Σαν σήμερα…
Στις 22 Απριλίου του 1999 έφυγε από τη ζωή, στην Θεσσαλονίκη, ο Απόστολος Νικολαΐδης σε ηλικία 60 ετών. Είχε γεννηθεί στη Δράμα στις 30 Ιουνίου 1938…
«Τώρα τον καταλαβαίνω καλύτερα σαν καλλιτέχνη…»
Πριν από ένα χρόνο δημοσιεύσαμε στο Ogdoo.gr, σε δυο μέρη, μια σειρά από σπάνιες φωτογραφίες του Απόστολου Νικολαΐδη που μας παραχώρησε ευγενικά η κόρη του, η Μαρία Νικολαΐδου.Η Μαρία Νικολαΐδου ζει μόνιμα στη Νέα Υόρκη κι αυτή την εποχή βρίσκεται στη διαδικασία της ολοκλήρωσης ενός λευκώματος με σπάνιο υλικό από τη ζωή και το έργο του Απόστολου Νικολαΐδη. Τον περασμένο Ιούνιο βρέθηκε στην Ελλάδα κι έτσι δεν έχασα την ευκαιρία να συναντηθώ μαζί της, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και να μου παραχωρήσει μια ενδιαφέρουσα, θέλω να πιστεύω, συνέντευξη…
-Μαρία να ξεκινήσουμε από το ρεπερτόριο. Έχεις ολοκληρωμένη γνώση του έργου και του υλικού του Απόστολου Νικολαΐδη;
-Εγώ μεγάλωσα με τον πατέρα μου μέχρι τα 28. Τόσο ήμουν όταν «έφυγε» και από τότε, εποχή που υπήρχε ακόμα δισκογραφία, το πρώτο που προσπάθησα να κάνω είναι να καταλάβω τι γίνεται με το ρεπερτόριο. Βέβαια, ειδικά με τον πατέρα μου αυτά τα τραγούδια ήταν σαν «cult», εκείνη την εποχή…
-Μετά έγιναν όλα κλασικά…
-Ναι και τώρα είναι της μόδας να λένε «είμαι ρεμπέτης» ή «λέω ρεμπέτικα». Τότε που τα είπε ο πατέρας μου τον κατακρίνανε. Αλλά ασχολήθηκα πολύ με την κατάταξη και την ταξινόμηση του ρεπερτορίου.
-Το βιβλίο που ετοιμάζεις αυτή την εποχή τι θα περιέχει;
-Το βιβλίο θα είναι λεύκωμα, θα περιέχει πολύ οπτικό υλικό. Θέλω, αντί για μια τυποποιημένη βιογραφία, μόνο με ένα κείμενο δηλαδή, να βγει η ιστορία από τις φωτογραφίες και από τις καταχωρήσεις της εποχής, που έχω πάρα πολλές. Έχω, ας πούμε, καταχωρήσεις του τύπου για το Φεστιβάλ Λαϊκού Τραγουδιού, που έγινε στις 15 Ιανουαρίου 1967 στο Παλαί ντε Σπορ. Εκεί είχε τραγουδήσει ο πατέρας μου ένα τραγούδι του Άκη Πάνου, την «Κοινωνία», που το είπε μετά ο Μανώλης Μητσιάς.
-Σοβαρά; Δεν το γνώριζα αυτό. Υπήρχε από το ’67 αυτό το τραγούδι;
-Ναι. Κι έχω βρει το «Ντομινό» της 28ης Ιανουαρίου 1967, που το αναφέρει μέσα, γράφει και τους στίχους και λέει «συνθέτης Άκης Πάνου, ερμηνευτής Απόστολος Νικολαΐδης». Και γράφει πως το ερμήνευσε θαυμάσια, με πολλή τέχνη. Έχει κι όλα τ’ άλλα τα τραγούδια.
-Συγκροτημένο αρχείο υπήρχε; Είχε κρατήσει; Είχα ρωτήσει καλλιτέχνες της εποχής του και δεν είχαν τίποτα.
