίστευα, κατόπιν τούτου, ότι ο κύριος Σαραντάκος θα αναδιπλωνόταν. Οποία αφέλεια εκ μέρους μου!
Για να μην το παρατραβάω, επιβεβαιώθηκε το συμπέρασμα που έχω βγάλει από δεκαπέντε χρονών: Ο Σαραντάκος -οι Σαραντάκοι αυτού του κόσμου- δεν χαίρονται ούτε το φαϊ ούτε το κρασί ούτε το φιλί. Τα στέλνουν στο μικροβιολογικό εργαστήριο για ανάλυση. Σπολάτη τους και ο Θεός να μας φυλάει!».
Η δική μου γνώμη είναι πως το γιατί γράφτηκε ένα τραγούδι το ξέρει μόνο η ψυχούλα του στιχουργού… Πολλές φορές το πιο σκληρό πολιτικό τραγούδι παρουσιάστηκε ως ερωτικό… πείθοντας τους αποδέκτες του τελεσίδικα…
Άλλο βιλάετι είναι αν μετά τον δημιουργό γοητεύει η μία ή άλλη εκδοχή που παρουσιάζουν οι ακροατές του…
Οι τελευταίοι απολαμβάνουν την ομορφιά του και το τοποθετούν στο δικό τους σύμπαν, προσδίδοντας ανάλογα με τη διάθεσή τους και τις ανάγκες τους τη δική τους σημασία.
Κι αυτό το τραγούδι σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, σε μουσική του Μίμη Πλέσσα και με την ανεπανάληπτη πρώτη ερμηνεία του Γιάννη Πουλόπουλου, εμβληματική στιγμή ενός διαμαντένιου δίσκου, είτε δρέποντας την αφορμή του από ένα αληθινό άγαλμα ή μια πόρνη, εκφράζει… μέσα σε ένα τρίλεπτο όσο δεν μπορούν να περιγράψουν εκατομμύρια λέξεις μαζί.
«Θα μαλλιάσει η γλώσσα μου να το επαναλαμβάνω.
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος δεν είναι παράφρων να βάζει τον ερωτοκαμμένο ήρωά του να πιάνει την κουβέντα με προτομές ή με αδριάντες ηρώων ή ευεργετών.
«Αγάλματα» έλεγαν στον καιρό του τις κοπέλες που έκαναν πεζοδρόμιο, που έστεκαν στο ίδιο πόστο με καύσωνα ή με αγιάζι. Από μια τέτοια παρηγορείται ο ήρωας του τραγουδιού. Ακούστε το έτσι και θα σάς φανεί ασυγκρίτως συγκινητικότερο».
Ο Νίκος Σαραντάκος που λειτουργεί το ιστορικό - ρακοσυλλεκτικό ιστολόγιό του απάντησε, τονίζοντας μεταξύ άλλων:
«Οι εντυπωσιακοί ισχυρισμοί χρειάζονται και εντυπωσιακά καλή τεκμηρίωση και ο Χωμενίδης δεν παρουσιάζει κανένα τεκμήριο που να στηρίζει τα όσα λέει. Ομολογώ ότι, αν και μεγαλύτερος σε ηλικία, δεν έχω πουθενά συναντήσει να αποκαλούν «αγάλματα» τις κοπέλες που κάνουν πεζοδρόμιο. Τροτέζες, ναι. Καλντεριμιτζούδες, ναι. Αγάλματα, όχι. Θα μου πείτε, μπορεί να το λέγανε και να μην το ξέρω. Ωστόσο, ανέτρεξα και σε λεξικά, γενικά και ειδικά, χωρίς αποτέλεσμα».
Ακόμη, στάθηκε σε απόσπασμα συνέντευξης του Λευτέρη Παπαδόπουλου, στο οποίο ο στιχουργός δηλώνει:
«Το Άγαλμα μιλάει για απεριόριστη μοναξιά. Αυτός δεν έχει να πάει πουθενά, πού να μιλήσει, είναι όλες οι πόρτες σφαλιστές. Το άγαλμα τον ακούει και φεύγει από το βάθρο του για να τον συντροφέψει στον δρόμο».
