«Βεντέτες: Εγκλήματα βεντέτας στην Ελλάδα» ο τίτλος το νέου βιβλίο του Πάνου Σόμπολου.
Έβδομο κατά σειρά πόνημα, το έκτο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, του «πρύτανη του αστυνομικού» ρεπορτάζ» όπως χαρακτηρίστηκε για μια ακόμη φορά απ’ όλους τους ομιλητές που παραβρέθηκαν στην εκδήλωση για την παρουσίαση του έργου.
Στην αίθουσα «Γιάννης Μαρίνος» (πρώην Πολυχώρος) του συλλόγου οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών κυριολεκτικά δεν έπεφτα καρφίτσα.
Πολλοί φίλοι και θαυμαστές του συγγραφέα αναγκάστηκαν να παρακολουθήσουν την παρουσίαση όρθιοι ή και έξω ακόμη από την αίθουσα.
Για το βιβλίο μίλησαν οι: Λευτέρης Οικονόμου (πρ. υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, επίτιμος αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας), Χρίστος Βασιλόπουλος (συγγραφέας, δημοσιογράφος), Βασίλης Σκουλάς (μουσικός, δημιουργός κι ερμηνευτής), Μαρία Τσομπανάκη (ηθοποιός) και ο συγγραφέας ενώ τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Σία Κοσιώνη.
Όλοι οι ομιλητές στάθηκαν στην επάρκεια, τον επαγγελματισμό, την οξυδερκή και διεισδυτική ματιά του Σόμπολου και την ίδια ώρα για στην ανθρωπιά και το αίσθημα ευθύνης που διακατέχουν κάθε του βήμα στην πολύχρονη διαδρομή του.
Ο Πάνος Σόμπολος για τις παραπάνω αρετές του αποτελεί πρότυπο στο χώρο του, και όχι μόνο, ενώ λειτουργεί και ως δάσκαλος για όσους συγχρωτίζονται μαζί του, κάτι που τόνισε η Σία Κοσιώνη.
Η εκδότρια Άννα Πατάκη δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει την τιμή και χαρά που έχει να συνεργάζεται μαζί του και να εκδίδει τα έργα του.
Ο Λευτέρης Οικονόμου δήλωσε για εκείνον, πως ενώ γνώριζε μυστικά πολύκροτων και καίριων υποθέσεων, ακόμη και περιπτώσεων εθνικής ασφάλειας, αποκάλυπτε κάθε φορά όσα έπρεπε, όταν έπρεπε και αυτά ήταν απολύτως διασταυρωμένα για την αληθινή τους υπόσταση και διάσταση.
Δεν είναι τυχαίο πως στις «Βεντέτες» του, ο Σόμπολος δεν αποκαλύπτει τα ονοματεπώνυμα των «πρωταγωνιστών» του για να μην τραυματίσει τους συγγενείς των κατοπινών γενεών και να μην αναμοχλεύσει πάθη ή ανοίξει ξανά παλιές πληγές.
Κάτι που επισήμανε και ο Χρίστος Βασιλόπουλος τονίζοντας την ευαισθησία του συγγραφέα, αν κι ο ίδιος θα προτιμούσε την απόλυτη δημοσιογραφική «ορθότητα».
«Περιγράφει διάφορες περιπτώσεις βεντέτας στην Κρήτη και σε όλη την Ελλάδα. Το ήξερα γιατί είμαι Κρητικιά. Έχουν καταστραφεί όχι μόνο οικογένειες, γενιές ολόκληρες εξαιτίας της βεντέτας» σημείωσε χαρακτηριστικά η Μαρία Τζομπανάκη.
