Νότης Μαυρουδής - Η κρίση είναι η κρίση όλων μας! Ας παραδεχτούμε την εθνική μας ήττα

Γιορτάζοντας πέντε δεκαετίες στο χώρο της μουσικής, μας χαρίζει ένα ταξίδι «Στου χρόνου τις καταπακτές»...
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 

Με αφορμή την έκδοση του νέου του δίσκου «Στου χρόνου τις καταπακτές», είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε με έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες, το Νότη Μαυρουδή, για θέματα που ξεκινούν από τα πρώτα του τραγούδια που εκδόθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του '60, μέχρι την κρίση που μαστίζει σήμερα τη δισκογραφία και όχι μόνο...

Κύριε Μαυρουδή, αφού σας ευχαριστήσω για την αποδοχή της πρόσκλησης, θα ήθελα ξεκινώντας, να σας ρωτήσω για το νέο σας δίσκο που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες με τίτλο «Στου χρόνου τις καταπακτές». Πείτε μας δυο λόγια για τους συντελεστές και για το περιεχόμενό του γενικότερα...
ΝΜ:
Είναι 18 (!!!) καινούργια τραγούδια, νέων συνεργατών στιχουργών, που αναζήτησαν νέους ερμηνευτές από το χώρο του ελληνικού τραγουδιού (Μελίνα Ασλανίδου, Χρήστος Κωνσταντόπουλος, Σαββέρια Μαργιολά, Γιώτα Νέγκα, Μίλτος Πασχαλίδης, Αμαλία Τάτση, Διονύσης Τσακνής, Μπάμπης Τσέρτος, Γιάννης Χαρούλης, Μικτή Χορωδία Ωδείου Kodaly του Μιχάλη Πατσέα, Νότης Μαυρουδής-Γιώργος Τοσικιάν, Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων Πάτρας τού Θανάση Τσιπινάκη). Οι «καταπακτές» εξ' άλλου, είναι οι προσωπικοί μας χώροι που εναποθέτουμε μνήμες, εμπειρίες, μικρές ή μεγάλες ιστορίες, αναζητήσεις, στόχους, καημούς, χαρές, λύπες, όνειρα... Όλα μαζεμένα, φυλαγμένα, χρήσιμα εργαλεία ζωής μέσα στο χρόνο... Είναι ένας δίσκος που σε δύσκολους καιρούς, αναζητάει την επαφή με ένα κοινό απορημένο με ό,τι τον περιβάλει...

Έχει αποδοχή ένα τέτοιο εγχείρημα στη σημερινή εποχή; Έχετε δηλώσει πως από την πορεία αυτού του δίσκου, ίσως εξαρτηθεί και η δική σας πορεία στη δισκογραφία στο μέλλον... Τι περιμένετε από αυτή τη δουλειά και πώς εννοείτε εσείς την επιτυχία;
ΝΜ: Είναι αυτονόητο πως η «επιτυχία» έχει σχέση με την αποδοχή και η αποδοχή έχει σχέση με την εποχή και τον κόσμο. Τις καταβολές, τις επιρροές και ότι άλλο έχει μεταφερθεί από τα ΜΜΕ στον πολίτη-καταναλωτή μουσικών προϊόντων. Δεν είμαστε μόνοι μας σ' αυτό τον κόσμο. Βρισκόμαστε σε ένα περιβάλλον και σ' αυτό αποτεινόμαστε. Κι επειδή στα 66 μου χρόνια βρέθηκα να αυτοχρηματοδοτώ για πρώτη φορά έναν δίσκο μου, αντιλαμβάνεστε κάτω από ποιες συνθήκες και από ποιο διαμορφωμένο δισκογραφικό περιβάλλον, η αποδοχή του κόσμου είναι το ζητούμενο, έστω και αν αυτές οι συνθήκες δεν ευνοούν καθόλου... Με εταιρίες δίσκων σχεδόν ανύπαρκτες, με καταστήματα που κλείνουν το ένα μετά το άλλο, με τα ονομαζόμενα «ελεύθερα ραδιόφωνα» απαξιωμένα, με την TV να συνεχίζει τον υπεροπτικό της αυτισμό γύρω από ζητήματα κουλτούρας και-τέλος-με την ολική κρίση της χώρας να μην επιτρέπει αισιόδοξους δρόμους σε νέα εγχειρήματα. Έτσι, γεννάται το ερώτημα: Θα βρω ξανά την ευκαιρία ενός προσωπικού δίσκου; Με διαλυμένο το δισκογραφικό μέτωπο ουδείς μπορεί να βλέπει τους δρόμους που θα διαμορφωθούν...