Για να καταλήξει:
«Κατόπιν τούτου, θαρρώ πως είμαστε αναγκασμένοι να συμπεράνουμε πως η εκδοχή που πλασάρει ο Χ. Χωμενίδης δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα».
Ο Χρήστος Χωμενίδης ανταπάντησε:
«Το γεγονός ότι ο κύριος Νίκος Σαραντάκος γράφει ολόκληρο κατεβατό πασχίζοντας να αντικρούσει τον παιγνιώδη ισχυρισμό μου (ο οποίος είναι ουσιαστικά αδιάφορο εάν αληθεύει ή όχι) ότι ως «Άγαλμα» στο ομώνυμο τραγούδι των Λευτέρη Παπαδόπουλου - Μίμη Πλέσσα εννοείται μια κοπέλα που εκδίδεται στο πεζοδρόμιο…
Το γεγονός ότι ο κύριος Νίκος Σαραντάκος δεν χάνει ευκαιρία και να με διορθώσει τονίζοντάς μου με ύφος αυστηρότατου δημοδιδασκάλου ότι το «ερωτοκαμμένος» γράφεται με δύο νι…
Αποδεικνύει ένα και μόνο: ότι ο κύριος Νίκος Σαραντάκος έχει πάρα πολύ μαλλί να ξάνει. Και τίποτα πρωτότυπο να φτιάξει με αυτό το μαλλί.
Του αφιερώνω κάποιους άλλους στίχους του μεγάλου Κυπρίου ποιητή Κώστα Μόντη:
Δεν είχες τίποτα να πεις, κύριε.
Γιατί ηνώχλησες τις λέξεις,
γιατί τις ηνώχλησες;».
Ο Χωμενίδης όμως επανήλθε:
«Επειδή ο κύριος Νίκος Σαραντάκος έκανε την τρίχα τριχιά και επειδή τα σχόλια κάτω από τη δημοσίευση του είναι μέχρι και ιταμά για το πρόσωπό μου, τηλεφώνησα πριν από δέκα λεπτά στον ίδιο τον Λευτέρη Παπαδόπουλο.
Σάς παραθέτω τα όσα είπαμε για το θέμα και υπογράφω εν γνώσιν των συνεπειών:
«Εσύ δεν μου 'χες πει, Λευτέρη, στην ταβέρνα που τρώγαμε πρόπερσι απέναντι από την Ακρόπολη, ότι αγάλματα έλεγαν τις πόρνες του πεζοδρομίου;»
«Ε βέβαια! Έτσι τις λέγαμε!»
«Άρα το «Άγαλμα» του τραγουδιού σου είναι μια τέτοια κοπέλα».
«Τα τραγούδια και τα βιβλία και τα έργα τέχνης, όπως καλά ξέρεις, τα ερμηνεύει αυθεντικά ο κάθε αποδέκτης τους. Ωστόσο ναι! Η εκδοχή του «αγάλματος» - πόρνης με γοητεύει εμένα περισσότερο από όλες. Σίγουρα απείρως περισσότερο από την εκδοχή ενός μαρμάρου το οποίο δήθεν ζωντανεύει…»
Περιμένω, κατόπιν τούτου, τη συγγνώμη του κυρίου Σαραντάκου».
Εν αναμονή λοιπόν της συγγνώμης που δεν ερχόταν ο Χωμενίδης συμόψισε το ζήτημα σε διδικτυακή φίλη του:
«Προ ημερών ξανάκουσα το συγκινητικό «Άγαλμα» των Παπαδόπουλου - Πλέσσα. Θυμήθηκα, ακούγοντάς το, την ιστορία που μου είχε πει -δεν θυμόμουν ποιός- ότι το «άγαλμα» είναι μια κοπέλλα που κάνει πεζοδρόμιο και πως σε εκείνην απευθύνεται ο ήρωας του τραγουδιού. (Και όχι σε κάποιον εθνικό ευεργέτη ή κάποιον ήρωα του ’21.)