Ο Βασίλης Σκουλάς με τη σειρά του αναφέρθηκε στην ιστορική ματιά του έργου του Σόμπολου, που αφήνει παρακαταθήκες για τους επόμενους, καθώς στην κατηγορία του λειτουργεί ως συγγραφικός φάρος για τους μεταγενέστερους που θα ασχοληθούν με τον αστυνομικό ρεπορτάζ αλλά και την ιστορία του τόπου μας, ενώ ανέτρεξε σε πάμπολλες περιπτώσεις στις οποίες κι εκείνος έχει λάβει μέρος για να επέλθει Σασμός μεταξύ αντιμαχόμενων πλευρών…
Ο Πάνος Σόμπολος, στην μεστή και σύντομη τοποθέτησή του με την οποία ολοκληρώθηκε η εκδήλωση, δήλωσε:
«Βεντέτα σημαίνει εκδίκηση. Να παίρνω εγώ, να παίρνουμε εμείς τον νόμο στα χέρια μας και να μην αφήνουμε τη δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της (…) Σε αυτό το βιβλίο θα βρείτε πάνω από 30 υποθέσεις βεντέτας που διαδραματίστηκαν στην Κρήτη, στην Μάνη και σε διάφορες άλλες περιοχές της χώρας. Έγραψα αυτό το βιβλίο για να αφήσω μια παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές γύρω από τα εγκλήματα της βεντέτας και για να καταδείξω τη βαρβαρότητα αυτού του εθίμου, που κυριαρχούσε παλαιότερα. Στη Μάνη όλα δείχνουν ότι η απάνθρωπη αυτή παράδοση, που ξεκλήρισε οικογένειες, ερήμωσε χωριά ολόκληρα κι έστειλε στο χώμα αμέτρητα θύματα, έχει εκλείψει οριστικά, όπως έχει εκλείψει και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αντίθετα, στην Κρήτη δυστυχώς δεν εξέλιπε ούτε και πρόκειται να εκλείψει – παρά μόνο αν κάποια κυβέρνηση τολμήσει να πάρει μέτρα ώστε να αφαιρεθούν όλα τα όπλα από τα σπίτια στην Κρήτη, και κυρίως στις ορεινές περιοχές, και να τιμωρούνται παραδειγματικά όσοι οπλοφορούν. Μόνο τότε θα υπάρξει η ελπίδα να σταματήσουν οι αιματοχυσίες.»
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Εγκλήματα βεντέτας που απασχόλησαν την κοινή γνώμη από το 1920 έως και το τέλος του 20ού αιώνα. Πραγματικές υποθέσεις βεντέτας που διαδραματίστηκαν στην Κρήτη, στη Μάνη αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα, πολλές από τις οποίες είχαν συγκλονίσει το πανελλήνιο.
Στο βιβλίο προτάσσεται μια σύντομη ιστορία της βεντέτας από την αρχαιότητα ως τη σύγχρονη εποχή, όπου εντοπίζονται οι ρίζες του εθίμου της αυτοδικίας. Εξετάζεται το πώς ξεκίνησε ο άγραφος νόμος του αίματος στην Κρήτη, εξηγείται επίσης με παραδείγματα η κρητική έννοια του σασμού και γίνεται λόγος για τον γδικιωμό και τους ξεβγαλτήδες στη Μάνη. Τέλος, αναφέρονται και άλλες χώρες και περιοχές στις οποίες άνθισε η βεντέτα: η Κύπρος, η Ιταλία, η Αλβανία, η Σερβία, η Ισπανία, η Κορσική κ.ά.
Πάνος Σόμπολος - βιογραφικό
Ο Πάνος Σόμπολος γεννήθηκε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας (Δημοτικό διαμέρισμα Καραϊσκάκης). Σπούδασε δημοσιογραφία κι από τα πρώτα χρόνια εντάχθηκε στο αστυνομικό ρεπορτάζ. Εργάστηκε στις εφημερίδες Ακρόπολη, Αθηναϊκή, Μακεδονία (γραφεία Αθήνας) και στα περιοδικά Εικόνες, Πάνθεο, Ρομάντζο κ.ά. καθώς και στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων καλύπτοντας για ένδεκα χρόνια το δικαστικό ρεπορτάζ.
