Είναι γνωστό πως ο Μίκης ήταν γυναικάς, όπως είναι γνωστό πως οι γυναίκες τραγουδίστριες τρελαίνονται με τις μπαλάντες, τα λυρικά και τα ερωτικά του τραγούδια. Ο Θεοδωράκης δεν ήταν μόνο Μπιθικώτσης, επικά πολιτικά τραγούδια και Ζορμπάς. Ήταν βαθιά συναισθηματικός και ερωτικός και η γυναικεία παρουσία έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ζωή και στο έργο του. Λάτρευε τις γυναίκες και τις γυναικείες φωνές.
Θα ξεκινήσω με την πρώτη γυναίκα που τον στιγμάτισε και κατά κάποιο τρόπο τον καθόρισε, κι’ αυτήν ήταν η σύζυγος του, Μυρτώ Αλτίνογλου.
- «Δε συλλογίζομαι τίποτε άλλο παρά πότε θα γυρίσεις. Τότε μόνο θ' αρχίσω πάλι να ζω πραγματικά» τής έγραφε ο μεγάλος συνθέτης σε μια σειρά νεανικών επιστολών. Γιατί η Μυρτώ, όπως αποδείχτηκε, ήταν η γυναίκα της ζωής του.
Η Μυρτώ Αλτίνογλου γεννήθηκε το 1927 και γνώρισε τον Μίκη μέσα στην Κατοχή. Τότε ο Μίκης ήταν ένα ψηλό, λεπτό αγόρι με πλούσια σγουρά μαλλιά και η Μυρτώ υποψήφια φοιτήτρια της ιατρικής. Τα τραγούδια του κύκλου “Έρως και Θάνατος”, που ο Θεοδωράκης έγραψε σε δύο διαφορετικές περιόδους, τα αφιέρωσε στη Μυρτώ. Το 1945 έγραψε τη μουσική και τους στίχους από το πρώτο τραγούδι “Της αγάπης λόγια”, ενώ την περίμενε σε ραντεβού στη Νέα Σμύρνη, και λίγες ημέρες αργότερα το “Αν γυρεύεις λόγια”, πάλι σε στίχους δικούς του. Ήταν μια εποχή που ήταν άφραγκος. Μόλις όμως εισέπραξε την προκαταβολή από την ταινία “Ξυπόλητο τάγμα” - 5.000 δραχμές - την παντρεύτηκε.
Το 1954 έφυγαν για το Παρίσι, όπου ο Μίκης θα σπούδαζε μουσική στο Conservatoire με κρατική υποτροφία, ενώ η Μυρτώ θα εργαζόταν ως γιατρός. Εκεί, το 1948, γεννήθηκε η δεύτερη γυναίκα της ζωής του, η κόρη του Μαργαρίτα. Για την Μαργαρίτα άλλωστε λένε πως έγραψε τα τραγούδια “Μαργαρίτα - Μαργαρώ” και “Μαργαρίτα Μαγιοπούλα”.
Οι τραγουδίστριες
Για την Μαρία Φαραντούρη τι να γράψω και σε τι να πρωτοαναφερθώ; Έχει πει τα άπαντα του Μίκη σε δίσκους και σε συναυλίες. Από τα επικά μέχρι τα λυρικά του. Όταν την πρωτάκουσε - τότε που ήταν 16 ετών - της είπε: «Έχεις γεννηθεί για να λες τα τραγούδια μου». «Το ξέρω» του απάντησε εκείνη.
Από τα πρώτα του βήματα στα τραγούδια οι γυναίκες κέρδισαν αμέσως το ενδιαφέρον του. Τραγουδίστριες του ελαφρού τραγουδιού ή του νέου κύματος ήταν οι πρώτες, για να ακολουθήσουν οι λαϊκές φωνές, οι λυρικές τραγουδίστριες, οι γυναίκες ηθοποιοί κτλ. κτλ. Η Γιοβάνα, η Τζένη Βάνου, η Σούλα Μπιρμπίλη, η Αρλέτα κ.α. ήταν απ’ τις πρώτες μαζί βεβαίως με την Νάνα Μούσχουρη, την Μαίρη Λίντα, την Γιώτα Λύδια και την Μαρία Φαραντούρη.
Ενδεικτικά σας παραθέτω μια επιλογή τραγουδιών και τραγουδιστριών (σε τυχαία σειρά).
