Ο Κώστας Πλιάκος και ο Αλέξης Πόνσε είναι οι πρωτεργάτες του νέου ντοκιμαντέρ που πραγματεύεται την καταγραφή της μουσικής κληρονομιάς του Παύλου Σιδηρόπουλου και το οποίο επιλέχτηκε κι έχει ενταχθεί στο επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Δυο άνθρωποι, που υποκινούμενοι από αγάπη και σεβασμό για τον πρωτοπόρο καλλιτέχνη, ένωσαν τις δυνάμεις τους κι έκαναν το όραμά τους πραγματικότητα, με μεράκι και προσωπική εργασία, καθώς έχουν γράψει το σενάριο κι έχουν σκηνοθετήσει οι ίδιοι. Ο Κώστας Πλιάκος δημοσιογράφος & κινηματογραφιστής κατ’ επάγγελμα και ο Αλέξης Πόνσε κινηματογραφιστής, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας και μας μίλησαν για την πορεία του ντοκιμαντέρ, από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι σήμερα.
Δείτε τι μας είπαν.
Πώς αποφασίσατε να φτιάξετε αυτή την ταινία;
Κώστας: Θα σου πω, είμαστε και οι δύο γενιά 40ρηδων plus. Τον προλάβαμε τον Παύλο όταν πλέον έκλεινε την καριέρα του κάπως άδοξα μάλλον, και για μας ήταν ένας από τους παιδικούς μας ήρωες. Σκεφτήκαμε ότι θα μας άρεσε πάρα πολύ να ασχοληθούμε με ένα θέμα που το αγαπάμε, το βρήκαμε ενδιαφέρον κι απλά το κάναμε.
Τον γνωρίζατε προσωπικά;
Κώστας: Κοίταξε, τον παρακολουθούσα από 18 - 19 χρονών. Δε μπορούσα να τον γνωρίζω προσωπικά, αλλά πήγαινα στις συναυλίες του, όποτε έπαιζε ήμουν εκεί. Ήμουν fan, και ήταν διαφορετικοί οι fan τότε.
Αλέξης: Εγώ δεν ήμουν «τόσο» fan γιατί μεγάλωσα στο Μεξικό και ήρθα στην Ελλάδα ενώ ο Παύλος υπήρχε ήδη. Ανακάλυψα το ελληνικό ροκ μετά το ’85 και μου άρεσε πολύ η μουσική του, αλλά δεν πρόλαβα να πάω σε πολλές συναυλίες, όπως ο Κώστας.
Το σενάριο πού βασίστηκε;
Κώστας: Να σου πω πώς διαδραματίζεται η ιστορία. Ο περισσότερος κόσμος όταν ακούει για μια δουλειά σαν αυτή, περιμένει να δει λογικά ένα βιογραφικό έργο, την περιγραφή της ζωής του ανθρώπου, κάποιες ιδιαίτερες στιγμές ίσως. Αυτό είναι η μία ιδέα. Η δεύτερη ιδέα είναι να πάρεις ένα κομμάτι της ζωής του ανθρώπου αυτού και να εστιάσεις εκεί. Επιλέξαμε να κάνουμε το δεύτερο. Επιλέξαμε καθαρά το μουσικό κομμάτι, αφήνοντας έξω τα προσωπικά και τα όποια θέματα, τα οποία λίγο πολύ έχουνε γραφτεί και να εστιάσουμε στο καλλιτεχνικό κομμάτι, στο πώς το καλλιτεχνικό αποτύπωμα του Παύλου πέρασε στις επόμενες γενιές κι έχει φτάσει μέχρι σήμερα. Άρα, λοιπόν, η ταινία εστιάζει σε αυτό που λέμε «Legacy». Ποιος θα μπορούσε πλέον να μιλήσει γι’ αυτό; Οι άνθρωποι οι οποίοι πήραν το legacy και το φέρανε στο σήμερα. Εστιάζουμε λοιπόν, κάνοντας φυσικά μια ιστορική αναδρομή με αναφορές σε συγκεκριμένα και πολύ τρανταχτά σημεία της καριέρας του Παύλου, σε ανθρώπους οι οποίοι πήρανε τη μουσική κληρονομιά του, την κάνανε δική τους και τη φέρανε στις μέρες μας. Αυτό είναι η ουσία, να δούμε το μουσικό και το καλλιτεχνικό κομμάτι.
Αλέξης: Και μη ξεχνάς το πιο σημαντικό. Ο Παύλος στη δύσκολη εποχή που υπήρξε, έβαλε τον ελληνικό στίχο στο ροκ. Ως τότε οι περισσότεροι είτε φοβούνταν, είτε δε μπορούσαν να το κάνουν. Δημιούργησε με τον δικό του καλλιτεχνικό στίχο το ελληνικό ροκ για να μπορούμε τώρα να θεωρούμε δεδομένο ότι όλα τα γκρουπ μπορούν να τραγουδήσουν ελληνικά και ξένα. Έθεσε τη φόρμα και κατάφερε να περάσει το μήνυμα ότι μπορούν.
