«Ει παιδιά! Ελάτε όλοι οι καλοί μάγκες και μόρτισσες προς τα πάνω βρε... Εδώ είναι τα "ωραία" και τα ζόρικα κι έχει την ομορφότερη Άνοιξη φέτος ο παράδεισος.»
Κάτι πολύ ξεχωριστό κι όμορφο πρέπει να συμβαίνει εκεί πάνω, ίσως μια μεγάλη απονομή βραβείων με μουσικές και γλέντια κι έχουν αρχίσει τα επίσημα καλέσματα και τις προσκλήσεις. Και έτσι μας φεύγουν οι φίλοι βιαστικοί σαν να έχουν κάνει μια μυστική συμφωνία που δεν θέλουν να χαλάσει. Τρέχουν να προλάβουν το ραντεβού της μεγάλης πρεμιέρας του παραδείσου!
Φεύγουν λοιπόν απρόσμενα και χωρίς να χαιρετήσουν, γιατί αποχαιρετισμός σημαίνει χωρισμός, κι εμείς τις τυπικές χαιρετούρες τις έχουμε ακυρώσει αφού έχουμε δικούς μας τρόπους να τα λέμε και να είμαστε πάντα σε επαφή μ’ αυτούς που αγαπάμε.
Κάτι πολύ ξεχωριστό κι όμορφο πρέπει να συμβαίνει εκεί πάνω, ίσως μια μεγάλη απονομή βραβείων με μουσικές και γλέντια κι έχουν αρχίσει τα επίσημα καλέσματα και τις προσκλήσεις. Και έτσι μας φεύγουν οι φίλοι βιαστικοί σαν να έχουν κάνει μια μυστική συμφωνία που δεν θέλουν να χαλάσει. Τρέχουν να προλάβουν το ραντεβού της μεγάλης πρεμιέρας του παραδείσου!
Φεύγουν λοιπόν απρόσμενα και χωρίς να χαιρετήσουν, γιατί αποχαιρετισμός σημαίνει χωρισμός, κι εμείς τις τυπικές χαιρετούρες τις έχουμε ακυρώσει αφού έχουμε δικούς μας τρόπους να τα λέμε και να είμαστε πάντα σε επαφή μ’ αυτούς που αγαπάμε.
Μπάμπη αγαπημένε φίλε, απάντησες κι εσύ απόψε στο υψηλό κάλεσμα και πήρες τους δρόμους του ουρανού για σεργιάνι στις αυλές των θαυμάτων. Νοιώθω κενό, θλίψη, απώλεια από το απρόσμενο φευγιό σου. Κοιτάζω μια παλιά φωτογραφία από τις πρόβες στο θέατρο και ανάκατες σκέψεις μπερδεύουν το μυαλό μου. Όμορφα ήταν τότε που φωτογραφίζαμε το γέλιο μας, την ελπίδα μας, την χαρά μας! Ένα κλικ κι αποτυπώθηκε στο χρόνο η όμορφη στιγμή με τα γελαστά πρόσωπα. Τώρα το γέλιο πάγωσε κι αναρωτιέμαι τι να 'ταν αυτό που τότε μας έκανε τόσο να γελάμε. Μάταια προσπαθώ να αποκωδικοποιήσω αυτό το γέλιο. Βλέπω την εικόνα αλλά δεν θυμάμαι το συναίσθημα. Όμως θυμάμαι εσένα... ευγενικό βαθιά φιλοσοφημένο ανατρεπτικό στα λόγια σου και στα έργα σου... με λίγα λόγια έναν γλυκόλαλο κι ευαίσθητο άνθρωπο που μόνο να το αγαπάς και να τον θαυμάζεις μπορείς.
Θυμάμαι τον παθιασμένο σου έρωτα για τους ήρωες των έργων σου όταν μου περιέγραφες τους χαρακτήρες και τα κατορθώματα τους με πυρωμένα μάτια και τότε διέκρινα μια σχέση πανανθρώπινη και ιδανική πέρα από κάθε σύλληψη.
