Το όραμα της Μελίνας Μερκούρη, η προσωπικότητα, το κύρος της αλλά και η γνώση και φροντίδα με την οποία διεκδίκησε τα γλυπτά του Παρθενώνα τρόμαξαν τους Βρετανούς.
Μάλιστα μετά την επίσκεψή της στο Λονδίνο το 1983 το Υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας υποκλίθηκε στο χάρισμα και την ακτινοβολία της και χαρακτήρισε αδύναμες τις θέσεις και προσπάθειες του Βρετανικού Μουσείου να διατηρήσει τα γλυπτά.
Αυτό επιβεβαιώνεται μέσα από απόρρητα έγγραφα που πριν λίγες ημέρες βγήκαν στο φως.
«Η πολύχρωμη προσωπικότητα και ο ρομαντικός σκοπός της προσέλκυσαν μεγάλο ενδιαφέρον και κάλυψη από τα media» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Για το debate που δόθηκε στο Ινστιτούτο Σύγχρονης Τέχνης του Λονδίνου ανάμεσα στη Μελίνα Μερκούρη και τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Ντέιβιντ Γουίλσον, υπογραμμίζεται ότι η πρώτη «χωρίς αμφιβολία έκλεψε την παράσταση από τον ανταγωνιστή της».
Η θέση της Μερκούρη για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα στη χώρα μας, καθώς «αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι ενός μνημείου που αντιπροσωπεύει το εθνικό πνεύμα της Ελλάδας» και η αντίδραση του Γουίλσον «πρόκειται για έναν διεθνή θεσμό που δεν θα έπρεπε να διαμελιστεί» έδωσαν τη «νίκη» στην πρώτη και μάλιστα «ασυζητητί» όπως τονίζεται στα έγγραφα.
Ο Βρετανός πρέσβης στην Αθήνα, Περεγκρίν Ρόουντς, είχε προσθέσει ότι «τα επιχειρήματα του Γουίλσον μάλλον θα είχαν τα αντίθετα αποτελέσματα» ενώ είχε προτείνει στο Ηνωμένο Βασίλειο να «αγκαλιάσει» την ελληνική ιδέα.
Ο Burke Trend, τότε πρόεδρος του μουσείου, είχε προειδοποιήσει το Υπουργείο Εξωτερικών ότι αν η κυβέρνηση ζητούσε από το μουσείο να «διευκολύνει” τους Έλληνες, αυτό θα προκαλούσε μια πολύ δύσκολη κατάσταση».
Ο Brian Cook, επιμελητής του Βρετανικού Μουσείο, ήταν εξίσου αναποτελεσματικός με τον Γουίλσον, στα debate με την Μερκούρη.
Σε μία άλλη επίσκεψη επίσκεψή της στο Λονδίνο, ο Κουκ προέβη σε «μία απογοητευτική και τυπολατρική άμυνα, με στόχο να αποδείξει ότι ο Έλγιν δεν είχε βανδαλίσει το σημείο και ότι ο Παρθενώνας ήταν σύμβολο του αθηναϊκού ιμπεριαλισμού, όχι της ελληνικής ελευθερίας».
Τότε ο πρώην υπουργός Πολιτισμού του εργατικού κόμματος της Βρετανίας, Χιου Τζένκινς, πρότεινε να διορθωθεί ο νόμος του Βρετανικού Μουσείου, που θεσπίστηκε το 1963 και απαγορεύει τον επαναπατρισμό αρχαιοτήτων μέχρι σήμερα.
Η διόρθωση του Τζένκινς απορρίφθηκε από τους συντηρητικούς της κυβέρνηση. Ο υπουργός Πολιτισμού Πολ Σάνον σημείωσε στο έγγραφο του Υπουργείου Εξωτερικών: «Η επιστροφή των γλυπτών θα “ξεκινούσε μια διαδικασία αποσπασματικής διάλυσης των συλλογών του μουσείου».
Λίγους μήνες αργότερα, η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε και επίσημα μία αίτηση για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.
Μέχρι σήμερα όμως, δεν υπάρχει κανένα πλάνο για τον επαναπατρισμό των γλυπτών, αν και γίνονται συζητήσεις για έναν μακροχρόνιο δανεισμό, με αντάλλαγμα άλλες αρχαιότητες.
