Αν χρωστάμε κάποια πράγματα στον Θάνο Μικρούτσικο, από την πολύχρονη διαδρομή του στο τραγούδι, ένα από αυτά είναι ότι το 1978 μας σύστησε τον ποιητή Άλκη Αλκαίο, ο οποίος στο δίσκο «Τα τραγούδια της λευτεριάς» υπέγραφε το τραγούδι «Φλεβάρης 1848» με τη Μαρία Δημητριάδη. Από κει και πέρα ακολούθησαν δεκάδες επιτυχίες, μεταξύ των οποίων η θρυλική «Πιρόγα» («Ερωτικό»), τα κομμάτια με τη Χάρις Αλεξίου στο δίσκο «Η αγάπη είναι ζάλη» το 1986 και βεβαίως η «Ρόζα» και τα υπόλοιπα οκτώ τραγούδια που συνυπογράφουν το 1996 στο δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα» με τον Δημήτρη Μητροπάνο. Ο δίσκος κυκλοφορεί από τη Minos-Emi σε cd αλλά και σε βινύλιο, με ένα Lp και ένα maxi single.
1) Λούνα παρκ (β’ φωνή Ελένη Πέτα)
2) Ρόζα
3) Ατάκες
4) Σαν πλανόδιο τσίρκο
5) Πατησίων και Παραμυθιού γωνία (β’ φωνή Πασχάλης Τερζής)
6) Μια παλιά φωτογραφία (β’ φωνή Φάνης Μεζίνης)
7) Πάντα γελαστοί (β’ φωνή Πασχάλης Τερζής) (Ισαάκ και Σολωμού και Μαρίνου μαρτύρων)
8) Για μια Ντολόρες
9) Τα πλοία των ερώτων
Η ενορχήστρωση έγινε από τον συνθέτη με την συνεργασία των Νίκου Κούρου, Γιάννη Παπαζαχαριάκη και Αντώνη Μιτζέλου. Συνέβαλαν επίσης με τις ιδέες και το δημιουργικό τους παίξιμο οι μουσικοί Γιάννης Μπιθικώτσης, Θύμιος Παπαδόπουλος, Γιώτης Κιουρτσόγλου και Νίκος Καπηλίδης. Η καλλιτεχνική επιμέλεια παραγωγής ήταν του Ηλία Μπενέτου.
Δυο από τα τραγούδια είχαν ηχογραφηθεί ξανά. Το «Μια παλιά φωτογραφία» με τον Διονύση Θεοδόση στο δίσκο «Όσο κρατάει ένας καφές» το 1989 και το «Λούνα παρκ» με διαφορετική μουσική του Χριστόφορου Κροκίδη και τίτλο «Όλα για πάρτη σου» με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου στο δίσκο «Χρόνια πολλά» το 1991.
Ο Άλκης Αλκαίος σημειώνει στο ένθετο του δίσκου:
«Νερό που τρέχει δεν σκουριάζει» έλεγε η μάνα μου. Καλή της ώρα εκεί πάνω.
- Δημήτρη γλυκύτατε, τι να πω για σένα; Η μαγεία βιώνεται, δεν ερμηνεύεται, ούτε σχολιάζεται… Σας ευχαριστώ και τους δυο από καρδιάς.
- Ηλία και Αχιλλέα, ευχαριστώ που με ανεχτήκατε.
- Η «Ρόζα» χαρίζεται στους Κώστα Θωμαΐδη, Θανάση Νικόπουλο και Νίκο Τουλιάτο - in memoriam Berliner Ensemble.
- H «Ντολόρες» στον Οδυσσέα Ιωάννου - καλή θητεία αεροπόρε.