-Το ίδιο ίσχυε ουσιαστικά και με τον πατέρα μου. Είχαμε δίσκους 33 στροφών. Δισκάκια 45άρια, δεν νομίζω ότι είδα στη ζωή μου όσο ζούσε ο πατέρας μου. Όταν πέθανε, στο πατρικό του σπίτι στις Συκιές της Θεσσαλονίκης που έμενε η γιαγιά μου, η μητέρα του, υπήρχαν κάποια πράγματα και κάποια 45άρια (όσα είχαν απομείνει), που τα μάζεψα. Εκεί ανακάλυψα τα 45άρια από την «Polyphone» και την «Βεντέτα» που κυκλοφόρησαν, όταν έφυγε από την «Columbia» κι από κει άρχισε μια προσπάθεια συλλογής και κατάταξης. Εν τω μεταξύ, είχαν περιληφθεί κάποια 45άρια σε συλλογές, το lp «Όταν καπνίζει ο λουλάς» είχε βγει από δυο διαφορετικές εταιρείες και προσπάθησα να βρω ποιος έχει πραγματικά τα δικαιώματα. Αυτό ήταν μια «Οδύσσεια» που κράτησε περίπου δέκα χρόνια.
-Με τους δίσκους της Αμερικής πρέπει να επικρατούσε ένας χαμός, με τα δικαιώματα κλπ.
-«Της μουρλής». Στην Αμερική υπήρχε η Peters International, αυτός ο Πετροπουλέας, θα τον έχεις ακουστά, που εξέδιδε τους δίσκους.
-Ναι βεβαίως.
-Πάντως, για να επιστρέψω σε αυτό που είπες πριν, είναι αλήθεια ότι δεν είχαν τους δίσκους τους. Και στη γιαγιά μου πήγαιναν διάφοροι, ζητούσανε δισκάκια και εκείνη τα έδινε. Εγώ ασχολήθηκα πολύ από το 1999 μέχρι το 2009. Πήγαινα στο Μοναστηράκι, έψαχνα στο eΒay και στο Discogs και ήρθα σε επαφή με διάφορους συλλέκτες, που πολλοί προσπάθησαν να με εκμεταλλευτούν. Ειδικά ένας, ο οποίος έχει και κατάστημα δίσκων.
-Γνωστοί και μη εξαιρετέοι. Κάπου πάει το μυαλό μου.
-Σου λέει: «Αυτή έρχεται από την Αμερική, θα έχει λεφτά, είναι η κόρη του Νικολαΐδη…»
-Στα χρόνια του ’90 κυκλοφόρησαν από την Minos -Emi και δυο πολύ ενδιαφέρουσες συλλογές με τα «Τραγούδια από τις 45 στροφές». Εκεί μπήκαν και κάποια ακυκλοφόρητα.
-Ναι, τα 45άρια. Θυμάμαι μάλιστα, γιατί ζούσε ο πατέρας μου τότε, ότι τα είχε φέρει στην Αμερική και ήταν πολύ περήφανος.
- Εσύ πότε άρχισες να αντιλαμβάνεσαι με ποιον έχεις να κάνεις; Γεννήθηκες στην Αμερική. Από κει και πέρα, μεγαλώνοντας, είχες αντίληψη του τι κάνει;
- Μου πήρε πολλά χρόνια για να προσεγγίσω το έργο του με πιο σοβαρό τρόπο. Τώρα νομίζω ότι τον καταλαβαίνω πολύ καλύτερα σαν καλλιτέχνη, παρά όταν ήταν στη ζωή. Ήξερα ότι ο πατέρας μου ξεκίνησε από την Ελλάδα. Γεννήθηκε στην Δράμα, μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, κατέβηκε στην Αθήνα μόνος του, έκανε ακρόαση στην «Columbia», είχε δουλέψει με πολλούς διάσημους συνθέτες, σχεδόν με όλους, είχε δουλέψει και με τον Καζαντζίδη στου «Κουλουριώτη» κι από κει τον έμαθε πολύς κόσμος. Το ’68 έφυγε και πήγε στον Καναδά και μετά κατέβηκε στη Νέα Υόρκη, και φυσικά το μεγάλο επίτευγμα που έκανε ήταν η κυκλοφορία των απαγορευμένων ρεμπέτικων. Όταν βγήκαν αυτά τα τραγούδια, εγώ ήμουν ενός, δύο χρονών.
