Το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν στο πλαίσιο του «Μήνα της μνήμης και της μουσικής» συνεργάζεται για πρώτη φορά με το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ και τον Δημήτρη Παπαδημητρίου, που φέρνει στη σκηνή της Φρυνίχου μια σειρά από άκρως ενδιαφέρουσες μουσικές εκδηλώσεις που τιμούν την μνήμη μεγάλων μορφών του σμυρνέικου και του ρεμπέτικου αλλά και την μνήμη μεγάλων ποιητών μέσα από πρωτότυπα έργα του Δημήτρη Παπαδημητρίου πάνω στην ποίησή τους.
Επιπλέον ένα σύνολο από μουσικούς της ΚΑΜΕΡΑΤΑ θα ερμηνεύσει μια θεατρική σουίτα για ορχήστρα εποχής, βασισμένη σε μουσική του συνθέτη για θεατρικές παραστάσεις.
Οι μουσικές εκδηλώσεις του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ στη Φρυνίχου, ξεκινούν την Δευτέρα 22 Ιανουαρίου και θα διαρκέσουν έως τις 20 Φεβρουαρίου. Θα παρουσιάζονται Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00. Η πρώτη εκδήλωση έχει προγραμματιστεί για τις 22-23 Ιανουαρίου και είναι αφιερωμένη στους Γιάννη Παπαϊωάννου και Παναγιώτη Τούντα. Προλογίζει ο Λάμπρος Λιάβας.
Πρώτη εκδήλωση: Δευτέρα 22, Τρίτη 23 Ιανουαρίου στις 21.00
ΟΙ ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΟΥΝΤΑ
Επεξεργασία Ανασύσταση και Ανάδειξη σημειώσεων και χειρόγραφών τους από το Ελληνικό Σχέδιο.
Ενορχηστρώσεις: Μανόλης Πάππος και Γρηγόρης Βασίλας
Εισαγωγή- Παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας
Παίζουν και τραγουδούν:
Μανόλης Πάππος (μπουζούκι), Γιάννης Ζευγώλης (βιολί), Κωστής Κωστάκης(κιθάρα), Αυγερινή Γάτση (ακορντεόν),Γιώργος Βεντουρής (μπάσο), Κωστής Κωστάκης (κιθάρα), Φίλιππος Παιχνιστής (πιάνο) , Γρηγόρης Βασίλας (μπουζούκι), Μάνος Καλπάκης (μπουζούκι), Παναγιώτης Γαλάνης(μπουζούκι), Γιώργος Νικόπουλος(κιθάρα), Βερόνικα Δαβάκη, Γιάννης Νιάρχος.
Περιήλθαν στα χέρια μας παρτιτούρες «οδηγοί» με άγνωστα, μη δισκογραφημένα τραγούδια του σπουδαιότερου εκπροσώπου του Σμυρνέικου τραγουδιού, του Παναγιώτη Τούντα! Κάποια είχαν σαφήνεια και πληρότητα, δηλαδή μελωδία και ακόρντα μαζί με πλήρεις στίχους του ίδιου του Τούντα. Κάποια ήταν με πιο λιτές, λακωνικές και πρόχειρες σημειώσεις. Αυτές χρειάστηκε να τις εναρμονίσουμε βάσει της αυτονόητης αρμονικής γλώσσας του Τούντα.
Κάποια ήταν ελλιπή ή και στερούντο ολικά στίχων. Κάποια είχαν τίτλο μόνο. Κάποια ούτε καν τίτλο.
Απευθυνθήκαμε στον κορυφαίο μας Μανόλη Πάππο να οργανώσει την νέα Ορχήστρα του Παναγιώτη Τούντα. Ο Γιάννης Ζευγώλης, ο μεγάλος αυτός μουσικός υιοθέτησε μια τέτοια προσπάθεια με την ευαισθησία, το δέος και τη γνώση που τον διέπει. Δίπλα τους νέοι τραγουδιστές και μουσικοί, με σφραγίδα γνώσης, ήθους και γνησιότητας.
Παράλληλα απευθυνθήκαμε σε σημαντικούς σύγχρονους ποιητές και στιχουργούς για να ολοκληρωθούν τα τραγούδια. Έτσι έχουμε καλλιτεχνικές συνεργασίες που πατούν σε δύο αιώνες! Τραγούδια αληθινά σπουδαία.
Η Χρύσα Παπαϊωάννου παρακινημένη και συγκινημένη από την προσπάθεια μας πάνω στον Τούντα μας έφερε κι άλλο ανεκτίμητο υλικό: Tραγούδια του πατέρα της, του Γιάννη Παπαϊωάννου. Αυτά τα ενορχήστρωσε ο νεώτερος μεν, εξ ίσου άξιος συνεχιστής δε, της μεγάλης σχολής του Λαϊκού τραγουδιού, ο σολίστας Γρηγόρης Βασίλας. Με παρόμοιες μεθόδους συμπληρώθηκε ο ελλείπων στίχος, σε δύο μόνο, εδώ, περιπτώσεις. Μείναμε αποσβολωμένοι από το αποτέλεσμα.
Το συναίσθημα είναι σαν να γνωρίσεις ξαφνικά και σε μεγάλη ηλικία κάποια χαμένα, άγνωστα αδέρφια σου. Είναι άγνωστα ναι, αλλά τα γνωρίζεις πολύ καλά. Είναι κομμάτια από το σώμα σου που έλλειπαν και τώρα «κουμπώνουν» τέλεια επάνω σου.
