Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα
Γνωρίσαμε το συγκρότημα «Σύννεφα Με Παντελόνια» στην αρχή του 21ου αιώνα, το 2000, με το ομότιτλο τραγούδι, μια τολμηρή ιδέα του αείμνηστου Μάνου Ξυδούς να διασκευαστεί το κλασικό τραγούδι των Αμερικανών Cars «Heartbeat City», αλλά με στίχους από το πλέον εμβληματικό ποίημα του μεγάλου Ρώσου ποιητή Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι. Ακολούθησαν δύο δίσκοι και μετά μια ασυνήθιστα μακρόχρονη σιωπή.
Πριν από λίγο καιρό όμως η τραγουδίστρια Δήμητρα Καραμπερομπούλου της οποίας ο χαρακτηριστικός ήχος του ακορντεόν προσθέτει πολλά στην ταυτότητα του γκρουπ, τόσο στο στούντιο όσο και επί σκηνής, ο πιανίστας/κιμπορντίστας (και συνθέτης έργων κλασικής μουσικής) Αλκης Παπαδόπουλος και ο κιθαρίστας και παραγωγός Νίκος Δημοσθένους επέστρεψαν με το τρίτο album τους «Αντίο Δεν Λέμε Από Τώρα» που κυκλοφόρησε από την δική τους εταιρεία Irida Music.
Συνομιλήσαμε με τα δύο από τα τρία μέλη του συγκροτήματος που επιμένει να κάνει τραγούδια «διαφορετικά» από των περισσοτέρων άλλων, όπως και όταν ξεκινούσε.
Δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια μεσολάβησαν ανάμεσα στο δεύτερο album σας και το τρίτο, το καινούριο δηλαδή. Το πρώτο πράγμα που μπορεί να ρωτήσει κανείς είναι υπήρχε το συγκρότημα όλον αυτόν τον καιρό; Και αν ναι, γράφατε τραγούδια και απλά δεν το κυκλοφορήσατε;
ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ: Ναι, το συγκρότημα υπήρχε. Επειδή δεν είχαμε πίεση από κάποια εταιρεία να παραδώσουμε δίσκο αξιοποιήσαμε τον χρόνο για να εξερευνήσουμε τον ήχο μας και να πειραματιστούμε σε διάφορα επίπεδα, από τον τρόπο που τραγουδά η Δήμητρα μέχρι τους ήχους των ντραμς και του μπάσου. Κάναμε πολλές ώρες συζητήσεις και ακροάσεις μεταξύ μας (ο Άλκης, η Δήμητρα, εγώ και ο Γιάννης Παπαδόπουλος που είναι συμπαραγωγός) για να ξεχωρίσουμε ποια τραγούδια θα καταλήξουν στο δίσκο καθώς συνήθως όταν κυκλοφορεί ένας δίσκος μένουν και αρκετά τραγούδια «στο συρτάρι». Θέλαμε πρωτίστως να έχουν συνοχή μεταξύ τους τα τραγούδια του δίσκου.
Εξαρχής το γκρουπ ήσασταν εσείς οι, τρεις, συν ίσως και η Ρουντίνα Ντρέα ή έτσι κατέληξε να είναι στο πέρασμα του χρόνου;
ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ο πυρήνας του σχήματος ήταν και είναι ο Άλκης, ο Νίκος και εγώ. Παίζουν μαζί μας ο Αλβέρτος Παναγιωτόπουλος ντραμς, ο Κωνσταντίνος Μεντζελόπουλος μπάσο και στις ζωντανές εμφανίσεις η Τόνια Τσούρακ παίζει πιάνο και τραγουδά.
