Πολλά έχουν γραφτεί, γράφονται και θα γράφονται για την ερμηνευτική «ιεροτελεστία» του Στέλιου Καζαντζίδη.
Αυτόπτης μάρτυς και γνώστης ο Μίκης Θεοδωράκης.
Θεοδωράκης και Καζαντζίδης έσμιξαν, νομίζω για τελευταία φορά, το 1993 στην εκπομπή του Θανάση Λάλα «Στη φάρμα των ανθρώπων», στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ.
Εκεί ο Θεοδωράκης είπε για την επίπονη και επικίνδυνη «εκτελεστική τελετουργία» του Καζαντζίδη:
«Ότι ο Στέλιος τον βλέπεις τώρα και µιλάει έτσι απλά σαν κοινός άνθρωπος και όταν ανοίξει το στόµα του και βγει η φωνή του, βγει ο πρώτος αυτός ήχος, ο ήχος αυτός τον µεταµορφώνει. Μεταµορφώνεται ο ίδιος ο Στέλιος και χάνεται. Πάει αλλού… ∆εν υπάρχει πια ο Στέλιος που βλέπεις µπροστά σου τώρα, αυτός ο απλός και µετρηµένος άνθρωπος χάνεται, πάει, παύει να είναι ο εαυτός του, τα µάτια του είναι τα µάτια ενός άλλου. Οταν κάνει ηχογράφηση ή τραγουδάει σε συναυλία, αν τον προσέξεις, ο Στέλιος βγαίνει από τον καθηµερινό εαυτό του, φεύγει, γίνεται κάτι µεταξύ Αισώπου και ∆ιονύσου… Τραγουδάει και είναι τα πόδια του είκοσι πόντους πάνω από το χώµα. Πετάει σου λέω, εξαϋλώνεται. Αυτό νοµίζω ότι είναι πάρα πολύ επίπονο για τον ίδιο. Το καταλαβαίνει ο άνθρωπος αυτός. Το καταλαβαίνει. Είναι τροµερά επίπονο. Αυτός ο τόνος που µας δίνει µ’ αυτήν τη φοβερή φωνή δεν οφείλεται στο µέταλλο που έχει η φωνή του αλλά στην καρδιά που κουβαλάει µέσα της. Είναι το βάσανο όλων των Ελλήνων που έχει στρογγυλοκαθίσει πάνω στη φωνή του… Γιατί αυτός ο ένας, όπως τον βλέπεις, δεν είναι ένας… Είναι ένα σκεύος που µέσα του µαζί µε αυτόν συνυπάρχουν εκεί πέρα µες στη φωνή του η µάνα του που λάτρευε κι όλο το βάσανο και ο εθνικός πόνος των απλών ανθρώπων. Αυτός έχει µέσα του ήχους και φωνές όλων µας… Ηχους και φωνές αιώνων µέσα του και ποιος ξέρει τι άλλο έχει µέσα του».
Και συνέχισε ο Μίκης για τον Στέλιο:
«… Οταν λοιπόν αυτό το µεγαλειώδες άγνωστο φορτίο βγει έξω µε τη βοήθεια της φωνής του δεν το ελέγχει ο ίδιος πια. Βγαίνει αυτή η συγκίνηση την οποία δίνει στους άλλους και δεν είναι το µέταλλο της φωνής του, σ’ το ξαναλέω, είναι η ψυχή του και η ψυχή ενός ολόκληρου λαού. Αυτό συµβαίνει στην περίπτωση του Στέλιου, γιατί η ψυχή του δεν είναι δική του. Είναι αιώνων, είναι η ψυχή όλων»
Και κατέληξε Θεοδωράκης για τον Καζαντζίδη:
«Και ο Στέλιος ο ίδιος τα χάνει µε τη φωνή του όταν την ακούει. Και αυτός, ναι, τα χάνει. Το ανεξήγητο που λέγαµε. Να σου πω τι γίνεται µε τον Στέλιο; Τον ξέρω καλά τον Στέλιο, γιατί ο Στέλιος είναι λίγο πολύ παιδί µου, γιατί είµαι πιο µεγάλος σε χρόνια από αυτόν. Περάσαµε λίγο πολύ τα ίδια… και Μακρονήσια περάσαµε και άλλα πάρα πολλά έχουµε περάσει παρόµοια. Λοιπόν, ο Στέλιος από ένα σηµείο και πέρα δίνει τόσο πολλά εκείνη τη στιγµή που τραγουδάει, χάνεται τόσο πολύ, που είναι σαν να κάνει ελεύθερη πτώση από τα 10.000 µέτρα χωρίς αλεξίπτωτο. Κάνει ελεύθερη πτώση και στα 100 µέτρα ανοίγει το αλεξίπτωτο και προσγειώνεται. Καµιά φορά φοβάται ότι δεν θα ανοίξει το αλεξίπτωτο, δεν θα προσγειωθεί, θα φάει τα µούτρα του».
