Η Ελευθερία Αρβανιτάκη γεννιέται στην Αθήνα το 1957 με καταγωγή από την Ικαρία και τους Παξούς. Δυο μέρη με διαφορετική και ξεχωριστή μουσική παράδοση… Μεγαλώνει στον Πειραιά, με τις μεγάλες φωνές των λαϊκών τραγουδιστών εκείνης της εποχής, ενώ από πέντε χρονών μαθαίνει και λέει τα τραγούδια του ελληνικού κινηματογράφου…
Μέσα από συνέντευξη που μου παραχώρησε πρόσφατα η Ελευθερία Αρβανιτάκη, μιλά για τις επιρροές της και τα πρώτα χρόνια της καριέρας της.
Η καταγωγή σου είναι από δυο νησιά. Την Ικαρία και τους Παξούς. Από δυο τελείως αντίθετους μουσικούς κόσμους. Πρώτα ήταν τα πρώτα σου ακούσματα;
Ε.Α: Βέβαια… Από τη μια τα Επτάνησα και από την άλλη το Αιγαίο. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στον Πειραιά. Άκουγα αυτά που έπαιζε το ελληνικό ραδιόφωνο. Ήταν η κουλτούρα της πόλης. Τα καλοκαίρια όμως κατέβαινα στην Ικαρία. Όλα μου τα καλοκαίρια, μέχρι 17 χρόνων ήμουν για τρεις μήνες στο νησί, που επίσης έπαιξε έναν πολύ σημαντικό ρόλο στα ακούσματά μου. Ήμουν πολύ κοντά σ’ αυτό που λέγαμε μουσική των νησιών. Εκεί υπάρχουν τα διάσημα πανηγύρια, όπου δεν παιζόντουσαν μόνο νησιώτικα τραγούδια αλλά και ευρωπαϊκά, τα οποία ήταν πολύ ωραία και παίζονται ακόμα. Με τους Παξούς δεν είχα τόσο στενή σχέση, εννοώ να πηγαίνω πολύ συχνά… Τώρα βέβαια, τα τελευταία χρόνια πηγαίνω στο νησί αλλά τα ακούσματά μου είναι περισσότερο απ’ το Αιγαίο.
Μέσα από συνέντευξη που μου παραχώρησε πρόσφατα η Ελευθερία Αρβανιτάκη, μιλά για τις επιρροές της και τα πρώτα χρόνια της καριέρας της.
Η καταγωγή σου είναι από δυο νησιά. Την Ικαρία και τους Παξούς. Από δυο τελείως αντίθετους μουσικούς κόσμους. Πρώτα ήταν τα πρώτα σου ακούσματα;
Ε.Α: Βέβαια… Από τη μια τα Επτάνησα και από την άλλη το Αιγαίο. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στον Πειραιά. Άκουγα αυτά που έπαιζε το ελληνικό ραδιόφωνο. Ήταν η κουλτούρα της πόλης. Τα καλοκαίρια όμως κατέβαινα στην Ικαρία. Όλα μου τα καλοκαίρια, μέχρι 17 χρόνων ήμουν για τρεις μήνες στο νησί, που επίσης έπαιξε έναν πολύ σημαντικό ρόλο στα ακούσματά μου. Ήμουν πολύ κοντά σ’ αυτό που λέγαμε μουσική των νησιών. Εκεί υπάρχουν τα διάσημα πανηγύρια, όπου δεν παιζόντουσαν μόνο νησιώτικα τραγούδια αλλά και ευρωπαϊκά, τα οποία ήταν πολύ ωραία και παίζονται ακόμα. Με τους Παξούς δεν είχα τόσο στενή σχέση, εννοώ να πηγαίνω πολύ συχνά… Τώρα βέβαια, τα τελευταία χρόνια πηγαίνω στο νησί αλλά τα ακούσματά μου είναι περισσότερο απ’ το Αιγαίο.
Αυτό θα έλεγα πως βγαίνει και από τις ερμηνείες σου, ειδικά των πρώτων χρόνων… Κάποιος που δεν ξέρει δηλαδή, ενδεχομένως να σκεφτεί πως αυτό το κορίτσι που τραγουδά, ακόμα και στα ρεμπέτικα, έχει νησιώτικη καταγωγή. Και πάμε στα 1980 που ξεκινάς με την Οπισθοδρομική Κομπανία και το Διονύση Σαββόπουλο…
Εκείνη την εποχή άρχισαν να εμφανίζονται και οι πρώτες κομπανίες.