Κώστας: Για παράδειγμα, στη δεκαετία του ’70, υπήρξαν συγκροτήματα, όπως ο Πουλικάκος και κάποια άλλα γκρουπ, που επιχείρησαν να βάλουν ελληνικό στίχο σε ροκ φόρμες, αλλά με ένα τόσο συγκροτημένο και ολοκληρωμένο τρόπο πρώτος ο Σιδηρόπουλος μας το έφερε!
Αλέξης: Και γι’ αυτό λέγεται και το ντοκιμαντέρ “Welcome to the Show - Η μουσική κληρονομιά του Παύλου Σιδηρόπουλου”, επειδή εστιάζει στο καλλιτεχνικό του κομμάτι και τους πειραματισμούς του πάνω σε άλλα θέματα όπως η ηθοποιία. Ήταν μια ολοκληρωμένη καλλιτεχνική προσωπικότητα.
Αυτό θεωρείτε πως ήταν το στοιχείο που τον έκανε να ξεχωρίσει;
Αλέξης: Σκέψου κάτι πολύ σημαντικό, κάθε τραγούδι του, όσο κι αν σου φανεί περίεργο, θα μπορούσε να είναι μια ταινία μικρού μήκους! Έβγαλε αυτό που λέμε βίντεο κλιπ, χωρίς να υπάρχουν, στην εποχή του, βίντεο κλιπ!
Κώστας: Στην ταινία, λέει κάπου ο Παύλος Παυλίδης το εξής «με πολύ απλά λόγια, μπορείς να μιλήσεις ποιητικά χωρίς να χρησιμοποιήσεις ούτε μια ποιητικούρα». Η ποιητικότητα είναι ο εχθρός της ποίησης. Με πολύ απλά, καθημερινά λόγια και με μια μαεστρία που μόνο ο Παύλος είχε, περιέγραψε την πραγματικότητα, την καθημερινότητα, την πολιτική, χωρίς να είναι καθαρά πολιτικός ο στίχος του, αλλά στην ουσία είναι και μάλιστα πολύ περισσότερο απ’ το να μιλήσει κανείς ευθέως πολιτικά. Το έκανε με έναν ολοκληρωμένο τρόπο ως περσόνα, ως φιγούρα και με τον τρόπο της ζωής του επηρέασε κόσμο, μια ολόκληρη γενιά, και τα συγκροτήματα τα οποία γεννήθηκαν εκεί στις αρχές του ’90 είχαν κι αυτά έναν ήρωα πλέον.
Αλέξης: Κι όχι έναν απλό ήρωα, αλλά τον ήρωα της διπλανής πόρτας. Μπορούσαν πια να κάνουν μουσική χωρίς να υπάρχει φόβος, να πάρουν μια κιθάρα, μια ντραμς, ένα μπάσο και να κάνουν αυτό που τους αρέσει, ελληνικό ροκ!
Στην ουσία άνοιξε το δρόμο για τους επόμενους.
Κώστας: Στην ουσία, αυτό! Στην ουσία, αυτό που είδαμε τη δεκαετία του ’90 με τις Τρύπες, τα Ξύλινα Σπαθιά, Μωρά στη Φωτιά κτλ, όπως λέει και ο Αλέκος ο Αράπης στην ταινία, ήταν η μπουλντόζα με τη φίρμα «Παύλος»!
Το αρχειακό υλικό του, που θα προβληθεί, από πού το δανείζεστε;
Αλέξης: Έχουμε πάρει υλικό από την οικογένεια, από φίλους και μουσικούς οι οποίοι μας το έδωσαν με πολλή αγάπη και πραγματικά ευχαριστούμε αυτούς τους ανθρώπους, γιατί αν δεν ήταν δίπλα μας, θα ήμασταν πιο φτωχοί. Μας έδωσαν πάρα πολύ υλικό και πιστεύω πως το παρουσιάσαμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Κώστας: Όσον αφορά στο αρχειακό υλικό, ως προς το τι θα δούμε, υπάρχουν κάποια κομμάτια του Παύλου από εκτελέσεις που δεν έχουν δισκογραφηθεί από ζωντανές εμφανίσεις σε κασέτες, υπάρχουν ποιήματα του Παύλου, γραπτά του, τα οποία ήταν μέχρι σήμερα στο συρτάρι και τα παρουσιάζουμε εικονοποιημένα με κάποιο τρόπο, υπάρχει φωτογραφικό υλικό, που επίσης δεν έχει εκδοθεί κι ένα μικρό απόσπασμα βίντεο που δεν έχουμε δει πουθενά.
