Τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν τον Φλεβάρη του 1962 από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, με τη συνοδεία των μπουζουκιών του Κώστα Παπαδόπουλου και του Λάκη Καρνέζη, ηχολήπτη το Νίκο Κανελλόπουλο και κυκλοφόρησαν από την Columbia σε ένα δίσκο 45 στροφών extended play, με τίτλο «Επιφάνια»… Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιος που δεν γνωρίζει τους τίτλους: «Άρνηση» («Στο περιγιάλι το κρυφό), «Κράτησα τη ζωή μου», «Άνθη της πέτρας» και «Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές».
Όπως είναι γνωστό η τρίτη στροφή στο «Περιγιάλι» λέει:
Με τι καρδιά, με τι πνοή,
τι πόθους και τι πάθος
πήραμε τη ζωή μας· λάθος!
κι αλλάξαμε ζωή.
Πριν την ηχογράφηση ο ποιητής επέστησε την προσοχή στο συνθέτη, για να προσέξει την άνω τελεία, γιατί αν την παρέλειπε ο ερμηνευτής, θα άλλαζε τελείως το νόημα του τραγουδιού... «Όπερ και εγένετο»!
Ο Μπιθικώτσης παρέλειψε στην ηχογράφηση την άνω τελεία, ο Μίκης, μάλλον, δεν επέμεινε ιδιαίτερα κι έτσι ο τρίτος στίχος έγινε «πήραμε τη ζωή μας λάθος κι αλλάξαμε ζωή».
Παρόλα αυτά το κομμάτι τραγουδήθηκε από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις, μέχρι τις μικρότερες ταβέρνες της χώρας. Και μετά από μια βόλτα στη νυχτερινή Αθήνα, μαζί με τον Μίκη, ο Γιώργος Σεφέρης, ο οποίος - εκτός από το λάθος που έγινε με την άνω τελεία- είχε αρκετές επιφυλάξεις, σχετικά με το εγχείρημα της μελοποίησης του ποιήματός και της ηχογράφησης με λαϊκό τραγουδιστή και μπουζούκια, πείσθηκε εντέλει πως η απόφασή του Θεοδωράκη ήταν σωστή… Είναι χαρακτηριστικό πως σε μια συνάντηση που είχαν ο ποιητής με τον συνθέτη, πριν από την μελοποίηση των ποιημάτων, ο Μίκης του έβαλε να ακούσει τον «Επιφάφιο» αλλά στην εκτέλεση με τη Νανά Μούσχουρη και την ενορχήστρωση του Μάνου Χατζιδάκι, για να μην επηρεαστεί αρνητικά, ακούγοντας τον Μπιθικώτση και τον Χιώτη.
Την ίδια χρονιά τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν εκ νέου με ενορχήστρωση του Κώστα Κλάββα και ερμηνεία από τον Γιώργο Μούτσιο και κυκλοφόρησαν και πάλι σε 45άρι δισκάκι extended play, αυτή τη φορά από την Philips.
Σε αυτή την εκτέλεση, που δεν ακούστηκε ιδιαίτερα και παρέμεινε, σχεδόν, άγνωστη, μέχρι σήμερα, ο ερμηνευτής αποκατέστησε το λάθος στο «Περιγιάλι» και η άνω τελεία, μπήκε στη σωστή θέση, αποκαθιστώντας το νόημα του τραγουδιού…
Όπως είναι γνωστό η τρίτη στροφή στο «Περιγιάλι» λέει:
Με τι καρδιά, με τι πνοή,
τι πόθους και τι πάθος
πήραμε τη ζωή μας· λάθος!
κι αλλάξαμε ζωή.
Πριν την ηχογράφηση ο ποιητής επέστησε την προσοχή στο συνθέτη, για να προσέξει την άνω τελεία, γιατί αν την παρέλειπε ο ερμηνευτής, θα άλλαζε τελείως το νόημα του τραγουδιού... «Όπερ και εγένετο»!
Ο Μπιθικώτσης παρέλειψε στην ηχογράφηση την άνω τελεία, ο Μίκης, μάλλον, δεν επέμεινε ιδιαίτερα κι έτσι ο τρίτος στίχος έγινε «πήραμε τη ζωή μας λάθος κι αλλάξαμε ζωή».
Παρόλα αυτά το κομμάτι τραγουδήθηκε από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις, μέχρι τις μικρότερες ταβέρνες της χώρας. Και μετά από μια βόλτα στη νυχτερινή Αθήνα, μαζί με τον Μίκη, ο Γιώργος Σεφέρης, ο οποίος - εκτός από το λάθος που έγινε με την άνω τελεία- είχε αρκετές επιφυλάξεις, σχετικά με το εγχείρημα της μελοποίησης του ποιήματός και της ηχογράφησης με λαϊκό τραγουδιστή και μπουζούκια, πείσθηκε εντέλει πως η απόφασή του Θεοδωράκη ήταν σωστή… Είναι χαρακτηριστικό πως σε μια συνάντηση που είχαν ο ποιητής με τον συνθέτη, πριν από την μελοποίηση των ποιημάτων, ο Μίκης του έβαλε να ακούσει τον «Επιφάφιο» αλλά στην εκτέλεση με τη Νανά Μούσχουρη και την ενορχήστρωση του Μάνου Χατζιδάκι, για να μην επηρεαστεί αρνητικά, ακούγοντας τον Μπιθικώτση και τον Χιώτη.
Την ίδια χρονιά τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν εκ νέου με ενορχήστρωση του Κώστα Κλάββα και ερμηνεία από τον Γιώργο Μούτσιο και κυκλοφόρησαν και πάλι σε 45άρι δισκάκι extended play, αυτή τη φορά από την Philips.
Σε αυτή την εκτέλεση, που δεν ακούστηκε ιδιαίτερα και παρέμεινε, σχεδόν, άγνωστη, μέχρι σήμερα, ο ερμηνευτής αποκατέστησε το λάθος στο «Περιγιάλι» και η άνω τελεία, μπήκε στη σωστή θέση, αποκαθιστώντας το νόημα του τραγουδιού…