Παραστάσεις:
Δευτέρα 22, Τρίτη 23 Ιανουαρίου στις 21.00
Φρυνίχου 14, Πλάκα
Τιμές : από 12 έως 25 ευρώ
Τηλεφωνικές κρατήσεις: Δευτέρα-Παρασκευή 10.30-1.30 μμ: 2103228706
Καθημερινά 5-10μμ: 2103222464
Στο φουαγιέ θα υπάρχει κέρασμα αποστάγματος σταφυλής χορηγία από το παραδοσιακό καζάνι Σαγιά
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ | Εισιτήρια online! | www.more.com
ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
5 και 6 Φεβρουαρίου
ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
«ΜΑΣΚΕΣ» ή όταν ο συνθέτης παίζει θέατρο.
Θεατρική Σουίτα για ορχήστρα εποχής, συνθέσεις του Δημήτρη Παπαδημητρίου για θεατρικές παραστάσεις Shakespeare, Goldoni, Moliere διασκευασμένες και επανεπεξεργασμένες για ορχήστρα παλαιάς μουσικής. Παραγγελία της ορχήστρας Καμεράτα.
Η Καμεράτα και ο Γιώργος Πέτρου είχαν την ιδέα να παραγγείλουν στον Δημήτρη Παπαδημητρίου, τον Γιώργο Κουμεντάκη και τον Περικλη Κούκο από ένα έργο για ορχήστρα παλιάς μουσικής.
Ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου» περιγράφει:
«Μάσκες» ή όταν ο συνθέτης παίζει θέατρο.
Ποιός άραγε μπορεί να σε απελευθερωσει από την βαρειά υποχρέωση να εισαι διαρώς και επιτυχώς ο εαυτός σου; Nα ζείς και να εκφράζεις το σήμερα; Να ζείς και να εκφράζεις τον τόπο σου και τον πολιτισμό σου; Kαι, το χειρότερο, να μη μοιάζεις σε κανέναν;…Και όλα αυτά να συμβαίνουν όχι μόνο ατιμώρητα, αλλά και μετά πολλών επαίνων, αν φυσικά τα καταφέρεις! Μην νομίσετε πως είναι απλή αυτή η υπέρβαση.
Μιά θεατρική Μάσκα όμως αρκεί και η ελευθερία σου τρέχει στον αιθέρα. Την φοράς και πάς στό “θεματικό” πάρτυ! Το πάρτυ που λέγεται αρχικά θεατρική πρόβα και εν τέλει μεγαλειώδης “Παράσταση”.
Στο βασίλειο τής ηδονικής ασυδοσίας του θεάτρου, αριστεύεις όταν παύεις τελείως να είσαι ο εαυτός σου, (άσχετα αν έτσι καταλήγεις τελικά περισσότερο ο εαυτός σου). Ειναι βαθειά η χαρά αυτής της απελευθέρωσης από τα βαρειά δεσμά της πραγματικότητας πρώτου επιπέδου και ακόμα μεγαλύτερη η επαναπροσγείωση σε έναν εαυτό καλύτερο και πλουσιώτερο.
Μόνο στο θέατρο συνάντησα τόσο συχνά τον συνθέτη εαυτό μου σε άλλες εποχές. Πολλοί αναρωτιουνται πώς μπορεί κανεις να γράψει κατά παραγγελίαν. Εγώ από τέτοιες παραγγελίες αναζωογονούμαι. Πόσω μάλλον που εδώ πρόκειται γία μουσική σύνθεση διπλής παραγγελίας: O Γιώργος Πέτρου μου παρήγγειλε ένα έργο γιά την ορχήστρα Armonia Atenea μέ όργανα εποχής σε μιά συνομιλία με τρείς μεγάλους συνθέτες του Μπαρόκ. Η συνομιλία αυτή είχε ήδη συντελεσθεί στο θέατρο επανειλλημένως φοβάμαι με περισσότερους “συναδέλφους”!
Διάλεξα θέματα από δύο παραστάσεις: την “Λοκαντιέρα” του Γκολντόνι σκ. Θέμη Μουμουλίδη μέ τους Γιάννη Μπέζο και Ναταλία Τσαλίκη, και “Το Ημέρωμα της Στρίγκλας” του Σέξπηρ σε διασκευή Στ. Παχίδη, και σκηνοθετη τον Γιάννη Μπέζο και τους ίδιους πρωταγωνιστές. Θα μπορούσα να επεκτεινω την ιδέα αυτή σέ τουλάχιστον άλλες τρείς “Μάσκες” με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Εδώ την μελωδική ενότητα την διατηρεί η παρουσία των ίδιων πρωταγωνιστών που τραγουδούσαν πολλά από τα θέματα αυτά με ιδιαίτερη επιτυχία αν και τα έργα διαφέρουν αισθητότατα.
Ειναι άκρως διασκεδαστική και απελευθερωτική η θεατρική μουσική. Ειναι γιά μένα το μουσικό “Τραμπουκέτο”, η καταπακτή στο μέσο της σκηνής από όπου ο ηθοποιός η τα αντικείμενα εξαφανίζονται και επανεμφανίζονται μαγικά. Ομως όταν η μουσική αυτή που γράφεις θα αποτελεί πιά ένα ανεκτίμητο κομμάτι ενός εαυτού χαμένου σε άλλες εποχές, σε άλλους τόπους και άλλες ζωές, η μεταφυσική της διάσταση σε ξεπερνάει.
