Σαν σήμερα…
Τα 83 θα έκλεινε σήμερα ο Μάνος Ελευθερίου, αν δεν έφευγε από κοντά μας εκείνη τη δύσκολη μέρα του Ιούλη του 2018, με τις φωτιές να «κατασπαράζουν» σαν θηρία την Ανατολική Αττική...
Ο Μάνος Ελευθερίου γεννήθηκε στην Ερμούπολη της μαγευτικής Σύρας, στις 12 Μαρτίου 1938…
«Το τρένο φεύγει στις οκτώ»
Στην ιστορία του κύκλου τραγουδιών «Τα λαϊκά» του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Ελευθερίου έχω αναφερθεί αρκετές φορές.
Το 1967 ο Μίκης Θεοδωράκης είχε μπει στη διαδικασία της προετοιμασίας ενός
νέου κύκλου λαϊκών τραγουδιών σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου, που προόριζε για τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Η χούντα ανέτρεψε τα σχέδιά του συνθέτη, που συνελήφθη τον Αύγουστο του 1967 και μετά από παραμονή στις φυλακές Αβέρωφ, τον Μάρτη του ’68 οδηγήθηκε σε κατ’οίκον περιορισμό στο σπίτι του στο Βραχάτι και στη συνέχεια, τον Αύγουστο του ’68, εκτοπίστηκε στη Ζάτουνα της Αρκαδίας, όπου ολοκλήρωσε τη σύνθεση των «Λαϊκών».
Η πρώτη – και ιδιαίτερα άγνωστη - ηχογράφηση του έργου έγινε το 1970 στο Παρίσι με τον Γιώργο Καπερνάρο και την Κατερίνα Κοντολίδου, με ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας από τον Heinz Kunert. Ο δίσκος κυκλοφόρησε το 1971 από την ΕΜΙ με τίτλο «The new Theodorakis».
Η δεύτερη ηχογράφηση των «Λαϊκών» έγινε το 1971 και πάλι στο Παρίσι, με τον Αντώνη Καλογιάννη και την Μαρία Δημητριάδη, με ενορχήστρωση, αυτή τη φορά, του συνθέτη. (Ίσως πρέπει να επισημάνω πως υπάρχει μια διχογνωμία σχετικά με το ποια από τις δυο είναι η πρώτη ηχογράφηση. Κάποια στιγμή ρώτησα τον ίδιο τον Μάνο Ελευθερίου, που μου επιβεβαίωσε πως η πρώτη ηχογράφηση ήταν αυτή του Γιώργου Καπερνάρου και της Κατερίνας Κοντολίδου).
«Τα λαϊκά» με τον Καλογιάννη και τη Δημητριάδη κυκλοφόρησαν τότε σε πολλές χώρες της Ευρώπης και στη μεταπολίτευση και στην Ελλάδα, ενώ το 1974 ηχογραφήθηκαν ξανά στην Columbia, με ενορχήστρωση του Λουκιανού Κηλαηδόνη, με τον Μανώλη Μητσιά και την Τάνια Τσανακλίδου στα σεγόντα.
Ένα από τα γνωστότερα τραγούδια αυτού του κύκλου ήταν και το περίφημο «Τρένο» που «φεύγει στις οκτώ, ταξίδι για την Κατερίνη», το οποίο το 1974 ηχογραφήθηκε ξανά από την Μαρία Δημητριάδη, με ενορχήστρωση του Τάσου Καρακατσάνη και κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών από τη Lyra. Αν είναι σωστά τα στοιχεία μου η εκτέλεση αυτή δεν έχει επανεκδοθεί σε κάποιο lp ή cd.
Στην άλλη πλευρά το δισκάκι είχε μια, επίσης, νέα ηχογράφηση ενός από «Τα τραγούδια του αγώνα», που είχε πρωτοτραγουδήσει η Μαρία Δημητριάδη το 1971. Ήταν «Ο λεβέντης» σε στίχους του Νότη Περγιάλη…
Τα 83 θα έκλεινε σήμερα ο Μάνος Ελευθερίου, αν δεν έφευγε από κοντά μας εκείνη τη δύσκολη μέρα του Ιούλη του 2018, με τις φωτιές να «κατασπαράζουν» σαν θηρία την Ανατολική Αττική...
