Ο ερευνητής Πάνος Σαββόπουλος συντόνιζε τη βραδιά με υποδειγματικό τρόπο ώστε οι ομιλίες να μην πλατειάζουν και να είναι επεξηγηματικές τω τραγουδιών που ακολουθούσαν. Ο ίδιος συμμετείχε ενεργά στο δρώμενο, δράττοντας την κατάλληλη πάντα στιγμή την ευκαιρία να εξιστορήσει γλαφυρά «θύμησες», ανέκδοτα και παραλειπόμενα για τα χασικλίδικα, τους δημιουργούς και τις «παρενέργειές» τους, περισσότερο αθώες παρά βλαπτικές.
Ξεχωριστή στιγμή της βραδιάς η παρουσία του βετεράνου μουσικολόγου και διευθυντή του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου, Μάρκου Δραγούμη, ο οποίος μίλησε, απλά και μεστά, για τα συγκεκριμένα άσματα. Κατατοπιστική και η τοποθέτηση του συλλέκτη Ηλία Μπαρούνη αλλά και του μελετητή και διευθυντή του Ογδόου Κώστα Μπαλαχούτη. Στο μουσικό μέλος την παράσταση έκλεψε ο Αγάθωνα Ιακωβίδης, που ορθά και αντιπροσωπευτικά, χωρίς φανφάρες και τερτίπια, τραγούδησε κλασικά ρεμπέτικα χασικλίδικα (αδέσποτα, του Μάρκου, του Τούντα κ.ά.) και όχι μόνο. Μαζί του στις ερμηνείες η Κατερίνα Τσιρίδου, η Πανωραία και η Δήμητρα Κωστάκη. Ο Αγάθωνας χρωμάτισε το τραγούδισμα του με απολαυστικές παρλάτες και βιωματικές μνήμες.
Ο Διονύσης Μανιάτης είναι ένας ακάματος ερευνητής. Ανεξάρτητα του πως διαχειρίζεται το υλικό του και τις ενστάσεις που μπορεί να διατυπώσει κανείς, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως μέσα από τις εργασίες του έφερε στο προσκήνιο πολύτιμα στοιχεία που αφορούν τις δισκογραφικές κυκλοφορίες στα χρόνια του ρεμπέτικου αλλά και τις δεκαετίες που ακολούθησαν.
Ξεχωριστή στιγμή της βραδιάς η παρουσία του βετεράνου μουσικολόγου και διευθυντή του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου, Μάρκου Δραγούμη, ο οποίος μίλησε, απλά και μεστά, για τα συγκεκριμένα άσματα. Κατατοπιστική και η τοποθέτηση του συλλέκτη Ηλία Μπαρούνη αλλά και του μελετητή και διευθυντή του Ογδόου Κώστα Μπαλαχούτη. Στο μουσικό μέλος την παράσταση έκλεψε ο Αγάθωνα Ιακωβίδης, που ορθά και αντιπροσωπευτικά, χωρίς φανφάρες και τερτίπια, τραγούδησε κλασικά ρεμπέτικα χασικλίδικα (αδέσποτα, του Μάρκου, του Τούντα κ.ά.) και όχι μόνο. Μαζί του στις ερμηνείες η Κατερίνα Τσιρίδου, η Πανωραία και η Δήμητρα Κωστάκη. Ο Αγάθωνας χρωμάτισε το τραγούδισμα του με απολαυστικές παρλάτες και βιωματικές μνήμες.
Ο Διονύσης Μανιάτης είναι ένας ακάματος ερευνητής. Ανεξάρτητα του πως διαχειρίζεται το υλικό του και τις ενστάσεις που μπορεί να διατυπώσει κανείς, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως μέσα από τις εργασίες του έφερε στο προσκήνιο πολύτιμα στοιχεία που αφορούν τις δισκογραφικές κυκλοφορίες στα χρόνια του ρεμπέτικου αλλά και τις δεκαετίες που ακολούθησαν.
Έτσι μετά τα βιβλία του, Βασίλης Τσιτσάνης, ο Ατελείωτος (Εκδ. Πιτσιλός), Οι Φωνογραφητζήδες (Εκδ. Πιτσιλός) και την Εκ Περάτων Δισκογραφία Του Γραμμοφώνου, τα Χασικλίδια Μελωδήματά του (Εκδόσεις Ευρώτας) έρχονται να προσφέρουν «πάτημα» και «πολεμοφόδιο» στις δύσβατες στράτες της μελέτης και καταγραφής του ρεμπέτικου και λαϊκού μας τραγουδιού, καθώς δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία και ανάλογες αναφορές. Ο ίδιος τονίζει σχετικά: «Πολλοί συγχέουν το ρεμπέτικο με το χασικλίδικο· κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσα και ποια ήταν επιτέλους αυτά τα τραγούδια, πότε και υπό ποίες συνθήκες πρωτοεμφανίστηκαν, ποιοι τα έγραψαν και ποιοι τα τραγούδησαν, τέλος, σε ποιο είδος τραγουδιού πρέπει να τα κατατάξουμε. Τα αποκαλούμενα Τραγούδια του τεκέ αποτελούν μια ομάδα μέσα στο σύνολο της ρεμπέτικης μουσικής, όπως είναι τα τραγούδια της φυλακής, της προσφυγιάς κ.ο.κ. Ακολουθούν τον ήχο, τους δρόμους και τη στιχουργία του συνόλου των μελωδιών τού ρεμπέτικου. Οι στίχοι τους, από ανώνυμους ή επώνυμους δημιουργούς, είναι ποίηση βγαλμένη από λαϊκές ψυχές, τραγικά επίκαιρη και για τα σημερινά δεδομένα. Πρέπει να αναφέρουμε ότι πολλά επώνυμα στηρίζονται σε παλαιότερες αδέσποτες μελωδίες. Τα ανώνυμα, λαξευμένα μέσα από τα χρόνια και στηριζόμενα σε μελωδίες βυζαντινής προέλευσης είναι, κατά την άποψή μου, τα ωραιότερα. Αναφέρονται στο θέμα με γενική άποψη και λιγότερο ατομική. Επίσης, λόγω της παλαιότητάς τους δεν μιλάνε τόσο για μεταγενέστερες ουσίες (μορφίνη, ηρωίνη, κοκαΐνη), αλλά κυρίως για το χασίς.
Εξετάζοντας το βίο και την πολιτεία των επώνυμων δημιουργών, διαπιστώνουμε ότι πολλοί από αυτούς ήταν χρήστες, άλλοι όμως όχι, ενώ υπήρξαν και «ελαφροί» συνθέτες που έγραψαν τέτοια τραγούδια, καθώς επίσης και συνθέτες χρήστες ναρκωτικών που δεν έγραψαν ούτε ένα χασικλίδικο.
Να σημειώσουμε ότι τα Χασικλίδια Μελωδήματα, εκτός από στίχους και πληροφορίες για τους συντελεστές των τραγουδιών καθώς και εργαλεία όπως ερμηνευτικό γλωσσάρι, αλφαβητικό πίνακα τίτλων, συνοδεύονται από cd με ζωντανές εκτελέσεις χασικλίδικων, μερακλίδικα και καθώς πρέπει από τον Αγάθωνα.
Φωτογραφίες: Ανδρέας Τσάπαλος