-Και μάλιστα στα εξώφυλλα των πρώτων δίσκων δεν έγραφε το όνομά του, τουλάχιστον στην μπροστινή όψη.
-Όντως δεν το έγραφε. Στο δίσκο «Στον Άδη ανταμώσανε» ο πατέρας μου το έβαλε με «Letraset».
-Αλήθεια, γιατί δεν το βάλανε;
- Δεν φαντάστηκαν ότι θα γίνει επιτυχία. Ήταν ρίσκο για την εταιρεία. Θυμάμαι πως είχε πάρει τη μακέτα κι έβαλε ο ίδιος τα γράμματα, κάτω αριστερά, στο εξώφυλλο.
-Μου κάνει εντύπωση, γιατί στον προηγούμενο δίσκο, τον «Γυάλινο κόσμο» υπήρχε κανονικά το όνομά του. Μάλιστα λίγοι ξέρουν πως η δεύτερη εκτέλεση του τραγουδιού, μετά την πρώτη του Βασίλη Βλάσση, ήταν του Νικολαΐδη.
-Αυτό το τραγούδι το είχε μάθει από τον Καλδάρα. Μάλιστα δεν του άρεσε ένας στίχος κι αν προσέξεις στην έκδοση του πατέρα μου, δεν υπάρχει η δεύτερη στροφή. Πάει από την πρώτη στην τρίτη. Αυτό το δίσκο τον ηχογράφησαν με τον Λεμονόπουλο, πίνοντας και γλεντώντας, μέσα σ’ ένα βράδυ. Μόλις λοιπόν κυκλοφόρησε το «Όταν καπνίζει ο λουλάς», αυτός ο δίσκος ξεχάστηκε. Και ξαναβγήκε το 2007 σε cd με δική μου επιμέλεια. Είχε γράψει κι ένα κείμενο ο Νέαρχος Γεωργιάδης… Να επανέλθω λοιπόν στην αρχική σου ερώτηση… Γνώριζα όλα τα τραγούδια απ’ έξω, γνώριζα τι έχει κάνει, αλλά δεν ήξερα τι σήμαιναν οι λέξεις, όλο αυτό το λεξιλόγιο της αργκό, μέχρι που έγινα δεκαπέντε χρονών, που κατάλαβα πλέον και τις λέξεις και την κοινωνιολογική τους σημασία. Και τα είπε και με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Ήταν τύπος ο πατέρας μου πολύ ευθύς, πολύ ασυμβίβαστος, και με τέτοιο τρόπο τραγουδούσε.
-Από τον τρόπο που τραγουδά φαίνεται και ο χαρακτήρας του. Φαίνεται πως δεν σήκωνε πολλά – πολλά.
-Μπράβο, ακριβώς. Κι επειδή ήταν τέτοιος χαρακτήρας, αυτό βγήκε και στη φωνή του.
-Έχει βάλει πολλά δικά του στοιχεία μέσα στα τραγούδια. Θυμάμαι εκείνο το «τσίου τσίου» στη φράση «μ’ ένα κελάιδισμα, το ίδιο πάντα» στης «Μαστούρας το σκοπό».
-Του άρεσε πολύ ο αυτοσχεδιασμός. Επικρίθηκε για αυτό. Αλλά θεωρώ πως δεν ήταν δίκαιο, γιατί βοήθησε στην αναβίωση. Πιστεύω πως εκείνος την ξεκίνησε, έστω κι αν αυτό που έκανε τότε ήταν «cult». Ο πατέρας μου, εκτός από τα πρώτα χρόνια της «Columbia», δεν είχε ποτέ τη στήριξη μιας μεγάλης εταιρείας. Ό,τι δημιούργησε το έκανε μόνος του.
-Γιατί έφυγε από την «Columbia»;
- Ο πατέρας μου αισθανόταν ότι τον είχαν ριγμένο. Τότε ήταν στην «Columbia» όλα τα μεγαθήρια. Ήταν εκείνος, ήταν και ο Στράτος Διονυσίου, που ξεκίνησαν περίπου την ίδια εποχή και τους έδιναν τα περισσευούμενα τραγούδια. Οι συνθέτες μάλιστα το λέγανε αυτό. Του το είχε πει κι ο Καλδάρας…
-Ακόμα κι όταν έφυγε ο Καζαντζίδης από την «Columbia»; Το ’63 ο Καζαντζίδης έφυγε από την «Columbia» αλλά και πάλι δεν έκανε μεγάλη επιτυχία. Και για τον Διονυσίου ισχύει αυτό. Ο Διονυσίου έγινε ευρύτερα γνωστός με τα τραγούδια του Άκη Πάνου που είπε στα 1967 – 1968.