Για 22 χρόνια δούλεψε στην ΕΡΤ (ΥΕΝΕΔ, ΕΡΤ2, ΝΕΤ), την τηλεόραση και το ραδιόφωνο, στον τομέα ειδήσεων και σε εκπομπές. Επίσης εργάστηκε στην εφημερίδα Έθνος και στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA ως προϊστάμενος του αστυνομικού ρεπορτάζ. Ήταν ο δημιουργός και παρουσιαστής της εκπομπής «Αυτόπτης μάρτυρας» του MEGA, που είχε την υψηλότερη θεαματικότητα από όλες τις εκπομπές του καναλιού. Έχει καλύψει σχεδόν όλα τα μεγάλα γεγονότα που συγκλόνισαν τη χώρα στα σαράντα χρόνια της δημοσιογραφικής του πορείας, όπως πολύνεκρους και καταστροφικούς σεισμούς, αεροπορικές τραγωδίες, μεγάλες πυρκαγιές, δολοφονίες, τροχαία δυστυχήματα, ναυάγια, τρομοκρατικές ενέργειες, αεροπειρατείες και όλες τις πολύκροτες υποθέσεις της επικαιρότητας.
Επίσης έχει καλύψει μεγάλα γεγονότα στο εξωτερικό, όπως την ανατίναξη αεροπλάνου στη Μάλτα με πολλά θύματα, την πολύνεκρη επίθεση σε λεωφορείο με Έλληνες τουρίστες στην Κωνσταντινούπολη, την εξέγερση στην Αλβανία με τις παρατράπεζες, τους πολύνεκρους σεισμούς στα βάθη της Τουρκίας και πολλά άλλα. Τιμήθηκε δύο φορές (βραβείο και τιμητική διάκριση) από τον θεσμό των Βραβείων Δημοσιογραφίας του Ιδρύματος Μπότση, για την αντικειμενική και πληρέστατη κάλυψη των μεγάλων θεμάτων του τομέα του.
Τιμήθηκε επίσης με το βραβείο της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων για τις αλλεπάλληλες πρωτιές του στο αστυνομικό ρεπορτάζ, καθώς και με αρκετά άλλα βραβεία και διακρίσεις. Η ύψιστη όμως τιμή ήταν τον Ιανουάριο του 2019 όταν το Ίδρυμα Δημοσιογραφίας Μπότση καθιέρωσε να απονέμεται κάθε χρόνο βραβείο με την ονομασία «ΠΑΝΟΣ ΣΟΜΠΟΛΟΣ» σε δημοσιογράφους που διακρίνονται στο αστυνομικό, στο δικαστικό και στο ελεύθερο ρεπορτάζ.
Έχει αναπτύξει πλούσια συνδικαλιστική δραστηριότητα καθώς εκλέχτηκε πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, πρόεδρος του Ταμείου Υγείας των δημοσιογράφων (ΕΔΟΕΑΠ), πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αυτοδιαχειριζόμενων Ταμείων Υγείας Ελλάδας (ΟΑΤΥΕ) και αντιπρόεδρος στο ΕΤΑΠ – ΜΜΕ. Στην ΕΣΗΕΑ ήταν πρόεδρος για τρεις συνεχόμενες θητείες (διετίες) και δεν έθεσε εκ νέου υποψηφιότητα με το σκεπτικό «να μην είμαστε επαγγελματίες συνδικαλιστές και να μπαίνουν νέα πρόσωπα στις διοικήσεις».
Έχει δύο παιδιά, την Ανθούλα που είναι δικηγόρος και τον Γιώργο που είναι δημοσιογράφος.
Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν τα βιβλία του: Τα εγκλήματα που συγκλόνισαν την Ελλάδα, Τα τραγικά γεγονότα της τελευταίας τριακονταπενταετίας, Οι αστέρες του εγκληματικού πανθέου, Εγκλήματα γένους θηλυκού στην Ελλάδα και Άμεση Δράση, παρακαλώ!.