Όλα αυτά μέσα στην φασαρία του πολύβουου κόσμου και της μουσικής, στα μπαράκια που βρισκόμαστε τυχαία πάντα παρέα με τον αγαπημένο φίλο Γιώργο Σκούρτη. Με τον Σκούρτη και τον Μήτσο Ευθυμιάδη σε πρωτογνώρισα στην παράσταση "Λέγε Μήτσο" στο Θέατρο Ακρόαμα εν έτη 1983 που ο Σκούρτης πήρε ρίσκο και με έβαλε στο έργο και στην παρέα των υπέροχων μποέμ φευγάτων συγγραφέων. Στάθηκε για μένα καθοριστική η συνάντηση και η φιλία που αναπτύχθηκε μεταξύ μας εκείνο το καλοκαίρι στην Ιουλιανού. Άνοιξαν διάπλατα πολλά παράθυρα στον νου μου, και πλάτυνε ο ορίζοντας μου, μα πάνω από όλα κέρδισα αληθινούς φίλους πολύτιμο δώρο για μια ζωή.
Μια ζωή βρισκόμασταν νύχτες. Άγριες νύχτες που λέει κι ο Σκούρτης. Σε μπαράκια, παρουσιάσεις βιβλίων, στα κέντρα που τραγουδούσα. Γέμιζε η ψυχή μου κι έκανε γιορτή κάθε που σας έβλεπα από ένα πάλκο να μπαίνετε στο εκάστοτε μαγαζί. Ήρθαν οι δικοί μου άνθρωποι έλεγα από μέσα μου και χαμογελούσα γαληνεμένη.
Ένα βράδυ ο ήχος από το βαρύ ζεϊμπέκικο σε έφερε με βήμα αργό και ζαλισμένο αλλά περήφανο και σίγουρο στην μικρή πίστα του ρεμπετάδικου. Βιβλική μορφή σαν να το είχες σκάσει από αρχαία τραγωδία. Σταμάτησα να τραγουδάω και κατέβηκα από το πάλκο να σε συνοδεύσω στον χορό σου, που ήταν τιμή για μένα.
Στάθηκα στα γόνατα να χτυπήσω παλαμάκια ρυθμικά 9/8. Τότε χαμήλωσες σαν αετός και με τράβηξες πάνω, υψώθηκα μαζί σου. Σήκωσες τα χέρια σου τα έκανες φτερούγες, σαν αετός, σαν θεριό, σαν Ζορμπάς κι έμεινες ακίνητος. Γύρω σου περιστρεφόταν όλη η ζωή, κι ο κόσμος άλλαζε εικόνες και όψη μέσα από συναισθήματα κι αρχαίες μνήμες. Στεκόμουν αντίκρυ σου με ανοιχτά χέρια κι εγώ χαμένη ζαλισμένη ανάμεσα στο δέος και στον ίλιγγο από μια θέα άγνωστη αρχέγονης ψυχής που πρόβαλλε μπροστά μου μεγαλόπρεπη και φωτεινή. Μεγάλο ανάστημα ατόφιου ανθρώπου. Τόσο που δεν χωρούσες στο μικρό υπόγειο - όπως δεν χωρούσες και σ' αυτό τον μικρό κόσμο. Λευκά μαλλιά, λευκή γενειάδα, λευκές φτερούγες... κύκνος κι αετός...
Πέρασε όλο το τραγούδι και τέλειωσε και δεν άκουσα λέξη ούτε ήχο. Έμαθα όμως το πρωτόγνωρο υψωμένο ζεϊμπέκικο που χορεύετε χωρίς βηματισμό και κίνηση μόνο με φτερούγες. Αυτό ήταν το κορυφαίο ζεϊμπέκικο της ζωής μου. Έμαθα ακόμα πως στα σκοτεινά υπόγεια κυκλοφορούν αληθινοί Ζορμπάδες κρυμμένοι μεσ’ τους ποιητές που φωτίζουν τις ψυχές των άλλων κι ανοίγουν τα παράθυρα του νου και της ψυχής στο αέναο ταξίδι.