-Δεν του έδιναν τραγούδια για να γίνουν επιτυχίες και του λέγανε «αυτό στο δίνω για συμπλήρωμα» κλπ.
-Συμπλήρωνε τις δεύτερες πλευρές από τα μεγάλα ονόματα.
-Εντάξει, κάποια τραγούδια ακούστηκαν. Αλλά δεν έκανε την μεγάλη επιτυχία.
-Ποια απήχηση είχε στην Ομογένεια:
-Στην Ομογένεια είχε μεγάλη απήχηση. Το άλλο χαρακτηριστικό, μαζί με τη φωνή του και τον τρόπο που τα είπε, ήταν η απήχηση που είχε στους ομογενείς. Κάποιους δίσκους, όπως τον «Αρχάγγελο» και το «Ήθελα να’ μουνα πασάς», τους είχε κυκλοφορήσει εκεί και με την εταιρεία «Μαριλού».
- Τι ακριβώς ήταν η «Μαριλού»;
-Ήταν μια εταιρεία που την ονόμασε έτσι για μένα και έβγαλε αυτούς τους δίσκους εκεί.
-Είχε κάνει μεγάλη κατάσταση στην Αμερική. Έχω την αίσθηση πως αυτό που του έλειψε από τα πρώτα χρόνια στην Ελλάδα, το βρήκε στην Αμερική.
-Ακριβώς αυτό. Δημιουργήθηκε εκεί ο μύθος του. Γιατί όταν ήρθε εδώ στην Ελλάδα, πολλοί δεν τον ήξεραν φυσιογνωμικά. Δεν ήξεραν ότι ήταν αυτός που είπε αυτά τα τραγούδια. Και μετά, όταν πήγαινε στα κέντρα, ερχόταν οι νεαροί και του λέγανε «εγώ σε ξέρω από μικρό παιδί, είχαν οι γονείς μου τους δίσκους σου». Ήθελαν να τους λέει μόνο αυτά. Χαιρόταν ο πατέρας μου πάρα πολύ…
-Στην Ελλάδα πώς έφταναν αυτοί οι δίσκοι με τα απαγορευμένα τραγούδια, που είχαν κυκλοφορήσει επί χούντας στην Αμερική;
-Εδώ εισάγονταν παράνομα…
-Σαν τους δίσκους του Θεοδωράκη δηλαδή.
-Ναι. Γίνονταν κατασχέσεις από ταξιτζήδες και τέτοια πράγματα. Του πατέρα μου του λέγανε κάποιοι ναυτικοί πως είχαν βρει το δίσκο στην Ιαπωνία. Ένα άλλο ιδιαίτερο περιστατικό ήταν πως όταν πρωτοκυκλοφόρησε ο πρώτος δίσκος, ο Γιώργος ο Νταλάρας ήταν στην Αμερική. Και πήγε τον αγόρασε από ένα μεγάλο δισκοπωλείο, που λεγόταν, νομίζω, «Παρθενών». Έλεγε ο πατέρας μου ότι του ‘φερε γούρι, που πήρε τους δίσκους ο Νταλάρας.
-Είχαν συναντηθεί ποτέ; Είχαν συνεργαστεί; Αυτές οι φωτογραφίες που είναι μαζί, που είναι από διαφορετικές περιόδους, πώς προέκυψαν:
-Έχω και μια ακόμα να σου δείξω. Θυμάμαι και μία που βγήκαν όταν ο Νταλάρας ήρθε στο σπίτι μας στην Αμερική, το ’73, όταν ήταν στο «Ζάππειο Παβίλιον» και καθόμουν στα πόδια του, αλλά δεν την έχω βρει.
