Διαβάζοντας τους στίχους από το άσμα του 1935, ο τίτλος της καταγραφής μας θα μπορούσε να είναι…
«Βρείτε τις ομοιότητες». Τις ομοιότητες με το σήμερα φυσικά…
Τρελαίνεται κάθε ρωμιός για φρέσκα παξιμάδα
Τρελαίνονται κι οι βουλευτές για γρονθοπατινάδα
Ετρελαθήκαν Υπουργοί απ' τις πολλές τις μάσες
τρελάθηκαν και τα λεφτά και φύγαν απ' τις κάσες!
Τρελαίνεται η καθεμιά για ν' αποχτήσει φίλο
να της παίρνει τακτικά και να της δίνει ξύλο!
Τρελαίνομαι εις τα Μπαιν-Μιξτ* σαν πάω να κολυμπήσω
βλέπω την κόλαση μπροστά, τον Άδη από πίσω**
Τρελάθηκαν οι μπέμπηδες και αμολάν μπαλόνια
Τρελάθηκαν κι οι τράπεζες απ' τα πολλά κανόνια
Τρελαίνομαι, Τρελαίνεσαι και όλα είναι Τρέλα
από την Πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα
Λίγο πολύ είναι Τρελοί οι Έλληνες
Θεέ μου να τους έδενες, ποτέ να μην τους έλυνες
τους Έλληνες!
Ο δίσκος «Εμείς οι Έλληνες» κυκλοφόρησε το 1997 και αποτελεί άλλη μια από τις παραγωγές που έχει κατά καιρούς καταθέσει ο έγκριτος ερευνητής και συλλέκτης Κώστας Χατζηδουλής και κοσμούν την ελληνική δισκογραφία. Κυκλοφόρησε από τη Μinos-Emi με το σήμα της Capitol με συνεργασίες και συμμετοχές που σήμερα θα φάνταζαν έως και εξωπραγματικές. Διαβάστε τους τίτλους:
1) Εγερτήριο – Πρωινή προσευχή (εκφωνητής: Γ.Αλμιράντης) Ακούγονταν στη δεκαετία του ’60, στις εκπομπές του – τότε- ΕΙΡ.
2) Τρέλλα πέρα για πέρα (Οι Έλληνες) (Αιμίλιος Σαββίδης-Κώστας Μπέζος) Χορωδία «Εμείς οι Έλληνες» - συμμετέχουν Γιώργος Νταλάρας-Λάκης Λαζόπουλος
3) Νυχτερινό ΙΙ (Ναπολέων Λαπαθιώτης-Νίκος Καρανικόλας) Γιώργος Νταλάρας
4) 2 ψηλές και 2 κοντές (Χρήστος Γιαννακόπουλος-Μιχάλης Σουγιούλ) Χορωδία «Εμείς οι Έλληνες»
5) Καλύτερο δεν έχει (Αλέξανδρος Αλεξάνδρου-Νίκος Καρανικόλας) Μιχάλης Δημητριάδης-Φίλη Γεωργιάδου
6) Άφιξις Τζωρτζ Γκάλλοπ – Αεροδρόμιο Σπάτων-Ζωντανή Σύνδεση-Ρεπορτάζ: Σπύρος Παπαδόπουλος
7) Ψωροκώσταινα-Γεώργιος Γκάλλοπ (Κώστας Ερνάνης-Νίκος Καρανικόλας) Βούλα Γκίκα-Μιχάλης Δημητριάδης-Σπύρος Παπαδόπουλος
8) Πρωί-βράδυ (Γιώργος Σουρής-Σπύρος Ιωαννίδης) Νίκος Καρανικόλας-Δέσποινα Ολυμπίου
9) Διάλειμμα ολίγων λεπτών (Κώστας Ερνάνης-Αλέξανδρος Αλεξάνδρου-Δομένικος Βαμβακάρης) Μιχάλης Δημητριάδης και Χορωδία «Εμείς οι Έλληνες»
10) Παπατζής (Βαγγέλης Παπάζογλου) Γιώργος Νταλάρας και Χορωδία «Εμείς οι Έλληνες»
11) Μύθοι της Ανατολής (Ηλίας Κατσούλης-Τάσος Γκρους) Μιχάλης Δημητριάδης-Γιώργος Νταλάρας
12) Για τη μαμά (Κώστας Ερνάνης-Σπύρος Ιωαννίδης) Λάκης Λαζόπουλος-Ερωφίλη
13) Προς «ρακοσυλλέκτες» και συνοδοιπόρους (Ηλίας Κατσούλης-Τάσος Γκρους) Νίκος Ιακωβίδης-Δέσποινα Ολυμπίου
14) Σ ’αυτή την πέτρα (Μάρτιος 1996 μ.χ.) (Κώστας Ερνάνης-Σπύρος Ιωαννίδης)
Γιώργος Νταλάρας
Η έκδοση αυτή κυκλοφορεί χωρίς φωτογραφίες αλλά με ένα ένθετο με πολλές πληροφορίες και παλιά δημοσιεύματα εποχής από το αρχείο του Κώστα Χατζηδουλή ή «Ρακοσυλλέκτη». Η ηχοληψία έγινε από τον Γιάννη Παπαϊωάννου στο στούντιο Digital. O στιχουργός Αλέξανδρος Αλεξάνδρου είναι ο ίδιος που σε άλλα τραγούδια εμφανίζεται ως Θεόδωρος Ποάλας ενώ ο Κώστας Ερνάνης είναι ψευδώνυμο του Κώστα Χατζηδουλή. (1)
Η χορωδία «Εμείς οι Έλληνες» αποτελείται από τους τραγουδιστές και μουσικούς που συμμετέχουν. Έπαιξαν οι Σπύρος Ιωαννίδης: μπουζούκι, τζουρά, μπαγλαμά, «γόνατο», μαντολίνο, Παντελής Μπενετάτος: πιάνο, Γιώτης Σαμαράς: κιθάρες, Μίμης Ντούτσουλης: μπάσο και Σπύρος Παναγιωτόπουλος: κρουστά.