Προσωπικά η εκδοχή μού φαίνεται απείρως πιό συγκινητική και πιό ευρηματική. Για αυτό ακριβώς και την κοινοποίησα στο facebook. (Το «έχει μαλλιάσει η γλώσσα μου» είναι υπερβολή χάριν αστεϊσμού - ποιανού η γλώσσα θα μάλλιαζε για κάτι τέτοιο;) Και όμως! Του κυρίου Νίκου Σαραντάκου μπορεί να μην έβγαλε μαλλιά η γλώσσα έβγαλαν όμως κάλλο τα δάχτυλά του. Όταν αντίκρισα το κατεβατό που είχε γράψει προκειμένου να με αποκρούσει, δεν πίστευα στα μάτια μου!
Τι λεξικά κατέβασε, τι επιχειρήματα και κόντρα αντεπιχειρήματα επικαλέσθηκε, τι επεξέτεινε το θέμα του για να ώστε να καταλήξει το συμπέρασμα ότι «δεν πρέπει να πιστεύουμε στις παρερμηνείες, όσο ευφάνταστες κι αν είναι!»
Αντί να πει δηλαδή ο Χριστιανούλης ο Σαραντάκος «ενδιαφέρον έχει αυτή η άποψη - ας σκεφτώ το τραγούδι κι έτσι…», τού έκανε κοτζάμ μικροβιολογική ανάλυση.
Από κάτω δε, οι σχολιαστές να βρίζουν μια εμένα, μια τις καλντεριμιτζούδες. Εάν ήμουν ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, θα έλεγα το εξής: «Φοβούνται τη σάρκα, ιδίως την ερωτική. Αισθάνονται καλά μόνο με το άψυχο υλικό των αγαλμάτων». Όμως δεν είμαι…
Εν πάση περιπτώσει, η όλη υπόθεση με εξενεύρισε. Τότε -μες στον εκνευρισμό μου- είχα έκλαμψη! Θυμήθηκα ότι την ερμηνεία «άγαλμα» = καλντεριμιτζού μού την είχε δώσει ο ίδιος ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ένα βράδυ προ ετών που τρώγαμε σε μια ταβέρνα με εξαιρετική θέα στην Ακρόπολη. Του τηλεφώνησα λοιπόν ευθύς και του ζήτησα να μού το επανεπιβεβαιώσει. Και το έπραξε.
Πίστευα, κατόπιν τούτου, ότι ο κύριος Σαραντάκος θα αναδιπλωνόταν. Οποία αφέλεια εκ μέρους μου!
Για να μην το παρατραβάω, επιβεβαιώθηκε το συμπέρασμα που έχω βγάλει από δεκαπέντε χρονών: Ο Σαραντάκος -οι Σαραντάκοι αυτού του κόσμου- δεν χαίρονται ούτε το φαϊ ούτε το κρασί ούτε το φιλί. Τα στέλνουν στο μικροβιολογικό εργαστήριο για ανάλυση. Σπολάτη τους και ο Θεός να μας φυλάει!».
Η δική μου γνώμη είναι πως το γιατί γράφτηκε ένα τραγούδι το ξέρει μόνο η ψυχούλα του στιχουργού… Πολλές φορές το πιο σκληρό πολιτικό τραγούδι παρουσιάστηκε ως ερωτικό… πείθοντας τους αποδέκτες του τελεσίδικα…
Άλλο βιλάετι είναι αν μετά τον δημιουργό γοητεύει η μία ή άλλη εκδοχή που παρουσιάζουν οι ακροατές του…
Οι τελευταίοι απολαμβάνουν την ομορφιά του και το τοποθετούν στο δικό τους σύμπαν, προσδίδοντας ανάλογα με τη διάθεσή τους και τις ανάγκες τους τη δική τους σημασία.
Κι αυτό το τραγούδι σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, σε μουσική του Μίμη Πλέσσα και με την ανεπανάληπτη πρώτη ερμηνεία του Γιάννη Πουλόπουλου, εμβληματική στιγμή ενός διαμαντένιου δίσκου, είτε δρέποντας την αφορμή του από ένα αληθινό άγαλμα ή μια πόρνη, εκφράζει… μέσα σε ένα τρίλεπτο όσο δεν μπορούν να περιγράψουν εκατομμύρια λέξεις μαζί.
