Ηλίας Ανδριόπουλος - «Δεν ενέδωσα ποτέ στις σειρήνες του χρήματος»

«…και δεν έκανα εκπτώσεις στις καλλιτεχνικές μου αρχές» δηλώνει ο Ηλίας Ανδριόπουλος, ο συνθέτης του νεότερου ρεύματος της έντεχνης ελληνικής μουσικής, με έργο πολυσήμαντο και αναγνωρίσιμο, ο οποίος φέτος συμπληρώνει 35 ολόκληρα χρόνια παρουσίας στο χώρο. Δεν πάει πολύς καιρός από τότε που ο συνεργάτης μας Θανάσης Γιώγλου συνάντησε τον κ. Ανδριόπουλο με αποτέλεσμα μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συνέντευξη. Με αφορμή, όμως, τη φετινή επέτειο και τις δύο παραστάσεις του συνθέτη που θα κλείσουν το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών στη Μικρή Επίδαυρο, μιλήσαμε εκ νέου μαζί του.

Μιλήστε μας για τις παραστάσεις της Επιδαύρου, τους συντελεστές και το τι θα μας παρουσιάσετε.
Εφέτος συμπληρώνω τριάντα πέντε χρόνια στην ελληνική μουσική. Ήταν, θυμάμαι, Αύγουστος του 1978 όταν στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών, όπως και τώρα, έδινα ως νέος συνθέτης τρεις συναυλίες στο Θέατρο Λυκαβηττού και με αυτές εισχωρούσα επίσημα στα μουσικά πράγματα του τόπου. Θα γιορτάσω λοιπόν αυτή την -ας την πούμε- επέτειο με δύο συναυλίες την Παρασκευή 26 και το Σάββατο 27 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο της Μικρής Επιδαύρου και με αυτές θα κλείσουν οι φετινές εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αθηνών στο χώρο αυτό. Στις δύο αυτές βραδιές θα κάνω μία αναδρομή και θα σταθώ στους σημαντικούς σταθμούς αυτής της πορείας. Θα θυμηθούμε με τους φίλους της μουσικής μου, που σμίγουμε μετά από καιρό κάτω από δύσκολες συνθήκες και θα τραγουδήσουμε σαν μία εκλεκτή συντροφιά όλα τα αγαπημένα τραγούδια αυτής της πορείας. Μη μας διαφεύγει πως αυτή η διαδρομή καταγράφτηκε με έργα όπως τα «Γράμματα στο Μακρυγιάννη», οι «Προσανατολισμοί», τα «Λαϊκά Προάστια», οι «Ξένες Πόρτες», η «Μουσική για σαντούρι», οι «Αργοναύτες», οι «Ωδές» κ.α.

Είστε ικανοποιημένος από την πολύχρονη πορεία σας;
Κοιτάξτε… Έγραψα τη μουσική και τα τραγούδια που ήθελα. Δηλαδή έκανα αυτό, που εν πολλοίς, μου υπαγόρευε η συνείδησή μου και το καλλιτεχνικό μου ένστικτο. Άλλωστε, όπως γνωρίζετε, δεν είμαι πολυγραφότατος. Μου αρκούν τα λίγα, αρκεί να έχουν αξία. Λάθη σε μία μεγάλη χρονική διαδρομή, σίγουρα έχω κάνει. Δεν ενέδωσα όμως ποτέ στις σειρήνες του χρήματος και δεν έκανα εκπτώσεις στις καλλιτεχνικές μου αρχές.

Η επιλογή των ερμηνευτών έγινε από εσάς; Με ποια κριτήρια τους επιλέξατε;
Τους ερμηνευτές τους έχω επιλέξει με κριτήρια αυστηρά καλλιτεχνικά. Εδώ δε δέχομαι καμία παρέμβαση από πουθενά. Δεν είναι φίρμες, με την φθαρμένη σημασία του όρου, αλλά είναι εξαιρετικοί καλλιτέχνες και θα είναι τυχεροί όσοι βρεθούν τις δύο βραδιές στη Μικρή Επίδαυρο για να χαρούν τις ερμηνείες τους. Ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος και η Θεοδώρα Μπάκα που θα τραγουδήσουν το μεγαλύτερο μέρος της συναυλίας, διαπρέπουν στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα της Ευρώπης. Όπως και η Ελένη και η Σουζάνα Βουγιουκλή που τις θεωρώ τις πιο αξιόλογες ερμηνεύτριες της νέας γενιάς. Αυτοί οι τέσσερις λοιπόν καλλιτέχνες θα κάνουν γνωστή την καινούργια καλλιτεχνική μου αντίληψη, για το πώς πρέπει να παίζεται και να ακούγεται η μουσική μου σήμερα.