Ποίο θεωρείτε πως θα είναι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του ντοκιμαντέρ;
Κώστας: Κατά τη γνώμη μου, το θέμα δεν είναι το υλικό, το θέμα είναι το πώς οι μουσικοί που τον διαδέχτηκαν περιγράφουν την επιρροή του, το πώς μας δίνουν να καταλάβουμε την επιρροή του. Κάτι τέτοιο δεν το έχει πει ποτέ κανένας. Δεν είχε μιλήσει ποτέ ο Αγγελάκας για τον Παύλο έτσι… Ούτε ο Παυλίδης… Ούτε κορυφαίοι μουσικοκριτικοί της γενιάς είχανε μιλήσει… Αλλά ούτε και νεότερα παιδιά που βγήκανε στην πιάτσα τη μουσική μετά το ’99 είχαν μιλήσει για να πουν πώς ο Παύλος ήταν μέσα στο κεφάλι τους, όταν αυτοί πιάσανε για πρώτη φορά να παίξουνε ροκ… Αυτό θεωρώ είναι το πιο ενδιαφέρον να ακούς και να βλέπεις… Όπως σου είπα και στην αρχή, αυτός που περιμένει να δει μια βιογραφία, μάλλον θα απογοητευτεί. Δεν είναι βιογραφία. Τη βιογραφία την ξέρει!
Αλέξης: Υπάρχει μια ιστορική αναδρομή, η οποία είναι πάντα απαραίτητη, αλλά δεν υπάρχει αυτό που λέμε το «κουτσομπολιό». Το τι έκανε στην προσωπική του ζωή δε μας αφορά.
Η πρώτη προβολή θα γίνει στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης;
Κώστας: Πρώτη προβολή στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στις 21 Μαρτίου 2013, στην αίθουσα «Τώνια Μαρκετάκη» στις 22.30 το βράδυ. Δεύτερη προβολή το Σάββατο 23, στις 20.00 το βράδυ, στην ίδια αίθουσα.
Αλέξης: Ευχόμαστε να έρθει ο κόσμος να το δει να μας πει και τη γνώμη του!
Για τη συνέχεια τι προβλέπετε;
Κώστας: Είμαστε σε επικοινωνία με μια εταιρεία διανομής και κατά πάσα πιθανότητα, η ταινία θα βγει αμέσως μετά στις κινηματογραφικές αίθουσες. Εκδηλώθηκε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το θέμα.
Αλέξης: Πέρα από τις προβολές, θα υπάρξει και η κυκλοφορία ενός DVD που θα περιλαμβάνει το ντοκιμαντέρ που θα δούμε, συν κάποια έξτρα bonus. Η τιμή του θα είναι χαμηλή για να είναι προσιτό και να αποφύγουμε την πειρατεία.
Στον ίδιο τον Παύλο Σιδηρόπουλο θα άρεσε η ιδέα αυτή, αν το γνώριζε;
Αλέξης: Πιστεύω πως θα του άρεσε, γιατί έγινε με απόλυτο σεβασμό στο καλλιτεχνικό του έργο. Και οι δύο είμαστε επαγγελματίες, χρόνια καθένας στο αντικείμενό του και βασίζουμε τις δουλειές μας στο σεβασμό πρώτα απ’ όλα. Και θα σου πω και το εξής, έχοντας αποκτήσει μια καλή σχέση με τη Μελίνα, την αδερφή του Παύλου, κάποια στιγμή της δείξαμε ένα κομμάτι, κι όταν είδα στα μάτια της ένα μικρό δάκρυ, μου άρεσε!
Κώστας: Δε μπορώ να πω αν θα του άρεσε. Κι αποφεύγω να μιλάω για τον άνθρωπο, γιατί η δουλειά μας δεν ήταν αυτή. Η δουλειά μας ήταν να συγκεντρώσουμε τους ανθρώπους που πρέπει να μιλούν γι’ αυτόν. Είναι πολύ πιο αρμόδιοι οι άνθρωποι που δούλεψαν μαζί του και που επηρεάστηκαν απ’ αυτόν να μιλήσουν, παρά εμείς. Απλά θα σου πω μια ατάκα ενός σκηνοθέτη που συνεργάστηκε με τον Παύλο, ότι η ταινία έχει μια ειλικρίνεια που δεν αμφισβητείται.
Μιλήστε μας για την παραγωγή και τους συντελεστές.
Κώστας: Δεν υπήρχε εταιρεία παραγωγής. Εμείς οι δύο είμαστε. Και το χρηματοδοτήσαμε μόνοι μας, και κάναμε όλη τη δουλειά με τη συνεργασία ανθρώπων οι οποίοι έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό. Όπως είναι σήμερα η κατάσταση, οι δουλειές γίνονται λίγο πολύ ρεφενέ… Τη διεύθυνση παραγωγής έκανε η Φαίη Γιαννοπούλου και πολύ μεγάλο μερίδιο έχει ο Δημήτρης ο Κλάγκος που έκανε το μοντάζ. Ο άνθρωπος έκανε φοβερή δουλειά!
Αλέξης: Στα πολυκάμερα των συναυλιών ήταν ο Γιάννης ο Δόλας, ο Χάρης Τελόνας, ο Αχιλλέας ο Ρομπόλης, ο Άγγελος Τσάτσης και ο Τίμος Κορονετόπουλος, οι οποίοι έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό, γιατί το να τραβάς μια συναυλία ροκ όπου γίνεται χαμός, δεν είναι απλό. Από ένα σημείο και πέρα, κοιταζόμασταν στα μάτια και η δουλειά γινόταν - και μάλιστα σε πολύ καλό κλίμα. Τον ήχο και το μιξάζ έχει κάνει ο Λευτέρης Ξάνθης. Την αφίσα έχει κάνει ο Νίκος Κόλλιας, το animation ο Νίκος Μπλεμπουτζάκης - που είναι εντυπωσιακή δουλειά.