Τόσο αυτός ο δίσκος, όσο και οι περισσότερες από τις παλιές σας δουλειές, είναι πολυσυλλεκτικοί, όσον αφορά τους ερμηνευτές. Αυτό έγινε τυχαία ή πιστεύετε πως είναι προτιμότερο σ' ένα δίσκο να συμμετέχουν περισσότεροι από έναν τραγουδιστές;
ΝΜ: Οι περισσότεροι δίσκοι μου φτιάχτηκαν για να εξυπηρετήσουν τα τραγούδια και το προσωπικό μου ύφος. Δεν βρίσκω άλλο νόημα στη δισκογραφία, αν δεν αποτυπώνουμε το προσωπικό μας στίγμα- ήχο. Εγώ το πετυχαίνω αυτό με το να επιλέγω τη φωνή που αναζητάει το κάθε τραγούδι. Ομολογώ πως με κουράζει η ακρόαση ενός μόνο ερμηνευτή σε 12-13-14 τραγούδια, όσο καλός και να είναι. Αντίθετα, οι εναλλαγές φωνών σε έναν δίσκο (και μάλιστα 18 τραγουδιών) προσφέρει μια ηχητική ποικιλία εκ των πραγμάτων. Αρκεί να είναι προσεκτική η επιλογή και πιστεύω πως στις "Καταπακτές" μου, το καμάρι μου είναι οι ερμηνευτές και οι στιχουργοί που επέλεξα...

Πιστεύετε εν τέλει, πως η μεταφορά του «κέντρου βάρους» από το συνθέτη στον τραγουδιστή έβλαψε το τραγούδι αυτό καθ' αυτό;
ΝΜ: Σε κάποιες περιόδους, ναι το έβλαψε. Όταν, στις δεκαετίες του '70, '80, '90, η λογική των δισκογραφικών εταιριών στηρίχθηκε πάνω στο star system και εξέθρεψε αντιλήψεις που δυνάστευσαν την ελευθερία της έκφρασης και της ταπεινότητας των τραγουδιών. Ο «άλλος κόσμος», που αντιτάχτηκε σε αυτή την ιδιόμορφη... υποδούλωση, κατάφερε και κράτησε την αξιοπρέπεια τού ελληνικού τραγουδιού. Όσες φορές οι πηγές της παραγωγής τραγουδιών «ξεχνάνε» το τραγούδι και ευνοούν τη βιτρίνα του, θα βιώνουν κρίσεις που θα το βυθίζουν στην ανυποληψία.

Θα ήθελα να πάμε λίγο πίσω στο χρόνο και να θυμηθείτε την είσοδό σας στο τραγούδι στα μέσα της δεκαετίας του '60.
ΝΜ: Αμούστακο παιδάκι. Από τα 13 μου ξεκίνησα κλασική κιθάρα και από τα 16 άρχισα να δουλεύω σε μπουάτ της Πλάκας. Έναν χρόνο αργότερα (1964) γνωρίζω τον Αλέξανδρο Πατσιφά και με παροτρύνει να ηχογραφήσω με το Γιώργο Ζωγράφο το «Άκρη δεν έχει ο ουρανός». Ακολούθησαν ένα σωρό άλλα που δεν μπορώ να απαριθμήσω...

Η εποχή που ξεκινήσατε ήταν η περίοδος των μεγάλων οραμάτων. Πιστεύετε πως μέσα απ' όλη αυτή την κατάσταση που ζούμε σήμερα, θα βγουν κάποια κοινωνικά τραγούδια και έργα αντίστοιχα εκείνης της εποχής;
ΝΜ: Αντίστοιχα; δεν νομίζω. Η κάθε εποχή έχει τη δική της δυναμικότητα. Οι παλαιοί συνθέτες είναι διαφορετικοί από τους σημερινούς. Όπως οι προφήτες, οι συγγραφείς, οι πολιτικοί, οι τεχνοκράτες, οι ήρωες... Τα αντίστοιχα θα βγουν, αλλά δεν ξέρω πόσο θα ζυγίζουν στη συλλογική συνείδηση. Εάν αναζητάτε τον Μάνο Χατζιδάκι της εποχής θα ματαιοπονήσετε. Τώρα είναι εδώ μια άλλη ζωή και ας προσαρμοστούμε σ' αυτήν...