-Πρέπει όμως κάποια στιγμή να την βρεις…
-Ναι πρέπει, θα την βρω. Το 1966 ο πατέρας μου δούλευε στο κέντρο του Στελλάκη στην «Ιερά Οδό»…
-Στα «Κουνέλια»;
-Ναι. Τότε είχε πρωτοξεκινήσει κι ο Νταλάρας και τον έφεραν σ’ αυτό το μαγαζί. Ο πατέρας μου ήταν μπροστά και τον Γιώργο τον έβαζαν στην πίσω σειρά.
-Όταν πήγε ο Νταλάρας στου Στελλάκη, τραγουδούσε εκεί κι ο Απόστολος;
-Ναι. Τον έβαζαν πίσω, επειδή δεν είχε χώρο μπροστά κι έπαιζε και κιθάρα. Έλεγε ο πατέρας μου, ότι κάθε βράδυ τραγουδούσε ένα τραγούδι του Μπιθικώτση.
-Μήπως θυμάσαι ποιο;
-Δεν το θυμάμαι τώρα, αλλά θα το θυμηθώ και θα στο πω.
-Μήπως ήταν το «Ειμ’αητός χωρίς φτερά»;
-Μπράβο, αυτό! Πάντα ο πατέρας μου τον αποκαλούσε «Ο Γιωργάκης».
-Όταν το 1983 ο Νταλάρας ηχογράφησε δυο χασικλίδικα τραγούδια, το «Πέντε χρόνια δικασμένος» και το «Βαρέθηκα τον αργιλέ» στο δίσκο με τη ζωντανή ηχογράφηση στον «Ορφέα», το έμαθε ο Απόστολος; Τα άκουσε τα τραγούδια;
-Δεν θυμάμαι, αλλά θέλω να πιστεύω πως υπήρξε μια έμπνευση από αυτό που έκανε ο πατέρας μου.
-Εσύ τον ξανασυνάντησες ποτέ από τότε;
-Τον Γιώργο Νταλάρα τον συνάντησα μια φορά στο «Ζυγό», το 2001 – 2002. Είχα πάρει τότε μια συνέντευξη από τον σχεδιαστή των εξωφύλλων τον Δημήτρη Αρβανίτη, για μία διατριβή που έκανα και μου είπε «Ξέρεις ποιος θέλει να σε γνωρίσει;» «Ποιος;» τον ρώτησα. «Ο Γιώργος ο Νταλάρας»...
-Νομίζω πως ο Απόστολος είχε στενή συνεργασία με τον Χρήστο τον Ψαρρό, τον δεξιοτέχνη του μπουζουκιού.
-Ο Χρήστος ο Ψαρρός είναι κουμπάρος μας, έχει βαφτίσει την αδερφή μου, έχουμε στενές σχέσεις. Τον είχε γνωρίσει στο «Χρυσό βαρέλι» το ’62. Ο πατέρας μου τον είχε βγάλει «Ποντικό». Είχε βγάλει παρατσούκλια για σχεδόν όλους. Και του άρεσε του Ψαρρού. Γιατί ήταν μικρόσωμος και πολύ ήσυχος, δεν πολυμιλούσε. Ο Ψαρρός παίζει στον «Αρχάγγελο», έκανε όλη την ενορχήστρωση από εδώ και τα έστειλε στο Τέξας και τα είπε ο πατέρας μου.
-Ηχογράφησαν δηλαδή την ορχήστρα εδώ κι ο Απόστολος ηχογράφησε στην Αμερική τη φωνή πάνω στην ορχήστρα.
-Ναι, ναι. Κι ένα δίσκο που βγήκε το ’76 με τίτλο «Ήθελα να’μουνα πασάς», που έχει τσιφτετέλια, εκείνος τον επιμελήθηκε. Και παίζουν τα «δίδυμα» μπουζούκια. Ψαρρός – Χιονάς. Πολύ ωραίος δίσκος. Κι από αυτά έχω τις μπομπίνες με τις ορχήστρες χωρίς φωνή. Έχω τα «master» από τότε.
-Από τότε που έφυγε στην Αμερική, ερχόταν ενδιάμεσα στην Ελλάδα;
-Aπό το ’68 που έφυγε, μέχρι το ’81 ήταν μόνο στην Αμερική, δεν είχε έρθει καθόλου. Το ’81 ήρθαμε όλοι μαζί και μείναμε για δυο χρόνια στη Βούλα και πέντε χρόνια στη Γλυφάδα. Εγώ πήγα εδώ πέμπτη κι έκτη δημοτικού, γυμνάσιο και πρώτη λυκείου. Και μετά πήγαμε πίσω.
