Αυτά τονίζει μεταξύ άλλων ο διακεκριμένος μουσικοσυνθέτης σε συνέντευξη που παρεχώρησε στους Μαριάννα Παπάκη και Νώντα Δουζίνα και δημοσιεύεται στο culturenow.gr , με αφορμή τη «Συνάντησή» του με τη Μαρία Φαραντούρη στο Ηρώδειο, την Τετάρτη 29 Αυγούστου, αποσπάσματα της οποίας και σας παρουσιάζουμε.
«Είναι μια σημαντική συναυλία για εμένα, μια σημαντική στιγμή γιατί καταρχήν πρόκειται για τη συνάντησή μου με τη Μαρία Φαραντούρη. Ψαχνόμαστε από…
μικρή ηλικία θα έλεγα, από τη δεκαετία του ’70, να κάνουμε μια συνεργασία. Το 1976 είχε γίνει μια πρώτη συζήτηση, δηλαδή έχουν περάσει 36 χρόνια από τότε. Βεβαίως, οι υποχρεώσεις της Μαρίας, που ήταν με μια βαλίτσα στο χέρι όπως και οι υποχρεώσεις οι δικές μου, γιατί ήμουν πάντα απασχολημένος και με το τραγούδι και με τα κλασικά, καθώς και το γεγονός πως μετά έμπλεξα και με την πολιτιστική διαχείριση, δεν το έκαναν αυτό εφικτό...
Η επιθυμία αυτής της συνεργασίας για μένα έχει άμεση σχέση με την ιδιαίτερη αυτή καλλιτέχνιδα. Η Μαρία Φαραντούρη, έχει πολύ μεγάλο κύρος ως τραγουδίστρια, αφού ήταν η βασική ερμηνεύτρια των μεγάλων έργων του Μίκη Θεοδωράκη αλλά ήταν και η βασική ερμηνεύτρια των έργων της τελευταίας περιόδου του Μάνου Χατζιδάκι. Ταυτόχρονα, πηγαίνοντας στο εξωτερικό, όχι μόνο κατά την περίοδο της δικτατορίας αλλά ακριβώς μετά, πήγε στα καλύτερα θέατρα του κόσμου, κουβάλησε τη μουσική των Ελλήνων συνθετών εκεί, γνωστοποίησε τους στίχους των μεγάλων μας ποιητών...
Έτσι λοιπόν, είμαστε εδώ στο Ηρώδειο! Η Μαρία στο δεύτερο μέρος θα ερμηνεύσει τραγούδια μου. Εδώ, να επισημάνω πως, ότι η λίστα τραγουδιών που μου πρότεινε με εντυπωσίασε, αφού δεν ήταν προβλεπόμενα για αυτήν τραγούδια. Η Μαρία πρότεινε τα τραγούδια που και στη συνείδηση του κοινού είναι πολύ «χτυπημένα» από άλλες φωνές άλλου τύπου. Για παράδειγμα τον «Άμλετ της Σελήνης», που τον κάνει ο Θηβαίος, θέλει να τον πει και τον λέει πολύ καλά με το δικό της τρόπο. Το «Μπλουζ», που το είπε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου σε στίχους Τριπολίτη, το ξαναείπε μετά ο Θηβαίος πάλι με ειδικό τρόπο, επίσης το λέει και δίνει μια άλλη διάσταση. Ήταν απρόβλεπτα τραγούδια και αυτό με ενθουσίασε ιδιαιτέρως, οφείλω να σας πω. Στο δεύτερο μέρος επίσης, θα παίξω για αυτήν ένα τραγούδι του Χατζιδάκι που είναι συνυφασμένο με τη φωνή της, τον «Κεμάλ», ένα τραγούδι του Κουρτ Βάιλ, έχει τραγουδήσει πολύ καλά Κουρτ Βάιλ και Άισλερ πάνω στο Μπρεχτ, καθώς και ένα τραγούδι του Λούτσιο Ντάλα με τον οποίο τη συνέδεε προσωπική φιλία…
Στο τέλος του πρώτου μέρους τώρα, θα παρουσιάσω την «Κατάσταση Πολιορκίας» του Μίκη Θεοδωράκη. Το έργο για εσάς τους νεότερους, μπορεί να μη σημαίνει τίποτα. Όπως μου είπε ο Θεοδωράκης πριν από μια εβδομάδα, το έργο δεν παίχτηκε στην Ελλάδα παρά μόνο σε μια μορφή συμφωνική, που δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και κάποια στιγμή είχε παιχτεί και το 1977, αν δεν κάνω λάθος. Θεωρούσα και θεωρώ το έργο αυτό οριακό όχι μόνο για το Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και για την νεοελληνική μουσική. Θα σας έλεγα και τη φράση, οριακό έργο για την ευρωπαϊκή μουσική, γιατί τέτοια φόρμα - και θα το εξηγήσω αμέσως να γίνει κατανοητό - δε γνωρίζω να υπάρχει. Χθες το βράδυ, έστειλε ο Μίκης στη Φαραντούρη ένα κείμενο, που λέει μέσα κάτι που με εξέπληξε. Ότι ευχαριστεί το Θάνο Μικρούτσικο γιατί αυτό το έργο, είναι το πιο σημαντικό και ιερό έργο στη ζωή του. Και μιλάμε για τον άνθρωπο που έχει κάνει έργα όπως το Άξιον Εστί, το Canto General!