Κώστας: Υπάρχει ένα ιδιαίτερο animation, το οποίο ήταν μια ιδέα του Νίκου, και έρχεται να «ντύσει» τα λόγια του Παύλου. Όλοι, ηχολήπτες, φωτιστές, όπου πήγαμε και τραβήξαμε, γιατί έγιναν πολλά εξωτερικά γυρίσματα - μουσικοί… Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δούλεψαν και αξίζει να τους αναφέρουμε γιατί πραγματικά αγκάλιασαν την προσπάθεια.
Παίζει και μια ηθοποιός διάβασα…
Κώστας: Ναι, υπάρχουν κάποια ανέκδοτα ποιήματα του Παύλου, τα οποία «ντύσαμε» με εικόνα σε μια αφαιρετική παρουσίαση, όπου παίζει η Γιώτα Γεωργοπούλου.
Αντιμετωπίσατε δυσκολίες;
Αλέξης: Λίγο στην αρχή δυσκολευτήκαμε στην προσέγγιση της οικογένειας, αλλά δεν το λες ακριβώς δυσκολία, όταν ο άλλος δε σε ξέρει είναι λίγο επιφυλακτικός…
Κώστας: Απ’ τη στιγμή που έγιναν τα γυρίσματα και είδαν ένα πρώτο του τι κάνουμε, μας άνοιξαν το σπίτι τους οι άνθρωποι, μας βοήθησαν πάρα πολύ, μας έδωσαν υλικό, κάνανε καίριες παρατηρήσεις για να μην υπάρξουν κακές ερμηνείες και ως το τέλος φτάσαμε με εξαιρετική συνεργασία.
Αλέξης: Δηλαδή, δεν είχαμε λογοκρισία, είχαμε ουσιαστική βοήθεια.
Κώστας: Όταν τελείωσε το πρώτο κομμάτι και μπήκαμε για πρώτη φορά στο μοντάζ, όταν είδα το υλικό, απελπίστηκα! Λέω δεν πρόκειται να γίνει! Δε μπορώ να σου πω πόσες ώρες φάγαμε! Το budget ήταν πολύ συγκεκριμένο, απελπισία! Το καλό ήταν πως ο Αλέξης είναι οπερατέρ χρόνια και είχε εξοπλισμό, οπότε δε χρειάστηκε να νοικιάσουμε. Τελικά, τα καταφέραμε, μας άρεσε και όλα πήγαν καλά.
Πόσο καιρό σας πήρε;
Κώστας: Περίπου ένα χρόνο και κάτι δουλειάς, αλλά με ένα ενδιάμεσο διάλειμμα τριών μηνών. Ακόμα και την τελευταία στιγμή κάναμε συμπληρωματικά γυρίσματα. Το συνολικό υλικό που μαζέψαμε ξεπερνούσε τις 50 - 60 ώρες, το οποίο σιγά σιγά κατέβηκε για να καταλήξει στη μία ώρα και πέντε λεπτά.
Πώς αισθάνεστε μετά από όλη αυτή τη διαδικασία, τη γνωριμία σας με την οικογένεια, τους άλλους καλλιτέχνες κτλ;
Αλέξης: Αισθάνθηκα μουσικός, χωρίς να είμαι! Αισθάνθηκα ότι συμμετέχω σε ένα πράγμα που δείχνει την πραγματικότητα του Παύλου και βγήκε με ψυχή και αγάπη και… ρεφενέ. Εννοείται πως όλοι πληρωθήκανε, αλλά όχι αυτό που έπρεπε.
Κώστας: Όλοι πληρωθήκανε όμως, δε χρωστάμε λεφτά! Όλοι πήραν αυτό που μπορούσαμε να δώσουμε… Για μένα, όλη αυτή η πορεία ήταν συσσωρευμένη γνώση για ένα αντικείμενο, που ισοδυναμεί με ένα διδακτορικό.
Πέραν αυτού του ντοκιμαντέρ, τι άλλο ετοιμάζετε, με τι ασχολείστε;
Αλέξης: Ετοιμάζουμε τρία άλλα project ως ομάδα, σας περιμένουν ωραίες εκπλήξεις!
Κώστας: Εγώ στο Φεστιβάλ είμαι και με μια άλλη ταινία, συμμετέχω στο Docs In Progress με το «Yusef’s Song». (Τα Docs in Progress της Αγοράς Ντοκιμαντέρ του 15ου ΦΝΘ είναι 12 ταινίες από τα Βαλκάνια, τη Μεσόγειο και την Κεντρική Ευρώπη, οι οποίες απευθύνονται αποκλειστικά στους ειδικούς καλεσμένους της Αγοράς και παρουσιάζονται στους παραγωγούς, εκπροσώπους πωλήσεων (sales agents), διανομείς και εκπροσώπους φεστιβάλ που θα είναι παρόντες στη φετινή διοργάνωση).