Στον «Παπατζή» και το «Διάλειμμα ολίγων λεπτών» έπαιξαν η Βαγγελιώ Μαργαρώνη: πιάνο, Νίκος Ρούλος: μπάσο, Θανάσης Ματσίνος: κιθάρα και Αρετή Μπέλου: ζήλια. Στο «Ψωροκώσταινα-γκάλλοπ» παίζει σαξόφωνο ο Τάκης Πατερέλης.
Όπως μου είπε μάλιστα η κυρία Μαργαρώνη πριν από τρία χρόνια, στα πλαίσια μιας συνέντευξης, στον «Παπατζή» έπαιξε στο πιάνο, το μέρος που έπαιζε ο πατέρας της Μανώλης Μαργαρώνης στο κανονάκι, στην πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού με το Στελλάκη Περπινιάδη το 1935.
Στο ένθετο ο Κώστας Χατζηδουλής σημειώνει:
ΗΛΘΟΝ ΚΙ ΕΙΔΟΝ ΠΡΙΝ ΑΠΗΛΘΟΝ είδον Φοίβον κι επανήλθον με την παρούσα έκδοση, που αποτελεί το Α’ μέρος μιας τριλογίας εκπορευομένης (και εμπορευομένης) εκ της τρέλλας που με (και μας) δέρνει…
Δεν κορδονόμαστε για τίποτε. Ούτε πρόκειται να σας κουράσουμε υπογραμμίζοντας τι σημαίνει για όλους εμάς τούτος ο τόπος κι ο λαός του. Άλλως τε τα πράγματα είναι απλά, ξεκάθαρα και ανθρώπινα: Μια παρέα ( ή ένας θίασος ή μια ομάδα) Ελλήνων πολιτών δανείσθηκε από το μερόνυχτο του Έλληνα 14 ΕΙΚΟΝΕΣ. Και δούλεψε πάνω σ’αυτές προσπαθώντας να πετύχει την ανα-καταγραφή τους με περιεχόμενο δισκογραφικό. Και βεβαίως, με μορφή-έστω και εξωτερική-δισκογραφική.
Η γενετική τρέλλα του Ρωμιού (και τα όσα ακολουθούν…), μαζί με το –ένα και μοναδικό!-παράπονο του ποιητή, τη διαμαρτυρία του απλού ανθρώπου (που αναρωτιέται γιατί ζει…), το καμάκι των 4 γυναικών, την κραυγή του απατημένου συζύγου, την βαγαποντιά του Δόκτορα, τη νοσταλγία της Ανατολής, την τάση προς τον τζόγο (την πιο ξευτιλισμένη ξευτίλα που κατασκεύασε η αλχημεία της κρατικής εξουσίας), την ευχή για ένα καλύτερο αύριο, κλπ, κλπ, πέρασαν μέσα από τον πόνο της δημιουργίας, αλλά και την αγωνία της τελικής διατύπωσης (τελικής έκφρασης) και έγιναν τραγούδια… Τι άλλο;
ΟΥΤΩ, δίχως φόβον και λαχτάραν (και με Λάκην και Νταλάραν) και με αναπαυμένη εθνική συνείδηση παραδίδω το C.D. τούτο – εκ μέρους όλων των συντελεστών του – στην τσέπη σας, στην ακοή σας και στην κρίση σας.