Ηχογραφήθηκε, τυπώθηκε αλλά ποτέ δεν εκδόθηκε. Τώρα θα ακολουθήσει έκδοση του δίσκου!»
Β Μέρος
Η ΝΕΦΕΛΗ ΜΟΥΣΟΥΡΑ σε έργα Δημήτρη Παπαδημητρίου
Εργα για σόλο πιάνο που συνέθεσε ο Δημήτρης Παπαδημητριου ερμηνεύει η εξαιρετικά σημαντική ελληνίδα πιανίστα. Οι δύο «Εξομολογήσεις», πρελούδια από το «Χρονικό ενός πρώιμου Φθινοπώρου», η μικρή σουίτα «Ελληνικά Νυκτερινά» σε πρώτη εκτέλεση πάνω σε επεξεργασμένους ελληνικούς λαΙκούς ρυθμούς. Τέλος το «Εξωφρενική Πόλκα» ή αλλιώς «Καίγεται ο κώλος μας» βασισμένο στην μουσική της παράστασης «Ο Επιθεωρητής» του ΚΘΒΕ σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα.
Η Νεφέλη Μούσουρα είναι μια διεθνής πιανίστα με αξιοσημείωτη παρουσία, προσωπικότητα και ποιητικό κόσμο. Συνδέεται επίσημα με την μουσική του Παπαδημητρίου για πρώτη φορά.
12 και 13 Φεβρουαρίου
Λαϊκές Προσευχές με την Βερόνικα Δαβάκη και την ορχήστρα Ορχήστρα Βασίλης Τσιτσάνης
Στο Θέατρο Τέχνης, τον χώρο που ο Μάνος Χατζιδάκις επέλεξε για να υπερασπιστεί το ρεμπέτικο ως μορφή υψηλής τέχνης, η Βερόνικα Δαβάκη έχοντας πρόσφατη την παράσταση για την ζωή της Μαρίκας Νίνου, θα συναντηθεί με την Ορχήστρα Βασίλης Τσιτσάνης σε ένα σπάνιο πρόγραμμα με πολυαγαπημένα αλλά και δυσεύρετα τραγούδια του συνθέτη.
40 χρόνια από τον θάνατο του Βασίλη Τσιτσάνη και 50 από του Χατζιδάκι η θεατρική σκηνή της οδού Φρυνίχου μας επιτρέπει να κυνηγήσουμε κάτι από τη μυσταγωγία χαμένων εποχών, παίζοντας unplugged και χωρίς άλλες άλλοτε απαραίτητες ενισχύσεις. Σαν ένα πολλαπλό ταξίδι στον χωροχρόνο ή σαν προσευχή.
Παράλληλα θα ακουστούν κείμενα από την ιστορική ομιλία του Μάνου Χατζηδάκι.
Προλογίζει ο Λάμπρος Λιάβας.
19 και 20 Φεβρουαρίου
Α μέρος
Δημήτρης Παπαδημητρίου – Διονύσης Καψάλης - Γιώργος Φλωράκης
Τρείς μικροί κύκλοι.
«Του ¨Ερωτα η Μαύρη Δόξα» (Χάινε-Καψάλη) Επιλογή
«Τραγούδια της Αιώνιας φυγής» (Μύλλερ-Καψάλη) Επιλογή
«Μπαλάντες της οδού Ατθίδων» Διονύση Καψάλη Επιλογή
Μια τριάδα, ο κορυφαίος σύγχρονος ποιητής μας Διονύσης Καψάλης, ο αισθαντικός και βαθύς ερμηνευτής Γιώργος Φλωράκης και ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου συναντώνται σε τρία έργα-κύκλους τραγουδιών. Ξεκινώντας από τον Διονύση Καψάλη που επανασυνέθεσε τα ποιήματα των Χάινε και Μύλλερ από τους «Ερωτες του Ποιητή» και το «Χειμωνιάτικο Ταξείδι» αντίστοιχα (με τρόπο που να τραγουδιούνται στην πρωτότυπη μουσική των Σούμαν και Σούμπερτ στα ελληνικά!). Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου εξέλαβε αυτά τα ποιήματα ως πρωτογενές υλικό για απολύτως νέα μουσικά έργα στο ύφος της έντεχνης ελληνικής μουσικής του. Γιατί ήσαν πλέον σαφώς ποιήματα του Διονύση Καψάλη!
«Αυτή η ανακύληση της τέχνης επάνω στον εαυτό της είναι κάτι θαυμάσιο. Η ερμαφρόδιτη αυτοδύναμη αναδημιουργία της. Προέκυψαν από το ίδιο υλικό νέα έργα τέχνης όπου δύσκολα κανείς θα διέπλεπε την συγγένεια μεταξύ τους αν ήταν απληροφόρητος για την διαδικασία που τα δημιούργησε. Ιδανικός ερμηνευτής ο Γιώργος Φλωράκης που μπορεί να εσωτερικεύει στην μουσική και τον ήχο την ερμηνεία του.»
Β Μέρος
Δημήτρη Παπαδημητρίου
Κ.Π.Καβάφη: “Που γι’ Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός» για μικρό σύνολο.
