Έκλεισε την Κυριακή 7 Ιανουαρίου 2024 ένας υπερπετυχημένος κύκλος παραστάσεων – περισσότερες από 350 συνολικά – στον οποίο ο ακριβός ηθοποιός Θανάσης Παπαγεωργίου επί 5 συνεχόμενα χρόνια παρουσίασε το θεατρικό έργο "Εγώ, ο Μάρκος Βαμβακάρης", σε ένα ανεπανάληπτο ρεσιτάλ ηθοποιίας με την σκηνοθετική του σφραγίδα, στο Θέατρο "Στοά", στου Ζωγράφου.
Το κείμενο έφερε την υπογραφή της Νάνσης Τουμπακάρη, βασισμένο στο βιβλίο της Αγγελικής Βέλλου-Κάιλ "Μάρκος Βαμβακάρης-αυτοβιογραφία".
Ο Θανάσης Παπαγεωργίου, από τους τελευταίους κορυφαίους εν ενεργεία της ευλογημένης γενιάς του, είναι από τους ηθοποιούς που όταν βλέπεις μια παράστασή του φεύγεις από το θέατρο καλύτερος άνθρωπος. Σε γεμίζει από κάθε πλευρά. Το 2017 ζωντάνεψε την θρυλική φιγούρα του ρεμπέτη που άλλαξε το μουσικό τοπίο με την μουσική, την αυθεντικότητα, αλλά και την προσωπικότητά του. Χαμάλης, εφημεριδοπώλης, λούστρος, λιμενεργάτης, εκδορέας (χασάπης), αλανιάρης, χασικλής, ρεμπέτης που ανδρώθηκε σαν μουσικός στον Πειραιά, εκεί που συνέβησαν όλα στο ρεμπέτικο. Ένας μύθος. Έμεινε στην ιστορία ως ο "δάσκαλος". Για να παρουσιάσεις ένα τέτοιο ιερό τέρας θέλει να δώσεις όλο σου το ταλέντο κι ας είσαι καταξιωμένος και σεβαστός στο χώρος σου. Όσοι είδαν το ρεσιτάλ του αυτό, αμέσως κατάλαβαν γιατί έμεινε όρθιος 5 ολόκληρα χρόνια σε ένα μαραθώνιο παραστάσεων μπαίνοντας στο πετσί του Μάρκου για να αποδώσει ένα τολμηρό έργο, μια ζωή ενός ρεμπέτη που ήταν λογοκριμένη αλλά και δοξασμένη.
Σε μια ωραία κίνηση στο άτυπο διάλειμμα της βιογραφικής παράστασης του Μάρκου Βαμβακάρη κι ενώ ακούγονταν ο ένα τραγούδι του Συριανού ρεμπέτη προσφέρθηκε ένα ρακί σε όλους τους θεατές που στο τέλος χειροκροτούσαν επί ώρα ένα ακμαίο θεατράνθρωπο που έχει νικήσει το χρόνο σε ενέργεια και προσφορά.
Ο Θανάσης Παπαγεωργίου από τις 15 Ιανουαρίου εκεί στην "Στοά" όπου στέγασε και έκανε πραγματικότητα όλα τα θεατρικά του όνειρα, ανεβάζει το επόμενο έργο "Μποστ. Το Επάγγελμα της Μητρός μου", σε δική του θεατρική διασκευή με άλλους πέντε καταξιωμένους ηθοποιός επί σκηνής μαζί του (Ευδοκία Σουβατζή, Εύα Καμινάρη, Ελευθερία Στεργίδου, Γιάννης Χαντέλη, Γιάννη Φούντα). Επίσης στο φουαγιέ του θεάτρου, ίσως το πιο ζεστό χώρο θεάτρου στην Αθήνα όπου υπάρχουν εκατοντάδες ποιοτικά βιβλία να διαλέξεις, υπάρχει και το νέο δικό του "Πετραδάκι, πετραδάκι...1971-2023" (εκδόσεις Μωβ Σκίουρος), μαζί με τα άλλα που έχει κυκλοφορήσει παλιότερα.
Η παράσταση
Τα ταξίμια δεν γράφονται στο βιβλίο, αλλά στην ψυχή και τα δάκτυλα χορεύουν πάνω στα τέλια. Το μόνο του σχολείο ήταν ο τεκές εκεί έπαιζε τα πάντα. Άκουγε κι έπαιζε. Από τα πρώτα του τραγούδια ήταν ο “Μανώλης ο Χασικλής”. Στους τεκέδες τα έμαθε, στους τεκέδες τα έπαιζε. Τότε ήρθε και η ώρα του πειθαρχείου. Η πρώτη επαφή με το αστυνομικό τμήμα, αποτυπώματα, φωτογραφίες και τα τιαύτα. Από τότε πολλές ήταν φορές που σύρθηκε στο τμήμα. Ελεύθερος ένοιωθε μόνος όταν έπαιζε το όργανό του. Είχε και κάτι νύχια..Με τα νύχια έμαθε να παίζει το μπουζούκι. Είναι το όργανο της φυλακής. Ζεϊμπέκικο, χασάπικο, σέρβικο. Χορευτής από μικράκι. Στην Σύρα αγαπούν πολύ το χορό. Οι Συριανοί φημίζονται για το ζεϊμπέκικο. «Κανιάσος» ήταν το παρατσούκλι του επειδή είχε μεγάλα πόδια.