-Ήρθε δηλαδή εδώ για να ξεκινήσει μια νέα καριέρα; Εδώ ποιους δίσκους έβγαλε;
-Εδώ έβγαλε το ’83 τις «Ρεμπέτικες στιγμές», με τον Κώστα Παπαδόπουλο στη «Vasipap». Αλλά είναι κι ένας άλλος δίσκος, πριν από αυτόν, το «Δεν χρειάζονται λόγια», που είναι πολύ ωραίος δίσκος, με «ελαφρά», ερωτικά τραγούδια, που τον ηχογράφησε μόλις πρωτογυρίσαμε, γιατί δεν του άρεσε που υπήρχαν αυτά τα στερεότυπα: «Ο Νικολαΐδης ο χασικλής, που έλεγε μόνο χασικλίδικα, δεν έλεγε άλλα» κλπ. Ο πατέρας μου έλεγε πάντα: «Εγώ ξεκίνησα σαν λαϊκός τραγουδιστής». Ήταν της «σχολής Καζαντζίδη».
-Στα μαγαζιά που δούλευε είχες πάει; Σε έπαιρνε μαζί του;
-Δεν μας άφηνε ποτέ. Ήταν πάρα πολύ αυστηρός. Όπου και να ήταν, όπου και να έλειπε, έπαιρνε δυο – τρεις φορές την ημέρα τηλέφωνο να δει τι κάνουμε. Επειδή είχε δει πάρα πολλά μέσα στη νύχτα, δεν μας επέτρεπε. Τον έχω δει μόνο δυο – τρεις φορές. Θυμάμαι κάποια χοροεσπερίδα που έγινε προς τιμήν του στην Αστόρια.
-Σου έμεινε παράπονο; Θα ήθελες να ήταν περισσότερες;
-Με τις γνώσεις που έχω τώρα, με τη μελέτη που έχω κάνει και με τον τρόπο που τον έχω προσεγγίσει, ναι, θα ήθελα πάρα πολύ. Τότε δεν αισθανόμουν ότι μου’λειπε κάτι, τώρα αισθάνομαι πως θα ήθελα να τον έχω δει περισσότερες φορές.
-Ούτε τα νεότερα χρόνια που μεγάλωσες;
-Όχι, όχι… Ήμουν όμως στις ηχογραφήσεις δίσκων όπως «Ο αρχάγγελος».
-Παραβρέθηκες στο studio σε ηχογραφήσεις δίσκων;
-Παραβρέθηκα και στην ηχογράφηση του «Όταν καπνίζει ο λουλάς». Αλλά ήμουν ενάμιση – δυο χρονών και δεν θυμάμαι τίποτα. Αλλά από τον «Αρχάγγελο», που ήμουν τεσσάρων, θυμάμαι. Ήταν σ’ ένα studio στο Χιούστον. Μάλιστα τη μακέτα του δίσκου την έκανε ο πατέρας μου και βγήκε στην εταιρεία «Μαριλού» με άλλο εξώφυλλο από το γνωστό. Μετά βγήκε στη «Vasipap» με το γνωστό εξώφυλλο. Στο studio ο τεχνικός δεν μίλαγε «γρι» ελληνικά κι ο πατέρας μου δεν μίλαγε σχεδόν καθόλου αγγλικά. Κι όμως συνεννοήθηκαν πολύ καλά κι έγινε η ηχογράφηση.
-Για τους δημιουργούς του «έντεχνου» τραγουδιού ποια ήταν η γνώμη του; Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Κουγιουμτζή, Ξαρχάκο, Λοΐζο κλπ. Καταρχάς τα άκουγε αυτά τα τραγούδια;
-Τα άκουγε, τα άκουγε. Του άρεσε ο Θεοδωράκης πάρα πολύ. Μάλιστα είχε παράπονο, ότι δεν έτυχε ποτέ να τους τραγουδήσει. Υπάρχουν κάποια τραγούδια που έχει ηχογραφήσει με τον Δημήτρη τον Μηλιό, που είναι σε στυλ Θεοδωράκη, αλλά δεν έχουν βγει ποτέ.