• Γιοβάννα - Αν Θυμηθείς Τ' Όνειρό Μου (Α΄ εκτέλεση), Η Μυρτιά (Α’ εκτέλεση)
• Μαίρη Λίντα - Σε πότισα ροδόσταμο.
Στα λαϊκά του τραγούδια ο Μίκης χρησιμοποιούσε τον Μανώλη Χιώτη ως σολίστ στο μπουζούκι. Αγαπούσε πολύ και την φωνή της Μαίρης.
• Τζένη Βάνου. Το 1961 ήταν η μόνη φορά που ηχογράφησε ένα δισκάκι 45 στροφών με δύο τραγούδια του Μίκη. Το “Αν Μ' Αγαπάς Αγάπη Μου” και το “Μη με ρωτάς”.
• Γιώτα Λύδια - Κοιμήσου Αγγελούδι Μου
• Ντόρα Γιαννακοπούλου - Εκείνος Που Μας Χάθηκε
• Σούλα Μπιρμπίλη - Το Ψωμί Είναι Στο Τραπέζι
Πολλά τραγούδια και πολλά δισκάκια για την μεγάλη τραγουδίστρια του Νέου Κύματος από τον Μίκη.
• Αρλέτα - Μαργαρίτα μαγιοπούλα
Και η Αρλέτα είχε κάνει – με τις ευλογίες του Μίκη – αρκετές επανεκτελέσεις & δισκευές τραγουδιών του.
• Κλειώ Δενάρδου – Μαργαρίτα Μαγιοπούλα
Μέχρι και η Κλειώ Δενάρδου έχει πει Μίκη και μάλιστα σε ενορχήστρωση Χρήστου Λεοντή.
Η Βίκυ Λέανδρος έκανε ένα ολόκληρο άλμπουμ με τραγούδια του Μίκη, κυρίως στα Γερμανικά.
• Τζένη Καρέζη - Κουράστηκα να σε κρατώ (Α’ εκτέλεση) Μετά το είπε ο Μπιθικώτσης.
Η Καρέζη συνεργάστηκε με τον Μίκη και στο θέατρο και στο σινεμά.
• Βίκυ Μοσχολιού - Σήμερα βράδιασε νωρίς. Από το άλμπουμ «Θαλασσινά φεγγάρια»
• Gisela May - M. Theodorakis - Asma Asmaton
Η μεγάλη Γερμανίδα ερμηνεύτρια το ηχογράφησε στο Ανατολικό Βερολίνο τον Φεβρουάριο του 1988.
• Liesbeth List - Als Je Terug Zult Komen
Η Σουηδέζα που τον έκανε γνωστό σ’ όλη την Σκανδιναβία
• Jocelyn B. Smith - Agapi mou (live 2001)
Η υπέροχη μαύρη jazz τραγουδίστρια δεν αντιστάθηκε στην γοητεία της μουσικής του και στις συναυλίες της έλεγε το τραγούδι της “Φαίδρας”.
• Dalida - La danse de Zorba
Η διάσημη Γαλλίδα σταρ έχει διασκευάσει αρκετές φορές Ελληνικά τραγούδια, ανάμεσα στα οποία ήταν και ο Ζορμπάς.
• Shirley Bassey - Life goes on (Το γελαστό παιδί)
Μεγάλη σταρ της Μεγάλης Βρετανίας με απήχηση και στο παγκόσμιο κοινό.
Ο Μίκης με την Edith Piaf
• Edith Piaf - Les amants de Teruel 3.25 (Όμορφη πόλη)
Για τις ανάγκες μιας Γαλλικής ταινίας, η τεράστια τραγουδίστρια, ένα χρόνο πριν πεθάνει είπε την “Όμορφη Πόλη”, και μάλιστα το 1962 είχε έρθει στην Αθήνα να δει την ομότιτλη θεατρική παράσταση και ν’ ακούσει το τραγούδι που το έλεγε ο Γιάννης Βογιατζής.
• Edith Piaf - Quatorze Juillet
Αυτό είναι ένα ακόμα τραγούδι του Μίκη που είπε η Piaf.
Ο Μίκης με την Milva όταν ο δίσκος τους έγινε χρυσός
• Milva - Sogno di Libertà - (Άρνηση)
“Στο περιγιάλι το κρυφό”, ένα τραγούδι με δεκάδες διασκευές και επανεκτελέσεις. Η Μίλβα είχε κάνει ολόκληρο άλμπουμ με Θεοδωράκη.