Εννέα Τραγούδια
Ενορχηστρωτική Διασκευή: Τάσος Ρωσόπουλος
Μπάμπης Βελισάριος, Βερόνικα Δαβάκη, Αιμιλιανός Σταματάκης
Σε αυτή την μορφή με ορχήστρα δωματίου και με νέες αξιόλογες φωνές παρουσιάζεται για πρώτη φορά μέρος του έργου αυτού, του Δημήτρη Παπαδημητρίου, επάνω στον Κ.Π.Καβάφη. Ένα έργο που έχει -στην Συμφωνική του μορφή- πρωτοπαιχτεί ως παραγγελία στα Εγκαίνια της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και αργότερα δύο φορές στο Ηρώδειο.
Όμως και τότε, στην πρωτότυπη μορφή, υπηρετώντας το κλίμα της ποίησης αυτής, η συμφωνική ενορχήστρωση ήταν συνήθως εσωτερική και χαμηλόφωνη, «χαμηλού φωτισμού» θα λέγαμε, παίζοντας συνήθως τον ρόλο μιας, πιο πολυποίκιλης ίσως, αλλά πάντως ορχήστρας δωματίου. ΄Έτσι λοιπόν ήταν «χρωστούμενη» και επί της ουσίας αυτή η διασκευή που ανέλαβε ο συνθέτης Τάσος Ρωσόπουλος, συνεργάτης του Ελληνικού Σχεδίου.
Νέοι σπουδαίοι τραγουδιστές έρχονται τώρα να υπηρετήσουν τα τραγούδια. Ο Μπάμπης Βελισάριος, η Βερόνικα Δαβάκη και ο Αιμιλιανός Σταματάκης θα αναλάβουν να ερηνεύσουν τον Μεγάλο Αλεξανδρινό λίγα μέτρα μακρυά από το Μουσείο Καβάφη, όπου τόσα προσωπικά αντικείμενα του ποιητή μας οδηγούν στην Κάμαρη του. Πολλά από αυτά αναφέρονται και στα τραγούδια μας.
Τραγουδούν Μπάμπης Βελισάριος Βερόνικα Δαβάκη Άρτεμις Μπόγρη
Αιμιλιανός Σταματάκης
O Δημήτρης Παπαδημητρίου για το Ελληνικό Σχέδιο
Αγαπητοί φίλες και φίλοι
Με το δέος που έχει κανείς όταν, έχοντας διανύσει κάποια μέτρα στη ζωή του συνειδητοποιεί πολύ καλύτερα τις αποστάσεις, ερχόμαστε εδώ, στο Θέατρο Τέχνης.
Με συναίσθηση του τι έχει συμβεί εδώ, σε αυτό το θέατρο, με το νεωτερικό αλλά και θεμελιωμένο επαναστατικό πνεύμα που «κουβαλάει» από τα χρόνια που ξεκίνησε μέχρι τώρα, ερχόμαστε εδώ ως Ελληνικό Σχέδιο στα Δευτερότριτα να παίξουμε μουσική που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδέεται με το Θέατρο. Από το ρεμπέτικο μέχρι την διεθνή ποίηση και το κλασικό ρεπερτόριο. Από το Αναγεννησιακό Θέατρο μέχρι τους ζώντες ποιητές μας.
Έχοντας γνωρίσει αρκετά καλά σε νεαρή ηλικία (20-25 ετών) τον Κάρολο Κούν, βλέπω, όσο μεγαλώνω, πόσα πολλά μου έχει προσφέρει, διαφορετικά από ότι τά άλλα ιερά τέρατα της παρέας του Ζώναρς και του «Κεντρικού». Του είμαι βαθύτατα ευγνώμων γιατί μου τα χάρισε- και αυτός- χωρίς απολύτως καμία εμφανή αιτία. Ημουν -ειρήσθω εν παρόδω- ένα χονδρούλικο και εσωστρεφές ασήμαντο παιδί. Χωρίς αποδείξεις και έργο.
Η γενναιοδωρία προς έναν νέο, άγνωστο και χωρίς σημαντικό έργο καλλιτέχνη είναι η μέγιστη προσφορά στην Τέχνη. Ένα στοίχημα που, αν και συχνά χαμένο, πρέπει να παίζεται. Άλλωστε τι θα ήταν η Τέχνη αν ήταν πάντα μια σίγουρη, αιτιολογημένη επιτυχία; Τι θα ήταν ένα Θέατρο εκ του ασφαλούς;
Έτσι είναι και το Ελληνικό Σχέδιο, μια ΑΜΚΕ που χρηματοδοτείται από το ONASSIS culture. Από τους Αγώνες τραγουδιού μας μέχρι τις δεκάδες παραγγελίες, εκδόσεις και ζωντανές παρουσιάσεις νέων και σημαντικών καλλιτεχνών, μέχρι τις αποκαλύψεις άγνωστων και θαμμένων αριστουργημάτων. Σε όλα μας το ωραίο, το δύσκολο στοίχημα. «Τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι» λοιπόν αντιγυρίζουμε το δώρο που πήραμε, δίνοντας πίσω στην Τέχνη τις διαστάσεις που της ψαλιδίζει καθημερινά το ακόρεστο marketing, αυτό που, υποτίθεται, «εξασφαλίζοντας» παρά φύσιν την «επιτυχία», μακροπρόθεσμα την Τέχνη την σκοτώνει.
