Η ιστορία του θρυλικού Newport Jazz Festival μέσα από τη ζωή του ιδρυτή Τζωρτζ Γουάιν

«Η τζαζ θα πάει όπου θα την πάνε οι μουσικοί, γιατί θα θέλουν πάντα να παίζουν. Και, όσο θέλουν να παίζουν, κάποιος θα ακούει ».
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Ο Τζωρτζ Γουάιν, ο οποίος δημιούργησε το Newport Jazz Festival και αργότερα το Newport Folk Festival, και το New Orleans Jazz and Heritage Festival, πέθανε στο σπίτι του στο Μανχάταν στις 13 Σεπτεμβρίου 2021. Ήταν 95 ετών. Ο Wein δημιούργησε το μουσικό φεστιβάλ όπως το ξέρουμε, βάζοντας την τζαζ και τη φολκ καθώς και τις πολλές παραλλαγές τους στους πιο προσιτούς χώρους παραστάσεων απευθυνόμενος στο ευρύτερο δυνατό κοινό. Σε μια καριέρα που εκτείνεται σε επτά δεκαετίες, ο Wein ήταν, κάποια στιγμή, ο πιο σημαντικός παρουσιαστής μουσικής σε όλο τον κόσμο.

Ο Wein δημιούργησε μουσικά αστέρια και αναβίωσε την καριέρα μουσικών που έπαιζαν στους χώρους του. Ο Μάιλς Ντέιβις, ο οποίος είπε στον Τζωρτζ Γουάιν ότι «Δεν μπορείς να έχεις φεστιβάλ χωρίς εμένα», έκανε την επιστροφή του το 1955 με την αθάνατη παράσταση του «Round Midnight». Την επόμενη χρονιά, ο Duke Ellington είπε ότι «γεννήθηκε στο Newport» όταν ηχογράφησε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, «Diminuendo and Crescendo in Blue».

Όταν ο George Wein έλαβε ένα τιμητικό βραβείο Grammy το 2015, ο οικοδεσπότης των βραβείων, ο σταρ ραπ/ηθοποιός LL Cool J, είπε: «Ο George Wein καθόρισε τι θα μπορούσε να είναι ένα μουσικό φεστιβάλ με το Newport Jazz Festival, το Newport Folk Festival και τη New Orleans Jazz and Heritage Festival. Αυτός είναι ένας σπουδαίος τύπος. Περισσότερο από τον καθένα, ο Γουάιν έθεσε τις βάσεις για το πώς διεξάγονται τα μεγάλα φεστιβάλ σήμερα. Φεστιβάλ όπως το Coachella, το Bonnaroo… το έκανε αυτό δυνατό… »

1960 Newport Jazz - Dave Brubeck, Nina Simone, Maynard Ferguson, Gerry Mulligan

Στη βιογραφία του 2003, Myself Other Others: A Life in Music, με τον Nate Chinen, ο Wein έγραψε: «Είτε πρόκειται για έναν από τους πολλούς παραγωγούς φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο, είτε για τους υποστηρικτές των συναυλιών, είτε για τους μεμονωμένους ιδιοκτήτες νυχτερινών κλαμπ που αγωνίζονται από νύχτα σε νύχτα - οι συνεισφορές είναι απαραίτητες για την ιστορία αυτής της μουσικής. Χαίρομαι που ήμουν μέρος αυτής της διαδικασίας: στην ανάπτυξη του φεστιβάλ τζαζ, την αποδοχή αυτής της μουσικής ως τέχνης, τις προσπάθειες να φέρω την τζαζ σε ένα ευρύτερο κοινό παγκοσμίως ».

Ο George Theodore Wein (προφέρεται ween) γεννήθηκε στο Newton, της Μασαχουσέτης, στις 3 Οκτωβρίου 1925. Ξεκίνησε να κάνει μαθήματα πιάνου σε ηλικία οκτώ ετών. Αργότερα μυήθηκε στο στυλ πιάνου του Έρλ Χάινς με κόρνα και ο κύβος ερίφθη για τη ζωή του στην τζαζ και τη μουσική. Ο Wein έπαιξε σε διάφορα τζαζ συγκροτήματα γύρω από τη Βοστώνη ενώ ήταν ακόμα στο Newton High School. Μετά από ένα χρόνο στο κολέγιο, κλήθηκε στο στρατό. Υποστήριξε ότι πήρε τη μεγαλύτερη εκπαίδευση και μαθήματα ζωής από την συναναστροφή με συναδέλφους στρατιώτες πολλών φυλών, ηλικιών και θρησκειών. Μετά την τιμητική απόλυσή του από τον στρατό, επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης στο G.I. Bill και αποφοίτησε από τη Σχολή Φιλελευθέρων Τεχνών το 1950.

