Του Θάνου Μαντζάνα
Μια συναυλία (που διοργάνωσε το ΚΠΙΣΝ) απροσδόκητη και τολμηρή για την κεντρική σκηνή της ΕΛΣ, την αίθουσα Σταύρος Νιάρχος και η οποία απέδειξε ότι εντέλει δεν έχει τόση σημασία για το ποια συγκεκριμένη χρήση προορίζονται οι χώροι παραστάσεων όσο το πώς τους αξιοποιούν οι υπεύθυνοι/ες τους.
Ας πω εξαρχής ότι όταν οι (Peter) Kruder & (Richard) Dorfmeister μιλούν, όπως στη συνέντευξη την οποία μου παραχώρησαν για το Ogdoo.gr, για «full live performance», «live concert» κ.λπ. εννοούν ένα DJ gig, έστω και enhanced κατά κάποιο τρόπο. Οι ειδοποιοί διαφορές από τα «απλά» τους είναι πρώτον ότι είναι πάντα και οι δύο (ενώ στην άλλη περίπτωση κάποιες φορές είναι μόνον ένας τους) και, κυρίως και ακόμα περισσότερο, ένα οπτικό σόου, φωτιστικό και βίντεο, πολύ υψηλού επιπέδου, τόσο τεχνολογικά όσο και ποιοτικά και αληθινά εξαιρετικά πρωτοποριακό.
Επίσης όσο και αν δηλώνουν ότι δεν κατανοούν και δεν δέχονται τους διάφορους όρους και χαρακτηρισμούς το ξεκίνημα της εμφάνισης τους ήταν η πεμπτουσία αυτού το οποίο ήταν και η αφετηρία τους, δηλαδή του downtempo. Με ρευστή βάση μια ηλεκτρονική εκδοχή του dub, μιας σύγχρονης ψυχεδελικής μορφής του, με «ελαστικές» ηλεκτρονικές dub basslines που εκκινούν από τα laptops τους και προεκτείνονται θα έλεγες προς το σύμπαν, θέλοντας να φτάσουν ακόμα και στις εσχατιές του και να τις εξερευνήσουν και συμπληρώνεται από κυρίως – αλλά όχι αποκλειστικά – ατμοσφαιρικά samples καταλήγοντας σε ένα ακρόαμα νωχελικά χορευτικό μα και υποβλητικό.
Σιγά – σιγά όμως τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν, σταδιακά, αργά, πολύ αργά ίσως το tempo γινόταν πιο γρήγορο προκαλώντας ένα αυθόρμητο «επιτόπιο λίκνισμα» στα καθήμενα σώματα των θεατών/ιών. Ελάχιστοι αρχικά, οι πιο τολμηροί, σηκώθηκαν και προχώρησαν αποφασιστικά προς τους ακριανούς διαδρόμους όπου άρχισαν να χορεύουν.
Ο κόσμος ήταν κάθε άλλο παρά το συνηθισμένο κοινό της ΕΛΣ από την άλλη όμως όχι όμως και αυτός που θα περίμενες σε μια εμφάνιση των Kruder & Dorfmeister, δεν ήταν δηλαδή οι τυπικοί/ές clubbers του σήμερα. Στην συντριπτική πλειονότητα τους άνω των τριάντα πέντε, ένα ποσοστό πάνω και από τα σαράντα πέντε, κάποιοι/ες ήταν φανερό ότι είχαν έρθει κατευθείαν από την εργασία τους με τα περισσότερα – κλασικά και μη – κουστούμια/μπλέιζερ να είναι απλά χωρίς γραβάτες.
Μερικοί/ές είχαν φέρει και τα παιδιά τους τα οποία ομολογουμένως δεν έδειχναν να καταλαβαίνουν τι ήταν αυτό που εενθουσίαζε τόσο τους γονείς τους. Ηταν σαφές ότι επρόκειτο για ανώτερου μορφωτικού επιπέδου ανθρώπους, clubbers προφανώς στη νεότητα τους την δεκαετία του ’90, που όμως μεγαλώνοντας (και αντίθετα με πολλού/ές περισσότερους/ες από τις τότε παρέες τους) δεν ξέχασαν την μουσική – και όχι μόνο – την οποία άκουγαν τότε, έστω και αν έπαψαν να παρακολουθούν τις εξελίξεις της όπως έκαναν εκείνη την εποχή.