-Τα έχεις αυτά;
-Τα έχω, ναι. Είναι σαν πρόβα, αλλά κάποια στιγμή μπορεί κάτι να γίνει, να κυκλοφορήσουν. Στις εμφανίσεις του έλεγε πολλά τραγούδια άλλων συνθετών που δεν τα είχε πει σε δίσκο.
-Έχεις τέτοιο υλικό;
-Έχω, έχω. Εμείς ήμασταν όλοι στο σπίτι, σκληροπυρηνικοί «Καζαντζιδικοί». Ο πατέρας μου δεν ανεχόταν κουβέντα για τον Καζαντζίδη. Τίποτα. Αυτός ήταν το ίνδαλμά του. Όταν πήγε στην «Columbia» κι έκανε ακρόαση, ήταν εκεί και τον ενέκρινε. Και μάλιστα όταν βγήκε του είπε «Έλα εδώ, πώς σε λένε;» «Νικολαΐδη» του απαντά. «Πόντιος είσαι;» «Ναι» του λέει ο μπαμπάς μου. Κι άρχισαν και μίλαγαν ποντιακά. Και τότε του’ κανε την πρόταση να πάει στου «Κουλουριώτη».
-Ο Καζαντζίδης δεν ήταν «εύκολος». Δεν έλεγε εύκολα μεγάλα λόγια για άλλον τραγουδιστή. Και το γεγονός ότι ενέκρινε και πήρε στο μαγαζί τραγουδιστή της δικής του «σχολής», νομίζω πως ήταν μεγάλη υπόθεση. Για τον Μπιθικώτση τι έλεγε ο Απόστολος;
-Έλεγε πως είναι μεγάλος τραγουδιστής. Αυτούς όλους τους παραδεχόταν. Κάποιος μου είχε πει, αλλά δεν θυμάμαι ποιος, πως όταν ο πατέρας μου έφυγε από τη ζωή, ο Μπιθικώτσης του είχε πει πως ήταν μεγάλη φωνή.
-Για το λαϊκό τραγούδι των τελευταίων χρόνων τι έλεγε;
-Δεν του άρεσαν όπως έγιναν τα πράγματα τα τελευταία χρόνια. Έλεγε πως «Τότε που μπήκαμε εμείς στο τραγούδι, το είχαμε “ψώρα”. Θέλαμε να γίνουμε. Τότε και δέκα εκατομμύρια να ’δινες δεν γινόσουν τραγουδιστής. Τώρα κοιμούνται το ένα βράδυ και το άλλο σηκώνονται και γίνονται τραγουδιστές. Πουλάνε τα χωράφια του πατέρα τους για να γίνουν τραγουδιστές». Αυτά τον πείραζαν πολύ.
-Στην Ελλάδα πότε επέστρεψε πάλι;
-Στα τέλη του 1994 με αρχές 1995. Είχε κάνει δυο – τρεις δίσκους. Είχε κάνει και με τον Γιώργο Μανισαλή δυο δίσκους…
-Και το «Μαγκιά μου που‘μαι Παοκτσής»…
Και τον «Παοκτσή», βέβαια! Μάλιστα στην Αστόρια έχει ανοίξει εδώ και λίγο καιρό το «PAOK Fan Club of New York» και πηγαίνουν οι φίλαθλοι και βλέπουν τους αγώνες από τα δορυφορικά κανάλια. Όταν κέρδισε και πήρε το πρωτάθλημα, έγινε «της μουρλής». Μου πρότεινε η μητέρα μου να περάσουμε να τους δώσουμε τα τραγούδια σε CD, αλλά της είπα «Μαμά, είμαι σίγουρη ότι τα έχουν τα τραγούδια, μη στεναχωριέσαι». Τα βάζανε λοιπόν συνέχεια...
-Μαρία σε ευχαριστώ πολύ για όλα. Χάρηκα πολύ που βρεθήκαμε επιτέλους και είπαμε όλα αυτά τα ωραία.
-Εγώ σε ευχαριστώ Θανάση. Κι εγώ ευχαριστήθηκα. Καλή συνέχεια σε ότι κάνεις…