Ο Μάνος Ελευθερίου γεννήθηκε στην Ερμούπολη της μαγευτικής Σύρας, στις 12 Μαρτίου 1938…
«Το τρένο φεύγει στις οκτώ»
Στην ιστορία του κύκλου τραγουδιών «Τα λαϊκά» του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Ελευθερίου έχω αναφερθεί αρκετές φορές.
Το 1967 ο Μίκης Θεοδωράκης είχε μπει στη διαδικασία της προετοιμασίας ενός
νέου κύκλου λαϊκών τραγουδιών σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου, που προόριζε για τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Η χούντα ανέτρεψε τα σχέδιά του συνθέτη, που συνελήφθη τον Αύγουστο του 1967 και μετά από παραμονή στις φυλακές Αβέρωφ, τον Μάρτη του ’68 οδηγήθηκε σε κατ’οίκον περιορισμό στο σπίτι του στο Βραχάτι και στη συνέχεια, τον Αύγουστο του ’68, εκτοπίστηκε στη Ζάτουνα της Αρκαδίας, όπου ολοκλήρωσε τη σύνθεση των «Λαϊκών».
Η πρώτη – και ιδιαίτερα άγνωστη - ηχογράφηση του έργου έγινε το 1970 στο Παρίσι με τον Γιώργο Καπερνάρο και την Κατερίνα Κοντολίδου, με ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας από τον Heinz Kunert. Ο δίσκος κυκλοφόρησε το 1971 από την ΕΜΙ με τίτλο «The new Theodorakis».
Η δεύτερη ηχογράφηση των «Λαϊκών» έγινε το 1971 και πάλι στο Παρίσι, με τον Αντώνη Καλογιάννη και την Μαρία Δημητριάδη, με ενορχήστρωση, αυτή τη φορά, του συνθέτη. (Ίσως πρέπει να επισημάνω πως υπάρχει μια διχογνωμία σχετικά με το ποια από τις δυο είναι η πρώτη ηχογράφηση. Κάποια στιγμή ρώτησα τον ίδιο τον Μάνο Ελευθερίου, που μου επιβεβαίωσε πως η πρώτη ηχογράφηση ήταν αυτή του Γιώργου Καπερνάρου και της Κατερίνας Κοντολίδου).
«Τα λαϊκά» με τον Καλογιάννη και τη Δημητριάδη κυκλοφόρησαν τότε σε πολλές χώρες της Ευρώπης και στη μεταπολίτευση και στην Ελλάδα, ενώ το 1974 ηχογραφήθηκαν ξανά στην Columbia, με ενορχήστρωση του Λουκιανού Κηλαηδόνη, με τον Μανώλη Μητσιά και την Τάνια Τσανακλίδου στα σεγόντα.
Ένα από τα γνωστότερα τραγούδια αυτού του κύκλου ήταν και το περίφημο «Τρένο» που «φεύγει στις οκτώ, ταξίδι για την Κατερίνη», το οποίο το 1974 ηχογραφήθηκε ξανά από την Μαρία Δημητριάδη, με ενορχήστρωση του Τάσου Καρακατσάνη και κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών από τη Lyra. Αν είναι σωστά τα στοιχεία μου η εκτέλεση αυτή δεν έχει επανεκδοθεί σε κάποιο lp ή cd.
Στην άλλη πλευρά το δισκάκι είχε μια, επίσης, νέα ηχογράφηση ενός από «Τα τραγούδια του αγώνα», που είχε πρωτοτραγουδήσει η Μαρία Δημητριάδη το 1971. Ήταν «Ο λεβέντης» σε στίχους του Νότη Περγιάλη…