Αφιερώνουμε στο διαχρονικό Θέατρο Τέχνης και την Σχολή του και προς τιμήν του Κάρολου Κούν κάθε μας νότα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Για το Ελληνικό Σχέδιο
Επιπλέον ένα σύνολο από μουσικούς της ΚΑΜΕΡΑΤΑ θα ερμηνεύσει μια θεατρική σουίτα για ορχήστρα εποχής, βασισμένη σε μουσική του συνθέτη για θεατρικές παραστάσεις.
Οι μουσικές εκδηλώσεις του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ στη Φρυνίχου, ξεκινούν την Δευτέρα 22 Ιανουαρίου και θα διαρκέσουν έως τις 20 Φεβρουαρίου. Θα παρουσιάζονται Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00. Η πρώτη εκδήλωση έχει προγραμματιστεί για τις 22-23 Ιανουαρίου και είναι αφιερωμένη στους Γιάννη Παπαϊωάννου και Παναγιώτη Τούντα. Προλογίζει ο Λάμπρος Λιάβας.
Πρώτη εκδήλωση: Δευτέρα 22, Τρίτη 23 Ιανουαρίου στις 21.00
ΟΙ ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΟΥΝΤΑ
Επεξεργασία Ανασύσταση και Ανάδειξη σημειώσεων και χειρόγραφών τους από το Ελληνικό Σχέδιο.
Ενορχηστρώσεις: Μανόλης Πάππος και Γρηγόρης Βασίλας
Εισαγωγή- Παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας
Παίζουν και τραγουδούν:
Μανόλης Πάππος (μπουζούκι), Γιάννης Ζευγώλης (βιολί), Κωστής Κωστάκης(κιθάρα), Αυγερινή Γάτση (ακορντεόν),Γιώργος Βεντουρής (μπάσο), Κωστής Κωστάκης (κιθάρα), Φίλιππος Παιχνιστής (πιάνο) , Γρηγόρης Βασίλας (μπουζούκι), Μάνος Καλπάκης (μπουζούκι), Παναγιώτης Γαλάνης(μπουζούκι), Γιώργος Νικόπουλος(κιθάρα), Βερόνικα Δαβάκη, Γιάννης Νιάρχος.
Περιήλθαν στα χέρια μας παρτιτούρες «οδηγοί» με άγνωστα, μη δισκογραφημένα τραγούδια του σπουδαιότερου εκπροσώπου του Σμυρνέικου τραγουδιού, του Παναγιώτη Τούντα! Κάποια είχαν σαφήνεια και πληρότητα, δηλαδή μελωδία και ακόρντα μαζί με πλήρεις στίχους του ίδιου του Τούντα. Κάποια ήταν με πιο λιτές, λακωνικές και πρόχειρες σημειώσεις. Αυτές χρειάστηκε να τις εναρμονίσουμε βάσει της αυτονόητης αρμονικής γλώσσας του Τούντα.
Κάποια ήταν ελλιπή ή και στερούντο ολικά στίχων. Κάποια είχαν τίτλο μόνο. Κάποια ούτε καν τίτλο.
Απευθυνθήκαμε στον κορυφαίο μας Μανόλη Πάππο να οργανώσει την νέα Ορχήστρα του Παναγιώτη Τούντα. Ο Γιάννης Ζευγώλης, ο μεγάλος αυτός μουσικός υιοθέτησε μια τέτοια προσπάθεια με την ευαισθησία, το δέος και τη γνώση που τον διέπει. Δίπλα τους νέοι τραγουδιστές και μουσικοί, με σφραγίδα γνώσης, ήθους και γνησιότητας.
Παράλληλα απευθυνθήκαμε σε σημαντικούς σύγχρονους ποιητές και στιχουργούς για να ολοκληρωθούν τα τραγούδια. Έτσι έχουμε καλλιτεχνικές συνεργασίες που πατούν σε δύο αιώνες! Τραγούδια αληθινά σπουδαία.
Η Χρύσα Παπαϊωάννου παρακινημένη και συγκινημένη από την προσπάθεια μας πάνω στον Τούντα μας έφερε κι άλλο ανεκτίμητο υλικό: Tραγούδια του πατέρα της, του Γιάννη Παπαϊωάννου. Αυτά τα ενορχήστρωσε ο νεώτερος μεν, εξ ίσου άξιος συνεχιστής δε, της μεγάλης σχολής του Λαϊκού τραγουδιού, ο σολίστας Γρηγόρης Βασίλας. Με παρόμοιες μεθόδους συμπληρώθηκε ο ελλείπων στίχος, σε δύο μόνο, εδώ, περιπτώσεις. Μείναμε αποσβολωμένοι από το αποτέλεσμα.
Το συναίσθημα είναι σαν να γνωρίσεις ξαφνικά και σε μεγάλη ηλικία κάποια χαμένα, άγνωστα αδέρφια σου. Είναι άγνωστα ναι, αλλά τα γνωρίζεις πολύ καλά. Είναι κομμάτια από το σώμα σου που έλλειπαν και τώρα «κουμπώνουν» τέλεια επάνω σου.
