Ο Τζουγανάκης στο Σταυρό του Νότου (Τελευταία βραδιά - ΗΜΑΣΤΑΝ ΕΚΕΙ!)

τον ακούω από τα φοιτητικά μου χρόνια να τραγουδά και να πολεμάει να εξημερώσει την άγρια ψυχή του λαούτου του, να το φέρει στα μέτρα του και να το δυναστεύσει... Σ’ αυτό το ξεσυνόρισμα, δεν υπάρχει νικητής... O Μιχάλης Τζουγανάκης είναι το αlter ego του λαούτου του και το λαούτο του είναι το alter ego του Μιχάλη. Όμως εδώ εκτυλίχθηκε μια σημαντική ανατροπή, έκπληξη, αιφνιδιασμός δε θα το ’λεγα αφού από το μουσικό “Τζου”, όλα τα περιμένω! Έχοντας τον δει και ακούσει, από το ακριτικό χωριό Κέλη πάνω από τη Φλώρινα, μέχρι το μυθικό Φραγκοκάστελο της αγαπημένης μας νότιας Κρήτης, αυτά τα 15 χρόνια που γνωρίζω το Μιχάλη, κάθε φορά που λέω “ε, τώρα τονε ξέρω πια”, κάθε φορά διαψεύδομαι! Ο Μιχάλης το Σάββατο στο Σταυρό του Νότου, άφησε για λίγο στην άκρη τον “πόλεμο” με το λαούτο του και ξεκίνησε την “εκστρατεία κατάληψης της λύρας”! Και πραγματικά, σα να την κυρίευσε ήδη κι ετούτη τη “χώρα”! Από την πρώτη κοντυλιά, η λύρα του “Τζου” έχει ψυχή, συναίσθημα, καρδιά, μνήμη, στοργή, αγάπη... H λύρα του κρύβει μέσα της ό,τι και το λαούτο του, τις εικόνες, τις λέξεις, τ’ άρωμα και τις ματιές, του Κλάδου, του Μουντάκη, του Μαμαγκάκη, των ανθρώπων που τον πίστεψαν, τον εμπιστεύτηκαν, τον ξεχώρισαν και αυτός τους ανταπέδωσε και τους ανταποδίδει όλα αυτά τα χρόνια την αγάπη και την ευγνωμοσύνη του, με το ήθος, την ταπεινότητα, τη συνείδηση και την αξία του.

Ο Μιχάλης περιβάλλει με σεβασμό την παράδοση της κρητικής μουσικής, τη “χαϊδεύει” με την εκρηκτική ιδιοσυγκρασία του και της δίνει μια jazz με σμίγματα rock ψυχοσύνθεση. Αεικίνητος, παρορμητικός, εκφραστικός μεταδίδει όλη αυτή την “ηφαιστειογενή” ενέργεια στο κοινό του, που μπαίνει μέσα στο συναίσθημα της μουσικής και του τραγουδιού του Μιχάλη, ενώνεται μαζί του και περπατά στα μονοπάτια της έκρηξης του. Στον περίπατο αυτό συνοδοιπόρος τους ο Αλέξανδρος Τζουγανάκης, γιος του Μιχάλη, που ακολουθεί πιστά τα βήματα του πατέρα του, σταθερά κι επάξια, οπλισμένος κι εκείνος με τη δύναμη του λαούτου του και της φωνής του. Συνταξιδιώτες κι οδηγοί του μουσικού αυτού “τάγματος” ο Θοδωρής Κουέλης με το ηλεκτρικό του μπάσο, ο Γιώργος Πασχάλης με την κιθάρα του, ο Χαρίτωνας Χαριτωνίδης με τη φλογέρα και την ασκομαδούρα του κι ο Ανδρέας Πόλκας με τα ντραμς και τα τύμπανα του.