Το κορυφαίο ηχητικό σύστημα της αίθουσας Σταύρος Νιάρχος – ο ήχος ήταν αληθινά κρυστάλλινος – έκανε ακόμα πιο ξεκάθαρη την απλή αλλά αλάνθαστη μεθοδολογία των Kruder & Dorfmeister, το τι συμβαίνει δηλαδή πάνω από το υπόστρωμα των, περισσότερο ή λιγότερο. dub beats. Τα samples τους είναι ασυνήθιστα μεγάλα σε διάρκεια, σε ορισμένες περιπτώσεις ολόκληρα τραγούδια. Ένα καλό παράδειγμα είναι το «Riders On The Storm» των Doors στο οποίο, επιλέγοντας συγκεκριμένα μέρη του, επανανοηματοδοτούν τους στίχους του Jim Morrison σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο για μια άλλη, νέα εποχή.
Καθώς οι θηριώδεις basslines γίνονταν όλο και πιο έντονες, σχεδόν «ανάγλυφες», αν όχι…τρισδιάστατες, τα σώματα σταμάτησαν να προσπαθούν να αντισταθούν στην αντανακλαστική αντίδραση τους σε αυτές, θα ήταν άλλωστε και μάταιο. Πιο απλά, τουλάχιστον το ογδόντα τοις εκατό όσων βρισκόμασταν εκεί σηκωθήκαμε, είτε στους ακριανούς και στον κεντρικό πια διάδρομο είτε οι περισσότεροι/ες μπροστά στις θέσεις μας. Η αίθουσα Σταύρος Νιάρχος για πρώτη – και πολύ πιθανόν μοναδική φορά – μετατράπηκε σε ένα ιδιότυπο dancefloor, για όση ώρα τουλάχιστον ήταν στη σκηνή οι Kruder & Dorfmeister.
Το δίδυμο δεν κάνει διασκευές, δεν κάνει καν remakes. Απόλυτα ενδεικτική η αντιμετώπιση τους στο «Let’s Dance» του David Bowie. «Αναδομούν» ταυτόχρονα, με διαφορετικά αλλά και παράλληλο τρόπο, τόσο τους στίχους όσο και την μουσική, μεταλλάσσοντας το σε ένα είδος «ηχητικού δοκιμίου» πάνω όχι μόνο στην πράξη του χορού αλλά και στον συμβολισμό, ακόμα και την φιλοσοφία της, όσο υπερβολικό και αν φαίνεται και αυτό. Στην εμβληματικότερη εκδοχή του κλασικού «Fever», αυτή της Peggy Lee, κάνουν το αντίστροφο, με τα treatments φωνής και μουσικής αναδεικνύουν ακόμα περισσότερο όχι μόνο τον λικνιστικό ρυθμό αλλά και τον ακατανίκητο αισθησιασμό του τραγουδιού.
Οι Kruder & Dorfmeister λοιπόν επί της ουσίας κάνουν αναβιώσεις παλαιότερων τραγουδιών, τα επαναφέρουν στο σήμερα σαν να γράφτηκαν τώρα ενώ διατηρούν απόλυτα την ταυτότητα και τη φύση τους. Δεν είναι καθόλου συμπτωματικό ότι ο πιο πρόσφατος δίσκος τους (κυκλοφόρησε το ’20) έχει για τίτλο μια χρονολογία, «1995», το μισό της δεκαετίας του ’90.
Τριάντα ακριβώς χρόνια από το ξεκίνημα τους (με ένα διάλειμμα το διάστημα ’13 – ’20) άρχισαν το οπτικό σόου τους με την προβολή ενός κειμένου για τους διαφορετικούς τρόπους μέτρησης του χρόνου σε διαδοχικές περιόδους - με τις αντίστοιχες συνθήκες τους - της πορείας της ανθρωπότητας. Χωρίς να το δηλώνουν στο τέλος του είναι φανερό ότι οι ίδιοι πιστεύουν πολύ περισσότερο στην εσωτερική - και όχι την εξωτερική - υπόσταση του χρόνου, όπως και ότι επενδύουν πολύ περισσότερο στην «κάθετη» και όχι στην επικρατούσα οριζόντια διάσταση του, δηλαδή στην «πυκνότητα» συγκεκριμένων στιγμών.