Θεωρείτε ότι ο νέος δίσκος κάπως έστω ξεκινά από εκεί που σταμάτησε το «Κόκκινο Μπαλόνι» ή είναι μια εντελώς νέα αρχή;
Ν. Δ.: Η αλήθεια είναι ότι δεν τον είχαμε σκεφτεί ως μια εντελώς νέα αρχή αλλά συζητώντας καταλήξαμε ότι σχεδόν όλοι οι δίσκοι είναι μια νέα αρχή. Είναι τέτοια η διαδικασία της παραγωγής ενός δίσκου ώστε τελειώνοντας έχεις αλλάξει ως μουσικός μέσα από την τόσο εντατική ενασχόληση με μια συγκεκριμένη σειρά τραγουδιών. Προκύπτουν πράγματα που τα έχεις φανταστεί αλλιώς και τελικά αποτυπώνονται διαφορετικά στο στούντιο, προκύπτουν ευχάριστες αυτοσχεδιαστικές εκπλήξεις, βγαίνουν συναισθήματα από τις λέξεις που δεν υπήρχαν όταν ήταν γραμμένες στο χαρτί αλλά εκφράζονται μέσα από την ερμηνεία και την μουσική. Σε όλη την διαδικασία καλείσαι να χρησιμοποιήσεις ό,τι ξέρεις με πρωτόγνωρο για εσένα τρόπο αφού τα τραγούδια είναι όλα «φρέσκα».
Πόσο και πώς άλλαξε η προσέγγιση σας τόσο στο πως γράφετε τραγούδια όσο και στο πως τα ηχογραφείτε μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια;
Ν. Δ.: Μάθαμε την «αφαίρεση»! Το έχουμε ακούσει από τον Brian Eno, τον Johnny Marr και πόσους άλλους ότι «δεν χωράνε δυο ιδέες σε ένα τραγούδι», είτε είναι μελωδίες είτε στιχουργικά θέματα και όσο περνούν τα χρόνια ασπαζόμαστε όλο και περισσότερο αυτή την άποψη.
Είναι η ιδέα μου μόνον ότι αυτή τη φορά τα ελληνικά μουσικά στοιχεία έχουν υποχωρήσει ελαφρά σε σχέση με το παρελθόν και αντίστοιχα έχουν αυξηθεί και γίνει πιο έντονα τα rock και λιγότερο τα jazz στπιχεία, έστω και αν τα τελευταία είναι «υπόγεια»;
Δ. Κ.: Ακούγονται σαφώς οι αναφορές μας στις μουσικές με τις οποίες έχουμε μεγαλώσει που έχουν γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας και κατ’ επέκταση του εαυτού μας.
Ο τίτλος του δίσκου είναι σίγουρα συμβολικός αλλά μόνο σε ένα επίπεδο ή σε περισσότερα;
Δ. Κ.: «Αντίο δεν λέμε από τώρα» στις αγάπες που μπορεί να μην είναι εύκολες, στις ιδέες που δεν υλοποιούνται αμέσως, στη ζωή όπως την έχουμε ονειρευτεί, στους ανθρώπους που αγαπήθηκαν αλλά φεύγουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο από τη ζωή μας.
Το «Χαμένη Ανοιξη» είναι ένα πολιτικό τραγούδι αλλά…μεταμφιεσμένο; Και τι σηματοδοτεί η ερμηνευτική συμμετοχή του Νίκου Δημοσθένους που σίγουρα δεν έγινε για λόγους…φωνητικής ποικιλίας;
Δ. Κ.: Ο Νίκος Δημοσθένους είναι ένας εξαιρετικά ταλαντούχος μουσικός, συνθέτης, ηχολήπτης, παραγωγόε και δάσκαλος. Στις συναυλίες μας πάντα συμμετέχει στην ερμηνεία. Το «Χαμένη Ανοιξη» είναι μόνον η αφορμή για να ξεκινήσει να τραγουδάκαι δισκογραφικά και να προχωρήσει στην αποτύπωση του δικού του υλικού.
Όσον αφορά στο συγκεκριμένο τραγούδι συνδέεται ετεροχρονισμένα με τη «Χαμένη Άνοιξη» του Στρατή Τσίρκα όπου ο αγωνιώδης έρωτας κυριαρχεί σε ένα τόπο γεμάτο πολιτικές αναταραχές και συνομωσίες. Η «Χαμένη Άνοιξη» μιας ανοιχτής και ελεύθερης πόλης, της πόλης των Αθηνών, ο έρωτας που συνθλίβεται από το πραξικόπημα και τις συνομωσίες. Τόσο επίκαιρο όσο και πριν από πενήντα έξι χρόνια! Ο θρίαμβος του έρωτα όμως συνεχίζει και φωνάζει «έλα»!