Σε ποιες αιτίες πιστεύετε πως οφείλεται η κατακόρυφη πτώση των πωλήσεων των δίσκων και η καταστροφή της δισκογραφίας;
ΝΜ: Σε πολλές! Το όλο θέμα είναι πολύ σύνθετο και πολύπλοκο. Φοβάμαι πως θα πρέπει να γίνει μια σοβαρή συζήτηση, ώστε να διαχωρίσουμε την κρίση του παραγόμενου δισκογραφικού προϊόντος, από την κρίση της δημιουργίας τραγουδιών. Προσέξτε. Είναι δυο διαφορετικά πράγματα, παρ' όλο που «συναντώνται». Όλοι μας γνωρίζουμε το ελληνικό τραγούδι από αυτό που παράγουν οι δισκογραφικές (ή όσες έχουν απομείνει σήμερα...). Από ότι ακούγεται στα προβληματικά ΜΜΕ. Θα έλεγα πως κάτι τέτοιο είναι πλέον παραπλανητικό, γιατί δεν ξέρουμε τί δημιουργία παράγεται στα συρτάρια των συνθετών οι οποίοι βρίσκουν τις πόρτες των εταιριών κλειστές! Γνωρίζω πολλούς παλαιούς και νεότερους συνθέτες οι οποίοι αδυνατούν να ηχογραφήσουν για ποικίλους λόγους... Με λίγα λόγια, είναι ένα δυναμικό που κρύβεται αφήνοντας να κιτρινίσουν οι σελίδες στα συρτάρια τους. Έτσι, όλοι εμείς, αν συζητάμε για «πτώσεις» ή «κρίσεις», αναφερόμαστε στην επίσημη δισκογραφία και σε εκείνο που παράγει και δημοσιεύει. Αυτή η κατάσταση τώρα γνωρίζουμε πως εξέθρεψε τραγούδια που κατά περιόδους στόχευαν αποκλειστικά στο κέρδος, με τερατογενέσεις σε τραγουδιστικά είδη που πρόσβαλαν τη συλλογική εθνική αξιοπρέπεια, παρ' όλο που τα μεγαλύτερα τμήματα αυτού τού λαού αποδέχτηκαν και χειροκρότησαν πολλά απ' αυτά τα σκουπίδια... Από την άλλη, το ελληνικό τραγούδι είναι κομμάτι ενός συνολικού πολιτισμού που πορεύεται και στηρίζεται σε μια γενικότερη παιδεία και αυτό είναι «σημείο» που έχει τη σημασία του. Σήμερα, που το διαδίκτυο καταβρόχθισε κυριολεκτικά τις δισκογραφικές, μέσα στο γενικότερο τοπίο της οικονομικής και ηθικής κρίσης των θεσμών, η όποια δισκογραφία έχει μείνει, έρχεται ασθμαίνουσα να ενταχθεί στα επείγοντα χειρουργεία...