Δυο άνθρωποι, που υποκινούμενοι από αγάπη και σεβασμό για τον πρωτοπόρο καλλιτέχνη, ένωσαν τις δυνάμεις τους κι έκαναν το όραμά τους πραγματικότητα, με μεράκι και προσωπική εργασία, καθώς έχουν γράψει το σενάριο κι έχουν σκηνοθετήσει οι ίδιοι. Ο Κώστας Πλιάκος δημοσιογράφος & κινηματογραφιστής κατ’ επάγγελμα και ο Αλέξης Πόνσε κινηματογραφιστής, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας και μας μίλησαν για την πορεία του ντοκιμαντέρ, από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι σήμερα.
Δείτε τι μας είπαν.
Πώς αποφασίσατε να φτιάξετε αυτή την ταινία;
Κώστας: Θα σου πω, είμαστε και οι δύο γενιά 40ρηδων plus. Τον προλάβαμε τον Παύλο όταν πλέον έκλεινε την καριέρα του κάπως άδοξα μάλλον, και για μας ήταν ένας από τους παιδικούς μας ήρωες. Σκεφτήκαμε ότι θα μας άρεσε πάρα πολύ να ασχοληθούμε με ένα θέμα που το αγαπάμε, το βρήκαμε ενδιαφέρον κι απλά το κάναμε.
Τον γνωρίζατε προσωπικά;
Κώστας: Κοίταξε, τον παρακολουθούσα από 18 - 19 χρονών. Δε μπορούσα να τον γνωρίζω προσωπικά, αλλά πήγαινα στις συναυλίες του, όποτε έπαιζε ήμουν εκεί. Ήμουν fan, και ήταν διαφορετικοί οι fan τότε.
Αλέξης: Εγώ δεν ήμουν «τόσο» fan γιατί μεγάλωσα στο Μεξικό και ήρθα στην Ελλάδα ενώ ο Παύλος υπήρχε ήδη. Ανακάλυψα το ελληνικό ροκ μετά το ’85 και μου άρεσε πολύ η μουσική του, αλλά δεν πρόλαβα να πάω σε πολλές συναυλίες, όπως ο Κώστας.
Το σενάριο πού βασίστηκε;
Κώστας: Να σου πω πώς διαδραματίζεται η ιστορία. Ο περισσότερος κόσμος όταν ακούει για μια δουλειά σαν αυτή, περιμένει να δει λογικά ένα βιογραφικό έργο, την περιγραφή της ζωής του ανθρώπου, κάποιες ιδιαίτερες στιγμές ίσως. Αυτό είναι η μία ιδέα. Η δεύτερη ιδέα είναι να πάρεις ένα κομμάτι της ζωής του ανθρώπου αυτού και να εστιάσεις εκεί. Επιλέξαμε να κάνουμε το δεύτερο. Επιλέξαμε καθαρά το μουσικό κομμάτι, αφήνοντας έξω τα προσωπικά και τα όποια θέματα, τα οποία λίγο πολύ έχουνε γραφτεί και να εστιάσουμε στο καλλιτεχνικό κομμάτι, στο πώς το καλλιτεχνικό αποτύπωμα του Παύλου πέρασε στις επόμενες γενιές κι έχει φτάσει μέχρι σήμερα. Άρα, λοιπόν, η ταινία εστιάζει σε αυτό που λέμε «Legacy». Ποιος θα μπορούσε πλέον να μιλήσει γι’ αυτό; Οι άνθρωποι οι οποίοι πήραν το legacy και το φέρανε στο σήμερα. Εστιάζουμε λοιπόν, κάνοντας φυσικά μια ιστορική αναδρομή με αναφορές σε συγκεκριμένα και πολύ τρανταχτά σημεία της καριέρας του Παύλου, σε ανθρώπους οι οποίοι πήρανε τη μουσική κληρονομιά του, την κάνανε δική τους και τη φέρανε στις μέρες μας. Αυτό είναι η ουσία, να δούμε το μουσικό και το καλλιτεχνικό κομμάτι.
Αλέξης: Και μη ξεχνάς το πιο σημαντικό. Ο Παύλος στη δύσκολη εποχή που υπήρξε, έβαλε τον ελληνικό στίχο στο ροκ. Ως τότε οι περισσότεροι είτε φοβούνταν, είτε δε μπορούσαν να το κάνουν. Δημιούργησε με τον δικό του καλλιτεχνικό στίχο το ελληνικό ροκ για να μπορούμε τώρα να θεωρούμε δεδομένο ότι όλα τα γκρουπ μπορούν να τραγουδήσουν ελληνικά και ξένα. Έθεσε τη φόρμα και κατάφερε να περάσει το μήνυμα ότι μπορούν.