Γενικότερα οι στίχοι όλων των τραγουδιών είναι βέβαια κατά βάση προσωπικοί αλλά αρκετοί έστω από αυτούς έχουν και – έμμεσα ή μη – μια κοινωνική και συλλογική διάσταση;
Δ. Κ.: Προσωπικά είναι τα βιώματα που έχει καθένας,και καθεμία αλλά οι προβληματισμοί και οι έγνοιες παίρνουν και άλλες διαστάσεις οι οποίες αφορούν σε ομάδες, ιδέες και στάση και τρόπο ζωής. Κάθε τραγούδι είναι μια ιστορία – ένα τυχαίο ή όχι τόσο τυχαίο γεγονός – στο οποίο ο/η στιχουργός υπήρξε μάρτυρας ή εμπλεκόμενος/η με κάποιο τρόπο.
Στην καθημερινότητα γεμίζουμε εικόνες, ήχους και λόγια ,πολλές φορές και ανεπιθύμητα. Μια στιγμή μπορεί να είναι μια αιωνιότητα. Είμαστε ομάδα που μοιράζεται και ανταλλάσσει απόψεις και ζει μέσα στην κοινωνία και τις ανησυχίες της και όχι σε μαγική φούσκα τελειότητας και απολυτότητας.
Η ερμηνεία της Δήμητρας Καραμπεροπούλου ήταν πάντα στο επίκεντρο της μουσικής σας, τι σας έκανε λοιπόν να κλείσετε τον δίσκο με το πρώτο – αν δεν κάνω λάθος – οργανικό κομμάτι σας; Ο τίτλος «Τυλιγμένη Τον Ανεμο» έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία ή απλά σας άρεσε το άκουσμα αυτών των λέξεων μαζί;
Δ. Κ.: Η μουσική ιδέα προέκυψε διαβάζοντας το ομότιτλο ποίημα του Ράινερ Μαρία Ρίλκε. Είναι μια αναφορά στη συμφωνική μουσική που συνθέτει ο Άλκης αλλά και στις μουσικές που γράφουμε ο Νίκος και εγώ για το θέατρο, τον κινηματογράφο και για ντοκιμαντέρ αφήνοντας ενδεχόμενο για μελλοντική κυκλοφορία από την Irida Music.
Υπάρχει αλήθεια κάποιο άλλο συγκρότημα ή και κάποιος/α δημιουργός από την σύγχρονη ελληνική σκηνή με τους οποίους να αισθάνεστε μιαν «εκλεκτική συγγένεια», έστω ως προς το πνεύμα και την προσέγγιση και όχι απαραίτητα την μουσική κατεύθυνση;
Δ. Κ.: Έχουμε ποικίλες ασχολίες στο χώρο της μουσικής αλλά και πολλούς/ές αγαπημένους/ες από την ελληνική σκηνή. Λένα Πλάτωνος, Διονύσης Σαββόπουλος, Φλέρυ Νταντωνάκη, Στέρεο Νόβα, Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Δήμητρα Γαλάνη, Idra Kayne, Μαρίνα Σάττι, Γιάννης Αγγελάκας και Sadahninia είναι κάποιοι/ες από αυτούς/ές.
Αλλά σε όλη τη χώρα υπάρχουν μουσικές κοινότητες οι οποίες αποτελούν κοιτίδες πολιτισμού σε διαφορετικά μουσικά ιδιώματα με νεότερους/ες και μη που έχουν όρεξη και δημιουργικό οίστρο.
Και τι θα ακολουθήσει την κυκλοφορία του δίσκου; Ετοιμάζετε κάποιες συναυλίες για την ζωντανή παρουσίαση του;
Ν. Δ.: Προγραμματίζουμε συναυλίες από τον Οκτώβριο. Στην Αθήνα θα περιμένουμε κάθε φίλο και φίλη των τραγουδιών μας.
Προσωπικά τουλάχιστον θα είμαι σίγουρα εκεί.