Έβδομο κατά σειρά πόνημα, το έκτο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, του «πρύτανη του αστυνομικού» ρεπορτάζ» όπως χαρακτηρίστηκε για μια ακόμη φορά απ’ όλους τους ομιλητές που παραβρέθηκαν στην εκδήλωση για την παρουσίαση του έργου.
Στην αίθουσα «Γιάννης Μαρίνος» (πρώην Πολυχώρος) του συλλόγου οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών κυριολεκτικά δεν έπεφτα καρφίτσα.
Πολλοί φίλοι και θαυμαστές του συγγραφέα αναγκάστηκαν να παρακολουθήσουν την παρουσίαση όρθιοι ή και έξω ακόμη από την αίθουσα.
Για το βιβλίο μίλησαν οι: Λευτέρης Οικονόμου (πρ. υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, επίτιμος αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας), Χρίστος Βασιλόπουλος (συγγραφέας, δημοσιογράφος), Βασίλης Σκουλάς (μουσικός, δημιουργός κι ερμηνευτής), Μαρία Τσομπανάκη (ηθοποιός) και ο συγγραφέας ενώ τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Σία Κοσιώνη.
Όλοι οι ομιλητές στάθηκαν στην επάρκεια, τον επαγγελματισμό, την οξυδερκή και διεισδυτική ματιά του Σόμπολου και την ίδια ώρα για στην ανθρωπιά και το αίσθημα ευθύνης που διακατέχουν κάθε του βήμα στην πολύχρονη διαδρομή του.
Ο Πάνος Σόμπολος για τις παραπάνω αρετές του αποτελεί πρότυπο στο χώρο του, και όχι μόνο, ενώ λειτουργεί και ως δάσκαλος για όσους συγχρωτίζονται μαζί του, κάτι που τόνισε η Σία Κοσιώνη.
Η εκδότρια Άννα Πατάκη δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει την τιμή και χαρά που έχει να συνεργάζεται μαζί του και να εκδίδει τα έργα του.
Ο Λευτέρης Οικονόμου δήλωσε για εκείνον, πως ενώ γνώριζε μυστικά πολύκροτων και καίριων υποθέσεων, ακόμη και περιπτώσεων εθνικής ασφάλειας, αποκάλυπτε κάθε φορά όσα έπρεπε, όταν έπρεπε και αυτά ήταν απολύτως διασταυρωμένα για την αληθινή τους υπόσταση και διάσταση.
Δεν είναι τυχαίο πως στις «Βεντέτες» του, ο Σόμπολος δεν αποκαλύπτει τα ονοματεπώνυμα των «πρωταγωνιστών» του για να μην τραυματίσει τους συγγενείς των κατοπινών γενεών και να μην αναμοχλεύσει πάθη ή ανοίξει ξανά παλιές πληγές.
Κάτι που επισήμανε και ο Χρίστος Βασιλόπουλος τονίζοντας την ευαισθησία του συγγραφέα, αν κι ο ίδιος θα προτιμούσε την απόλυτη δημοσιογραφική «ορθότητα».
«Περιγράφει διάφορες περιπτώσεις βεντέτας στην Κρήτη και σε όλη την Ελλάδα. Το ήξερα γιατί είμαι Κρητικιά. Έχουν καταστραφεί όχι μόνο οικογένειες, γενιές ολόκληρες εξαιτίας της βεντέτας» σημείωσε χαρακτηριστικά η Μαρία Τζομπανάκη.