Κώστας: Για παράδειγμα, στη δεκαετία του ’70, υπήρξαν συγκροτήματα, όπως ο Πουλικάκος και κάποια άλλα γκρουπ, που επιχείρησαν να βάλουν ελληνικό στίχο σε ροκ φόρμες, αλλά με ένα τόσο συγκροτημένο και ολοκληρωμένο τρόπο πρώτος ο Σιδηρόπουλος μας το έφερε!
Αλέξης: Και γι’ αυτό λέγεται και το ντοκιμαντέρ “Welcome to the Show - Η μουσική κληρονομιά του Παύλου Σιδηρόπουλου”, επειδή εστιάζει στο καλλιτεχνικό του κομμάτι και τους πειραματισμούς του πάνω σε άλλα θέματα όπως η ηθοποιία. Ήταν μια ολοκληρωμένη καλλιτεχνική προσωπικότητα.
Αυτό θεωρείτε πως ήταν το στοιχείο που τον έκανε να ξεχωρίσει;
Αλέξης: Σκέψου κάτι πολύ σημαντικό, κάθε τραγούδι του, όσο κι αν σου φανεί περίεργο, θα μπορούσε να είναι μια ταινία μικρού μήκους! Έβγαλε αυτό που λέμε βίντεο κλιπ, χωρίς να υπάρχουν, στην εποχή του, βίντεο κλιπ!
Κώστας: Στην ταινία, λέει κάπου ο Παύλος Παυλίδης το εξής «με πολύ απλά λόγια, μπορείς να μιλήσεις ποιητικά χωρίς να χρησιμοποιήσεις ούτε μια ποιητικούρα». Η ποιητικότητα είναι ο εχθρός της ποίησης. Με πολύ απλά, καθημερινά λόγια και με μια μαεστρία που μόνο ο Παύλος είχε, περιέγραψε την πραγματικότητα, την καθημερινότητα, την πολιτική, χωρίς να είναι καθαρά πολιτικός ο στίχος του, αλλά στην ουσία είναι και μάλιστα πολύ περισσότερο απ’ το να μιλήσει κανείς ευθέως πολιτικά. Το έκανε με έναν ολοκληρωμένο τρόπο ως περσόνα, ως φιγούρα και με τον τρόπο της ζωής του επηρέασε κόσμο, μια ολόκληρη γενιά, και τα συγκροτήματα τα οποία γεννήθηκαν εκεί στις αρχές του ’90 είχαν κι αυτά έναν ήρωα πλέον.
Αλέξης: Κι όχι έναν απλό ήρωα, αλλά τον ήρωα της διπλανής πόρτας. Μπορούσαν πια να κάνουν μουσική χωρίς να υπάρχει φόβος, να πάρουν μια κιθάρα, μια ντραμς, ένα μπάσο και να κάνουν αυτό που τους αρέσει, ελληνικό ροκ!
Στην ουσία άνοιξε το δρόμο για τους επόμενους.
Κώστας: Στην ουσία, αυτό! Στην ουσία, αυτό που είδαμε τη δεκαετία του ’90 με τις Τρύπες, τα Ξύλινα Σπαθιά, Μωρά στη Φωτιά κτλ, όπως λέει και ο Αλέκος ο Αράπης στην ταινία, ήταν η μπουλντόζα με τη φίρμα «Παύλος»!
Το αρχειακό υλικό του, που θα προβληθεί, από πού το δανείζεστε;
Αλέξης: Έχουμε πάρει υλικό από την οικογένεια, από φίλους και μουσικούς οι οποίοι μας το έδωσαν με πολλή αγάπη και πραγματικά ευχαριστούμε αυτούς τους ανθρώπους, γιατί αν δεν ήταν δίπλα μας, θα ήμασταν πιο φτωχοί. Μας έδωσαν πάρα πολύ υλικό και πιστεύω πως το παρουσιάσαμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Κώστας: Όσον αφορά στο αρχειακό υλικό, ως προς το τι θα δούμε, υπάρχουν κάποια κομμάτια του Παύλου από εκτελέσεις που δεν έχουν δισκογραφηθεί από ζωντανές εμφανίσεις σε κασέτες, υπάρχουν ποιήματα του Παύλου, γραπτά του, τα οποία ήταν μέχρι σήμερα στο συρτάρι και τα παρουσιάζουμε εικονοποιημένα με κάποιο τρόπο, υπάρχει φωτογραφικό υλικό, που επίσης δεν έχει εκδοθεί κι ένα μικρό απόσπασμα βίντεο που δεν έχουμε δει πουθενά.
Ποίο θεωρείτε πως θα είναι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του ντοκιμαντέρ;
Κώστας: Κατά τη γνώμη μου, το θέμα δεν είναι το υλικό, το θέμα είναι το πώς οι μουσικοί που τον διαδέχτηκαν περιγράφουν την επιρροή του, το πώς μας δίνουν να καταλάβουμε την επιρροή του. Κάτι τέτοιο δεν το έχει πει ποτέ κανένας. Δεν είχε μιλήσει ποτέ ο Αγγελάκας για τον Παύλο έτσι… Ούτε ο Παυλίδης… Ούτε κορυφαίοι μουσικοκριτικοί της γενιάς είχανε μιλήσει… Αλλά ούτε και νεότερα παιδιά που βγήκανε στην πιάτσα τη μουσική μετά το ’99 είχαν μιλήσει για να πουν πώς ο Παύλος ήταν μέσα στο κεφάλι τους, όταν αυτοί πιάσανε για πρώτη φορά να παίξουνε ροκ… Αυτό θεωρώ είναι το πιο ενδιαφέρον να ακούς και να βλέπεις… Όπως σου είπα και στην αρχή, αυτός που περιμένει να δει μια βιογραφία, μάλλον θα απογοητευτεί. Δεν είναι βιογραφία. Τη βιογραφία την ξέρει!