Παραστάσεις:
Δευτέρα 22, Τρίτη 23 Ιανουαρίου στις 21.00
Φρυνίχου 14, Πλάκα
Τιμές : από 12 έως 25 ευρώ
Τηλεφωνικές κρατήσεις: Δευτέρα-Παρασκευή 10.30-1.30 μμ: 2103228706
Καθημερινά 5-10μμ: 2103222464
Στο φουαγιέ θα υπάρχει κέρασμα αποστάγματος σταφυλής χορηγία από το παραδοσιακό καζάνι Σαγιά
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ | Εισιτήρια online! | www.more.com
ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
5 και 6 Φεβρουαρίου
ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
«ΜΑΣΚΕΣ» ή όταν ο συνθέτης παίζει θέατρο.
Θεατρική Σουίτα για ορχήστρα εποχής, συνθέσεις του Δημήτρη Παπαδημητρίου για θεατρικές παραστάσεις Shakespeare, Goldoni, Moliere διασκευασμένες και επανεπεξεργασμένες για ορχήστρα παλαιάς μουσικής. Παραγγελία της ορχήστρας Καμεράτα.
Η Καμεράτα και ο Γιώργος Πέτρου είχαν την ιδέα να παραγγείλουν στον Δημήτρη Παπαδημητρίου, τον Γιώργο Κουμεντάκη και τον Περικλη Κούκο από ένα έργο για ορχήστρα παλιάς μουσικής.
Ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου» περιγράφει:
«Μάσκες» ή όταν ο συνθέτης παίζει θέατρο.
Ποιός άραγε μπορεί να σε απελευθερωσει από την βαρειά υποχρέωση να εισαι διαρώς και επιτυχώς ο εαυτός σου; Nα ζείς και να εκφράζεις το σήμερα; Να ζείς και να εκφράζεις τον τόπο σου και τον πολιτισμό σου; Kαι, το χειρότερο, να μη μοιάζεις σε κανέναν;…Και όλα αυτά να συμβαίνουν όχι μόνο ατιμώρητα, αλλά και μετά πολλών επαίνων, αν φυσικά τα καταφέρεις! Μην νομίσετε πως είναι απλή αυτή η υπέρβαση.
Μιά θεατρική Μάσκα όμως αρκεί και η ελευθερία σου τρέχει στον αιθέρα. Την φοράς και πάς στό “θεματικό” πάρτυ! Το πάρτυ που λέγεται αρχικά θεατρική πρόβα και εν τέλει μεγαλειώδης “Παράσταση”.
Στο βασίλειο τής ηδονικής ασυδοσίας του θεάτρου, αριστεύεις όταν παύεις τελείως να είσαι ο εαυτός σου, (άσχετα αν έτσι καταλήγεις τελικά περισσότερο ο εαυτός σου). Ειναι βαθειά η χαρά αυτής της απελευθέρωσης από τα βαρειά δεσμά της πραγματικότητας πρώτου επιπέδου και ακόμα μεγαλύτερη η επαναπροσγείωση σε έναν εαυτό καλύτερο και πλουσιώτερο.
Μόνο στο θέατρο συνάντησα τόσο συχνά τον συνθέτη εαυτό μου σε άλλες εποχές. Πολλοί αναρωτιουνται πώς μπορεί κανεις να γράψει κατά παραγγελίαν. Εγώ από τέτοιες παραγγελίες αναζωογονούμαι. Πόσω μάλλον που εδώ πρόκειται γία μουσική σύνθεση διπλής παραγγελίας: O Γιώργος Πέτρου μου παρήγγειλε ένα έργο γιά την ορχήστρα Armonia Atenea μέ όργανα εποχής σε μιά συνομιλία με τρείς μεγάλους συνθέτες του Μπαρόκ. Η συνομιλία αυτή είχε ήδη συντελεσθεί στο θέατρο επανειλλημένως φοβάμαι με περισσότερους “συναδέλφους”!
Διάλεξα θέματα από δύο παραστάσεις: την “Λοκαντιέρα” του Γκολντόνι σκ. Θέμη Μουμουλίδη μέ τους Γιάννη Μπέζο και Ναταλία Τσαλίκη, και “Το Ημέρωμα της Στρίγκλας” του Σέξπηρ σε διασκευή Στ. Παχίδη, και σκηνοθετη τον Γιάννη Μπέζο και τους ίδιους πρωταγωνιστές. Θα μπορούσα να επεκτεινω την ιδέα αυτή σέ τουλάχιστον άλλες τρείς “Μάσκες” με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Εδώ την μελωδική ενότητα την διατηρεί η παρουσία των ίδιων πρωταγωνιστών που τραγουδούσαν πολλά από τα θέματα αυτά με ιδιαίτερη επιτυχία αν και τα έργα διαφέρουν αισθητότατα.
Ειναι άκρως διασκεδαστική και απελευθερωτική η θεατρική μουσική. Ειναι γιά μένα το μουσικό “Τραμπουκέτο”, η καταπακτή στο μέσο της σκηνής από όπου ο ηθοποιός η τα αντικείμενα εξαφανίζονται και επανεμφανίζονται μαγικά. Ομως όταν η μουσική αυτή που γράφεις θα αποτελεί πιά ένα ανεκτίμητο κομμάτι ενός εαυτού χαμένου σε άλλες εποχές, σε άλλους τόπους και άλλες ζωές, η μεταφυσική της διάσταση σε ξεπερνάει.
