Σύνέντευξη στον Δημήτρη Δανίκα και το Πρώτο Θέμα παραχώρησε ο Νίκος Πορτοκάλογλου όπου μίλησε για την εκπομπή του, Μουσικό Κουτί, τη διαδρομή του αλλά και τις πολιτικές του τοποθετήσεις.
- Κατά τη γνώμη μου, διακρίνεσαι και για τις πολιτικές, κοινωνικές σου τοποθετήσεις. Επομένως, από ποιο χαράκωμα;
«Πάντα ως ανένταχτος. Ποτέ δεν προσχώρησα σε κάποιο κόμμα. Με ό,τι σημαίνει αυτό. Κατά καιρούς πολλοί καλλιτέχνες είχαν στηριχτεί σε κόμματα και έτσι απολάμβαναν ιδιαίτερα προνόμια. Εγώ δεν χρωστάω τίποτα σε κανένα κόμμα και σε καμία παράταξη. Και ό,τι καταφέρω θα το καταφέρω με την αξία μου και όχι με ξένες πλάτες. Για μένα, το πιο σημαντικό, το πιο αναντικατάστατο στοιχείο είναι η δουλειά μου. Ανώτερη πολιτική πράξη είναι να κάνεις καλύτερα τη δουλειά σου. Κι αν υπάρχει ένας τρόπος να αλλάξουμε τον κόσμο, είναι μόνο αν όλοι κάνουμε καλά τη δουλειά μας. Από τον δημόσιο υπάλληλο μέχρι τους πολιτικούς. Κι όμως, σκέψου ένα πράγμα. Συνήθως δίνουμε περισσότερη έμφαση στις απόψεις των καλλιτεχνών παρά στο έργο τους».
- Οταν λες πως αρκετοί καλλιτέχνες στηρίχτηκαν σε ξένες πλάτες, εννοείς κυβερνητικές;
«Σε όλη την περίοδο της Μεταπολίτευσης, αν δεν ήσουν αριστερός, δεν είχες καμία τύχη. Το ίδιο και πριν από τη χούντα. Αν δεν ήσουν εθνικόφρων, δεν είχες τύχη. Το ίδιο στην Μεταπολίτευση. Εννοείται πως όλοι είναι αριστεροί. Ετσι αρχίζεις να έχεις αυταπάτες. Οτι υπάρχει κάτι καλύτερο από τη Δημοκρατία. Εμείς οι Ελληνες στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης υπήρξαμε πρωτοπόροι στην αμφισβήτηση της Δημοκρατίας. Τώρα το ίδιο φαινόμενο έχει απλωθεί σε όλο τον κόσμο. Εμένα με σόκαρε αυτό που έγινε στο Καπιτώλιο. Και με την τεράστια αποδοχή που είχε από εκατομμύρια πολίτες. Αυτή η άνοδος του λαϊκισμού με διάφορα πρόσωπα και με διάφορες παραλλαγές. Ολοι αυτοί στρέφονται εναντίον της Δημοκρατίας. Εντάξει, δεν λέω, η Δημοκρατία έχει πολλές ατέλειες, αλλά είναι το καλύτερο επίτευγμα του ανθρώπου. Για να ζήσει και να λειτουργήσει σε μια οργανωμένη κοινωνία. Να βελτιώσουμε, λοιπόν, τη Δημοκρατία. Οχι να την καταργήσουμε. Ουσιαστικά μόνο ο δυτικός κόσμος έχει Δημοκρατία. Ο υπόλοιπος εξουσιάζεται από δικτατορίες. Αυτό που έγινε έμοιαζε με εφηβική εξέγερση. Από τη μαζική αγανάκτηση για διεφθαρμένους πολιτικούς, αλλά και τους μετανάστες. Αυτό δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα. Με ονοματεπώνυμα. Οπως Μαρί Λεπέν και Ντόναλντ Τραμπ».
- Πρωτοπόρα στην αμφισβήτηση η Ελλάδα.
«Οταν δημοσίως πήρα θέση υπέρ του “Ναι” στο δημοψήφισμα, δέχτηκα σφοδρή επίθεση. Θεωρώ όμως πως όλα αυτά τα έχουμε αφήσει πίσω μας. Τότε ζήσαμε μια εμφυλιοπολεμική κατάσταση. Εναν οδυνηρό διχασμό. Σταματήσαμε να μιλάμε με φίλους. Τέλος πάντων. Τώρα είμαστε σε μια φάση πολύ διαφορετική. Η πανδημία έχει φέρει πολλά δεινά, έχει καταστρέψει πολύ κόσμο, όμως κάπου μας έχει κάνει να νιώσουμε πως έχουμε μια κοινή μοίρα».
- Θα κάνεις εμβόλιο;
«Ε, βέβαια, θα κάνω εμβόλιο. Εμπιστεύομαι την επιστήμη και τους επιστήμονες. Και περιφρονώ όλους αυτούς τους διάφορους τυχάρπαστους».