Ο Βασίλης Σκουλάς με τη σειρά του αναφέρθηκε στην ιστορική ματιά του έργου του Σόμπολου, που αφήνει παρακαταθήκες για τους επόμενους, καθώς στην κατηγορία του λειτουργεί ως συγγραφικός φάρος για τους μεταγενέστερους που θα ασχοληθούν με τον αστυνομικό ρεπορτάζ αλλά και την ιστορία του τόπου μας, ενώ ανέτρεξε σε πάμπολλες περιπτώσεις στις οποίες κι εκείνος έχει λάβει μέρος για να επέλθει Σασμός μεταξύ αντιμαχόμενων πλευρών…
Ο Πάνος Σόμπολος, στην μεστή και σύντομη τοποθέτησή του με την οποία ολοκληρώθηκε η εκδήλωση, δήλωσε:
«Βεντέτα σημαίνει εκδίκηση. Να παίρνω εγώ, να παίρνουμε εμείς τον νόμο στα χέρια μας και να μην αφήνουμε τη δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της (…) Σε αυτό το βιβλίο θα βρείτε πάνω από 30 υποθέσεις βεντέτας που διαδραματίστηκαν στην Κρήτη, στην Μάνη και σε διάφορες άλλες περιοχές της χώρας. Έγραψα αυτό το βιβλίο για να αφήσω μια παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές γύρω από τα εγκλήματα της βεντέτας και για να καταδείξω τη βαρβαρότητα αυτού του εθίμου, που κυριαρχούσε παλαιότερα. Στη Μάνη όλα δείχνουν ότι η απάνθρωπη αυτή παράδοση, που ξεκλήρισε οικογένειες, ερήμωσε χωριά ολόκληρα κι έστειλε στο χώμα αμέτρητα θύματα, έχει εκλείψει οριστικά, όπως έχει εκλείψει και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αντίθετα, στην Κρήτη δυστυχώς δεν εξέλιπε ούτε και πρόκειται να εκλείψει – παρά μόνο αν κάποια κυβέρνηση τολμήσει να πάρει μέτρα ώστε να αφαιρεθούν όλα τα όπλα από τα σπίτια στην Κρήτη, και κυρίως στις ορεινές περιοχές, και να τιμωρούνται παραδειγματικά όσοι οπλοφορούν. Μόνο τότε θα υπάρξει η ελπίδα να σταματήσουν οι αιματοχυσίες.»
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Εγκλήματα βεντέτας που απασχόλησαν την κοινή γνώμη από το 1920 έως και το τέλος του 20ού αιώνα. Πραγματικές υποθέσεις βεντέτας που διαδραματίστηκαν στην Κρήτη, στη Μάνη αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα, πολλές από τις οποίες είχαν συγκλονίσει το πανελλήνιο.
Στο βιβλίο προτάσσεται μια σύντομη ιστορία της βεντέτας από την αρχαιότητα ως τη σύγχρονη εποχή, όπου εντοπίζονται οι ρίζες του εθίμου της αυτοδικίας. Εξετάζεται το πώς ξεκίνησε ο άγραφος νόμος του αίματος στην Κρήτη, εξηγείται επίσης με παραδείγματα η κρητική έννοια του σασμού και γίνεται λόγος για τον γδικιωμό και τους ξεβγαλτήδες στη Μάνη. Τέλος, αναφέρονται και άλλες χώρες και περιοχές στις οποίες άνθισε η βεντέτα: η Κύπρος, η Ιταλία, η Αλβανία, η Σερβία, η Ισπανία, η Κορσική κ.ά.
Πάνος Σόμπολος - βιογραφικό
Ο Πάνος Σόμπολος γεννήθηκε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας (Δημοτικό διαμέρισμα Καραϊσκάκης). Σπούδασε δημοσιογραφία κι από τα πρώτα χρόνια εντάχθηκε στο αστυνομικό ρεπορτάζ. Εργάστηκε στις εφημερίδες Ακρόπολη, Αθηναϊκή, Μακεδονία (γραφεία Αθήνας) και στα περιοδικά Εικόνες, Πάνθεο, Ρομάντζο κ.ά. καθώς και στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων καλύπτοντας για ένδεκα χρόνια το δικαστικό ρεπορτάζ.