Η έκδοση, όπως, πολύ σωστά, έχετε αντιληφθεί, είναι αφιερωμένη στους εαυτούς μας. Και στους ομοίους μας…
Δικός σας
Κώστας Χατζηδουλής
Φρεαττύδα/ 3η Σεπτεμβρίου 1997 μ.Χ.
Ο δίσκος δυστυχώς δεν έγινε ευρέως γνωστός. Και ξανακούγοντας τον σήμερα, διαπιστώνω πόσο επίκαιρος είναι, σα να εκδόθηκε πρόσφατα. Απορώ μάλιστα πως δεν τον πήρε χαμπάρι καμιά εφημερίδα για να τον επανεκδώσει…
Δεν μπορώ επίσης, να μην ξεχωρίσω κάποιες ιδιαίτερες στιγμές, όπως τα τραγούδια του εξαίρετου λαϊκού συνθέτη Νίκου Καρανικόλα, που σήμαναν την, μετά από πολλά χρόνια, επιστροφή του στη δισκογραφία. Ο Καρανικόλας μάλιστα μελοποιεί, εκτός των άλλων, το κλασικό «Νυχτερινό ΙΙ» του Λαπαθιώτη, ενώ σε ένα από τα τραγούδια που ερμηνεύει ο συνθέτης, συνυπάρχει με μια τραγουδίστρια που τότε, στα πρώτα της βήματα, τίποτα δεν προμήνυε την μετέπειτα πορεία της στο σύγχρονο τραγούδι, τη Δέσποινα Ολυμπίου. Σημαντική οπωσδήποτε και η συμμετοχή της συζύγου του Καρανικόλα, Βούλας Γκίκα, σε μια από τις ελάχιστες καταθέσεις της στη δισκογραφία ως πρώτη φωνή. Η Βούλα Γκίκα υπήρξε ίσως η τραγουδίστρια με τα περισσότερα δισκογραφημένα σεκόντα. Εξαιρετικές ερμηνείες καταθέτουν τόσο ο Μιχάλης Δημητριάδης όσο και ο Γιώργος Νταλάρας, του οποίου κάποιες από τις συμμετοχές των τελευταίων 15 χρόνων, ξεπερνούν σε επίπεδο πολλές από τις επιλογές της προσωπικής του δισκογραφίας. Το «κλου» του δίσκου βέβαια είναι η συνύπαρξη Νταλάρα-Λαζόπουλου στο ίδιο τραγούδι, λίγο πριν «δυναμιτιστεί» το κλίμα από τις κατά καιρούς δημόσιες δηλώσεις του «εθνικού μας γελωτοποιού» κατά του τραγουδιστή.
Νομίζω πως για κάποια από τα τραγούδια αξίζει να διαβάσουμε μερικά σημεία από τις ενδιαφέρουσες σημειώσεις του Χατζηδουλή, όπως είναι καταγεγραμμένες στο ένθετο του cd:
1) Το «Τρέλλα πέρα για πέρα» (Οι Έλληνες) πρωτοκυκλοφόρησε σε δίσκο το 1935, με τον –συνθέτη-Κώστα Μπέζο και το συγκρότημά του «Άσπρα πουλιά» (Χαβάγιες), χωρίς όμως το 3ο κουπλέ που μιλάει για μπέμπηδες και τράπεζες. Το ακούμε εδώ για πρώτη φορά.
*Μπαιν-Μιξτ: μικτά μπάνια
**Η φράση «βλέπω την κόλαση μπροστά τον Άδη από πίσω», υποδηλοί το αιδίον και τον πρωκτό (λέξεις κι αυτές!).
Ο Κώστας Μπέζος (+1943), υπήρξε και ένας από τους καλύτερους-πολιτικούς- γελοιογράφους («Καθημερινή» - «Πρωία» της δεκαετίας του ’30). Ενώ ο Αιμίλιος Σαββίδης (+1967) ο θρυλικός «παππούς».
2) «2 ψηλές και 2 κοντές»: Γράφτηκε και μελοποιήθηκε το 1958. Πρόκειται για το έσχατο τραγούδι που συνέθεσε ο Μιχάλης Σουγιούλ (πέθανε λίγους μήνες αργότερα) και που ηχογραφήθηκε, με ερμηνευτές τον Κορώνη και τον Φίλανδρο μετά τον θάνατό του. Η Λένα Γιαννακοπούλου-Κρανιωτάκη, σύντροφος έως το τέλος, του (διακεκριμένου δημοσιογράφου, θεατρικού συγγραφέα και στιχουργού) Χρήστου Γιαννακόπουλου έχει αφηγηθεί ότι τις Απόκριες του ’58, όταν διασκέδαζαν κάποιο βράδι στο κέντρο «Πεταλούδα» (Δ/νση:Μιχ.Σουγιούλ) είδαν ξαφνικά μια αμίμητη σκηνή: τέσσερις νεαρές κοπέλες, 2 ψηλές και 2 κοντές, εισέβαλαν, χωρίς συνοδούς, στο μαγαζί!! Η απίθανη και σπάνια εικόνα των 4 γυναικών, ενέπνευσε και οδήγησε τον Χρήστο Γιαννακόπουλο (+1963), στη δημιουργία αυτών των καταπληκτικών στίχων (τους έγραψε αμέσως, εκεί στο τραπέζι), που ζυμώθηκαν με τη γνώση και την τεχνική του Μιχ.Σουγιούλ και έγιναν ένα πανέμορφο τραγούδι.