Ηχογραφήθηκε, τυπώθηκε αλλά ποτέ δεν εκδόθηκε. Τώρα θα ακολουθήσει έκδοση του δίσκου!»
Β Μέρος
Η ΝΕΦΕΛΗ ΜΟΥΣΟΥΡΑ σε έργα Δημήτρη Παπαδημητρίου
Εργα για σόλο πιάνο που συνέθεσε ο Δημήτρης Παπαδημητριου ερμηνεύει η εξαιρετικά σημαντική ελληνίδα πιανίστα. Οι δύο «Εξομολογήσεις», πρελούδια από το «Χρονικό ενός πρώιμου Φθινοπώρου», η μικρή σουίτα «Ελληνικά Νυκτερινά» σε πρώτη εκτέλεση πάνω σε επεξεργασμένους ελληνικούς λαΙκούς ρυθμούς. Τέλος το «Εξωφρενική Πόλκα» ή αλλιώς «Καίγεται ο κώλος μας» βασισμένο στην μουσική της παράστασης «Ο Επιθεωρητής» του ΚΘΒΕ σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα.
Η Νεφέλη Μούσουρα είναι μια διεθνής πιανίστα με αξιοσημείωτη παρουσία, προσωπικότητα και ποιητικό κόσμο. Συνδέεται επίσημα με την μουσική του Παπαδημητρίου για πρώτη φορά.
12 και 13 Φεβρουαρίου
Λαϊκές Προσευχές με την Βερόνικα Δαβάκη και την ορχήστρα Ορχήστρα Βασίλης Τσιτσάνης
Στο Θέατρο Τέχνης, τον χώρο που ο Μάνος Χατζιδάκις επέλεξε για να υπερασπιστεί το ρεμπέτικο ως μορφή υψηλής τέχνης, η Βερόνικα Δαβάκη έχοντας πρόσφατη την παράσταση για την ζωή της Μαρίκας Νίνου, θα συναντηθεί με την Ορχήστρα Βασίλης Τσιτσάνης σε ένα σπάνιο πρόγραμμα με πολυαγαπημένα αλλά και δυσεύρετα τραγούδια του συνθέτη.
40 χρόνια από τον θάνατο του Βασίλη Τσιτσάνη και 50 από του Χατζιδάκι η θεατρική σκηνή της οδού Φρυνίχου μας επιτρέπει να κυνηγήσουμε κάτι από τη μυσταγωγία χαμένων εποχών, παίζοντας unplugged και χωρίς άλλες άλλοτε απαραίτητες ενισχύσεις. Σαν ένα πολλαπλό ταξίδι στον χωροχρόνο ή σαν προσευχή.
Παράλληλα θα ακουστούν κείμενα από την ιστορική ομιλία του Μάνου Χατζηδάκι.
Προλογίζει ο Λάμπρος Λιάβας.
19 και 20 Φεβρουαρίου
Α μέρος
Δημήτρης Παπαδημητρίου – Διονύσης Καψάλης - Γιώργος Φλωράκης
Τρείς μικροί κύκλοι.
«Του ¨Ερωτα η Μαύρη Δόξα» (Χάινε-Καψάλη) Επιλογή
«Τραγούδια της Αιώνιας φυγής» (Μύλλερ-Καψάλη) Επιλογή
«Μπαλάντες της οδού Ατθίδων» Διονύση Καψάλη Επιλογή
Μια τριάδα, ο κορυφαίος σύγχρονος ποιητής μας Διονύσης Καψάλης, ο αισθαντικός και βαθύς ερμηνευτής Γιώργος Φλωράκης και ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου συναντώνται σε τρία έργα-κύκλους τραγουδιών. Ξεκινώντας από τον Διονύση Καψάλη που επανασυνέθεσε τα ποιήματα των Χάινε και Μύλλερ από τους «Ερωτες του Ποιητή» και το «Χειμωνιάτικο Ταξείδι» αντίστοιχα (με τρόπο που να τραγουδιούνται στην πρωτότυπη μουσική των Σούμαν και Σούμπερτ στα ελληνικά!). Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου εξέλαβε αυτά τα ποιήματα ως πρωτογενές υλικό για απολύτως νέα μουσικά έργα στο ύφος της έντεχνης ελληνικής μουσικής του. Γιατί ήσαν πλέον σαφώς ποιήματα του Διονύση Καψάλη!
«Αυτή η ανακύληση της τέχνης επάνω στον εαυτό της είναι κάτι θαυμάσιο. Η ερμαφρόδιτη αυτοδύναμη αναδημιουργία της. Προέκυψαν από το ίδιο υλικό νέα έργα τέχνης όπου δύσκολα κανείς θα διέπλεπε την συγγένεια μεταξύ τους αν ήταν απληροφόρητος για την διαδικασία που τα δημιούργησε. Ιδανικός ερμηνευτής ο Γιώργος Φλωράκης που μπορεί να εσωτερικεύει στην μουσική και τον ήχο την ερμηνεία του.»
Β Μέρος
Δημήτρη Παπαδημητρίου
Κ.Π.Καβάφη: “Που γι’ Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός» για μικρό σύνολο.