Μετά το κολέγιο, ο 25χρονος Wein άνοιξε το δικό του τζαζ κλαμπ, Storyville, στη Βοστώνη, στο οποίο συμμετείχαν παγκοσμίου φήμης αστέρια και αναδυόμενοι καλλιτέχνες. Δημιούργησε μια δισκογραφική εταιρεία με το ίδιο όνομα, ηχογραφώντας μερικά από τα καλύτερα ονόματα σε ζωντανή μουσική. Όμως, θα υποστεί τη μεγαλύτερη ευκαιρία και πρόκληση της ζωής του το 1954, όταν γνώρισε τους Louis και Elaine Lorillard που δραστηριοποιούνταν στο Νιούπορτ, οι οποίοι του ζήτησαν να δημιουργήσει κάτι για να ζωντανέψει τα καλοκαίρια στην Πόλη-δίπλα στη Θάλασσα. Οπαδός του φεστιβάλ κλασικής μουσικής στο Τάνγκλγουντ, ο Γουέιν άρχισε να διαμορφώνει το σχέδιό του.

Έγραψε στα απομνημονεύματά του: «Τι ήταν ένα φεστιβάλ για μένα; Δεν είχα κανένα βιβλίο κανόνων για να περάσω. Ήξερα ότι έπρεπε να είναι κάτι μοναδικό, στο οποίο δεν είχε ποτέ εκτεθεί κανένας λάτρης της τζαζ. Θυμήθηκα τα βράδια μου στη Νέα Υόρκη όταν ξεκίνησα στο Greenwich Village στις 8 το βράδυ, πήγα στο Χάρλεμ και κατέληξα επτά ώρες αργότερα στην 52η οδό. Δεν θα μπορούσα ποτέ να χορτάσω τη τζαζ. Άκουσα Dixieland, μεγάλες ορχήστρες, swing, μοναδικούς τραγουδιστές και μοντέρνα τζαζ. Είμαι βέβαιος ότι αυτό καθοδήγησε την ιδέα μου για το Newport Jazz Festival ».
newport
Ο Mike Bloomfield (αριστερά) και ο Al Kooper (δεξιά) επί σκηνής με τον Bob Dylan στο Newport Folk Festival το 1965

Το Newport Jazz Festival έγινε το χρυσό πρότυπο για την παρουσίαση της τζαζ στο κοινό. Όλα τα μεγάλα αστέρια έχουν εμφανιστεί εκεί, και 67 χρόνια αργότερα, εξακολουθούν να το κάνουν. Thelonious Monk, Dave Brubeck, Lester Young, Louis Armstrong, Sarah Vaughan, Count Basie, Frank Sinatra, Muddy Waters, Tony Bennett, Chick Corea, καθώς και Herbie Hancock, Wynton Marsalis, Jon Batiste, Diana Krall και αμέτρητοι άλλοι μέρος της μεγάλης ιστορίας του φεστιβάλ.
Gerorge Wein Joyce his wife Duke Ellingron 20.6.1965
Ο Τζωρτζ Γουέιν με την σύζυγό του Τζόις και τον Ντιούκ Έλλινγτον το 1965 σε workshop στο Πίτσμπουργκ

Το 1959, την ίδια χρονιά που ο Γουέιν παντρεύτηκε την Τζόις Αλεξάντερ, Αφροαμερικανή βιοχημικό, ίδρυσε το Newport Folk Festival με τον λαϊκό καλλιτέχνη Πιτ Σίγκερ. Αργότερα προσέλαβαν τον παραγωγό Μπομπ Τζόουνς και συνέχισαν να παρουσιάζουν τους καλύτερους και λαμπρότερους μουσικούς φολκ, μπλουζ και γκόσπελ, συμπεριλαμβανομένων των Τζόαν Μπάεζ, Μπομπ Ντίλαν, Peter Paul and Mary και των Dixie Hummingbirds. Πιο πρόσφατα, καλλιτέχνες που παίζουν το Newport είναι μεταξύ άλλων οι Mavis Staples, Nathaniel Rateliff, Dolly Parton και John Prine.

Όταν στην φολκ σκηνή του Νιούπορτ το 1965 ο φημισμένος τότε Μπομπ Ντίλαν έπαιξε ηλεκτρικά ο Wein ένιωσε τη δυσαρέσκεια του κοινού, του ζήτησε να επιστρέψει στη σκηνή και να παίξει μερικές ακουστικές επιλογές. Έκανε όπως του ζητήθηκε και το σετ έγινε γνωστό ως μία από τις καθοριστικές στιγμές στη μουσική του 20ού αιώνα.