Είστε ένας από τους δημιουργούς που μάχονται για την κατοχύρωση της πνευματικής ιδιοκτησίας. Παρόλα αυτά δεν είναι λίγοι οι ομότεχνοί σας συνθέτες αλλά και στιχουργοί και τραγουδιστές, οι οποίοι φτιάχνουν οι ίδιοι κάποια πρόχειρα videos και τα διοχετεύουν στο διαδίκτυο, κυρίως στο youtube. Φαντάζομαι πως αυτό γίνεται συχνά, χωρίς να υπάρχει η έγκριση των υπολοίπων συντελεστών ενός μουσικού έργου. Πώς κρίνετε αυτό το φαινόμενο;
ΝΜ: Το διαδίκτυο γνωρίζαμε πως θα παίξει σημαντικό ρόλο και ουδείς μπορεί να το αμφισβητήσει. Όλοι βρήκαμε απάγκιο. Γνωστοί και άγνωστοι. Παλαιότεροι και νεότεροι. Όποιος απέχει, θα τον φάει η μαρμάγκα! Είναι ο νέος τρόπος πρόσβασης ο δικός μας και του κάθε άλλου, εν αγωνία δημιουργού... Είναι δύσκολος ο έλεγχος του, παρ' όλο που γίνονται προσπάθειες επιτήρησης. Το χαοτικό του πλεονέκτημα δυσκολεύει τις θεσμικές εξουσίες να το ποδηγετήσουν. Η ύπαρξη του διαδικτύου έχει φέρει αναπότρεπτες κρίσεις στα πνευματικά δικαιώματα και στη διανομή των τραγουδιών. Κυριαρχεί κάτι που ακόμα δεν έχει γίνει αντιληπτό από κανέναν! Η εποχή μας πλέον περιέχει, εκτός από το οξυγόνο, μια άλλου τύπου Δημοκρατία. Εκείνην που θα προσαρμοστεί στην ιντερνετική λογική, που λέει «όλα στο παγκόσμιο φως», δίχως όμως να οσφραίνεται ποιος θα είναι ο θύτης και ποιος το θύμα... Έτσι, περιορίζομαι στο ότι το διαδίκτυο είναι ένα αναγκαίο κακό, αλλά και μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ανθρωπότητας. Και -βεβαίως- θα τοποθετήσει τη ζωή μας σε διαφορετικές διαστάσεις, το έχει ήδη κάνει και στο θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων...

Διάβασα πρόσφατα στην πλήρως ενημερωμένη ιστοσελίδα σας, την παρακάτω φράση που σχετίζεται με το Μίκη Θεοδωράκη: «Αίφνης ο γηραιός πια Μίκης, που από το 1925 δεν σταμάτησε ποτέ να δρα και να μας απασχολεί, πότε θετικά (όταν φτιάχνει τραγούδια), πότε αρνητικά (όταν η... σπίθα του, ανάβει μπροστά στα πλήθη...). Όμως υπάρχει! Βρίσκεται ανάμεσά μας, αυτός, έμβλημα μιας ολόκληρης εποχής που εκεί μέσα μεγάλωσα κι εγώ». Πιστεύετε πως είναι αρνητική αυτή η κίνηση του Μίκη Θεοδωράκη να δημιουργήσει τη «Σπίθα»;
ΝΜ: Ο Μίκης είναι ο πατέρας όλων μας. Και ως «παιδί του», πολλές φορές, κάνω την κριτική μου ελέγχοντας τη νηφαλιότητα της σκέψης μου... Είναι όμως γεγονός πως η «Σπίθα» του, πάσχει από ομοιογένεια και από στόχο προοδευτικής προοπτικής. Ζούμε στην εποχή που εύκολα αναθεματίζουμε, θυμώνουμε, προπηλακίζουμε, γιαουρτώνουμε, φωνάζουμε «να καεί το μπουρδέλο η Βουλή», ακολουθούμε τη βοή μιας μάζας πανικοβλημένης από τα επανωτά γεγονότα. Οι συνοδοιπόροι τού Μίκη, με τις ελληνικές σημαίες να πλαισιώνουν και εθνικοπατριωτικοχριστιανικές φανφάρες, με καταθλίβουν. Ο Μίκης είναι ένας πνευματικός πατέρας και περίμενα να είναι ένας μέντορας ουσιώδης, όχι αποτέλεσμα ενός θυμού που προέρχεται από φοιτητικά αμφιθέατρα του Πελεγρίνη...

Αυτόματα έρχεται στο νου μου και η συνεργασία σας με το Μάνο Χατζιδάκι. To 1977 μελοποιήσατε στίχους του στο δίσκο «Παιδί της Γης» με την Αρλέτα και τον Ηλία Λιούγκο. Τι θυμάστε από εκείνη την περίοδο;
ΝΜ: Θυμάμαι τη γλυκύτητα και την καλοσύνη του να μου παραχωρήσει τους στίχους του, τα ποιήματά του. Συνεργάστηκα στενά μαζί του, με τον Αλέξανδρο Πατσιφά (της Lyra) να ενθαρρύνει το όλο δισκογραφικό εγχείρημα. Είναι μνήμες που θέλω να κρατήσω από αυτή τη συνάντηση με έναν από τους πιο χρήσιμους ανθρώπους της ιστορίας τού πολιτισμού αυτού του τόπου...