Το βράδυ του Σαββάτου, ακούσαμε το Μιχάλη Τζουγανάκη να μας τραγουδά “Ζηλεύει η νύχτα” του Ορφέα Περίδη, “Μικρή Πατρίδα” των Ανδρέου-Καρασούλου, “Όνειρο ήτανε” του Αλκίνοου, “Της Αγάπης μαχαιριά” των Κατσιμιχαίων και της Λένας Παππά, τον “Αύγουστο” του Παπάζογλου, το “Μιλώ για σένα” του Θανάση Παπακωνσταντίνου αλλά και το “Φωτιά μου” και της “Ψυχής μου τόπους” του “Τζου” και της κοινής μας φίλης

Όλγας Μιχελή που ήταν στην παρέα μας εκείνο το βράδυ μαζί με την ερμηνεύτρια και συνεργάτρια του Μιχάλη, τη Στέλλα Σειραγάκη, αλλά και τον απίθανο μουσικό Γιάννη Νικολετόπουλο, επίσης συνεργάτη του “Τζου”, αλλά και των Πυξ Λαξ και του Γιώργου Νταλάρα (ποιός δε θυμάται τον “Νικολετό” να παίζει τύμπανα και κρουστά με το χαρακτηριστικό του τρόπο στο “Μια βραδιά στο Λεβερκούζεν” το ’96 στην Ιερά Οδό). Ακούσαμε βέβαια και το “Πάντα θλιμμένη χαραυγή”, το “Κάποτε όρκο δώσαμε”, το “Πάλι-πάλι, το “Μιλώ-μιλώ”, το “Αστράφτει”, τις αγαπημένες “Ξερολιθιές” αλλά και το “Πώς να σωπάσω” του Σταύρου Ξαρχάκου και του Κώστα Κινδύνη, που ο Μιχάλης ενορχήστρωσε με έναν τόσο ξεχωριστό τρόπο, κάνοντας με εκείνη τη στιγμή να σκεφτώ, “που’ναι ρε Μιχάλη ο “θείος” να ακούσει την ευρηματικότητα σου, να σου βάλει άριστα με τόνο”!

Από τον Αλέξανδρο ακούσαμε την ιδιαίτερη ερμηνεία του στο “Τί να θυμηθώ” του Ζούδιαρη, στο “Ανάθεμά σε” του Θαλασσινού και στην “Αρχή του τραγουδιού” των Ξυδάκη-Γούδη ενώ τραγούδησε κι ένα ακυκλοφόρητο του κομμάτι, το “Όνειρο”, από την “πρωτότοκη” δισκογραφική του δουλειά που ετοιμάζει.Το κοινό του Μιχάλη Τζουγανάκη, πιστό στο ραντεβού του μαζί του, τον τίμησε κι εκείνο το βράδυ, γεμίζοντας την κεντρική σκηνή του Σταυρού του Νότου και με τη θέρμη και τον ενθουσιασμό του, έκανε το Μιχάλη να δακρύσει στο τέλος, σαν πήρε τη λύρα του για να το αποχαιρετήσει, με μια ευαίσθητη κι από καρδιάς κοντυλιά. Σε ένα άλλο δε φορτισμένο σημείο της βραδιάς, ο “Τζου” είπε, πως “εγώ, εμείς οι μουσικοί δεν είμαστε τίποτα... εσείς, ο κόσμος είστε τα πάντα, εσείς είστε η πηγή που δίνει το ρεύμα κι εμείς είμαστε ένας απλός χαλκοσωλήνας που το μεταφέρουμε μέσα μας”.

Μιχάλη, σύντομα θα τα ξαναπούμε! Σε τόπους ήμερους της γης και της ψυχής σου, της ψυχής μου τόπους...

*Στο Σταυρό του Νότου,να δει και να ακούσει το Μιχάλη ήταν και ο φίλος του, γνωστός ηθοποιός, Νίκος Γαλανός.
**Ευχαριστώ την Κορίνα Γιαννουλάκη για τις φωτογραφίες και τη συμβολή της!