Η συναυλία αυτή θα γίνει μόνο στην Επίδαυρο ή υπάρχει προοπτική να πραγματοποιηθεί και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας;
Έστησα κάτω από ώριμη σκέψη και με φαντασία ένα καλλιτεχνικό σύνολο -κουαρτέτο μουσικών- πιάνο, βιολοντσέλο, μαντολίνο, μπουζούκι, που το πλαισιώνουν εκλεκτοί ερμηνευτές, με σκοπό όπως είπα, να δώσω το καινούργιο καλλιτεχνικό μου στίγμα. Γι’ αυτό, όπου παρουσιάζεται από εδώ και στο εξής η μουσική μου, θα παρουσιάζεται με αυτόν τον τρόπο. Η επόμενη εμφάνισή μας θα είναι στις 26 Αυγούστου στην Κοζάνη και τον Σεπτέμβρη θα ακολουθήσουν κι άλλες.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Να μπορέσω να εκδώσω τα καινούργια μου τραγούδια, αλλά και να παίξω τα κλασσικά μου έργα. Για το δεύτερο απαιτείται συμφωνική ορχήστρα, χορωδία και αίθουσα περιωπής, πράγμα αρκετά δύσκολο για τις σημερινές συνθήκες. Νομίζω, στις μέρες μας, σε αυτό τον δύσκολο καιρό, έχουμε στερηθεί τους φυσικούς μας συμμάχους, που παλιότερα τους είχαμε. Τι θέλω να πω πάνω σ’ αυτό; Ότι δεν υπάρχουν πια δισκογραφικές εταιρίες, δεν υπάρχουν παραγωγοί, έκλεισαν τα καταστήματα δίσκων, η εμπορική σκοπιμότητα κυριάρχησε και εκτόπισε την καλλιτεχνική και όλη αυτή η κυρίαρχη κατάσταση, που σήμερα αποκαλείται «τρέχουσα μουσική πραγματικότητα» είναι ένα μεγάλο και άδειο ψέμα. Δεν ξέρω πώς θα ξεφύγουμε από αυτό το χάλι.

Τι εμπνέει το έργο σας;
Ο δημιουργός συγκινείται και εμπνέεται συνήθως από ότι αγαπά βαθιά. Αυτό μπορεί να προέλθει από σημαντικά γεγονότα της ζωής, όπως ο έρωτας, οι κοινωνικές ανακατατάξεις, η φτώχεια, οι πόλεμοι, η αγάπη στην πατρίδα, αλλά και από λιγότερο σημαντικά πράγματα, που προσφέρει η καθημερινότητα. Απομένει στην αξία και στο φως που θα δώσει σε αυτά ο καλός καλλιτέχνης. Ότι σας περιέγραψα, ισχύει και για μένα. Μόνο που θα πρόσθετα την πνευματική σχέση που έχω με την Ελλάδα του παρελθόντος και του παρόντος.

Ποια είναι η γνώμη σας για το κλείσιμο της ΕΡΤ; Παλαιότερα με επιστολές σας είχατε καυτηριάσει τον τρόπο λειτουργίας της.
Τη θεωρώ μία βάρβαρη πράξη, που θα φέρει και άλλα δεινά στον τόπο. Φαίνεται ότι φεύγει οριστικά η Ελλάδα που ξέραμε και τη θέση της παίρνει μία χώρα κατεχόμενη, οικονομικά και πολιτικά, από τους ξένους. Προσωπικά, θα προτιμούσα η τότε λειτουργούσα ΕΡΤ να είναι περισσότερο βελτιωμένη ποιοτικά και να μην συμβαίνουν οικονομικές ατασθαλίες, που σε αυτό πρωταγωνιστούσαν, βέβαια, οι παρατρεχάμενοι των εκάστοτε διοικήσεων. Επίσης τα Μουσικά της Σύνολα να ήταν πιο ανοιχτά στην ελληνική μουσική, στους Έλληνες συνθέτες και όχι να παίζουν μόνο τα έργα του διευθυντή τους, του κ. Παπαδημητρίου. Οκτώ χρόνια είχαν να παίξουν κάτι δικό μου τα Μουσικά Σύνολα, με ευθύνη φυσικά του προϊσταμένου τους. Πέρα όμως από αυτό, είναι ανεπίτρεπτο και το κλείσιμο της ΕΡΤ και το κλείσιμο των Μουσικών Συνόλων. Εγώ τους συμπαραστάθηκα και με δηλώσεις, αλλά και με την φυσική μου παρουσία στο Ραδιομέγαρο.

Σας ευχαριστώ!
Ηλίας Ανδριόπουλος