Γνωρίσαμε το συγκρότημα «Σύννεφα Με Παντελόνια» στην αρχή του 21ου αιώνα, το 2000, με το ομότιτλο τραγούδι, μια τολμηρή ιδέα του αείμνηστου Μάνου Ξυδούς να διασκευαστεί το κλασικό τραγούδι των Αμερικανών Cars «Heartbeat City», αλλά με στίχους από το πλέον εμβληματικό ποίημα του μεγάλου Ρώσου ποιητή Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι. Ακολούθησαν δύο δίσκοι και μετά μια ασυνήθιστα μακρόχρονη σιωπή.
Πριν από λίγο καιρό όμως η τραγουδίστρια Δήμητρα Καραμπερομπούλου της οποίας ο χαρακτηριστικός ήχος του ακορντεόν προσθέτει πολλά στην ταυτότητα του γκρουπ, τόσο στο στούντιο όσο και επί σκηνής, ο πιανίστας/κιμπορντίστας (και συνθέτης έργων κλασικής μουσικής) Αλκης Παπαδόπουλος και ο κιθαρίστας και παραγωγός Νίκος Δημοσθένους επέστρεψαν με το τρίτο album τους «Αντίο Δεν Λέμε Από Τώρα» που κυκλοφόρησε από την δική τους εταιρεία Irida Music.
Συνομιλήσαμε με τα δύο από τα τρία μέλη του συγκροτήματος που επιμένει να κάνει τραγούδια «διαφορετικά» από των περισσοτέρων άλλων, όπως και όταν ξεκινούσε.
Δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια μεσολάβησαν ανάμεσα στο δεύτερο album σας και το τρίτο, το καινούριο δηλαδή. Το πρώτο πράγμα που μπορεί να ρωτήσει κανείς είναι υπήρχε το συγκρότημα όλον αυτόν τον καιρό; Και αν ναι, γράφατε τραγούδια και απλά δεν το κυκλοφορήσατε;
ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ: Ναι, το συγκρότημα υπήρχε. Επειδή δεν είχαμε πίεση από κάποια εταιρεία να παραδώσουμε δίσκο αξιοποιήσαμε τον χρόνο για να εξερευνήσουμε τον ήχο μας και να πειραματιστούμε σε διάφορα επίπεδα, από τον τρόπο που τραγουδά η Δήμητρα μέχρι τους ήχους των ντραμς και του μπάσου. Κάναμε πολλές ώρες συζητήσεις και ακροάσεις μεταξύ μας (ο Άλκης, η Δήμητρα, εγώ και ο Γιάννης Παπαδόπουλος που είναι συμπαραγωγός) για να ξεχωρίσουμε ποια τραγούδια θα καταλήξουν στο δίσκο καθώς συνήθως όταν κυκλοφορεί ένας δίσκος μένουν και αρκετά τραγούδια «στο συρτάρι». Θέλαμε πρωτίστως να έχουν συνοχή μεταξύ τους τα τραγούδια του δίσκου.
Εξαρχής το γκρουπ ήσασταν εσείς οι, τρεις, συν ίσως και η Ρουντίνα Ντρέα ή έτσι κατέληξε να είναι στο πέρασμα του χρόνου;
ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ο πυρήνας του σχήματος ήταν και είναι ο Άλκης, ο Νίκος και εγώ. Παίζουν μαζί μας ο Αλβέρτος Παναγιωτόπουλος ντραμς, ο Κωνσταντίνος Μεντζελόπουλος μπάσο και στις ζωντανές εμφανίσεις η Τόνια Τσούρακ παίζει πιάνο και τραγουδά.