- Σήμερα υφίσταται το δίπολο Αριστερά - Δεξιά;
«Οχι, δεν υπάρχει. Η διαφορά είναι πλασματική. Εδώ και χρόνια υπάρχει ένα άλλο είδος διαχωρισμού. Οι άνθρωποι που πιστεύουν στη Δημοκρατία και οι άλλοι που αμφισβητούν και δεν πιστεύουν. Το αντιδημοκρατικό τόξο εκτείνεται σε όλες τις παρατάξεις. Αυτά είναι τα δύο αντίπαλα ρεύματα. Αν πιστεύεις στη Δημοκρατία, δεν μπορεί να είσαι εθνικιστής, ακροδεξιός, ακροαριστερός. Και η Ευρώπη είναι ένας μονόδρομος. Πολλές φορές σκέφτομαι πού θα ήμασταν σήμερα εκτός Ευρώπης. Με την πανδημία, τον Ερντογάν, την οικονομία. Και μου φαίνεται ακόμα πιο παρανοϊκό αυτό που συνέβη τότε. Πολύς κόσμος παρασύρθηκε από το σύνθημα ενός ηρωικού “Οχι”, που στην πραγματικότητα ήταν αυτοκτονικό. Γι’ αυτό κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε όταν το “Οχι” μετατράπηκε σε “Ναι”. Μια εποχή που μας άφησε και με τραύματα και με γνώση. Εκείνη την εποχή αισθανόμουν σωματικά δηλητηριασμένος. Οχι μόνο πνευματικά. Γι’ αυτό είχα γράψει και το τραγούδι “Θα περάσει κι αυτό”. Και γι’ αυτό το τραγούδι δέχτηκα σφοδρές επιθέσεις. Και μάλιστα από δημοσιογράφους που παλαιότερα με υμνούσαν ως σπουδαίο συνθέτη και στη συνέχεια, επειδή δεν συμφωνούσαν με τις θέσεις μου, έγραφαν πως ήμουν ένα μηδενικό. Οχι μόνο ιδεολογικά, αλλά και καλλιτεχνικά».
- Και τώρα όλα αυτά εξαφανίστηκαν;
«Οχι, δεν πιστεύω πως αυτά τα πάθη εξαφανίστηκαν και θεραπεύτηκαν. Είναι σαν τα τέρατα της μυθολογίας που βγαίνουν από τα Τάρταρα».
Διαβάστε όλη τη συνέντευξη ΕΔΩ
- Κατά τη γνώμη μου, διακρίνεσαι και για τις πολιτικές, κοινωνικές σου τοποθετήσεις. Επομένως, από ποιο χαράκωμα;
«Πάντα ως ανένταχτος. Ποτέ δεν προσχώρησα σε κάποιο κόμμα. Με ό,τι σημαίνει αυτό. Κατά καιρούς πολλοί καλλιτέχνες είχαν στηριχτεί σε κόμματα και έτσι απολάμβαναν ιδιαίτερα προνόμια. Εγώ δεν χρωστάω τίποτα σε κανένα κόμμα και σε καμία παράταξη. Και ό,τι καταφέρω θα το καταφέρω με την αξία μου και όχι με ξένες πλάτες. Για μένα, το πιο σημαντικό, το πιο αναντικατάστατο στοιχείο είναι η δουλειά μου. Ανώτερη πολιτική πράξη είναι να κάνεις καλύτερα τη δουλειά σου. Κι αν υπάρχει ένας τρόπος να αλλάξουμε τον κόσμο, είναι μόνο αν όλοι κάνουμε καλά τη δουλειά μας. Από τον δημόσιο υπάλληλο μέχρι τους πολιτικούς. Κι όμως, σκέψου ένα πράγμα. Συνήθως δίνουμε περισσότερη έμφαση στις απόψεις των καλλιτεχνών παρά στο έργο τους».