Αυτό λοιπόν που κάνουν, τόσο με τα ηχογραφήματα όσο και με τις ζωντανές εμφανίσεις τους, είναι το να υπογραμμίζουν το χρονικό συνεχές το οποίο έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία για την ανθρώπινη ζωή από το, εκ των πραγμάτων, χωρικό ασυνεχές. Είναι και ο μοναδικός τρόπος για να πάψει να είναι το παρελθόν νεκρός χρόνος και - διαμέσου μιας συνεχούς επανενεργοποίησης της διαδικασίας της μετα-μνήμης του Μαρσέλ Προυστ – να επανέρχεται στο παρόν ως ζωτικό στοιχείο του και δομικό υλικό ενός μέλλοντος άδηλου και υπό διαρκή διαμόρφωση και για αυτό τόσο ενδιαφέροντος.
Αρα όσοι και όσες συνεχίζουν να τους ακούν και να τους αγαπούν όπως εμείς που ήμασταν στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος εκείνο το βράδυ δεν είναι νοσταλγοί/ές. Είναι άνθρωποι που πίστεψαν στην μουσική όπως αυτή την οποία κάνουν οι Kruder & Dorfmeister αλλά και στην κοσμοαντίληψη που την συνοδεύει και η οποία μπορεί να συνοψιστεί στο ότι η ζωή είναι μια σειρά από ατέρμονες αλλαγές και, αν έχεις αντίρρηση για αυτό ή προσπαθήσεις να του αντισταθείς, είσαι ήδη νεκρός/ή από οποιαδήποτε άλλη πλευρά εκτός από την βιολογική.
Ελπίζουμε να έχουμε και στο μέλλον την ευκαιρία να τους απολαύσουμε να μας το επιβεβαιώνουν για ακόμα μια φορά κάνοντας το πράξη…
Μια συναυλία (που διοργάνωσε το ΚΠΙΣΝ) απροσδόκητη και τολμηρή για την κεντρική σκηνή της ΕΛΣ, την αίθουσα Σταύρος Νιάρχος και η οποία απέδειξε ότι εντέλει δεν έχει τόση σημασία για το ποια συγκεκριμένη χρήση προορίζονται οι χώροι παραστάσεων όσο το πώς τους αξιοποιούν οι υπεύθυνοι/ες τους.
Ας πω εξαρχής ότι όταν οι (Peter) Kruder & (Richard) Dorfmeister μιλούν, όπως στη συνέντευξη την οποία μου παραχώρησαν για το Ogdoo.gr, για «full live performance», «live concert» κ.λπ. εννοούν ένα DJ gig, έστω και enhanced κατά κάποιο τρόπο. Οι ειδοποιοί διαφορές από τα «απλά» τους είναι πρώτον ότι είναι πάντα και οι δύο (ενώ στην άλλη περίπτωση κάποιες φορές είναι μόνον ένας τους) και, κυρίως και ακόμα περισσότερο, ένα οπτικό σόου, φωτιστικό και βίντεο, πολύ υψηλού επιπέδου, τόσο τεχνολογικά όσο και ποιοτικά και αληθινά εξαιρετικά πρωτοποριακό.
Επίσης όσο και αν δηλώνουν ότι δεν κατανοούν και δεν δέχονται τους διάφορους όρους και χαρακτηρισμούς το ξεκίνημα της εμφάνισης τους ήταν η πεμπτουσία αυτού το οποίο ήταν και η αφετηρία τους, δηλαδή του downtempo. Με ρευστή βάση μια ηλεκτρονική εκδοχή του dub, μιας σύγχρονης ψυχεδελικής μορφής του, με «ελαστικές» ηλεκτρονικές dub basslines που εκκινούν από τα laptops τους και προεκτείνονται θα έλεγες προς το σύμπαν, θέλοντας να φτάσουν ακόμα και στις εσχατιές του και να τις εξερευνήσουν και συμπληρώνεται από κυρίως – αλλά όχι αποκλειστικά – ατμοσφαιρικά samples καταλήγοντας σε ένα ακρόαμα νωχελικά χορευτικό μα και υποβλητικό.