• Iva Zanicchi - Un Fiume Amaro
Και η άλλη μεγάλη της Ιταλίας, η Iva Zanicchi λάτρευε τον ίδιο και την μουσική του.
Η Ειρήνη Παπά στην Ιταλία έκανε και άλμπουμ με τραγούδια του
• Irene Papas - "Il mio aprile" (1970)
Η Ειρήνη Παπά, είπε επίσης Μίκη στην Ιταλία: “Irene Pappas canta Theodorakis”
• Arja Saijonmaa - Jumalalle kunnia
Μεγάλη Ολλανδέζα τραγουδίστρια
Μελίνα Μερκούρη - Ειρήνη Παπά οι δύο παγκόσμιες Ελληνίδες σε τραγούδια του Μίκη.
• Μελίνα Μερκούρη – Αστέρι μου, φεγγάρι μου (Αγάπη μου)
Η Μελίνα ήταν “ταγμένη” στον Μάνο Χατζιδάκι, αλλά στην «Φαίδρα» είπε και Μίκη.
• Νάνα Μούσχουρη - Μέρα Μαγιού μου μίσεψες (Επιτάφιος)
Η πρώτη που είπε τον «Επιτάφιο». Μετά ακολούθησαν ο Μπιθικώτσης, η Μαίρη Λίντα και οι υπόλοιποι.
• Νένα Βενετσάνου - Άρνησις (Στο περιγιάλι το κρυφό)
Η Νένα Βενετσάνου είχε ηχογραφήσει πολλάκις τραγούδια του.
• Ηρω - Ο κήπος έμπαινε στη θάλασσα
Η Ηρώ υπήρξε επι χρόνια τραγουδίστρια της Ορχήστρας του Μίκη Θεοδωράκη.
• Αλίκη Βουγιουκλάκη - Της βροχής νερό
Στην μεταπολίτευση (1974) η Αλίκη ανέβασε την παράσταση «Προδομένος λαός» (Μαντώ Μαυρογένους) και την μουσική την ανέθεσε στον Μίκη. Στον δίσκο τραγουδούσε η ίδια, ο Μάνος Κατράκης, η Χάρις Αλεξίου, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και ο Κώστας Σμοκοβίτης.
• Χάρις Αλέξιου - Στρώσε το στρώμα σου για δυο
• Δήμητρα Γαλάνη - Νύχτα Μαγικιά
Από το άλμπουμ «Χαιρετισμοί»
• Νατάσσα Μποφίλιου - Βασίλεψες αστέρι μου
Το είπε live μ’ ένα πιάνο για να το αφιερώσει στον Παύλο αλλά κυρίως στη Μάγδα Φύσσα.
• Σαββέρια Μαργιολά - Κορίτσι του Οκτώβρη
Η Σαββέρια μάζεψε κάποια ψιλοάγνωστα κομμάτια του Μίκη που έχουν πει τραγουδιστές όπως ο Πέτρος Γαϊτάνος και έκανε ένα θαυμάσιο άλμπουμ.
• Ειρήνη Παπά - Betrayed Love (Προδομένη Αγάπη)
Και η Αλέξια έχει κάνει ολόκληρο άλμπουμ με τραγούδια του Μίκη.
Η Μαργαρίτα Ζορμπαλά λέγεται ότι ήταν μεγάλος έρωτας του Μίκη – και είχε κάνει αρκετές δικές του ηχογραφήσεις.
Η Σοφία Μανουσάκη, η μούσα του Στέφανου Κορκολή, έχει πει Θεοδωράκη σε τρία διαφορετικά άλμπουμ – όλα χρυσά. Ο Κορκολής με τις ευλογίες του Μίκη ενορχήστρωσε ξανά πολλά απ’ τα τραγούδια του.
Όταν η Ειρήνη Παππά τραγούδησε Μίκη Θεοδωράκη οι New York Times, έγραψαν για τη φωνητική ερμηνεία της: "Η Ειρήνη είναι μια Κλυταιμνήστρα του πιο ευγενικού πάθους, με μια φωνή σαν κόκκινο κρασί που κυλά σαν κεραυνός. Έντονα μάτια και ένα κλάμα αφωνίας το οποίο αντηχεί στην ψυχή και ραγίζει την καρδιά. Στη φωνή της μπορείς να ακούσεις το θρήνο του ελληνικού χορικού, το βασανιστήριο μιας τραγικής ηρωίδας ή το κλάμα μιας χαροκαμένης μάνας".