Ε.Α: Είχε βγει μόνο η «Ρεμπέτικη Κομπανία» η οποία όμως έκανε κάποιες ειδικές συναυλίες και είχε ηχογραφήσει ένα άλμπουμ τότε. Εμείς, τα παιδιά μάλλον, είχανε ξεκινήσει και παίζανε σε ταβέρνες μικρές, σε συγκεντρώσεις με πολλή αγάπη και πολύ φανατισμό, με καλώς εννοούμενο φανατισμό, με πολλή αγάπη εννοώ. Τότε ξεκινούσε στην Αθήνα ο Σαββόπουλος τις παραστάσεις με τον τίτλο «Γιγανταιώρημα» και τα παιδιά μου είπαν «εμείς έχουμε μια πρόταση, θες να ‘ρθεις;» Και είπα κι εγώ «γιατί όχι;» Και βεβαίως να είμαι και δίπλα στο Διονύση Σαββόπουλο που ήταν ίνδαλμά μου, ήταν ένας μουσικός από τον οποίο ήξερα τα πάντα… Ήμουν αυτό που λέμε «Σαββοπουλική»… Έτσι ξεκίνησε αυτή η ιστορία…
Βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 λοιπόν κι ένα νέο κορίτσι κάνει την εμφάνιση του στα μουσικά δρώμενα. Θυμάμαι πόση εντύπωση μου έκανε τότε, αυτή η ψιλή χροιά της φωνής της, ακούγοντάς την να τραγουδά σε τηλεοπτικά μουσικά προγράμματα της εποχής.
Η παρουσία της στη δισκογραφία γίνεται στον πρώτο δίσκο του Γιώργου Ξηντάρη με τίτλο «Ρεμπέτικα βράδια» που κυκλοφορεί το 1979 από τη Minos. Εκεί η Ελευθερία Αρβανιτάκη κάνει δεύτερες φωνές στον Ξηντάρη και τραγουδά μαζί του το τραγούδι διάλογο του Μάρκου Βαμβακάρη «Δεν τον θέλω μάνα μου». Είναι χαρακτηριστικό ότι πουθενά στο εξώφυλλο της επανέκδοσης του δίσκου σε cd δεν αναγράφεται το όνομά της, ενώ πολλά λάθη υπάρχουν και στα υπόλοιπα στοιχεία των συντελεστών του δίσκου, δημιουργών κλπ.
Στη συνέχεια, το 1981, συμμετέχει στα θρυλικά «Μπαράκια» του Βαγγέλη Γερμανού. Ενός δίσκου που κυκλοφορεί σε παραγωγή του Διονύση Σαββόπουλου. Ο ίδιος κάνει και την ενορχήστρωση μαζί με τον Γερμανό και το Θανάση Μπίκο. Εκεί η Ελευθερία, η οποία παρουσιάζεται μόνο με το μικρό της όνομα, συμμετέχει σε τρία τραγούδια. «Σε θέλω» και «Σημαδούρα», μαζί με τον Βαγγέλη Γερμανό και τον Διονύση Σαββόπουλο και «Ο απόκληρος» μαζί με τον Γερμανό.
Το 1982 κυκλοφορεί ο πρώτος δίσκος της Οπισθοδρομικής Κομπανίας με τίτλο «Στης Ξανθής, Στο Αιγινήτειο, στο Αρματαγωγό Κως», με ζωντανές ηχογραφήσεις στην ταβέρνα της Ξανθής, στο λόφο του Στρέφη στις 18-11-81, στο αμφιθέατρο του νοσοκομείου «Αιγινήτειον» στις 3-12-81 και μέσα στο αρματαγωγό του πολεμικού ναυτικού «Κως», στο Ναύσταθμο της Σαλαμίνας, στις 6-3-1982.
Σ’ αυτό το δίσκο συνυπάρχουν παλιά ρεμπέτικα του Απόστολου Χατζηχρήστου, λαϊκά της δεκαετίας του ’60 αλλά και το «Παντρεμένοι κι οι δυο» του Μάκη Χριστοδουλόπουλου, μεγάλη επιτυχία στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Σε πρώτο ρόλο η Ελευθερία τραγουδά το «Γλυκοβραδιάζει», τη «Σεράχ» και το «Άναψε το τσιγάρο» ενώ συνοδεύει σε τρία ακόμα τραγούδια, την «Πεντάμορφη», το «Νυχτοπούλι» και τους «Γλάρους», τις κύριες ανδρικές φωνές της Κομπανίας, Γιάννη Εμμανουηλίδη και Λάμπρο Καρελά…
Ευχαριστούμε το φίλο δημοσιογράφο και ραδιοφωνικό παραγωγό Γιώργο Τσάμπρα για τη βοήθειά του.
Φωτο 3: H Ελευθερία με την Οπισθοδρομική Κομπανία (Από το οπισθόφυλλο του πρώτου τους δίσκου)
