Σαν σήμερα…
Στις 20 Σεπτεμβρίου 1971 έφυγε από τη ζωή, στα 71 του χρόνια, ο Γιώργος Σεφέρης. Είχε γεννηθεί στα Βουρλά στις 29 Φεβρουαρίου του 1900. Η κηδεία του εξελίχθηκε σε ένα τεράστιο, σιωπηρό συλλαλητήριο κατά της δικτατορίας…
«Στην πέτρα της υπομονής κάθισες προς το βράδυ…»
Με αυτή την αφορμή επέλεξα να ακούσουμε σήμερα ένα ποίημα του Γιώργου Σεφέρη, που την τελευταία εικοσαετία γνώρισε τρεις διαφορετικές μελοποιήσεις.
Την αρχή έκανε το 2001 ο συνθέτης Νίκος Πλάτανος, συμμετέχοντας στον δίσκο της Μελίνα Κανά, που είχε σαν τίτλο το όνομά της και κυκλοφόρησε εκείνη τη χρονιά από τη «Lyra», με δώδεκα τραγούδια σε μουσική των Βασίλη Γκάντζου, Κώστα Παρίση, Δημήτρη Ψαρρά και του Νίκου Πλάτανου, ο οποίος, εκτός από το ποίημα του Σεφέρη μελοποίησε και το «Έχω εν’αηδόνι στο κλουβί» του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη.
Οι στίχοι στα υπόλοιπα τραγούδια ήταν των Άλκη Αλκαίου, Βασίλη Γκάντζου, Κώστα Παρίση, Έφης Θεοδώρου και Ευαγγελίας Κουντουρά. Τις ενορχηστρώσεις επιμελήθηκε ο Κώστας Παρίσης, οι φωτογραφίες ήταν του Γιώργου Χρυσοχοΐδη και η παραγωγή της Ντόρας Ρίζου.
Το 2015 πήρε τον δρόμο της δισκογραφίας η δεύτερη μελοποίηση του ποιήματος από τον Γιάννη Μαρκόπουλο. Το κομμάτι ηχογραφήθηκε από τον Γιώργο Νταλάρα και συμπεριλήφθηκε στο «Εντεύθεν», τον δίσκο του Γιάννη Μαρκόπουλου που κυκλοφόρησε εκείνη τη χρονιά από την εταιρεία «People», με ερμηνευτές, εκτός του Νταλάρα, τον Δήμο Αναστασιάδη, τον Vassilikos, την Athena Andreadis και την Δάφνη Ζουρνατζή. Η ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας έγιναν από τον συνθέτη.
Στις σημειώσεις του στο ένθετο, σχετικά με την ιστορία των τραγουδιών, ο Γιάννης Μαρκόπουλος αναφέρει πως «Η λυπημένη» βασίζεται σε μελωδικά σχεδιάσματα που έγραψε σε ηλικία είκοσι χρονών. Στη συνέχεια το περιέλαβε στα ανέκδοτα έργα του, το 2006 έκανε την πρώτη ενορχήστρωση, ενώ το 2012 έκανε την πρώτη επεξεργασία και το τραγούδι αποτέλεσε μέρος του έργου του «Μνήμη Ελευθερίας», που έγραψε το ίδιο έτος με την ευκαιρία της εκατονταετίας από την απελευθέρωση των νήσων του Αιγαίου, της Ηπείρου και της Μακεδονίας.
Την ίδια, περίπου, εποχή με την κυκλοφορία του «Εντεύθεν», στο επίσημο κανάλι του Μανώλη Μητσιά στο youtube, αναρτήθηκε μια ανέκδοτη ηχογράφηση της «Λυπημένης» με τη μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου και ερμηνευτή, αυτή τη φορά, τον Μανώλη Μητσιά, χωρίς περισσότερα στοιχεία για την ηχογράφηση.
Η αναφορά στη μελοποιημένη διαδρομή της «Λυπημένης» θα σταματούσε εδώ, αν αναζητώντας, πριν από λίγο, κάποια στοιχεία για την προέλευση του ποιήματος, δεν έπεφτα, εντελώς τυχαία, σε μια τρίτη και άγνωστη σε μένα μελοποίηση, που πραγματοποιήθηκε από τον συνθέτη Μιχάλη Σταυρινουδάκη και ηχογραφήθηκε, με ενορχήστρωση του Αριστείδη Χατζησταύρου και ερμηνευτή τον Λάκη Χαλκιά.