Η Ρένα Χατζηδάκη, με το ψευδώνυμο Μαρίνα που υπογράφει το κείμενο, ήταν συγκρατούμενη του Θεοδωράκη στην ασφάλεια το 1968. Αυτό το κείμενο είναι μια ερωτική κραυγή. Ένα σπάραγμα ερωτικό της ποιήτριας, για το πρόσωπο που ήταν παθιασμένη. Έχει γραφτεί όμως στην ασφάλεια και αβίαστα, φυσιολογικά, χωρίς να πηγαίνει τεχνητά να το κάνει, είναι ταυτόχρονα μια καταγγελία κατά της βαρβαρότητας της δικτατορίας. Δεν έχει υπάρξει προηγούμενο έργο ερωτικό, κραυγή ζωής, να είναι ταυτόχρονα το πιο καταγγελτικό έργο στη βαρβαρότητα. Τι έκανε τώρα ο Μίκης Θεοδωράκης. Έκανε ένα χειμαρρώδες ποτάμι ασταμάτητο, διάρκειας 32 λεπτών! Χωρίς να σταματάει. Ένα πράγμα που ξεκινάει, σε παρασέρνει, λυρικά, επικά, δραματικά, με όλους τους τρόπους και την ώρα που σταματάει λες, γιατί δε συνεχίζεται ακόμη μια μέρα, γιατί δε συνεχίζεται δυο μέρες. Δεν υπάρχει προηγούμενο στην ελληνική και ίσως στην ευρωπαϊκή μουσική, σε οποιοδήποτε είδος. Είναι μελοποιημένη ποίηση, αλλά δεν ανήκει στο τραγούδι. Μου εξομολογήθηκε ο ίδιος πως όταν πια πήγε στο σπίτι του μετά την ασφάλεια, μέσα στο αυτοκίνητο, έχει εντυπωθεί το κείμενο στο μυαλό του και αυτός αρχίζει και το τραγουδάει χωρίς πιάνο. Γι’ αυτό είναι παραληρηματικό. Αυτό κάνω λοιπόν με δική μου, πλήρη διευθέτηση της μουσικής και το παρουσιάζω για δυο φωνές - η Φαραντούρη που είναι η πρώτη διδάξασα και ο Κώστας Θωμαΐδης - και δυο πιάνα.
