«Θεσσαλονίκη μάγισσα τραβάς σαν τον μαγνήτη...»
Αν και ο Δημήτρης Μητροπάνος δεν ήταν Σαλονικιός, τραγούδησε τη Θεσσαλονίκη, ίσως, περισσότερο από όλους τους ερμηνευτές. Κι όχι μόνο την τραγούδησε, αλλά κάποια από τα τραγούδια αυτά αποτέλεσαν τις μεγαλύτερες επιτυχίες της διαδρομής του, με αποτέλεσμα να έχει συνδεθεί τόσο με την πόλη μας, ώστε να μην είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως ο αείμνηστος λαϊκός βάρδος έλκει την καταγωγή του από τη «Νύφη του Θερμαίκού».
Το 2009, σε συνέντευξή του στον Σταύρο Διοσκουρίδη, ο Δημήτρης Μητροπάνος είχε δηλώσει πως: «Δεν είμαι Θεσσαλονικιός. Πολύς κόσμος νομίζει ότι είμαι από εκεί επειδή έχω ζήσει και έχω τραγουδήσει πολύ εκεί. Η Θεσσαλονίκη και τα Χανιά είναι οι αγαπημένες μου πόλεις. Η Αθήνα είναι τέρας, δεν είναι πόλη». (1)
Η Θεσσαλονίκη υπήρχε στο ρεπερτόριο του Μητροπάνου από τα πρώτα του βήματα στο λαϊκό τραγούδι. Έχουμε αναφερθεί με αρκετές αφορμές στη λογοκρισία που υπέστη από τη χούντα το πρώτο του τραγούδι, η «Χαμένη Πασχαλιά» του Βασίλη Κουμπή και του Δημήτρη Ιατρόπουλου, με αποτέλεσμα να αποσυρθεί ο δίσκος και να «χαθεί» και το τραγούδι της άλλης πλευράς, το «Στ’αναφιώτικα» των ίδιων δημιουργών. Έτσι, ο Δημήτρης Μητροπάνος έγινε πλέον γνωστός, όταν κυκλοφόρησε ο δεύτερος μικρός δίσκος του, με τα τραγούδια του Γιώργου Ζαμπέτα «Θεσσαλονίκη» σε στίχους του Ηλία Ηλιόπουλου και «Μεταξουργείο» του Δημήτρη Χριστοδούλου.
Στην επιμελημένη από την Ιωάννα Κλειάσιου αυτοβιογραφία του ο Γιώργος Ζαμπέτας θυμάται σχετικά:
«… Κι ήταν φοιτητής κι ήρθε σε μένα και τον έβαλα να δουλέψει και πάτησα πόδι στο μαγαζί να τον πληρώνουνε, γιατί ο μαγαζάτορας δεν τον ήθελε. Και τι τραγούδια δεν του έδωσα…Και να ‘σου ανεβαίνει κι αυτός. Είπε το πρώτο του τραγούδι, μα τι τραγούδι…Τη Θεσσαλονίκη! Μπαμ ο Δημητράκης, απάνω ο Δημητράκης». (2)
Με αφορμή λοιπόν τη σημερινή, μεγάλη γιορτή της Θεσσαλονίκης, επέλεξα να ακούσουμε τον Δημήτρη Μητροπάνο, στα τραγούδια που περιέχουν στους στίχους τους, άμεσα ή έμμεσα, τη Θεσσαλονίκη, τις γειτονιές και τις τοποθεσίες της. Την Καλαμαριά, τη Νέα Κρήνη, την Τούμπα, τα Λαδάδικα, την Πλατεία Βαρδαρίου, το Μιραμάρε, το Γεντί Κουλέ... Κι αν υπάρχουν κι άλλα, που ενδεχομένως ξεχάστηκαν, θα ήταν ιδιαίτερη χαρά να μας τα υπενθυμίσετε για να γίνει αυτή η καταγραφή ακόμα πληρέστερη...