3) «Άφιξις Τζωρτζ Γκάλλοπ» - «Ψωροκώσταινα-Γεώργιος Γκάλλοπ»: Η επόμενη (6η) εικόνα της έκδοσής μας δείχνει την άφιξη στην Ελλάδα του Δόκτορα Γεωργίου Γκάλλοπ, τον οποίον υποδέχεται, στο αεροδρόμιο Σπάτων (έτος ποσοστόν;) η ίδια η Ψωροκώσταινα. Φυσικά πρόκειται περί οπτασίας… Ενώ η μεθεπόμενη εικόνα μαρτυρά τον δραματικό διάλογο σε ρυθμό σουίγκ, μέσα στην αίθουσα επισήμων του ίδιου αεροδρομίου, μεταξύ Γ.Γκάλλοπ και Ψωροκώσταινας. Πρόκειται επίσης περί οπτασίας…
Όπως σωστά καταλάβατε μιλάμε για τον- Αμερικανό- Βαγαπόντη που έδωσε τ’ όνομά του στη μέθοδο της σφυγμομέτρησης των πολιτικών και κοινωνικών ρευμάτων. Της ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ δηλαδή. Εδώ φυσικά δεν πρόκειται περί οπτασίας, αλλά περί της σκληρής πραγματικότητας που καθημερινά- και ανελέητα- τρώμε στα μούτρα…
4) «O Παπατζής»: Σε 3 λεπτά και 15 δευτερόλεπτα –όση και η χρονική του διάρκεια – τραγούδησε ο Νταλάρας τον «Παπατζή». Μια και έξω, που λένε. Και μάλιστα ακριβώς όπως είχε ονειρευτεί την ερμηνεία του (γυρνώντας και 22 χρόνια πίσω…) ο γράφων ρακοσυλλέκτης. Με τον αληθινό σεβασμό που δικαιούται ο ανθρώπινος σπαραγμός (του Αχ και της αιώνιας αφοσίωσης στην αγάπη) του – κάθε- Παπατζή. Αλλά και με την ευλάβεια που αρμόζει σ’ αυτό το συγκλονιστικό και βαθιά θρησκευτικό τραγούδι.
5) «Σ’ αυτή την πέτρα»: Κάποιο βράδι του Μάρτη του 1996 μ.Χ., τα ΜΜΕ μετέδωσαν πως ήρθε στον Πλανήτη Γη ένα Άστρο (δεν θυμόμαστε τ’ όνομά του), που μας επισκέπτεται – είπαν – κάθε εβδομήντα χρόνια! Και πως φεύγοντας διαγράφεται πίσω του η κινούμενη ζωγραφιά μιας «χαίτης» (σα μαλλιά ξέπλεκα…) δεκάδων χιλιάδων χιλιομέτρων....
Οι στίχοι μελοποιήθηκαν δυο μήνες αργότερα. Και κάτι ακόμα: η πρώτη αράδα της τελευταίας στροφής έλεγε αρχικά: «Στην Κυρα-Κώσταινα που στέκει σα χαμένη». Την άλλαξε (στο στούντιο), τη νύχτα της 14ης Μαΐου 1997 μ.Χ. ο Γιώργος Νταλάρας.
6)Το μωρό του εξωφύλλου είναι ο σημερινός διακεκριμένος επιστήμων- και σοβαρός άνθρωπος-, αλλά και (τι το ‘θελε;) βουλευτής και Υπουργός Πολιτισμού κ. Ευάγγελος Βενιζέλος. (από το προσωπικό αρχείο του ίδιου. Τον ευχαριστούμε).
Σχόλιο δικό μας: Η παρουσίαση του συγκεκριμένου δίσκου τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, λίγες μέρες πριν από τις επικείμενες εθνικές εκλογές δηλαδή, είναι εντελώς συμπτωματική...
Πηγή:
1:Σπυρος Κουρκουνάκης-Τα ψευδώνυμα των στιχουργών στο ελληνικό τραγούδι
http://www.spyroskourkounakis.gr/article_metronomos_16a.html
Φωτογραφίες:
«Χρεωκοπία» (1934) Έργο του Δημήτρη Βήχου (από το ένθετο του cd)