Τελικά μεταξύ ουρανού και γης … ένα μόνο φτερούγισμα
Χαιρετισμούς στον Μήτσο και στους άλλους.
Λένε πως η ομορφότερη άνοιξη είναι αυτή που ακόμα δεν έχουμε δει. Εσύ την είδες πρώτος. Κλείνω με ένα πόνημά σου που αγαπώ ξεχωριστά:
Το γράμμα σου πήρα, σου στέλνω δυο λόγια μητέρα
αν βρω ευκαιρία θα 'ρθω να σε δω κάποια μέρα
νοστάλγησα λίγο, με πνίγει και τούτη η πόλη
οι άνθρωποι μόνοι κι εγώ μοναχή πάντα μόνη.
Χιλιάδες ο κόσμος, δεν έχεις με ποιον να μιλήσεις
στερνή συντροφιά μου δυο-τρεις παιδικές αναμνήσεις
το χαμόγελό μου κοιτάζω στη φωτογραφία
αυτό δεν μπορεί να το σβήσει καμιά πολιτεία.
Μου λες να σου γράψω γιατί τελευταία σωπαίνω
κι εγώ που ακόμα δεν ξέρω αν ζω ή αν πεθαίνω
στους δρόμους γυρίζω και ψάχνω για τον εαυτό μου
κανείς δεν με βρήκε ακόμα και στο όνειρό μου.
Ρεκλάμες, πορείες, χαφιέδες, πανό, διαδηλώσεις
εμπόροι ρουφιάνοι πουλάνε ελπίδες με δόσεις
κι εσύ με ρωτάς αν αντάμωσα την ευτυχία,
γραμμένη στον τοίχο την είδα σε μια συνοικία.
Όλα αυτά μέσα στην φασαρία του πολύβουου κόσμου και της μουσικής, στα μπαράκια που βρισκόμαστε τυχαία πάντα παρέα με τον αγαπημένο φίλο Γιώργο Σκούρτη. Με τον Σκούρτη και τον Μήτσο Ευθυμιάδη σε πρωτογνώρισα στην παράσταση "Λέγε Μήτσο" στο Θέατρο Ακρόαμα εν έτη 1983 που ο Σκούρτης πήρε ρίσκο και με έβαλε στο έργο και στην παρέα των υπέροχων μποέμ φευγάτων συγγραφέων. Στάθηκε για μένα καθοριστική η συνάντηση και η φιλία που αναπτύχθηκε μεταξύ μας εκείνο το καλοκαίρι στην Ιουλιανού. Άνοιξαν διάπλατα πολλά παράθυρα στον νου μου, και πλάτυνε ο ορίζοντας μου, μα πάνω από όλα κέρδισα αληθινούς φίλους πολύτιμο δώρο για μια ζωή.
Μια ζωή βρισκόμασταν νύχτες. Άγριες νύχτες που λέει κι ο Σκούρτης. Σε μπαράκια, παρουσιάσεις βιβλίων, στα κέντρα που τραγουδούσα. Γέμιζε η ψυχή μου κι έκανε γιορτή κάθε που σας έβλεπα από ένα πάλκο να μπαίνετε στο εκάστοτε μαγαζί. Ήρθαν οι δικοί μου άνθρωποι έλεγα από μέσα μου και χαμογελούσα γαληνεμένη.
Ένα βράδυ ο ήχος από το βαρύ ζεϊμπέκικο σε έφερε με βήμα αργό και ζαλισμένο αλλά περήφανο και σίγουρο στην μικρή πίστα του ρεμπετάδικου. Βιβλική μορφή σαν να το είχες σκάσει από αρχαία τραγωδία. Σταμάτησα να τραγουδάω και κατέβηκα από το πάλκο να σε συνοδεύσω στον χορό σου, που ήταν τιμή για μένα.