Θεωρείτε ότι ο νέος δίσκος κάπως έστω ξεκινά από εκεί που σταμάτησε το «Κόκκινο Μπαλόνι» ή είναι μια εντελώς νέα αρχή;
Ν. Δ.: Η αλήθεια είναι ότι δεν τον είχαμε σκεφτεί ως μια εντελώς νέα αρχή αλλά συζητώντας καταλήξαμε ότι σχεδόν όλοι οι δίσκοι είναι μια νέα αρχή. Είναι τέτοια η διαδικασία της παραγωγής ενός δίσκου ώστε τελειώνοντας έχεις αλλάξει ως μουσικός μέσα από την τόσο εντατική ενασχόληση με μια συγκεκριμένη σειρά τραγουδιών. Προκύπτουν πράγματα που τα έχεις φανταστεί αλλιώς και τελικά αποτυπώνονται διαφορετικά στο στούντιο, προκύπτουν ευχάριστες αυτοσχεδιαστικές εκπλήξεις, βγαίνουν συναισθήματα από τις λέξεις που δεν υπήρχαν όταν ήταν γραμμένες στο χαρτί αλλά εκφράζονται μέσα από την ερμηνεία και την μουσική. Σε όλη την διαδικασία καλείσαι να χρησιμοποιήσεις ό,τι ξέρεις με πρωτόγνωρο για εσένα τρόπο αφού τα τραγούδια είναι όλα «φρέσκα».
Πόσο και πώς άλλαξε η προσέγγιση σας τόσο στο πως γράφετε τραγούδια όσο και στο πως τα ηχογραφείτε μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια;
Ν. Δ.: Μάθαμε την «αφαίρεση»! Το έχουμε ακούσει από τον Brian Eno, τον Johnny Marr και πόσους άλλους ότι «δεν χωράνε δυο ιδέες σε ένα τραγούδι», είτε είναι μελωδίες είτε στιχουργικά θέματα και όσο περνούν τα χρόνια ασπαζόμαστε όλο και περισσότερο αυτή την άποψη.
Είναι η ιδέα μου μόνον ότι αυτή τη φορά τα ελληνικά μουσικά στοιχεία έχουν υποχωρήσει ελαφρά σε σχέση με το παρελθόν και αντίστοιχα έχουν αυξηθεί και γίνει πιο έντονα τα rock και λιγότερο τα jazz στπιχεία, έστω και αν τα τελευταία είναι «υπόγεια»;
Δ. Κ.: Ακούγονται σαφώς οι αναφορές μας στις μουσικές με τις οποίες έχουμε μεγαλώσει που έχουν γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας και κατ’ επέκταση του εαυτού μας.
Ο τίτλος του δίσκου είναι σίγουρα συμβολικός αλλά μόνο σε ένα επίπεδο ή σε περισσότερα;
Δ. Κ.: «Αντίο δεν λέμε από τώρα» στις αγάπες που μπορεί να μην είναι εύκολες, στις ιδέες που δεν υλοποιούνται αμέσως, στη ζωή όπως την έχουμε ονειρευτεί, στους ανθρώπους που αγαπήθηκαν αλλά φεύγουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο από τη ζωή μας.
Το «Χαμένη Ανοιξη» είναι ένα πολιτικό τραγούδι αλλά…μεταμφιεσμένο; Και τι σηματοδοτεί η ερμηνευτική συμμετοχή του Νίκου Δημοσθένους που σίγουρα δεν έγινε για λόγους…φωνητικής ποικιλίας;
Δ. Κ.: Ο Νίκος Δημοσθένους είναι ένας εξαιρετικά ταλαντούχος μουσικός, συνθέτης, ηχολήπτης, παραγωγόε και δάσκαλος. Στις συναυλίες μας πάντα συμμετέχει στην ερμηνεία. Το «Χαμένη Ανοιξη» είναι μόνον η αφορμή για να ξεκινήσει να τραγουδάκαι δισκογραφικά και να προχωρήσει στην αποτύπωση του δικού του υλικού.
Όσον αφορά στο συγκεκριμένο τραγούδι συνδέεται ετεροχρονισμένα με τη «Χαμένη Άνοιξη» του Στρατή Τσίρκα όπου ο αγωνιώδης έρωτας κυριαρχεί σε ένα τόπο γεμάτο πολιτικές αναταραχές και συνομωσίες. Η «Χαμένη Άνοιξη» μιας ανοιχτής και ελεύθερης πόλης, της πόλης των Αθηνών, ο έρωτας που συνθλίβεται από το πραξικόπημα και τις συνομωσίες. Τόσο επίκαιρο όσο και πριν από πενήντα έξι χρόνια! Ο θρίαμβος του έρωτα όμως συνεχίζει και φωνάζει «έλα»!