- Γωγώ, το «Λούνα Παρκ» δικό σου, εντάξει κούκλα;
Άλκης Αλκαίος
Αν χαρακτηρίζει κάτι αυτή τη δουλειά, πέρα από την εμπορική της απήχηση, αφού οι πωλήσεις άγγιξαν τους 140.000 δίσκους, είναι πως τα περισσότερα τραγούδια, έγιναν, αν όχι μεγάλες επιτυχίες, πολύ γνωστά. Όσον αφορά τη «Ρόζα», αυτή ήταν η δεύτερη φορά, μετά το «Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη», που η άρνηση της Χαρούλας Αλεξίου να ερμηνεύσει ένα τραγούδι, λειτούργησε θετικά για τον Μητροπάνο…
Στις αφηγήσεις του στον Οδυσσέα Ιωάννου ο συνθέτης θυμάται:
Αρχές του 1986 μπήκαμε στο στούντιο με τη Χαρούλα για το “Η αγάπη είναι ζάλη”. Ήταν η πρώτη φορά που συνεργαζόμουν με μία σταρ του ελληνικού τραγουδιού, όμως έχω να θυμάμαι μόνο καλά πράγματα. Πριν μπούμε στο στούντιο, είχαμε περάσει μαζί ένα εξάμηνο που μας έδεσε πολύ. Στο στούντιο, ο ένας υπερασπιζόταν τον άλλο. Αυτή η σχεδόν ερωτική ατμόσφαιρα που αναπτύχθηκε ανάμεσά μας θεωρώ πως ήταν έκδηλη και στον δίσκο και αυτός είναι ο λόγος που υποστηρίζω πως η τεράστια επιτυχία του δεν οφείλεται μόνο στο ομότιτλο τραγούδι. Ακόμη και η φωτογραφία του εξωφύλλου το μαρτυρούσε αυτό. Δεν είμαι μεταφυσικός, αλλά πιστεύω πως, αν μία συνεργασία αποπνέει αλήθεια και ζεστασιά, αυτό το εισπράττουν κι οι άλλοι. Για την ιστορία, να σου πω πως της είχα βάλει να ακούσει και τη “Ρόζα”, κομμάτι το οποίο όμως δεν της άρεσε και δεν το τραγούδησε. Το τραγούδι το είπε δέκα χρόνια αργότερα ο Μητροπάνος και όλοι ξέρουμε τι έγινε. (1)
Με τα τραγούδια αυτά, αλλά και με αποσπάσματα από το «Σταυρό του Νότου» και τις «Γραμμές των οριζόντων» ο Θάνος Μικρούτσικος παρουσίασε για πρώτη φορά την τραγουδιστική δουλειά του στο Ηρώδειο, στις 7 και 8 Ιουλίου 1997, σε δυο συναυλίες, στις οποίες εκτός του Μητροπάνου συμμετείχαν ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, ο Κώστας Θωμαΐδης και το συγκρότημα κρουστών του Νίκου Τουλιάτου «Ηχόδραση» (Στο video που συνοδεύει το κείμενο έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε ένα σχετικό απόσπασμα).
Το Νοέμβρη του 1999, κυκλοφορεί το «Εντελβάις», η τρίτη ολοκληρωμένη δουλειά του Μάριου Τόκα με τον Μητροπάνο, μετά τους δίσκους «Η εθνική μας μοναξιά» και «Παρέα μ’ έναν ήλιο». Οι στίχοι είναι του Άλκη Αλκαίου. Λίγο πριν μάλιστα, είχε δημοσιευθεί η αναγγελία ενός δίσκου των Τόκα-Αλκαίου με τραγουδιστή τον Γιώργο Νταλάρα. Για άγνωστους λόγους η συνεργασία αυτή ναυάγησε και κάποια από εκείνα τα τραγούδια τα είπε τελικά ο Μητροπάνος. Ο δίσκος αυτός αν και είχε μέσα αξιόλογα τραγούδια, δεν μπόρεσε να αγγίξει τα επίπεδα των δύο προηγούμενων, τόσο καλλιτεχνικά όσο και εμπορικά. Παρόλα αυτά έγινε χρυσός με πωλήσεις 27.000 αντιτύπων.
1) Ανεπίδοτο (β' φωνή Μαρία Αλεξίου)
2) Σαββατόβραδο (β' φωνή Μαρία Αλεξίου)
3) Εντελβάις
4) Κιφ (β' φωνή Λαυρέντης Μαχαιρίτσας)
5) Μ' ένα τσιγάρο σέρτικο (β' φωνή Λαυρέντης Μαχαιρίτσας)
6) Ουμ Χαράμ (649 μ.Χ - Το τραγούδι των Βεδουίνων)
7) Δρομολόγιο
8) Είδα
9) Σαν κατάδικος δραπέτης (β' φωνή Λαυρέντης Μαχαιρίτσας)
10) Άνοιξη (β' φωνή Σταύρος Σακκάτος)
11) Αμανές
12) Πυρετός
13) Θρίλερ
14) Με το φιλί του μελτεμιού (β' φωνή Μαρία Αλεξίου)
Η ενορχήστρωση είναι του Γιώργου Παγιάτη και η διεύθυνση παραγωγής του Ηλία Μπενέτου. Η ηχογράφηση έγινε στα Studios Polysound και Sierra από τον Βαγγέλη Λάππα.
Ο Μάριος Τόκας σημειώνει στο ένθετο:
«Με τον Άλκη Αλκαίο κάναμε την πρώτη μας συνάντηση τον Δεκέμβριο του 1996.Για μένα ήταν μια ευτυχισμένη, μια ευλογημένη στιγμή. Οι στίχοι του νιώθω κάθε στιγμή να με βάζουν σε πρωτόγνωρους μουσικούς δρόμους, να μ' ανοίγουν την ψυχή και να τη στέλνουν ψηλά, πολύ ψηλά. Σ' αυτήν την περίεργη εποχή μ' έκανε να είμαι ακόμα πιο σίγουρος, πως δεν παίχτηκε η παρτίδα μας ακόμα, έστω κι αν τα πανό μας είναι μοναχικά. Ο Δημήτρης Μητροπάνος δίνοντας στα τραγούδια μας τη φωνή της ψυχής του μας έκανε να νιώσουμε πως όλα πήγαν όπως τα ονειρευτήκαμε. Ο παραγωγός μας, Ηλίας Μπενέτος, έδωσε και πάλι τη δική του σφραγίδα, συνδημιουργός στην όλη μας προσπάθεια. Ο Γιώργος Παγιάτης λιτά και ψυχωμένα έντυσε ορχηστρικά τα τραγούδια μας. Οι μουσικοί τα απέδωσαν περίφημα. Ο Λαυρέντης, η Μαρία και Σταύρος με τις φωνές τους τα ομόρφυναν. Ευχαριστώ θερμά όλους».