Θα ξεκινήσω με την πρώτη γυναίκα που τον στιγμάτισε και κατά κάποιο τρόπο τον καθόρισε, κι’ αυτήν ήταν η σύζυγος του, Μυρτώ Αλτίνογλου.
- «Δε συλλογίζομαι τίποτε άλλο παρά πότε θα γυρίσεις. Τότε μόνο θ' αρχίσω πάλι να ζω πραγματικά» τής έγραφε ο μεγάλος συνθέτης σε μια σειρά νεανικών επιστολών. Γιατί η Μυρτώ, όπως αποδείχτηκε, ήταν η γυναίκα της ζωής του.
Η Μυρτώ Αλτίνογλου γεννήθηκε το 1927 και γνώρισε τον Μίκη μέσα στην Κατοχή. Τότε ο Μίκης ήταν ένα ψηλό, λεπτό αγόρι με πλούσια σγουρά μαλλιά και η Μυρτώ υποψήφια φοιτήτρια της ιατρικής. Τα τραγούδια του κύκλου “Έρως και Θάνατος”, που ο Θεοδωράκης έγραψε σε δύο διαφορετικές περιόδους, τα αφιέρωσε στη Μυρτώ. Το 1945 έγραψε τη μουσική και τους στίχους από το πρώτο τραγούδι “Της αγάπης λόγια”, ενώ την περίμενε σε ραντεβού στη Νέα Σμύρνη, και λίγες ημέρες αργότερα το “Αν γυρεύεις λόγια”, πάλι σε στίχους δικούς του. Ήταν μια εποχή που ήταν άφραγκος. Μόλις όμως εισέπραξε την προκαταβολή από την ταινία “Ξυπόλητο τάγμα” - 5.000 δραχμές - την παντρεύτηκε.
Το 1954 έφυγαν για το Παρίσι, όπου ο Μίκης θα σπούδαζε μουσική στο Conservatoire με κρατική υποτροφία, ενώ η Μυρτώ θα εργαζόταν ως γιατρός. Εκεί, το 1948, γεννήθηκε η δεύτερη γυναίκα της ζωής του, η κόρη του Μαργαρίτα. Για την Μαργαρίτα άλλωστε λένε πως έγραψε τα τραγούδια “Μαργαρίτα - Μαργαρώ” και “Μαργαρίτα Μαγιοπούλα”.
Οι τραγουδίστριες
Για την Μαρία Φαραντούρη τι να γράψω και σε τι να πρωτοαναφερθώ; Έχει πει τα άπαντα του Μίκη σε δίσκους και σε συναυλίες. Από τα επικά μέχρι τα λυρικά του. Όταν την πρωτάκουσε - τότε που ήταν 16 ετών - της είπε: «Έχεις γεννηθεί για να λες τα τραγούδια μου». «Το ξέρω» του απάντησε εκείνη.
Από τα πρώτα του βήματα στα τραγούδια οι γυναίκες κέρδισαν αμέσως το ενδιαφέρον του. Τραγουδίστριες του ελαφρού τραγουδιού ή του νέου κύματος ήταν οι πρώτες, για να ακολουθήσουν οι λαϊκές φωνές, οι λυρικές τραγουδίστριες, οι γυναίκες ηθοποιοί κτλ. κτλ. Η Γιοβάνα, η Τζένη Βάνου, η Σούλα Μπιρμπίλη, η Αρλέτα κ.α. ήταν απ’ τις πρώτες μαζί βεβαίως με την Νάνα Μούσχουρη, την Μαίρη Λίντα, την Γιώτα Λύδια και την Μαρία Φαραντούρη.
Ενδεικτικά σας παραθέτω μια επιλογή τραγουδιών και τραγουδιστριών (σε τυχαία σειρά).
• Γιοβάννα - Αν Θυμηθείς Τ' Όνειρό Μου (Α΄ εκτέλεση), Η Μυρτιά (Α’ εκτέλεση)
• Μαίρη Λίντα - Σε πότισα ροδόσταμο.