Αλέξης: Υπάρχει μια ιστορική αναδρομή, η οποία είναι πάντα απαραίτητη, αλλά δεν υπάρχει αυτό που λέμε το «κουτσομπολιό». Το τι έκανε στην προσωπική του ζωή δε μας αφορά.
Η πρώτη προβολή θα γίνει στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης;
Κώστας: Πρώτη προβολή στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στις 21 Μαρτίου 2013, στην αίθουσα «Τώνια Μαρκετάκη» στις 22.30 το βράδυ. Δεύτερη προβολή το Σάββατο 23, στις 20.00 το βράδυ, στην ίδια αίθουσα.
Αλέξης: Ευχόμαστε να έρθει ο κόσμος να το δει να μας πει και τη γνώμη του!
Για τη συνέχεια τι προβλέπετε;
Κώστας: Είμαστε σε επικοινωνία με μια εταιρεία διανομής και κατά πάσα πιθανότητα, η ταινία θα βγει αμέσως μετά στις κινηματογραφικές αίθουσες. Εκδηλώθηκε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το θέμα.
Αλέξης: Πέρα από τις προβολές, θα υπάρξει και η κυκλοφορία ενός DVD που θα περιλαμβάνει το ντοκιμαντέρ που θα δούμε, συν κάποια έξτρα bonus. Η τιμή του θα είναι χαμηλή για να είναι προσιτό και να αποφύγουμε την πειρατεία.
Στον ίδιο τον Παύλο Σιδηρόπουλο θα άρεσε η ιδέα αυτή, αν το γνώριζε;
Αλέξης: Πιστεύω πως θα του άρεσε, γιατί έγινε με απόλυτο σεβασμό στο καλλιτεχνικό του έργο. Και οι δύο είμαστε επαγγελματίες, χρόνια καθένας στο αντικείμενό του και βασίζουμε τις δουλειές μας στο σεβασμό πρώτα απ’ όλα. Και θα σου πω και το εξής, έχοντας αποκτήσει μια καλή σχέση με τη Μελίνα, την αδερφή του Παύλου, κάποια στιγμή της δείξαμε ένα κομμάτι, κι όταν είδα στα μάτια της ένα μικρό δάκρυ, μου άρεσε!
Κώστας: Δε μπορώ να πω αν θα του άρεσε. Κι αποφεύγω να μιλάω για τον άνθρωπο, γιατί η δουλειά μας δεν ήταν αυτή. Η δουλειά μας ήταν να συγκεντρώσουμε τους ανθρώπους που πρέπει να μιλούν γι’ αυτόν. Είναι πολύ πιο αρμόδιοι οι άνθρωποι που δούλεψαν μαζί του και που επηρεάστηκαν απ’ αυτόν να μιλήσουν, παρά εμείς. Απλά θα σου πω μια ατάκα ενός σκηνοθέτη που συνεργάστηκε με τον Παύλο, ότι η ταινία έχει μια ειλικρίνεια που δεν αμφισβητείται.
Μιλήστε μας για την παραγωγή και τους συντελεστές.
Κώστας: Δεν υπήρχε εταιρεία παραγωγής. Εμείς οι δύο είμαστε. Και το χρηματοδοτήσαμε μόνοι μας, και κάναμε όλη τη δουλειά με τη συνεργασία ανθρώπων οι οποίοι έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό. Όπως είναι σήμερα η κατάσταση, οι δουλειές γίνονται λίγο πολύ ρεφενέ… Τη διεύθυνση παραγωγής έκανε η Φαίη Γιαννοπούλου και πολύ μεγάλο μερίδιο έχει ο Δημήτρης ο Κλάγκος που έκανε το μοντάζ. Ο άνθρωπος έκανε φοβερή δουλειά!
Αλέξης: Στα πολυκάμερα των συναυλιών ήταν ο Γιάννης ο Δόλας, ο Χάρης Τελόνας, ο Αχιλλέας ο Ρομπόλης, ο Άγγελος Τσάτσης και ο Τίμος Κορονετόπουλος, οι οποίοι έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό, γιατί το να τραβάς μια συναυλία ροκ όπου γίνεται χαμός, δεν είναι απλό. Από ένα σημείο και πέρα, κοιταζόμασταν στα μάτια και η δουλειά γινόταν - και μάλιστα σε πολύ καλό κλίμα. Τον ήχο και το μιξάζ έχει κάνει ο Λευτέρης Ξάνθης. Την αφίσα έχει κάνει ο Νίκος Κόλλιας, το animation ο Νίκος Μπλεμπουτζάκης - που είναι εντυπωσιακή δουλειά.