Εννέα Τραγούδια
Ενορχηστρωτική Διασκευή: Τάσος Ρωσόπουλος
Μπάμπης Βελισάριος, Βερόνικα Δαβάκη, Αιμιλιανός Σταματάκης
Σε αυτή την μορφή με ορχήστρα δωματίου και με νέες αξιόλογες φωνές παρουσιάζεται για πρώτη φορά μέρος του έργου αυτού, του Δημήτρη Παπαδημητρίου, επάνω στον Κ.Π.Καβάφη. Ένα έργο που έχει -στην Συμφωνική του μορφή- πρωτοπαιχτεί ως παραγγελία στα Εγκαίνια της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και αργότερα δύο φορές στο Ηρώδειο.
Όμως και τότε, στην πρωτότυπη μορφή, υπηρετώντας το κλίμα της ποίησης αυτής, η συμφωνική ενορχήστρωση ήταν συνήθως εσωτερική και χαμηλόφωνη, «χαμηλού φωτισμού» θα λέγαμε, παίζοντας συνήθως τον ρόλο μιας, πιο πολυποίκιλης ίσως, αλλά πάντως ορχήστρας δωματίου. ΄Έτσι λοιπόν ήταν «χρωστούμενη» και επί της ουσίας αυτή η διασκευή που ανέλαβε ο συνθέτης Τάσος Ρωσόπουλος, συνεργάτης του Ελληνικού Σχεδίου.
Νέοι σπουδαίοι τραγουδιστές έρχονται τώρα να υπηρετήσουν τα τραγούδια. Ο Μπάμπης Βελισάριος, η Βερόνικα Δαβάκη και ο Αιμιλιανός Σταματάκης θα αναλάβουν να ερηνεύσουν τον Μεγάλο Αλεξανδρινό λίγα μέτρα μακρυά από το Μουσείο Καβάφη, όπου τόσα προσωπικά αντικείμενα του ποιητή μας οδηγούν στην Κάμαρη του. Πολλά από αυτά αναφέρονται και στα τραγούδια μας.
Τραγουδούν Μπάμπης Βελισάριος Βερόνικα Δαβάκη Άρτεμις Μπόγρη
Αιμιλιανός Σταματάκης
O Δημήτρης Παπαδημητρίου για το Ελληνικό Σχέδιο
Αγαπητοί φίλες και φίλοι
Με το δέος που έχει κανείς όταν, έχοντας διανύσει κάποια μέτρα στη ζωή του συνειδητοποιεί πολύ καλύτερα τις αποστάσεις, ερχόμαστε εδώ, στο Θέατρο Τέχνης.
Με συναίσθηση του τι έχει συμβεί εδώ, σε αυτό το θέατρο, με το νεωτερικό αλλά και θεμελιωμένο επαναστατικό πνεύμα που «κουβαλάει» από τα χρόνια που ξεκίνησε μέχρι τώρα, ερχόμαστε εδώ ως Ελληνικό Σχέδιο στα Δευτερότριτα να παίξουμε μουσική που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδέεται με το Θέατρο. Από το ρεμπέτικο μέχρι την διεθνή ποίηση και το κλασικό ρεπερτόριο. Από το Αναγεννησιακό Θέατρο μέχρι τους ζώντες ποιητές μας.
Έχοντας γνωρίσει αρκετά καλά σε νεαρή ηλικία (20-25 ετών) τον Κάρολο Κούν, βλέπω, όσο μεγαλώνω, πόσα πολλά μου έχει προσφέρει, διαφορετικά από ότι τά άλλα ιερά τέρατα της παρέας του Ζώναρς και του «Κεντρικού». Του είμαι βαθύτατα ευγνώμων γιατί μου τα χάρισε- και αυτός- χωρίς απολύτως καμία εμφανή αιτία. Ημουν -ειρήσθω εν παρόδω- ένα χονδρούλικο και εσωστρεφές ασήμαντο παιδί. Χωρίς αποδείξεις και έργο.
Η γενναιοδωρία προς έναν νέο, άγνωστο και χωρίς σημαντικό έργο καλλιτέχνη είναι η μέγιστη προσφορά στην Τέχνη. Ένα στοίχημα που, αν και συχνά χαμένο, πρέπει να παίζεται. Άλλωστε τι θα ήταν η Τέχνη αν ήταν πάντα μια σίγουρη, αιτιολογημένη επιτυχία; Τι θα ήταν ένα Θέατρο εκ του ασφαλούς;
Έτσι είναι και το Ελληνικό Σχέδιο, μια ΑΜΚΕ που χρηματοδοτείται από το ONASSIS culture. Από τους Αγώνες τραγουδιού μας μέχρι τις δεκάδες παραγγελίες, εκδόσεις και ζωντανές παρουσιάσεις νέων και σημαντικών καλλιτεχνών, μέχρι τις αποκαλύψεις άγνωστων και θαμμένων αριστουργημάτων. Σε όλα μας το ωραίο, το δύσκολο στοίχημα. «Τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι» λοιπόν αντιγυρίζουμε το δώρο που πήραμε, δίνοντας πίσω στην Τέχνη τις διαστάσεις που της ψαλιδίζει καθημερινά το ακόρεστο marketing, αυτό που, υποτίθεται, «εξασφαλίζοντας» παρά φύσιν την «επιτυχία», μακροπρόθεσμα την Τέχνη την σκοτώνει.
Αφιερώνουμε στο διαχρονικό Θέατρο Τέχνης και την Σχολή του και προς τιμήν του Κάρολου Κούν κάθε μας νότα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Για το Ελληνικό Σχέδιο