Δείτε τον Ντίλαν να ερμηνεύει το «Mr. Tambourine Man» στο Newport ένα χρόνο νωρίτερα:

Ο Wein παρέδωσε τα ηνία του Folk Festival στον παραγωγό Jay Sweet το 2009.

Οι δεκαετίες από τη δεκαετία του '60 έως του '90 οι παραγωγές των φεστιβάλ λειτουργία του Wein επεκτάθηκαν. Το 1970, ίδρυσε το New Orleans Jazz and Heritage Festival, το οποίο αργότερα παρέδωσε στον προστατευόμενο του Quint Davis. Παρά το όνομά του, αυτό το φεστιβάλ έχει ετησίως σημαντικούς καλλιτέχνες της rock, της R&B, των country, gospel και blues, μαζί με τοπικούς και διεθνείς αστέρες της τζαζ.

Παρακολουθήστε τον Santana να εμφανίζεται στο New Orleans Jazz Fest το 2014

Το 1975, ο Wein και ο υποστηρικτής του Dino Santangelo ξεκίνησαν τα KOOL Jazz Festival, στα οποία συμμετείχαν καλλιτέχνες jazz, R&B και soul στα ίδια στάδια σε μεγάλες αρένες σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των Oakland, Atlanta, Hampton, Va., Cincinnati, San Diego, Houston και Cansas CityΠόλη. Οι σούπερ σταρ της τζαζ ΜακΚόι Τάινερ, Φρέντι Χάμπαρντ, Κουίνσι Τζόουνς, Ντόναλντ Μπερντ και Κανόνμπολ Άντερλεϊ έπαιξαν στο ίδιο φεστιβάλ με τους Ohio Players, O’Jays, Isley Brothers και τον B.B. King.

Το 2007, ο Wein πούλησε την εταιρεία του σε μια ομάδα νέων επιχειρηματιών, οι οποίοι μέσα σε δύο χρόνια αντιμετώπισαν οικονομικά προβλήματα. Για να κρατήσει ζωντανή την κληρονομιά του, ο Γουέιν, τότε 81 ετών, απέκτησε ξανά τα ονόματα του φεστιβάλ και παρέμεινε ενεργός μαζί τους μέχρι το θάνατό του. Το 2009, ονόμασε εύστοχα τις κορυφαίες εκδηλώσεις του : George Wein’s Newport Jazz Festival 55 και George Wein’s Newport Folk Festival 50, χρηματοδοτώντας και τις δύο εκδηλώσεις με δικά του χρήματα και κεφάλαια από λίγους φίλους του.

Ένας ισόβιος μαθητής του μαύρου πολιτισμού, ο Wein και η σύζυγός του, που πέθανε το 2005, δημιούργησαν τη συλλογή αφροαμερικανικής τέχνης The George and Joyce Wein, η οποία εκτέθηκε στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης το 2019.
With Dr. John Allen Toussaint 1989
O Γουέιν με τους Dr. John και Allen Toussaint στο New Orleans Jazz and Heritage Festival το 1989

Εκτός από το βραβείο Grammy, τιμητικές διακρίσεις και βραβεία του απονεμήθηκαν από τους προέδρους Bill Clinton και Jimmy Carter, τη Γαλλική Λεγεώνα του Τιμίου και το Τάγμα του Bernardo O'Higgins της Χιλής, μεταξύ αυτών. Ο Wein ήταν αποδέκτης τιμητικών τίτλων από το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, το Μουσικό Κολέγιο Berklee, το Πανεπιστήμιο Salve Regina, το Κολέγιο Μουσικής του Rhode Island και το Κεντρικό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. Επίσης ήταν επίτιμος διαχειριστής του Carnegie Hall και στο διοικητικό συμβούλιο του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Louis Armstrong.

Ο Wein έκανε την τελευταία του δημόσια εμφάνιση στο πιάνο το 2019 στο Newport σε μια συναυλία πριν το φεστιβάλ και παρουσίασε το συγκρότημά του, τους Newport All-Stars, στα φεστιβάλ τζαζ 2010 και 2012.
Το 2014 είπε στο Εθνικό Δημόσιο Ραδιόφωνο: «Η τζαζ θα πάει όπου θα την πάνε οι μουσικοί, γιατί θα θέλουν πάντα να παίζουν. Και, όσο θέλουν να παίζουν, κάποιος θα ακούει ».

Ο Τζορτζ και η Τζόις Γουάιν δεν είχαν βιολογικά παιδιά, αλλά λέγεται ότι αγάπησαν και έθρεψαν δεκάδες φεστιβάλ σαν «παιδιά και εγγόνια» τους σε όλο τον κόσμο.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!