Στα λαϊκά του τραγούδια ο Μίκης χρησιμοποιούσε τον Μανώλη Χιώτη ως σολίστ στο μπουζούκι. Αγαπούσε πολύ και την φωνή της Μαίρης.
• Τζένη Βάνου. Το 1961 ήταν η μόνη φορά που ηχογράφησε ένα δισκάκι 45 στροφών με δύο τραγούδια του Μίκη. Το “Αν Μ' Αγαπάς Αγάπη Μου” και το “Μη με ρωτάς”.
• Γιώτα Λύδια - Κοιμήσου Αγγελούδι Μου
• Ντόρα Γιαννακοπούλου - Εκείνος Που Μας Χάθηκε
• Σούλα Μπιρμπίλη - Το Ψωμί Είναι Στο Τραπέζι
Πολλά τραγούδια και πολλά δισκάκια για την μεγάλη τραγουδίστρια του Νέου Κύματος από τον Μίκη.
• Αρλέτα - Μαργαρίτα μαγιοπούλα
Και η Αρλέτα είχε κάνει – με τις ευλογίες του Μίκη – αρκετές επανεκτελέσεις & δισκευές τραγουδιών του.
• Κλειώ Δενάρδου – Μαργαρίτα Μαγιοπούλα
Μέχρι και η Κλειώ Δενάρδου έχει πει Μίκη και μάλιστα σε ενορχήστρωση Χρήστου Λεοντή.
Η Βίκυ Λέανδρος έκανε ένα ολόκληρο άλμπουμ με τραγούδια του Μίκη, κυρίως στα Γερμανικά.
• Τζένη Καρέζη - Κουράστηκα να σε κρατώ (Α’ εκτέλεση) Μετά το είπε ο Μπιθικώτσης.
Η Καρέζη συνεργάστηκε με τον Μίκη και στο θέατρο και στο σινεμά.
• Βίκυ Μοσχολιού - Σήμερα βράδιασε νωρίς. Από το άλμπουμ «Θαλασσινά φεγγάρια»
• Gisela May - M. Theodorakis - Asma Asmaton
Η μεγάλη Γερμανίδα ερμηνεύτρια το ηχογράφησε στο Ανατολικό Βερολίνο τον Φεβρουάριο του 1988.
• Liesbeth List - Als Je Terug Zult Komen
Η Σουηδέζα που τον έκανε γνωστό σ’ όλη την Σκανδιναβία
• Jocelyn B. Smith - Agapi mou (live 2001)
Η υπέροχη μαύρη jazz τραγουδίστρια δεν αντιστάθηκε στην γοητεία της μουσικής του και στις συναυλίες της έλεγε το τραγούδι της “Φαίδρας”.
• Dalida - La danse de Zorba
Η διάσημη Γαλλίδα σταρ έχει διασκευάσει αρκετές φορές Ελληνικά τραγούδια, ανάμεσα στα οποία ήταν και ο Ζορμπάς.
• Shirley Bassey - Life goes on (Το γελαστό παιδί)
Μεγάλη σταρ της Μεγάλης Βρετανίας με απήχηση και στο παγκόσμιο κοινό.
Ο Μίκης με την Edith Piaf
• Edith Piaf - Les amants de Teruel 3.25 (Όμορφη πόλη)
Για τις ανάγκες μιας Γαλλικής ταινίας, η τεράστια τραγουδίστρια, ένα χρόνο πριν πεθάνει είπε την “Όμορφη Πόλη”, και μάλιστα το 1962 είχε έρθει στην Αθήνα να δει την ομότιτλη θεατρική παράσταση και ν’ ακούσει το τραγούδι που το έλεγε ο Γιάννης Βογιατζής.
• Edith Piaf - Quatorze Juillet
Αυτό είναι ένα ακόμα τραγούδι του Μίκη που είπε η Piaf.
Ο Μίκης με την Milva όταν ο δίσκος τους έγινε χρυσός
• Milva - Sogno di Libertà - (Άρνηση)
“Στο περιγιάλι το κρυφό”, ένα τραγούδι με δεκάδες διασκευές και επανεκτελέσεις. Η Μίλβα είχε κάνει ολόκληρο άλμπουμ με Θεοδωράκη.
• Iva Zanicchi - Un Fiume Amaro
Και η άλλη μεγάλη της Ιταλίας, η Iva Zanicchi λάτρευε τον ίδιο και την μουσική του.