Αυτόπτης μάρτυς και γνώστης ο Μίκης Θεοδωράκης.
Θεοδωράκης και Καζαντζίδης έσμιξαν, νομίζω για τελευταία φορά, το 1993 στην εκπομπή του Θανάση Λάλα «Στη φάρμα των ανθρώπων», στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ.
Εκεί ο Θεοδωράκης είπε για την επίπονη και επικίνδυνη «εκτελεστική τελετουργία» του Καζαντζίδη:
«Ότι ο Στέλιος τον βλέπεις τώρα και µιλάει έτσι απλά σαν κοινός άνθρωπος και όταν ανοίξει το στόµα του και βγει η φωνή του, βγει ο πρώτος αυτός ήχος, ο ήχος αυτός τον µεταµορφώνει. Μεταµορφώνεται ο ίδιος ο Στέλιος και χάνεται. Πάει αλλού… ∆εν υπάρχει πια ο Στέλιος που βλέπεις µπροστά σου τώρα, αυτός ο απλός και µετρηµένος άνθρωπος χάνεται, πάει, παύει να είναι ο εαυτός του, τα µάτια του είναι τα µάτια ενός άλλου. Οταν κάνει ηχογράφηση ή τραγουδάει σε συναυλία, αν τον προσέξεις, ο Στέλιος βγαίνει από τον καθηµερινό εαυτό του, φεύγει, γίνεται κάτι µεταξύ Αισώπου και ∆ιονύσου… Τραγουδάει και είναι τα πόδια του είκοσι πόντους πάνω από το χώµα. Πετάει σου λέω, εξαϋλώνεται. Αυτό νοµίζω ότι είναι πάρα πολύ επίπονο για τον ίδιο. Το καταλαβαίνει ο άνθρωπος αυτός. Το καταλαβαίνει. Είναι τροµερά επίπονο. Αυτός ο τόνος που µας δίνει µ’ αυτήν τη φοβερή φωνή δεν οφείλεται στο µέταλλο που έχει η φωνή του αλλά στην καρδιά που κουβαλάει µέσα της. Είναι το βάσανο όλων των Ελλήνων που έχει στρογγυλοκαθίσει πάνω στη φωνή του… Γιατί αυτός ο ένας, όπως τον βλέπεις, δεν είναι ένας… Είναι ένα σκεύος που µέσα του µαζί µε αυτόν συνυπάρχουν εκεί πέρα µες στη φωνή του η µάνα του που λάτρευε κι όλο το βάσανο και ο εθνικός πόνος των απλών ανθρώπων. Αυτός έχει µέσα του ήχους και φωνές όλων µας… Ηχους και φωνές αιώνων µέσα του και ποιος ξέρει τι άλλο έχει µέσα του».
Και συνέχισε ο Μίκης για τον Στέλιο:
«… Οταν λοιπόν αυτό το µεγαλειώδες άγνωστο φορτίο βγει έξω µε τη βοήθεια της φωνής του δεν το ελέγχει ο ίδιος πια. Βγαίνει αυτή η συγκίνηση την οποία δίνει στους άλλους και δεν είναι το µέταλλο της φωνής του, σ’ το ξαναλέω, είναι η ψυχή του και η ψυχή ενός ολόκληρου λαού. Αυτό συµβαίνει στην περίπτωση του Στέλιου, γιατί η ψυχή του δεν είναι δική του. Είναι αιώνων, είναι η ψυχή όλων»
Και κατέληξε Θεοδωράκης για τον Καζαντζίδη:
«Και ο Στέλιος ο ίδιος τα χάνει µε τη φωνή του όταν την ακούει. Και αυτός, ναι, τα χάνει. Το ανεξήγητο που λέγαµε. Να σου πω τι γίνεται µε τον Στέλιο; Τον ξέρω καλά τον Στέλιο, γιατί ο Στέλιος είναι λίγο πολύ παιδί µου, γιατί είµαι πιο µεγάλος σε χρόνια από αυτόν. Περάσαµε λίγο πολύ τα ίδια… και Μακρονήσια περάσαµε και άλλα πάρα πολλά έχουµε περάσει παρόµοια. Λοιπόν, ο Στέλιος από ένα σηµείο και πέρα δίνει τόσο πολλά εκείνη τη στιγµή που τραγουδάει, χάνεται τόσο πολύ, που είναι σαν να κάνει ελεύθερη πτώση από τα 10.000 µέτρα χωρίς αλεξίπτωτο. Κάνει ελεύθερη πτώση και στα 100 µέτρα ανοίγει το αλεξίπτωτο και προσγειώνεται. Καµιά φορά φοβάται ότι δεν θα ανοίξει το αλεξίπτωτο, δεν θα προσγειωθεί, θα φάει τα µούτρα του».