Για 22 χρόνια δούλεψε στην ΕΡΤ (ΥΕΝΕΔ, ΕΡΤ2, ΝΕΤ), την τηλεόραση και το ραδιόφωνο, στον τομέα ειδήσεων και σε εκπομπές. Επίσης εργάστηκε στην εφημερίδα Έθνος και στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA ως προϊστάμενος του αστυνομικού ρεπορτάζ. Ήταν ο δημιουργός και παρουσιαστής της εκπομπής «Αυτόπτης μάρτυρας» του MEGA, που είχε την υψηλότερη θεαματικότητα από όλες τις εκπομπές του καναλιού. Έχει καλύψει σχεδόν όλα τα μεγάλα γεγονότα που συγκλόνισαν τη χώρα στα σαράντα χρόνια της δημοσιογραφικής του πορείας, όπως πολύνεκρους και καταστροφικούς σεισμούς, αεροπορικές τραγωδίες, μεγάλες πυρκαγιές, δολοφονίες, τροχαία δυστυχήματα, ναυάγια, τρομοκρατικές ενέργειες, αεροπειρατείες και όλες τις πολύκροτες υποθέσεις της επικαιρότητας.
Επίσης έχει καλύψει μεγάλα γεγονότα στο εξωτερικό, όπως την ανατίναξη αεροπλάνου στη Μάλτα με πολλά θύματα, την πολύνεκρη επίθεση σε λεωφορείο με Έλληνες τουρίστες στην Κωνσταντινούπολη, την εξέγερση στην Αλβανία με τις παρατράπεζες, τους πολύνεκρους σεισμούς στα βάθη της Τουρκίας και πολλά άλλα. Τιμήθηκε δύο φορές (βραβείο και τιμητική διάκριση) από τον θεσμό των Βραβείων Δημοσιογραφίας του Ιδρύματος Μπότση, για την αντικειμενική και πληρέστατη κάλυψη των μεγάλων θεμάτων του τομέα του.
Τιμήθηκε επίσης με το βραβείο της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων για τις αλλεπάλληλες πρωτιές του στο αστυνομικό ρεπορτάζ, καθώς και με αρκετά άλλα βραβεία και διακρίσεις. Η ύψιστη όμως τιμή ήταν τον Ιανουάριο του 2019 όταν το Ίδρυμα Δημοσιογραφίας Μπότση καθιέρωσε να απονέμεται κάθε χρόνο βραβείο με την ονομασία «ΠΑΝΟΣ ΣΟΜΠΟΛΟΣ» σε δημοσιογράφους που διακρίνονται στο αστυνομικό, στο δικαστικό και στο ελεύθερο ρεπορτάζ.
Έχει αναπτύξει πλούσια συνδικαλιστική δραστηριότητα καθώς εκλέχτηκε πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, πρόεδρος του Ταμείου Υγείας των δημοσιογράφων (ΕΔΟΕΑΠ), πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αυτοδιαχειριζόμενων Ταμείων Υγείας Ελλάδας (ΟΑΤΥΕ) και αντιπρόεδρος στο ΕΤΑΠ – ΜΜΕ. Στην ΕΣΗΕΑ ήταν πρόεδρος για τρεις συνεχόμενες θητείες (διετίες) και δεν έθεσε εκ νέου υποψηφιότητα με το σκεπτικό «να μην είμαστε επαγγελματίες συνδικαλιστές και να μπαίνουν νέα πρόσωπα στις διοικήσεις».
Έχει δύο παιδιά, την Ανθούλα που είναι δικηγόρος και τον Γιώργο που είναι δημοσιογράφος.
Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν τα βιβλία του: Τα εγκλήματα που συγκλόνισαν την Ελλάδα, Τα τραγικά γεγονότα της τελευταίας τριακονταπενταετίας, Οι αστέρες του εγκληματικού πανθέου, Εγκλήματα γένους θηλυκού στην Ελλάδα και Άμεση Δράση, παρακαλώ!.