Στον Περαία βρέθηκε στην αρχή στα Ταμπούρια. Μετά έπιασε δουλειά εκδορέας στα σφαγεία. Λυπόταν τα ζώα. Πώς να τα σφάξει ; Τότε έμενε στη βρωμόλιμνη της Ζέας. 1932. Γύρω του ήταν κόσμος αλητεμένος, αλλά ο Μάρκος έκανε παρέα με τους καλύτερους. Οι παρέες έφεραν και αταξίες του καιρού. Τότε μπήκε για πρώτη φορά σε τεκέ. Όταν έπιασε τον ναργιλέ έτρεμαν τα μάτια του, έκανε εμετό, του έδιναν λεμόνι να βάλει στα μάτια του. Συνήλθε μετά από τρεις ώρες. Ο Πειραιάς ήταν γεμάτος τεκέδες. Τον καλύτερο τεκέ τον είχε ο Μάρκος ο Γκραβαράς από την Μύκονο, φθασμένος διαρρήκτης.
Δεκαεννιά χρονών ο Μάρκος έγινε "αγαπητικός" στο πορνείο της Ειρήνης από την Σύρα, στα περιβόητα Βούρλα. Ένας σωστός μάγκας, φίνος χασικλής, αλλά δεν είχε ταίρι. Στα 20 του παντρεύτηκε και σύντομα τον κάλεσαν φαντάρος, με 14μηνη θητεία. Τότε φανερώθηκε η γυναίκα του και τά’φτιαξε με τον κουμπάρο του. Ώσπου έφυγε από κοντά της, αλλά πέρασε καιρός για να συνέλθει. Δεν σκέφτηκε να ξανασμίξει γιατί είχε δώσει όρκο στον εαυτό του. Διαζύγιο δεν πήρε γιατί δεν επιτρεπόταν ως καθολικός που ήταν. Έτσι ξαναγύρισε στους τεκέδες ώσπου με τους Μπάτη, Δελιά, Στράτο που τους γνώρισε εκεί, σχημάτισαν την θρυλική Τετράς του Πειραιά, μια κομπανία με τ’ όνομα που χαλούσε κόσμο όπου εμφανιζόταν.
O Μάρκος με τον Μπάτη ήταν αχώριστοι φίλοι. O Γιώργος ο Μπάτης ήταν στην Columbia και ο Μάρκος στην Odeon όπου φωνογράφησε το πρώτο του τραγούδι. Ήταν η εποχή που η φημισμένη αυτή δισκογραφική εταιρία "γλυκάθηκε" με το μπουζούκι του Τζακ Γρηγορίου, από την Αμερική, κι έψαχναν κι άλλους να γραμμοφωνήσουν. Έτσι έφθασαν ως τον Πειραιά μα ακούσουν την ξακουστή τετράδα και τον Μάρκο. Έτσι φωνογράφησε στην Columbia ο Μάρκος στα τέλη του 1932. Όταν πήγε στο αφεντικό, τον Μάτσα, του είπε εκείνος: "Κάτσε στο πιάνο!". Όμως αυτός ήταν που τον εμπιστεύτηκε και σε μια εποχή που το μπουζούκι ήταν απαγορευμένο και σαν το όργανο της φυλακής ο Μάτσας του έδωσε βήμα. Ο κόσμος διψούσε για το καινούργιο. Όταν βγήκε η Φραγκοσυριανή δεν προλάβαιναν οι πρέσες να τυπώνουν…
Ο Μάρκος τότε είχε στην καρδιά του τον Αττίκ. Το αίσθημα που έβγαζε δεν το έβρισκες πουθενά. Αριστοκράτης, όχι φιόγκος. Στην κατοχή ο κόσμος έκαιγε τις πλάκες γραμμοφώνου να ζεσταθεί ! Πάνε όλες..εξαφανίστηκαν…
Το 1954, άρχισε ο κατήφορος του Μάρκου Βαμβακάρη. Όταν εμφανίστηκαν τα αρθριτικά. Πήγε για μπάνια στην Ικαριά να τα γιατρέψει. Συνήλθε κάπως, αλλά οι μεγάλες δουλειές πέρασαν. Έως το 1960 την έβγαζε στα νησάκια, σε πανηγύρια. Μετά άρχισε η…σφουγγάρα. "Ποιος εγώ ο Μάρκος στο πιατάκι;" αναρωτιόταν. Τα κονομάγαν τότε τα…τζουκ μποξ κι αυτός καθόταν στην άκρη. Στο «παιχνίδι» τον ξανάβαλε ο Τσιτσάνης που εκτός από μουσικός πρότεινε και άλλους στις εταιρίες, η γνώμη μετρούσε πολύ. Έτσι ξαναβγήκε στο προσκήνιο ο Μάρκος που τραγούδια του έλεγε ο Μπιθικώτσης και τον ξανάβγαλαν στο ραδιόφωνο. Τα τραγούδια του τα αγκάλιασαν οι φοιτητές. Τον πλησίασαν μέχρι κι οι παπάδες που τον είχαν αφορισμένο επί 20 χρόνια! "Έλα να μεταλάβεις, αλλά μην πλησιάσεις γυναίκα", του διαμήνυσαν, αλλά κάτι τέτοια δεν τα τρώει ο Μάρκος.
"Η δεκαετία του ’60 ήταν η καλύτερη της ζωής μου. Αν κατάφερνα να πάω και στην Αμερική καλά θα ήταν ήταν. Όμως ήμουν λερωμένος με τα χασίσια. Ευτυχώς που δεν αγάπησα ποτέ το χρήμα. Τα πολλά λεφτά ξεφτιλίζουν τον άνθρωπο….Με έλεγαν κακό άνθρωπο, μα κακό δεν έκανα σε κανέναν".
"Εγώ, ο Μάρκος Βαμβακάρης" με τον Θανάση Παπαγεωργίου, μια θεατρική παράσταση που έγραψε ιστορία…