Το κομμάτι κυκλοφόρησε ψηφιακά από τη Heaven στις 19 Μαΐου 2021 και αποτελεί μέρος του album «Παρουσιολόγιο», με μελοποιημένα ποιήματα των Νίκου Καββαδία, Γιώργου Σεφέρη και Μενέλαου Λουντέμη από τον Μιχάλη Σταυρινουδάκη, που τραγούδησε ο Λάκης Χαλκιάς. Η καλλιτεχνική επιμέλεια και η παραγωγή έγιναν από τον Νίκο Ζούδιαρη…
Στις 20 Σεπτεμβρίου 1971 έφυγε από τη ζωή, στα 71 του χρόνια, ο Γιώργος Σεφέρης. Είχε γεννηθεί στα Βουρλά στις 29 Φεβρουαρίου του 1900. Η κηδεία του εξελίχθηκε σε ένα τεράστιο, σιωπηρό συλλαλητήριο κατά της δικτατορίας…
«Στην πέτρα της υπομονής κάθισες προς το βράδυ…»
Με αυτή την αφορμή επέλεξα να ακούσουμε σήμερα ένα ποίημα του Γιώργου Σεφέρη, που την τελευταία εικοσαετία γνώρισε τρεις διαφορετικές μελοποιήσεις.
Την αρχή έκανε το 2001 ο συνθέτης Νίκος Πλάτανος, συμμετέχοντας στον δίσκο της Μελίνα Κανά, που είχε σαν τίτλο το όνομά της και κυκλοφόρησε εκείνη τη χρονιά από τη «Lyra», με δώδεκα τραγούδια σε μουσική των Βασίλη Γκάντζου, Κώστα Παρίση, Δημήτρη Ψαρρά και του Νίκου Πλάτανου, ο οποίος, εκτός από το ποίημα του Σεφέρη μελοποίησε και το «Έχω εν’αηδόνι στο κλουβί» του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη.
Οι στίχοι στα υπόλοιπα τραγούδια ήταν των Άλκη Αλκαίου, Βασίλη Γκάντζου, Κώστα Παρίση, Έφης Θεοδώρου και Ευαγγελίας Κουντουρά. Τις ενορχηστρώσεις επιμελήθηκε ο Κώστας Παρίσης, οι φωτογραφίες ήταν του Γιώργου Χρυσοχοΐδη και η παραγωγή της Ντόρας Ρίζου.
Το 2015 πήρε τον δρόμο της δισκογραφίας η δεύτερη μελοποίηση του ποιήματος από τον Γιάννη Μαρκόπουλο. Το κομμάτι ηχογραφήθηκε από τον Γιώργο Νταλάρα και συμπεριλήφθηκε στο «Εντεύθεν», τον δίσκο του Γιάννη Μαρκόπουλου που κυκλοφόρησε εκείνη τη χρονιά από την εταιρεία «People», με ερμηνευτές, εκτός του Νταλάρα, τον Δήμο Αναστασιάδη, τον Vassilikos, την Athena Andreadis και την Δάφνη Ζουρνατζή. Η ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας έγιναν από τον συνθέτη.
Στις σημειώσεις του στο ένθετο, σχετικά με την ιστορία των τραγουδιών, ο Γιάννης Μαρκόπουλος αναφέρει πως «Η λυπημένη» βασίζεται σε μελωδικά σχεδιάσματα που έγραψε σε ηλικία είκοσι χρονών. Στη συνέχεια το περιέλαβε στα ανέκδοτα έργα του, το 2006 έκανε την πρώτη ενορχήστρωση, ενώ το 2012 έκανε την πρώτη επεξεργασία και το τραγούδι αποτέλεσε μέρος του έργου του «Μνήμη Ελευθερίας», που έγραψε το ίδιο έτος με την ευκαιρία της εκατονταετίας από την απελευθέρωση των νήσων του Αιγαίου, της Ηπείρου και της Μακεδονίας.
Την ίδια, περίπου, εποχή με την κυκλοφορία του «Εντεύθεν», στο επίσημο κανάλι του Μανώλη Μητσιά στο youtube, αναρτήθηκε μια ανέκδοτη ηχογράφηση της «Λυπημένης» με τη μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου και ερμηνευτή, αυτή τη φορά, τον Μανώλη Μητσιά, χωρίς περισσότερα στοιχεία για την ηχογράφηση.
Η αναφορά στη μελοποιημένη διαδρομή της «Λυπημένης» θα σταματούσε εδώ, αν αναζητώντας, πριν από λίγο, κάποια στοιχεία για την προέλευση του ποιήματος, δεν έπεφτα, εντελώς τυχαία, σε μια τρίτη και άγνωστη σε μένα μελοποίηση, που πραγματοποιήθηκε από τον συνθέτη Μιχάλη Σταυρινουδάκη και ηχογραφήθηκε, με ενορχήστρωση του Αριστείδη Χατζησταύρου και ερμηνευτή τον Λάκη Χαλκιά.
Το κομμάτι κυκλοφόρησε ψηφιακά από τη Heaven στις 19 Μαΐου 2021 και αποτελεί μέρος του album «Παρουσιολόγιο», με μελοποιημένα ποιήματα των Νίκου Καββαδία, Γιώργου Σεφέρη και Μενέλαου Λουντέμη από τον Μιχάλη Σταυρινουδάκη, που τραγούδησε ο Λάκης Χαλκιάς. Η καλλιτεχνική επιμέλεια και η παραγωγή έγιναν από τον Νίκο Ζούδιαρη…