Στο ένα θα βρίσκομαι εγώ, που ταυτόχρονα διευθύνω και στο άλλο ο Θοδωρής Οικονόμου, ένας εξαίσιος πιανίστας. Κάνω μια παρένθεση να πω ότι το Θοδωρή τον επέλεξε ο Bob Wilson για την Οδύσσεια, ώστε να είναι ο συνθέτης και ο μοναδικός ερμηνευτής, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο Μιλάνο και παντού. Τόσο σπουδαίος μουσικός. Ο άλλος σπουδαίος μουσικός που παίζει πνευστά είναι ο Θύμιος Παπαδόπουλος, για εμένα είναι μακράν ο πιο πολυσύνθετος Έλληνας μουσικός, με ένα σωρό ιδιότητες και δεξιοτέχνης 16 πνευστών. Και βέβαια υπάρχουν και 8 εκτελεστές κρουστών. Νομίζω πρωτότυπη, αλλά ουσιαστική σύνθεση. Αυτά θα συμβούν στις 29 Αυγούστου, Τετάρτη, στο Ηρώδειο…
Η Ελλάδα να σε πεθαίνει είναι αυτό που ζούμε. Να πεθαίνεις για την Ελλάδα, είναι για να την υπερασπιστείς. Κάποιοι πέθαναν για την Ελλάδα, για να υπερασπιστούν την ανεξαρτησία της, την αυτονομία της, είτε πέθαναν για να την κάνουν να ανθίσει και αυτό είναι ένας στόχος και σκοπός ευγενής και είναι ηρωικός ακόμη και αν γίνεται από αντιήρωες. Αυτό όμως που συμβαίνει σήμερα είναι το δεύτερο. Η Ελλάδα, όχι η ίδια, αλλά αυτοί που την εκπροσωπούν, μας πεθαίνουν, αυτό είναι σαφές…
Και μάλιστα κατά την πρώτη μου τοποθέτηση το 2010, όταν από το Καστελόριζο μας έβαλε στην Τρόικα ο Γιώργος και με τον οποίο ειρήσθω εν παρόδω, όχι πολιτικά, μας συνέδεε μια φιλία 25 χρόνων αδιατάραχτη σε προσωπικό επίπεδο, ήμουν σε δύσκολη θέση. Με ξεπέρναγε όμως το πράγμα και βγήκα και έκανα μια τετρασέλιδη συνέντευξη στο «Ποντίκι» και είπα το εξής το οποίο έχω επαναλάβει: Δε σώζεις Γιώργο την Ελλάδα με αυτό τον τρόπο. Η Ελλάδα δεν είναι οι θάλασσές της, τα βουνά της, τα κάστρα, ούτε καν ο Παρθενώνας. Τον Παρθενώνα τον έκαναν άνθρωποι, είναι ένα σύμβολο, είμαστε περήφανοι για αυτό, αλλά η Ελλάδα είναι πάνω από όλα οι Έλληνες. Και οι Έλληνες με αυτό τον τρόπο πεθαίνουν. Γιατί υπάρχουν 2 εκατομμύρια άνεργοι, 200.000 παιδιά δε θα έχουν γάλα αύριο το πρωί, 2,5 εκατομμύρια είναι φτωχοί και η περίφημη μεσαία τάξη κατακερματίζεται, διαλύεται και όταν κατακερματίζεται και διαλύεται αυτή η μεσαία τάξη, αυξάνονται οι φτωχοί και οι άνεργοι. Γιατί αυτός ο ποιητής που είπε: «Τι είναι η πατρίδα μας; Μην είναι οι κάμποι, μην είναι τα άπαρτα ψηλά βουνά, μην είναι ο ήλιος μας που χρυσολάμπει; Αυτή είναι η πατρίδα μας;», είναι ο Ιωάννης Πολέμης, που τον μαθαίναμε στο σχολείο τις άγριες περιόδους του ’50 και του ’60, αλλά δεν είναι ο εθνικός μας ποιητής. Ο εθνικός μας ποιητής είναι ο Διονύσιος Σολωμός που μίλησε για την ελευθερία, είναι ο Κωνσταντίνος Καβάφης που μίλησε για την ελευθερία του ανθρώπου, είναι ο οικουμενικός Γιάννης Ρίτσος, είναι ο Γιώργος Σεφέρης που είπε «όπου και αν ταξιδέψω, η Ελλάδα με πληγώνει», αυτοί είναι οι εθνικοί μας ποιητές. Άρα τέτοιους πολιτικούς θα θέλαμε. Δε θέλουμε τους πολιτικούς - Πολέμηδες. Δε θέλουμε τον Πολέμη - Γιώργο Παπανδρέου, τον Πολέμη - Λουκά Παπαδήμο, τον Πολέμη - Αντώνη Σαμαρά, τον Πολέμη - Φώτη Κουβέλη και τον Πολέμη - Ευάγγελο Βενιζέλο. Θέλουμε άλλους πολιτικούς, να μοιάσουν με τους μεγάλους μας ποιητές.»
Πηγή: culturenow.gr