Επειδή γίνεται πολύς λόγος, ποια νομίζετε πως θα πρέπει να είναι η θέση των πνευματικών ανθρώπων απέναντι στη σημερινή, πρωτόγνωρα δύσκολη κατάσταση που περνά η Ελληνική κοινωνία;
ΝΜ: Θέση; Δεν υπάρχει ΜΙΑ θέση. Υπάρχει όμως η σκέψη μας πως η χώρα θα βρεθεί κάπου αλλού! Σε άλλους ατραπούς. Με άλλο σώμα, άλλη σκέψη, άλλο ρούχο. Πώς θα είμαστε; έχω μόνο ερωτήματα. Όχι απαντήσεις. Όχι συστάσεις και συμβουλές, που μόνο οι πολιτικά αφελείς μοιράζουν δεξιά κι αριστερά, τζάμπα μάγκες της αερολογίας. Δεν είμαι τέτοιος «μάγκας» εγώ. Αναθεματίζω όμως που τόσο τραγούδι, τόσο πνεύμα, τόσοι κοινωνικοί αγώνες, τόση αριστερά, τόσος πολιτισμός, περιόρισαν τόσο πολύ τον ορίζοντα και δεν ξέρουμε πού πατάμε και πού βαδίζουμε... Δεν θέλω να περιορίσω το πρόβλημα στην τρόικα, στο μνημόνιο, στη Μέρκελ και στους κακούς μας κυβερνήτες των μεταπολιτευτικών χρόνων. Η κρίση είναι η κρίση όλων μας! Ας το πάρουμε χαμπάρι και ας παραδεχτούμε την εθνική μας ήττα. Δεν θα 'ταν κακό μια τέτοια ομολογία... Και οι πνευματικοί μας άνθρωποι; Όταν έχουν βήμα, δεν μένουν σιωπηλοί. Από πού βγαίνει πως απέχουν; Είναι ανιστόρητη μια τέτοια θεώρηση. Το όλο σύστημα τούς έχει αποκλείσει από τα ΜΜΕ κι έτσι η φωνή τους έχει περιοριστεί στο έργο τους (βιβλία, δίσκους, εκδόσεις).

Αν επιχειρούσα να κάνω έναν διαχωρισμό στη δισκογραφία σας, θα έλεγα πως χωρίζεται σε τρία μέρη. Στους ορχηστρικούς δίσκους που έχουν σαν βάση την κλασσική κιθάρα, στους απλούς κύκλους τραγουδιών και στους δίσκους που περιέχουν τραγούδια, κυρίως, για παιδιά. Ίσως είναι και αφελής η ερώτηση αλλά αν σας έλεγα να διαλέξετε μια από τις τρεις αυτές κατηγορίες, ποια θα διαλέγατε; Πού είστε πιο κοντά;
ΝΜ: Δε θα δεχόμουν να επιλέξω. Μη ξεχνάμε πως και τα τρία αυτά έχουν κάτι κοινό: τη μουσική! Αλλάζει ο τρόπος μόνο. Στο καθένα απ' αυτά φτιάχνω ίσως όρια και συντεταγμένες. Θα προσέθετα και τον τομέα της προσωπικής συγγραφής κειμένων-άρθρων. Όλα μουσική! Ακόμα και στα τραγούδια μου με παιδικές χορωδίες ξεχνάω πως αποτείνομαι σε παιδιά και αφήνομαι να δημιουργήσω ελεύθερα, γι αυτό και κάποια από τα τραγούδια αυτά βγαίνουν πιο λόγια απ' ό,τι θα έπρεπε. Είμαι λοιπόν «πιο κοντά» σε όλα όσα έχω ανάγκη να εκφράσω μέσα από μουσικούς δρόμους της δικής μου ευαισθησίας. Και επί πλέον θέλω να τονίσω πως θεωρώ την κιθάρα, τη μουσική, τη γραφή και την ψυχή, τα τέσσερα βασικά συστατικά μου και πάνω σ' αυτά βιώνω την καθημερινότητά μου. Ότι εκλαμβάνετε από εμένα, στηρίζονται σ' αυτή την τετράδα...