Θεσσαλονίκη
(Γιώργος Ζαμπέτας – Ηλίας Ηλιόπουλος
Από δίσκο 45 στροφών, 1967 και τον πρώτο προσωπικό δίσκο του ερμηνευτή, 1971 )
Θεσσαλονίκη, Σαββατόβραδο κι Απρίλης
(Γιώργος Χατζηνάσιος – Κυριάκος Ντούμος
Από τον δίσκο «Τα συναξάρια», 1981)
Μαυραγορίτης μάγκας
(Γιώργος Χατζηνάσιος – Μιχάλης Μπουρμπούλης
Από τον δίσκο «Τα συναξάρια», 1981)
Η βροχή
(Μίκης Θεοδωράκης – Λευτέρης Παπαδόπουλος
Από τον δίσκο «Τα Πικροσάββατα», 1984)
Είμαι μάγκας
(Σταύρος Κουγιουμτζής – Λάκης Τεάζης
Από τον δίσκο «Τα νυχτέρια μας», 1985)
Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη
(Μάριος Τόκας – Φίλιππος Γράψας
Από τον δίσκο «Η εθνική μας μοναξιά», 1992)
Λαδάδικα
(Μάριος Τόκας – Φίλιππος Γράψας
Από τον δίσκο «Παρέα μ’ έναν ήλιο», 1994)
Σαν πλανόδιο τσίρκο
(Θάνος Μικρούτσικος – Άλκης Αλκαίος
Από τον δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα», 1996)
Ο άγγελος
(Θάνος Μικρούτσικος – Κώστας Λαχάς
Από τον δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα», 1996)
Ο τυμβωρύχος
(Θάνος Μικρούτσικος – Κώστας Λαχάς
Από τον δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα», 1996)
Πάντα γελαστοί
(Θάνος Μικρούτσικος – Άλκης Αλκαίος
Από τον δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα», 1996)
Χαμένα Σαββατόβραδα
(Γιάννης Τσολακίδης
Από τον δίσκο «Σε μια χορδή», 1998)
-Πηγές:
1)Συνέντευξη του Δημήτρη Μητροπάνου στον Σταύρο Διοσκουρίδη που δημοσιεύθηκε στη Lifo (29-10-2009).
https://www.lifo.gr/culture/music/otan-o-dimitris-mitropanos-eihe-afigithei-ti-zoi-toy-sti-lifo
2) Ιωάννα Κλειάσιου «Γιώργος Ζαμπέτας - Βίος & Πολιτεία» (εκδόσεις «Ντέφι», 1997)
Αν και ο Δημήτρης Μητροπάνος δεν ήταν Σαλονικιός, τραγούδησε τη Θεσσαλονίκη, ίσως, περισσότερο από όλους τους ερμηνευτές. Κι όχι μόνο την τραγούδησε, αλλά κάποια από τα τραγούδια αυτά αποτέλεσαν τις μεγαλύτερες επιτυχίες της διαδρομής του, με αποτέλεσμα να έχει συνδεθεί τόσο με την πόλη μας, ώστε να μην είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως ο αείμνηστος λαϊκός βάρδος έλκει την καταγωγή του από τη «Νύφη του Θερμαίκού».
Το 2009, σε συνέντευξή του στον Σταύρο Διοσκουρίδη, ο Δημήτρης Μητροπάνος είχε δηλώσει πως: «Δεν είμαι Θεσσαλονικιός. Πολύς κόσμος νομίζει ότι είμαι από εκεί επειδή έχω ζήσει και έχω τραγουδήσει πολύ εκεί. Η Θεσσαλονίκη και τα Χανιά είναι οι αγαπημένες μου πόλεις. Η Αθήνα είναι τέρας, δεν είναι πόλη». (1)
Η Θεσσαλονίκη υπήρχε στο ρεπερτόριο του Μητροπάνου από τα πρώτα του βήματα στο λαϊκό τραγούδι. Έχουμε αναφερθεί με αρκετές αφορμές στη λογοκρισία που υπέστη από τη χούντα το πρώτο του τραγούδι, η «Χαμένη Πασχαλιά» του Βασίλη Κουμπή και του Δημήτρη Ιατρόπουλου, με αποτέλεσμα να αποσυρθεί ο δίσκος και να «χαθεί» και το τραγούδι της άλλης πλευράς, το «Στ’αναφιώτικα» των ίδιων δημιουργών. Έτσι, ο Δημήτρης Μητροπάνος έγινε πλέον γνωστός, όταν κυκλοφόρησε ο δεύτερος μικρός δίσκος του, με τα τραγούδια του Γιώργου Ζαμπέτα «Θεσσαλονίκη» σε στίχους του Ηλία Ηλιόπουλου και «Μεταξουργείο» του Δημήτρη Χριστοδούλου.