Μάλιστα μετά την επίσκεψή της στο Λονδίνο το 1983 το Υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας υποκλίθηκε στο χάρισμα και την ακτινοβολία της και χαρακτήρισε αδύναμες τις θέσεις και προσπάθειες του Βρετανικού Μουσείου να διατηρήσει τα γλυπτά.
Αυτό επιβεβαιώνεται μέσα από απόρρητα έγγραφα που πριν λίγες ημέρες βγήκαν στο φως.
«Η πολύχρωμη προσωπικότητα και ο ρομαντικός σκοπός της προσέλκυσαν μεγάλο ενδιαφέρον και κάλυψη από τα media» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Για το debate που δόθηκε στο Ινστιτούτο Σύγχρονης Τέχνης του Λονδίνου ανάμεσα στη Μελίνα Μερκούρη και τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Ντέιβιντ Γουίλσον, υπογραμμίζεται ότι η πρώτη «χωρίς αμφιβολία έκλεψε την παράσταση από τον ανταγωνιστή της».
Η θέση της Μερκούρη για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα στη χώρα μας, καθώς «αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι ενός μνημείου που αντιπροσωπεύει το εθνικό πνεύμα της Ελλάδας» και η αντίδραση του Γουίλσον «πρόκειται για έναν διεθνή θεσμό που δεν θα έπρεπε να διαμελιστεί» έδωσαν τη «νίκη» στην πρώτη και μάλιστα «ασυζητητί» όπως τονίζεται στα έγγραφα.
Ο Βρετανός πρέσβης στην Αθήνα, Περεγκρίν Ρόουντς, είχε προσθέσει ότι «τα επιχειρήματα του Γουίλσον μάλλον θα είχαν τα αντίθετα αποτελέσματα» ενώ είχε προτείνει στο Ηνωμένο Βασίλειο να «αγκαλιάσει» την ελληνική ιδέα.
Ο Burke Trend, τότε πρόεδρος του μουσείου, είχε προειδοποιήσει το Υπουργείο Εξωτερικών ότι αν η κυβέρνηση ζητούσε από το μουσείο να «διευκολύνει” τους Έλληνες, αυτό θα προκαλούσε μια πολύ δύσκολη κατάσταση».
Ο Brian Cook, επιμελητής του Βρετανικού Μουσείο, ήταν εξίσου αναποτελεσματικός με τον Γουίλσον, στα debate με την Μερκούρη.
Σε μία άλλη επίσκεψη επίσκεψή της στο Λονδίνο, ο Κουκ προέβη σε «μία απογοητευτική και τυπολατρική άμυνα, με στόχο να αποδείξει ότι ο Έλγιν δεν είχε βανδαλίσει το σημείο και ότι ο Παρθενώνας ήταν σύμβολο του αθηναϊκού ιμπεριαλισμού, όχι της ελληνικής ελευθερίας».
Τότε ο πρώην υπουργός Πολιτισμού του εργατικού κόμματος της Βρετανίας, Χιου Τζένκινς, πρότεινε να διορθωθεί ο νόμος του Βρετανικού Μουσείου, που θεσπίστηκε το 1963 και απαγορεύει τον επαναπατρισμό αρχαιοτήτων μέχρι σήμερα.
Η διόρθωση του Τζένκινς απορρίφθηκε από τους συντηρητικούς της κυβέρνηση. Ο υπουργός Πολιτισμού Πολ Σάνον σημείωσε στο έγγραφο του Υπουργείου Εξωτερικών: «Η επιστροφή των γλυπτών θα “ξεκινούσε μια διαδικασία αποσπασματικής διάλυσης των συλλογών του μουσείου».
Λίγους μήνες αργότερα, η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε και επίσημα μία αίτηση για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.
Μέχρι σήμερα όμως, δεν υπάρχει κανένα πλάνο για τον επαναπατρισμό των γλυπτών, αν και γίνονται συζητήσεις για έναν μακροχρόνιο δανεισμό, με αντάλλαγμα άλλες αρχαιότητες.