Θα ήθελα όμως να μου πείτε ιδιαίτερα για την ενασχόλησή σας με το παιδικό τραγούδι....
ΝΜ: Ας πω πιο συγκεκριμένα πως φτιάχνω τραγούδια με όχημα τις παιδικές χορωδίες. Μερικά απ' αυτά τα τραγούδια ίσως δεν θα έπρεπε να τα πουν παιδιά, όμως πειραματίζομαι ή εκλαμβάνω τα παιδιά και την αθωότητά τους ως αγωγούς μηνυμάτων για όλους όσοι αισθάνονται «παιδιά πάσης ηλικίας»... Για παράδειγμα, ο στίχος: «Ο μύθος πως ο Ηρακλής ήταν βαρβάτος και νταής είναι πολύ ανακριβής κι ιστορικώς επιβλαβής», ως στιχουργία και νοηματική περιέχει πολλούς συμβολισμούς που ίσως δεν είναι για παιδιά... Όμως, δεν μπορείτε να πιστέψετε το τι πανζουρλισμός και χαρά γινόταν όταν το τραγουδούσαν στις συναυλίες όλα τα πιτσιρίκια. Παράλληλα, οι στίχοι του Άλκη Αλκαίου στο «Πρωινό τσιγάρο» δεν είναι για παιδιά, όμως διαψεύστηκα όταν τα έβλεπα να το τραγουδούν συγκινημένα από μια αδιόρατη γνώση των νοημάτων... Θα χρειαστώ πολλές σελίδες για να σας καταγράψω τις εμπειρίες μου από αυτή την εμμονή μου να επανέρχομαι κάθε τόσο για να ανακαλύπτω την παιδική αθωότητά μου μέσα από τις παιδικές χορωδίες. Μην ξεχνάμε πως έχω ήδη πέντε δίσκους με παιδικές χορωδίες.

Είστε από τους ανθρώπους που ασχολήθηκαν και στήριξαν το ραδιόφωνο. Πώς το βλέπετε σήμερα;
ΝΜ: Οι δρόμοι του ελληνικού ραδιοφώνου έχουν στενέψει αφόρητα. Ήταν διαγεγραμμένη η πορεία του, όταν από κοιτίδες πολιτισμικής ψυχαγωγίας, μετασχηματίστηκαν σε καθαρά εμπορικές επιχειρήσεις. Καταλήφθηκαν από το δημοσιογραφικό κατεστημένο και έγιναν κάστρα επιχειρησιακών λόμπυ... Μέσα σ' αυτά, προσθέστε και τις κατά καιρούς πολιτικές κομματικών εξαρτήσεων και προπαγάνδας. Τι ραδιόφωνο να κάνεις όταν το παιχνίδι είναι τόσο στημένο; Εάν λοιπόν εμάς μας ενδιαφέρει το ραδιόφωνο που καταθέτει πολιτισμό στην καθημερινότητά μας, με συγχωρείτε, αλλά ξεχάστε το... Ας μιλήσουμε για αναλαμπές! Για κάποια διαστήματα το ραδιόφωνο λειτούργησε σχεδόν... θεραπευτικά για τη συλλογική ψυχοσύνθεση. Κάτι τέτοιο υπήρξε το κρατικό Τρίτο, το Β' πρόγραμμα, ο «Αθήνα 9,84» στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας τού '80, το Κανάλι 15 του Ρ. Κούνδουρου, ο Μελωδία, ο Κόσμος και ίσως αδικώ κάποια άλλα που ξεχνάω... Σημειώνω πως αναφέρομαι στην πραγματικότητα του αττικού λεκανοπεδίου. Από το 1986 που ξεκίνησε η ανάγκη για «ελεύθερη ραδιοφωνία», με τον πρώτο επίσημο σταθμό τού «Αθήνα 9,84», έχουν περάσει 25 χρόνια. Είναι πολλά για να πούμε πως η συντριπτική τους πλειοψηφία κατακερματίστηκε και υποτάχτηκε ανάμεσα σε ιδιώτες, κομματικές σκοπιμότητες, εκδοτικές μπίζνες, απαξιώνοντας το προϊόν, σπρώχνοντας τα πράγματα προς την αναζήτηση διαφημιστικών πακέτων, αδιαφορώντας για καλές μουσικές και ποιοτικές ακροάσεις. Καταλήγοντας να θέλουν να επιβάλλουν τη λογική της τηλεοπτικής πρωινάδικης αισθητικής... Θα προσθέσω πως χάθηκε μια σπουδαία ευκαιρία να διαρθρωθούν τα ραδιόφωνα σε ένα καθημερινό Σχολείο, με ποικίλες δράσεις, που να συνδυάζουν τον πολιτισμό, την πληροφόρηση, την ψυχαγωγία, τη διαφήμιση, την πολιτική. Όποιος θεωρεί πως τα σημερινά ραδιόφωνα τού παρέχουν τα προαναφερόμενα, δεν ξέρει πού πατά και πού βαδίζει... Αντ' αυτών, χαβαλές μέσα από τις play lists των τραγουδιών, καθώς και κατευθυνόμενη προπαγάνδα. Στο χώρο της μουσικής, σώζονται τα κρατικά κυρίως κανάλια που διατηρούν ακόμα (προς το παρόν) την αυτονομία τους, λόγω της λιγότερης εξάρτησής τους από τα διαφημιστικά πακέτα...