Σιγά – σιγά όμως τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν, σταδιακά, αργά, πολύ αργά ίσως το tempo γινόταν πιο γρήγορο προκαλώντας ένα αυθόρμητο «επιτόπιο λίκνισμα» στα καθήμενα σώματα των θεατών/ιών. Ελάχιστοι αρχικά, οι πιο τολμηροί, σηκώθηκαν και προχώρησαν αποφασιστικά προς τους ακριανούς διαδρόμους όπου άρχισαν να χορεύουν.
Ο κόσμος ήταν κάθε άλλο παρά το συνηθισμένο κοινό της ΕΛΣ από την άλλη όμως όχι όμως και αυτός που θα περίμενες σε μια εμφάνιση των Kruder & Dorfmeister, δεν ήταν δηλαδή οι τυπικοί/ές clubbers του σήμερα. Στην συντριπτική πλειονότητα τους άνω των τριάντα πέντε, ένα ποσοστό πάνω και από τα σαράντα πέντε, κάποιοι/ες ήταν φανερό ότι είχαν έρθει κατευθείαν από την εργασία τους με τα περισσότερα – κλασικά και μη – κουστούμια/μπλέιζερ να είναι απλά χωρίς γραβάτες.
Μερικοί/ές είχαν φέρει και τα παιδιά τους τα οποία ομολογουμένως δεν έδειχναν να καταλαβαίνουν τι ήταν αυτό που εενθουσίαζε τόσο τους γονείς τους. Ηταν σαφές ότι επρόκειτο για ανώτερου μορφωτικού επιπέδου ανθρώπους, clubbers προφανώς στη νεότητα τους την δεκαετία του ’90, που όμως μεγαλώνοντας (και αντίθετα με πολλού/ές περισσότερους/ες από τις τότε παρέες τους) δεν ξέχασαν την μουσική – και όχι μόνο – την οποία άκουγαν τότε, έστω και αν έπαψαν να παρακολουθούν τις εξελίξεις της όπως έκαναν εκείνη την εποχή.
Το κορυφαίο ηχητικό σύστημα της αίθουσας Σταύρος Νιάρχος – ο ήχος ήταν αληθινά κρυστάλλινος – έκανε ακόμα πιο ξεκάθαρη την απλή αλλά αλάνθαστη μεθοδολογία των Kruder & Dorfmeister, το τι συμβαίνει δηλαδή πάνω από το υπόστρωμα των, περισσότερο ή λιγότερο. dub beats. Τα samples τους είναι ασυνήθιστα μεγάλα σε διάρκεια, σε ορισμένες περιπτώσεις ολόκληρα τραγούδια. Ένα καλό παράδειγμα είναι το «Riders On The Storm» των Doors στο οποίο, επιλέγοντας συγκεκριμένα μέρη του, επανανοηματοδοτούν τους στίχους του Jim Morrison σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο για μια άλλη, νέα εποχή.
Καθώς οι θηριώδεις basslines γίνονταν όλο και πιο έντονες, σχεδόν «ανάγλυφες», αν όχι…τρισδιάστατες, τα σώματα σταμάτησαν να προσπαθούν να αντισταθούν στην αντανακλαστική αντίδραση τους σε αυτές, θα ήταν άλλωστε και μάταιο. Πιο απλά, τουλάχιστον το ογδόντα τοις εκατό όσων βρισκόμασταν εκεί σηκωθήκαμε, είτε στους ακριανούς και στον κεντρικό πια διάδρομο είτε οι περισσότεροι/ες μπροστά στις θέσεις μας. Η αίθουσα Σταύρος Νιάρχος για πρώτη – και πολύ πιθανόν μοναδική φορά – μετατράπηκε σε ένα ιδιότυπο dancefloor, για όση ώρα τουλάχιστον ήταν στη σκηνή οι Kruder & Dorfmeister.