- Οταν λες πως αρκετοί καλλιτέχνες στηρίχτηκαν σε ξένες πλάτες, εννοείς κυβερνητικές;
«Σε όλη την περίοδο της Μεταπολίτευσης, αν δεν ήσουν αριστερός, δεν είχες καμία τύχη. Το ίδιο και πριν από τη χούντα. Αν δεν ήσουν εθνικόφρων, δεν είχες τύχη. Το ίδιο στην Μεταπολίτευση. Εννοείται πως όλοι είναι αριστεροί. Ετσι αρχίζεις να έχεις αυταπάτες. Οτι υπάρχει κάτι καλύτερο από τη Δημοκρατία. Εμείς οι Ελληνες στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης υπήρξαμε πρωτοπόροι στην αμφισβήτηση της Δημοκρατίας. Τώρα το ίδιο φαινόμενο έχει απλωθεί σε όλο τον κόσμο. Εμένα με σόκαρε αυτό που έγινε στο Καπιτώλιο. Και με την τεράστια αποδοχή που είχε από εκατομμύρια πολίτες. Αυτή η άνοδος του λαϊκισμού με διάφορα πρόσωπα και με διάφορες παραλλαγές. Ολοι αυτοί στρέφονται εναντίον της Δημοκρατίας. Εντάξει, δεν λέω, η Δημοκρατία έχει πολλές ατέλειες, αλλά είναι το καλύτερο επίτευγμα του ανθρώπου. Για να ζήσει και να λειτουργήσει σε μια οργανωμένη κοινωνία. Να βελτιώσουμε, λοιπόν, τη Δημοκρατία. Οχι να την καταργήσουμε. Ουσιαστικά μόνο ο δυτικός κόσμος έχει Δημοκρατία. Ο υπόλοιπος εξουσιάζεται από δικτατορίες. Αυτό που έγινε έμοιαζε με εφηβική εξέγερση. Από τη μαζική αγανάκτηση για διεφθαρμένους πολιτικούς, αλλά και τους μετανάστες. Αυτό δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα. Με ονοματεπώνυμα. Οπως Μαρί Λεπέν και Ντόναλντ Τραμπ».
- Πρωτοπόρα στην αμφισβήτηση η Ελλάδα.
«Οταν δημοσίως πήρα θέση υπέρ του “Ναι” στο δημοψήφισμα, δέχτηκα σφοδρή επίθεση. Θεωρώ όμως πως όλα αυτά τα έχουμε αφήσει πίσω μας. Τότε ζήσαμε μια εμφυλιοπολεμική κατάσταση. Εναν οδυνηρό διχασμό. Σταματήσαμε να μιλάμε με φίλους. Τέλος πάντων. Τώρα είμαστε σε μια φάση πολύ διαφορετική. Η πανδημία έχει φέρει πολλά δεινά, έχει καταστρέψει πολύ κόσμο, όμως κάπου μας έχει κάνει να νιώσουμε πως έχουμε μια κοινή μοίρα».
- Θα κάνεις εμβόλιο;
«Ε, βέβαια, θα κάνω εμβόλιο. Εμπιστεύομαι την επιστήμη και τους επιστήμονες. Και περιφρονώ όλους αυτούς τους διάφορους τυχάρπαστους».
- Σήμερα υφίσταται το δίπολο Αριστερά - Δεξιά;
«Οχι, δεν υπάρχει. Η διαφορά είναι πλασματική. Εδώ και χρόνια υπάρχει ένα άλλο είδος διαχωρισμού. Οι άνθρωποι που πιστεύουν στη Δημοκρατία και οι άλλοι που αμφισβητούν και δεν πιστεύουν. Το αντιδημοκρατικό τόξο εκτείνεται σε όλες τις παρατάξεις. Αυτά είναι τα δύο αντίπαλα ρεύματα. Αν πιστεύεις στη Δημοκρατία, δεν μπορεί να είσαι εθνικιστής, ακροδεξιός, ακροαριστερός. Και η Ευρώπη είναι ένας μονόδρομος. Πολλές φορές σκέφτομαι πού θα ήμασταν σήμερα εκτός Ευρώπης. Με την πανδημία, τον Ερντογάν, την οικονομία. Και μου φαίνεται ακόμα πιο παρανοϊκό αυτό που συνέβη τότε. Πολύς κόσμος παρασύρθηκε από το σύνθημα ενός ηρωικού “Οχι”, που στην πραγματικότητα ήταν αυτοκτονικό. Γι’ αυτό κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε όταν το “Οχι” μετατράπηκε σε “Ναι”. Μια εποχή που μας άφησε και με τραύματα και με γνώση. Εκείνη την εποχή αισθανόμουν σωματικά δηλητηριασμένος. Οχι μόνο πνευματικά. Γι’ αυτό είχα γράψει και το τραγούδι “Θα περάσει κι αυτό”. Και γι’ αυτό το τραγούδι δέχτηκα σφοδρές επιθέσεις. Και μάλιστα από δημοσιογράφους που παλαιότερα με υμνούσαν ως σπουδαίο συνθέτη και στη συνέχεια, επειδή δεν συμφωνούσαν με τις θέσεις μου, έγραφαν πως ήμουν ένα μηδενικό. Οχι μόνο ιδεολογικά, αλλά και καλλιτεχνικά».
- Και τώρα όλα αυτά εξαφανίστηκαν;
«Οχι, δεν πιστεύω πως αυτά τα πάθη εξαφανίστηκαν και θεραπεύτηκαν. Είναι σαν τα τέρατα της μυθολογίας που βγαίνουν από τα Τάρταρα».
Διαβάστε όλη τη συνέντευξη ΕΔΩ