Ίσως είναι τετριμμένη πλέον η ερώτηση αλλά επειδή είστε ένας από τους πιο δραστήριους δημιουργούς, ποια είναι η γνώμη σας για την εικόνα του τραγουδιού της εποχής μας;
ΝΜ: Ξέρετε, εξαρτάται σε ποιο είδος τραγουδιού αναφερόμαστε. Δεν υπάρχει ένα μόνο είδος. Υπάρχουν τα λαϊκά, τα ροκ, της πίστας, τα λόγια, τα ποιητικά, των ντισκοτέκ, του χαβαλέ... Ποια «εικόνα» να σχολιάσω αν δεν συνεννοηθούμε σε τι αναφερόμαστε; Σε όποια και να αναφερθούμε όμως, η εικόνα θα είναι εκείνη της αγωνίας να αποκτήσει το τραγούδι (ή να επαναπροσδιορίσει) ένα πρόσωπο φιλικό προς το κοινό του. Σα να νιώθω πως το ελληνικό τραγούδι και οι συντελεστές του, οφείλουν να ξαναμπούν στο κάδρο με άλλα υλικά από εκείνα που ορίζονται και εντάσσονται ως «μεταπολιτευτικός πολιτισμός»... Ομολογώ πως δεν γνωρίζω αν υπάρχει πραγματικά αυτή η αδόκιμη ορολογία, αλλά αφού υπάρχει στην πολιτική, γιατί να λείπει από τον πολιτισμό; Ας πούμε λοιπόν πως ότι έχει συσσωρευτεί στο ελληνικό τραγούδι από την πτώση της Χούντας, δηλαδή το άθροισμα των θετικών και αρνητικών στοιχείων, οι κατακτήσεις και οι παραμορφώσεις του, ολόκληρο αυτό το μόρφωμα μιας τριακονταπενταετίας (από το 1974), θα πρέπει να βάλει μια άνω τελεία σ' αυτή την πορεία και στην ως τώρα διαμόρφωση που έφτιαξε τον πυρήνα τού μεταπολιτευτικού τραγουδιού. Η ίδια η εποχή τώρα, οι αισθητικές ανάγκες που (συνήθως) παράγουν στιλιστικές-αισθητικές ανατροπές, έχουν δημιουργήσει την αναγκαιότητα μιας διαφορετικής σχέσης δημιουργού και δέκτη. Το διαδίκτυο, τα νέα οικονομικά δεδομένα, η αλλαγή φρουράς από την δισκογραφική βιομηχανία στον ιδιωτικό προσανατολισμό παραγωγής, η συνεχόμενη πάλη μεταξύ ηλεκτρικού και ακουστικού μουσικού υλικού, ο κατακερματισμός της νυχτερινής τραγουδιστικής εργασίας, η διαφημιστική συρρίκνωση της ελαφρότητας στην τηλεοπτική προβολή των πρωτοκλασάτων τραγουδιστών, η ανάγκη έκφρασης νέων στιχουργικών προσώπων, τέλος, η ανάγκη για νέες φόρμες, δείχνουν πως οι δρόμοι τού τραγουδιού αν δεν εξελιχθούν διαφορετικοί, θα το πνίξουν για πολλά χρόνια. Θα θρηνήσουμε έναν πολιτισμό που πάντα ήταν βάλσαμο για τις ψυχές των ελλήνων...

 

Video

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!