Στάθηκα στα γόνατα να χτυπήσω παλαμάκια ρυθμικά 9/8. Τότε χαμήλωσες σαν αετός και με τράβηξες πάνω, υψώθηκα μαζί σου. Σήκωσες τα χέρια σου τα έκανες φτερούγες, σαν αετός, σαν θεριό, σαν Ζορμπάς κι έμεινες ακίνητος. Γύρω σου περιστρεφόταν όλη η ζωή, κι ο κόσμος άλλαζε εικόνες και όψη μέσα από συναισθήματα κι αρχαίες μνήμες. Στεκόμουν αντίκρυ σου με ανοιχτά χέρια κι εγώ χαμένη ζαλισμένη ανάμεσα στο δέος και στον ίλιγγο από μια θέα άγνωστη αρχέγονης ψυχής που πρόβαλλε μπροστά μου μεγαλόπρεπη και φωτεινή. Μεγάλο ανάστημα ατόφιου ανθρώπου. Τόσο που δεν χωρούσες στο μικρό υπόγειο - όπως δεν χωρούσες και σ' αυτό τον μικρό κόσμο. Λευκά μαλλιά, λευκή γενειάδα, λευκές φτερούγες... κύκνος κι αετός...
Πέρασε όλο το τραγούδι και τέλειωσε και δεν άκουσα λέξη ούτε ήχο. Έμαθα όμως το πρωτόγνωρο υψωμένο ζεϊμπέκικο που χορεύετε χωρίς βηματισμό και κίνηση μόνο με φτερούγες. Αυτό ήταν το κορυφαίο ζεϊμπέκικο της ζωής μου. Έμαθα ακόμα πως στα σκοτεινά υπόγεια κυκλοφορούν αληθινοί Ζορμπάδες κρυμμένοι μεσ’ τους ποιητές που φωτίζουν τις ψυχές των άλλων κι ανοίγουν τα παράθυρα του νου και της ψυχής στο αέναο ταξίδι.
Τελικά μεταξύ ουρανού και γης … ένα μόνο φτερούγισμα
Χαιρετισμούς στον Μήτσο και στους άλλους.
Λένε πως η ομορφότερη άνοιξη είναι αυτή που ακόμα δεν έχουμε δει. Εσύ την είδες πρώτος. Κλείνω με ένα πόνημά σου που αγαπώ ξεχωριστά:
Το γράμμα σου πήρα, σου στέλνω δυο λόγια μητέρα
αν βρω ευκαιρία θα 'ρθω να σε δω κάποια μέρα
νοστάλγησα λίγο, με πνίγει και τούτη η πόλη
οι άνθρωποι μόνοι κι εγώ μοναχή πάντα μόνη.
Χιλιάδες ο κόσμος, δεν έχεις με ποιον να μιλήσεις
στερνή συντροφιά μου δυο-τρεις παιδικές αναμνήσεις
το χαμόγελό μου κοιτάζω στη φωτογραφία
αυτό δεν μπορεί να το σβήσει καμιά πολιτεία.
Μου λες να σου γράψω γιατί τελευταία σωπαίνω
κι εγώ που ακόμα δεν ξέρω αν ζω ή αν πεθαίνω
στους δρόμους γυρίζω και ψάχνω για τον εαυτό μου
κανείς δεν με βρήκε ακόμα και στο όνειρό μου.
Ρεκλάμες, πορείες, χαφιέδες, πανό, διαδηλώσεις
εμπόροι ρουφιάνοι πουλάνε ελπίδες με δόσεις
κι εσύ με ρωτάς αν αντάμωσα την ευτυχία,
γραμμένη στον τοίχο την είδα σε μια συνοικία.