Στην επιμελημένη από την Ιωάννα Κλειάσιου αυτοβιογραφία του ο Γιώργος Ζαμπέτας θυμάται σχετικά:
«… Κι ήταν φοιτητής κι ήρθε σε μένα και τον έβαλα να δουλέψει και πάτησα πόδι στο μαγαζί να τον πληρώνουνε, γιατί ο μαγαζάτορας δεν τον ήθελε. Και τι τραγούδια δεν του έδωσα…Και να ‘σου ανεβαίνει κι αυτός. Είπε το πρώτο του τραγούδι, μα τι τραγούδι…Τη Θεσσαλονίκη! Μπαμ ο Δημητράκης, απάνω ο Δημητράκης». (2)
Με αφορμή λοιπόν τη σημερινή, μεγάλη γιορτή της Θεσσαλονίκης, επέλεξα να ακούσουμε τον Δημήτρη Μητροπάνο, στα τραγούδια που περιέχουν στους στίχους τους, άμεσα ή έμμεσα, τη Θεσσαλονίκη, τις γειτονιές και τις τοποθεσίες της. Την Καλαμαριά, τη Νέα Κρήνη, την Τούμπα, τα Λαδάδικα, την Πλατεία Βαρδαρίου, το Μιραμάρε, το Γεντί Κουλέ... Κι αν υπάρχουν κι άλλα, που ενδεχομένως ξεχάστηκαν, θα ήταν ιδιαίτερη χαρά να μας τα υπενθυμίσετε για να γίνει αυτή η καταγραφή ακόμα πληρέστερη...
Θεσσαλονίκη
(Γιώργος Ζαμπέτας – Ηλίας Ηλιόπουλος
Από δίσκο 45 στροφών, 1967 και τον πρώτο προσωπικό δίσκο του ερμηνευτή, 1971 )
Θεσσαλονίκη, Σαββατόβραδο κι Απρίλης
(Γιώργος Χατζηνάσιος – Κυριάκος Ντούμος
Από τον δίσκο «Τα συναξάρια», 1981)
Μαυραγορίτης μάγκας
(Γιώργος Χατζηνάσιος – Μιχάλης Μπουρμπούλης
Από τον δίσκο «Τα συναξάρια», 1981)
Η βροχή
(Μίκης Θεοδωράκης – Λευτέρης Παπαδόπουλος
Από τον δίσκο «Τα Πικροσάββατα», 1984)
Είμαι μάγκας
(Σταύρος Κουγιουμτζής – Λάκης Τεάζης
Από τον δίσκο «Τα νυχτέρια μας», 1985)
Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη
(Μάριος Τόκας – Φίλιππος Γράψας
Από τον δίσκο «Η εθνική μας μοναξιά», 1992)
Λαδάδικα
(Μάριος Τόκας – Φίλιππος Γράψας
Από τον δίσκο «Παρέα μ’ έναν ήλιο», 1994)
Σαν πλανόδιο τσίρκο
(Θάνος Μικρούτσικος – Άλκης Αλκαίος
Από τον δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα», 1996)
Ο άγγελος
(Θάνος Μικρούτσικος – Κώστας Λαχάς
Από τον δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα», 1996)
Ο τυμβωρύχος
(Θάνος Μικρούτσικος – Κώστας Λαχάς
Από τον δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα», 1996)
Πάντα γελαστοί
(Θάνος Μικρούτσικος – Άλκης Αλκαίος
Από τον δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα», 1996)
Χαμένα Σαββατόβραδα
(Γιάννης Τσολακίδης
Από τον δίσκο «Σε μια χορδή», 1998)
-Πηγές:
1)Συνέντευξη του Δημήτρη Μητροπάνου στον Σταύρο Διοσκουρίδη που δημοσιεύθηκε στη Lifo (29-10-2009).
https://www.lifo.gr/culture/music/otan-o-dimitris-mitropanos-eihe-afigithei-ti-zoi-toy-sti-lifo
2) Ιωάννα Κλειάσιου «Γιώργος Ζαμπέτας - Βίος & Πολιτεία» (εκδόσεις «Ντέφι», 1997)