Η Ειρήνη Παπά στην Ιταλία έκανε και άλμπουμ με τραγούδια του
• Irene Papas - "Il mio aprile" (1970)
Η Ειρήνη Παπά, είπε επίσης Μίκη στην Ιταλία: “Irene Pappas canta Theodorakis”
• Arja Saijonmaa - Jumalalle kunnia
Μεγάλη Ολλανδέζα τραγουδίστρια
Μελίνα Μερκούρη - Ειρήνη Παπά οι δύο παγκόσμιες Ελληνίδες σε τραγούδια του Μίκη.
• Μελίνα Μερκούρη – Αστέρι μου, φεγγάρι μου (Αγάπη μου)
Η Μελίνα ήταν “ταγμένη” στον Μάνο Χατζιδάκι, αλλά στην «Φαίδρα» είπε και Μίκη.
• Νάνα Μούσχουρη - Μέρα Μαγιού μου μίσεψες (Επιτάφιος)
Η πρώτη που είπε τον «Επιτάφιο». Μετά ακολούθησαν ο Μπιθικώτσης, η Μαίρη Λίντα και οι υπόλοιποι.
• Νένα Βενετσάνου - Άρνησις (Στο περιγιάλι το κρυφό)
Η Νένα Βενετσάνου είχε ηχογραφήσει πολλάκις τραγούδια του.
• Ηρω - Ο κήπος έμπαινε στη θάλασσα
Η Ηρώ υπήρξε επι χρόνια τραγουδίστρια της Ορχήστρας του Μίκη Θεοδωράκη.
• Αλίκη Βουγιουκλάκη - Της βροχής νερό
Στην μεταπολίτευση (1974) η Αλίκη ανέβασε την παράσταση «Προδομένος λαός» (Μαντώ Μαυρογένους) και την μουσική την ανέθεσε στον Μίκη. Στον δίσκο τραγουδούσε η ίδια, ο Μάνος Κατράκης, η Χάρις Αλεξίου, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και ο Κώστας Σμοκοβίτης.
• Χάρις Αλέξιου - Στρώσε το στρώμα σου για δυο
• Δήμητρα Γαλάνη - Νύχτα Μαγικιά
Από το άλμπουμ «Χαιρετισμοί»
• Νατάσσα Μποφίλιου - Βασίλεψες αστέρι μου
Το είπε live μ’ ένα πιάνο για να το αφιερώσει στον Παύλο αλλά κυρίως στη Μάγδα Φύσσα.
• Σαββέρια Μαργιολά - Κορίτσι του Οκτώβρη
Η Σαββέρια μάζεψε κάποια ψιλοάγνωστα κομμάτια του Μίκη που έχουν πει τραγουδιστές όπως ο Πέτρος Γαϊτάνος και έκανε ένα θαυμάσιο άλμπουμ.
• Ειρήνη Παπά - Betrayed Love (Προδομένη Αγάπη)
Και η Αλέξια έχει κάνει ολόκληρο άλμπουμ με τραγούδια του Μίκη.
Η Μαργαρίτα Ζορμπαλά λέγεται ότι ήταν μεγάλος έρωτας του Μίκη – και είχε κάνει αρκετές δικές του ηχογραφήσεις.
Η Σοφία Μανουσάκη, η μούσα του Στέφανου Κορκολή, έχει πει Θεοδωράκη σε τρία διαφορετικά άλμπουμ – όλα χρυσά. Ο Κορκολής με τις ευλογίες του Μίκη ενορχήστρωσε ξανά πολλά απ’ τα τραγούδια του.
Όταν η Ειρήνη Παππά τραγούδησε Μίκη Θεοδωράκη οι New York Times, έγραψαν για τη φωνητική ερμηνεία της: "Η Ειρήνη είναι μια Κλυταιμνήστρα του πιο ευγενικού πάθους, με μια φωνή σαν κόκκινο κρασί που κυλά σαν κεραυνός. Έντονα μάτια και ένα κλάμα αφωνίας το οποίο αντηχεί στην ψυχή και ραγίζει την καρδιά. Στη φωνή της μπορείς να ακούσεις το θρήνο του ελληνικού χορικού, το βασανιστήριο μιας τραγικής ηρωίδας ή το κλάμα μιας χαροκαμένης μάνας".