Όμορφα ζεϊμπέκικα, όπως το «Σαββατόβραδο», το «Κιφ» ή το «Μ’ ένα τσιγάρο σέρτικο» που αφιερώνεται στο Μίκη Θεοδωράκη, κάποια αργά τσιφτετέλια αλλά και μελωδικές μπαλάντες συνθέτουν το παζλ αυτού του δίσκου. Το «Κιφ» και το «Σαββατόβραδο» ακούστηκαν κάπως εκείνη την εποχή, ενώ υπάρχουν αρκετές στιγμές ακόμα που θα άξιζαν, ίσως, μεγαλύτερης προβολής.
Ο Άλκης Αλκαίος σημειώνει τα εξής:
“Φτάνεις στην πίστα κι είσαι μόνος. Φαινομενικά, γιατί βρίσκεται εκεί ο Θεός. Δεν ξέρεις από που έρχεται. Ίσως τον έφερες εσύ μαζί σου στην πίστα, ίσως τον ανασταίνει η μοναξιά... Να χορεύεις με τα μάτια κλειστά...»
Ζενέ
Και η ζωή συνεχίζεται... Απρόβλεπτη, αμείλικτη και γλυκειά...
Όπως πάντα...
Καλούς ανέμους στη νέα χιλιετία, συνταξιδιώτες!
- Μάριε προσυπογράφω τα λόγια ενός φίλου για σένα: “Αυτός ο άνθρωπος έρχεται από πολύ μακριά, θα πρέπει να έχει αρχαία ρίζα”. Ευτυχής που σε συνάντησα. Από κάθε άποψη...
- Δημήτρη, το πεπρωμένο φυγείν... Σου εμπιστεύομαι τα λόγια μου με κλειστά μάτια...
- Ηλία, ακόμη και οι κόντρες μαζί σου είναι δημιουργικές. Δεν παίζεσαι με τίποτα...
- Θερμές ευχαριστίες στον Γιώργο και σε όλους τους μουσικούς.
Επίσης ευχαριστίες στον Λαυρέντη, την Μαρία και τον Σταύρο για τις εξαιρετικές διφωνίες.
- Το “Τσιγάρο σέρτικο” αφιερώνεται εξαιρετικά στον Μίκη Θεοδωράκη, που μ' εκείνο το άρθρο του στην "Ελευθεροτυπία" (5 Μάη 98) μου μαύρισε την ψυχή και μου χάρισε ένα τραγούδι!...
- Η “Άνοιξη” στην Κατερίνα Ηλ. Γεράκη
- Το “Κιφ” στον φίλο Σταύρο Δούμα και στην παλιοπαρέα της Αθήνας
- Η “Ουμ Χαράμ” στη Θάλεια και στην παλιοπαρέα της Πάργας.
ενώ ο Δημήτρης Μητροπάνος σε ένα από τα λιγοστά σημειώματά του στους δίσκους γράφει τα παρακάτω:
Είναι πολύ γοητευτικό δύο άνθρωποι που με δένει αγαπημένο μουσικό παρελθόν μαζί τους, ανθρώπινη και καλλιτεχνική εκτίμηση, να “βρίσκονται” πρώτη φορά μαζί, να ενώνουν μουσική με στίχο και να με καλούν να “βάλω» τη φωνή μου στα τραγούδια τους. Σ' αυτή τη δουλειά του Μάριου Τόκα και του Άλκη Αλκαίου κάποια τραγούδια “ήρθαν” να με συναντήσουν, κάποια “γεννήθηκαν» στην πορεία, και ολοκληρωμένο το αποτέλεσμα περιλαμβάνεται σ' αυτό το cd. Εγώ, ή καλύτερα εμείς το αγαπήσαμε, ελπίζω και πιστεύω το ίδιο κι εσείς…
Πηγή: 1) Οδυσσέας Ιωάννου «Ο Θάνος κι ο Μικρούτσικος» (Εκδόσεις «Πατάκη» 2011)
Video: «Πάντα γελαστοί» (Θ. Μικρούτσικος - Αλ. Αλκαίος) με τον Δημήτρη Μητροπάνο, από συναυλία του Θάνου Μικρούτσικου στο Ηρώδειο (7 & 8 Ιουλίου 1997) (Αρχείο Θανάση Γιώγλου)