Το δίδυμο δεν κάνει διασκευές, δεν κάνει καν remakes. Απόλυτα ενδεικτική η αντιμετώπιση τους στο «Let’s Dance» του David Bowie. «Αναδομούν» ταυτόχρονα, με διαφορετικά αλλά και παράλληλο τρόπο, τόσο τους στίχους όσο και την μουσική, μεταλλάσσοντας το σε ένα είδος «ηχητικού δοκιμίου» πάνω όχι μόνο στην πράξη του χορού αλλά και στον συμβολισμό, ακόμα και την φιλοσοφία της, όσο υπερβολικό και αν φαίνεται και αυτό. Στην εμβληματικότερη εκδοχή του κλασικού «Fever», αυτή της Peggy Lee, κάνουν το αντίστροφο, με τα treatments φωνής και μουσικής αναδεικνύουν ακόμα περισσότερο όχι μόνο τον λικνιστικό ρυθμό αλλά και τον ακατανίκητο αισθησιασμό του τραγουδιού.
Οι Kruder & Dorfmeister λοιπόν επί της ουσίας κάνουν αναβιώσεις παλαιότερων τραγουδιών, τα επαναφέρουν στο σήμερα σαν να γράφτηκαν τώρα ενώ διατηρούν απόλυτα την ταυτότητα και τη φύση τους. Δεν είναι καθόλου συμπτωματικό ότι ο πιο πρόσφατος δίσκος τους (κυκλοφόρησε το ’20) έχει για τίτλο μια χρονολογία, «1995», το μισό της δεκαετίας του ’90.
Τριάντα ακριβώς χρόνια από το ξεκίνημα τους (με ένα διάλειμμα το διάστημα ’13 – ’20) άρχισαν το οπτικό σόου τους με την προβολή ενός κειμένου για τους διαφορετικούς τρόπους μέτρησης του χρόνου σε διαδοχικές περιόδους - με τις αντίστοιχες συνθήκες τους - της πορείας της ανθρωπότητας. Χωρίς να το δηλώνουν στο τέλος του είναι φανερό ότι οι ίδιοι πιστεύουν πολύ περισσότερο στην εσωτερική - και όχι την εξωτερική - υπόσταση του χρόνου, όπως και ότι επενδύουν πολύ περισσότερο στην «κάθετη» και όχι στην επικρατούσα οριζόντια διάσταση του, δηλαδή στην «πυκνότητα» συγκεκριμένων στιγμών.
Αυτό λοιπόν που κάνουν, τόσο με τα ηχογραφήματα όσο και με τις ζωντανές εμφανίσεις τους, είναι το να υπογραμμίζουν το χρονικό συνεχές το οποίο έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία για την ανθρώπινη ζωή από το, εκ των πραγμάτων, χωρικό ασυνεχές. Είναι και ο μοναδικός τρόπος για να πάψει να είναι το παρελθόν νεκρός χρόνος και - διαμέσου μιας συνεχούς επανενεργοποίησης της διαδικασίας της μετα-μνήμης του Μαρσέλ Προυστ – να επανέρχεται στο παρόν ως ζωτικό στοιχείο του και δομικό υλικό ενός μέλλοντος άδηλου και υπό διαρκή διαμόρφωση και για αυτό τόσο ενδιαφέροντος.
Αρα όσοι και όσες συνεχίζουν να τους ακούν και να τους αγαπούν όπως εμείς που ήμασταν στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος εκείνο το βράδυ δεν είναι νοσταλγοί/ές. Είναι άνθρωποι που πίστεψαν στην μουσική όπως αυτή την οποία κάνουν οι Kruder & Dorfmeister αλλά και στην κοσμοαντίληψη που την συνοδεύει και η οποία μπορεί να συνοψιστεί στο ότι η ζωή είναι μια σειρά από ατέρμονες αλλαγές και, αν έχεις αντίρρηση για αυτό ή προσπαθήσεις να του αντισταθείς, είσαι ήδη νεκρός/ή από οποιαδήποτε άλλη πλευρά εκτός από την βιολογική.
Ελπίζουμε να έχουμε και στο μέλλον την ευκαιρία να τους απολαύσουμε να μας το επιβεβαιώνουν για ακόμα μια φορά κάνοντας το πράξη…