Κώστας: Υπάρχει ένα ιδιαίτερο animation, το οποίο ήταν μια ιδέα του Νίκου, και έρχεται να «ντύσει» τα λόγια του Παύλου. Όλοι, ηχολήπτες, φωτιστές, όπου πήγαμε και τραβήξαμε, γιατί έγιναν πολλά εξωτερικά γυρίσματα - μουσικοί… Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δούλεψαν και αξίζει να τους αναφέρουμε γιατί πραγματικά αγκάλιασαν την προσπάθεια.
Παίζει και μια ηθοποιός διάβασα…
Κώστας: Ναι, υπάρχουν κάποια ανέκδοτα ποιήματα του Παύλου, τα οποία «ντύσαμε» με εικόνα σε μια αφαιρετική παρουσίαση, όπου παίζει η Γιώτα Γεωργοπούλου.
Αντιμετωπίσατε δυσκολίες;
Αλέξης: Λίγο στην αρχή δυσκολευτήκαμε στην προσέγγιση της οικογένειας, αλλά δεν το λες ακριβώς δυσκολία, όταν ο άλλος δε σε ξέρει είναι λίγο επιφυλακτικός…
Κώστας: Απ’ τη στιγμή που έγιναν τα γυρίσματα και είδαν ένα πρώτο του τι κάνουμε, μας άνοιξαν το σπίτι τους οι άνθρωποι, μας βοήθησαν πάρα πολύ, μας έδωσαν υλικό, κάνανε καίριες παρατηρήσεις για να μην υπάρξουν κακές ερμηνείες και ως το τέλος φτάσαμε με εξαιρετική συνεργασία.
Αλέξης: Δηλαδή, δεν είχαμε λογοκρισία, είχαμε ουσιαστική βοήθεια.
Κώστας: Όταν τελείωσε το πρώτο κομμάτι και μπήκαμε για πρώτη φορά στο μοντάζ, όταν είδα το υλικό, απελπίστηκα! Λέω δεν πρόκειται να γίνει! Δε μπορώ να σου πω πόσες ώρες φάγαμε! Το budget ήταν πολύ συγκεκριμένο, απελπισία! Το καλό ήταν πως ο Αλέξης είναι οπερατέρ χρόνια και είχε εξοπλισμό, οπότε δε χρειάστηκε να νοικιάσουμε. Τελικά, τα καταφέραμε, μας άρεσε και όλα πήγαν καλά.
Πόσο καιρό σας πήρε;
Κώστας: Περίπου ένα χρόνο και κάτι δουλειάς, αλλά με ένα ενδιάμεσο διάλειμμα τριών μηνών. Ακόμα και την τελευταία στιγμή κάναμε συμπληρωματικά γυρίσματα. Το συνολικό υλικό που μαζέψαμε ξεπερνούσε τις 50 - 60 ώρες, το οποίο σιγά σιγά κατέβηκε για να καταλήξει στη μία ώρα και πέντε λεπτά.
Πώς αισθάνεστε μετά από όλη αυτή τη διαδικασία, τη γνωριμία σας με την οικογένεια, τους άλλους καλλιτέχνες κτλ;
Αλέξης: Αισθάνθηκα μουσικός, χωρίς να είμαι! Αισθάνθηκα ότι συμμετέχω σε ένα πράγμα που δείχνει την πραγματικότητα του Παύλου και βγήκε με ψυχή και αγάπη και… ρεφενέ. Εννοείται πως όλοι πληρωθήκανε, αλλά όχι αυτό που έπρεπε.
Κώστας: Όλοι πληρωθήκανε όμως, δε χρωστάμε λεφτά! Όλοι πήραν αυτό που μπορούσαμε να δώσουμε… Για μένα, όλη αυτή η πορεία ήταν συσσωρευμένη γνώση για ένα αντικείμενο, που ισοδυναμεί με ένα διδακτορικό.
Πέραν αυτού του ντοκιμαντέρ, τι άλλο ετοιμάζετε, με τι ασχολείστε;
Αλέξης: Ετοιμάζουμε τρία άλλα project ως ομάδα, σας περιμένουν ωραίες εκπλήξεις!
Κώστας: Εγώ στο Φεστιβάλ είμαι και με μια άλλη ταινία, συμμετέχω στο Docs In Progress με το «Yusef’s Song». (Τα Docs in Progress της Αγοράς Ντοκιμαντέρ του 15ου ΦΝΘ είναι 12 ταινίες από τα Βαλκάνια, τη Μεσόγειο και την Κεντρική Ευρώπη, οι οποίες απευθύνονται αποκλειστικά στους ειδικούς καλεσμένους της Αγοράς και παρουσιάζονται στους παραγωγούς, εκπροσώπους πωλήσεων (sales agents), διανομείς και εκπροσώπους φεστιβάλ που θα είναι παρόντες στη φετινή διοργάνωση).