Γενικότερα οι στίχοι όλων των τραγουδιών είναι βέβαια κατά βάση προσωπικοί αλλά αρκετοί έστω από αυτούς έχουν και – έμμεσα ή μη – μια κοινωνική και συλλογική διάσταση;
Δ. Κ.: Προσωπικά είναι τα βιώματα που έχει καθένας,και καθεμία αλλά οι προβληματισμοί και οι έγνοιες παίρνουν και άλλες διαστάσεις οι οποίες αφορούν σε ομάδες, ιδέες και στάση και τρόπο ζωής. Κάθε τραγούδι είναι μια ιστορία – ένα τυχαίο ή όχι τόσο τυχαίο γεγονός – στο οποίο ο/η στιχουργός υπήρξε μάρτυρας ή εμπλεκόμενος/η με κάποιο τρόπο.
Στην καθημερινότητα γεμίζουμε εικόνες, ήχους και λόγια ,πολλές φορές και ανεπιθύμητα. Μια στιγμή μπορεί να είναι μια αιωνιότητα. Είμαστε ομάδα που μοιράζεται και ανταλλάσσει απόψεις και ζει μέσα στην κοινωνία και τις ανησυχίες της και όχι σε μαγική φούσκα τελειότητας και απολυτότητας.
Η ερμηνεία της Δήμητρας Καραμπεροπούλου ήταν πάντα στο επίκεντρο της μουσικής σας, τι σας έκανε λοιπόν να κλείσετε τον δίσκο με το πρώτο – αν δεν κάνω λάθος – οργανικό κομμάτι σας; Ο τίτλος «Τυλιγμένη Τον Ανεμο» έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία ή απλά σας άρεσε το άκουσμα αυτών των λέξεων μαζί;
Δ. Κ.: Η μουσική ιδέα προέκυψε διαβάζοντας το ομότιτλο ποίημα του Ράινερ Μαρία Ρίλκε. Είναι μια αναφορά στη συμφωνική μουσική που συνθέτει ο Άλκης αλλά και στις μουσικές που γράφουμε ο Νίκος και εγώ για το θέατρο, τον κινηματογράφο και για ντοκιμαντέρ αφήνοντας ενδεχόμενο για μελλοντική κυκλοφορία από την Irida Music.
Υπάρχει αλήθεια κάποιο άλλο συγκρότημα ή και κάποιος/α δημιουργός από την σύγχρονη ελληνική σκηνή με τους οποίους να αισθάνεστε μιαν «εκλεκτική συγγένεια», έστω ως προς το πνεύμα και την προσέγγιση και όχι απαραίτητα την μουσική κατεύθυνση;
Δ. Κ.: Έχουμε ποικίλες ασχολίες στο χώρο της μουσικής αλλά και πολλούς/ές αγαπημένους/ες από την ελληνική σκηνή. Λένα Πλάτωνος, Διονύσης Σαββόπουλος, Φλέρυ Νταντωνάκη, Στέρεο Νόβα, Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Δήμητρα Γαλάνη, Idra Kayne, Μαρίνα Σάττι, Γιάννης Αγγελάκας και Sadahninia είναι κάποιοι/ες από αυτούς/ές.
Αλλά σε όλη τη χώρα υπάρχουν μουσικές κοινότητες οι οποίες αποτελούν κοιτίδες πολιτισμού σε διαφορετικά μουσικά ιδιώματα με νεότερους/ες και μη που έχουν όρεξη και δημιουργικό οίστρο.
Και τι θα ακολουθήσει την κυκλοφορία του δίσκου; Ετοιμάζετε κάποιες συναυλίες για την ζωντανή παρουσίαση του;
Ν. Δ.: Προγραμματίζουμε συναυλίες από τον Οκτώβριο. Στην Αθήνα θα περιμένουμε κάθε φίλο και φίλη των τραγουδιών μας.
Προσωπικά τουλάχιστον θα είμαι σίγουρα εκεί.
