Με τα περισσότερα μέλη των Last Drive είμαστε φίλοι. Αλλά αυτό συμβαίνει με τους περισσότερους που ακολουθούν το συγκρότημα εδώ και περίπου τρεισήμισι δεκαετίες. Είναι αυτή η αμφίδρομη και υγιής σχέση της μπάντας με το κοινό της.
Είχα την τύχη να βρεθώ στο πρώτο επίσημο live gig τους, με δίσκο στις αποσκευές τους, στο υπόγειο του ιστορικού κλαμπ της Αθήνας «Rodeo» το 1986. Αμέσως κατάλαβα ότι το νέο αυτό συγκρότημα τότε δεν αστειευόταν. Έπαιζε καθαρόαιμο ροκενρόλ και το έλεγε η ψυχή του. Από τότε τους παρακολουθώ και κάθε συναυλία τους ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία καθώς συνδυάζουν δυνατές συνθέσεις με δυναμική σκηνική παρουσία.
Μετά από τόσα χρόνια οι Last Drive έχουν λόγο ύπαρξης; Η απάντηση βρίσκεται στο πρόσφατο άλμπουμ τους που κυκλοφόρησε φέτος τον Απρίλιο όπου το πανίσχυρο rock’n’roll κοκτέιλ τους διεύρυνε τα συστατικά του και σίγουρα θα ικανοποιήσει με το παραπάνω το κοινό τους.
Η αθηναϊκή τετραμελής μπάντα σχηματίστηκε το 1983 και συστήθηκε αρχικά μέσα από συναυλίες. Το πρώτο τους άλμπουμ «Underworld Shakedown» βγήκε το 1986 στην πρώτη ανεξάρτητη δισκογραφική Hitch-Hyke Records. Έως σήμερα έχουν κυκλοφορήσει συνολικά 7 άλμπουμ, με κυκλοφορία κάποια εξ αυτών στο εξωτερικό και έχουν στο ενεργητικό τους αναρίθμητα live σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Οι Last Drive των Αλέξη Καλοφωλιά, Γιώργου Καρανικόλα, Χρήστου Μιχαλάτου, Στέφανου Φλώτσιου και πάλι σε δράση την Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολη, παρέα με τους Nightstalker σε μια ελκυστική rock’n’roll βραδιά που επιφυλάσσει πολλές συγκινήσεις και ακόμη περισσότερες μπύρες.
Με αφορμή τη συναυλία αυτή ο Αλέξης Καλοφωλιάς, γνωστός σε όλους και ως Alex K, τραγουδιστής, μπασίστας και συν-συνθέτης μιλά για το σημερινό προφίλ των Last Drive, ξεκινώντας από την αρχή, μια ζόρικη εποχή για την ελληνική σκηνή, στα 80ς… Πάμε λοιπόν να μιλήσουμε μαζί του για rock’n’roll. Τι άλλο;
Να που τα ξαναλέμε! Στο promotion της συναυλίας σας στη Τεχνόπολη αναφέρει ότι θα είναι μια βραδιά αφιερωμένη στις φυλές του αστικού χώρου που κάνουν την πόλη να γυρίζει. Ποιες είναι αυτές οι σημερινές φυλές της πόλης;
Γιάννη κι εμείς χαιρόμαστε που τα ξαναλέμε. Υποθέτω ότι το δελτίο αναφέρεται σε όλους όσους βρίσκονται, μοιράζονται και χαίρονται μέσα απ’ το ροκ εν ρολ σήμερα, όλους αυτούς που αυτή η μουσική τους βοηθάει να μείνουν όρθιοι σε μια δύσκολη πραγματικότητα. Έτσι θα χαρακτήριζα σήμερα τις μουσικές φυλές της πόλης, τουλάχιστον αυτές που απευθύνονται οι δυο μπάντες.
Κατά πόσο είστε ικανοποιημένοι από τον τρόπο ζωής στην πόλη; Πώς κινείστε;
Η Αθήνα είναι μια μεγαλούπολη χτυπημένη από μια καταστροφική κρίση, γεμάτη ανισότητες και δοκιμασίες για τους κατοίκους της, αλλά είναι η πόλη που μας μεγάλωσε και συνεχίζει να μας μαγεύει στιγμές - στιγμές. Στον πυρήνα της καθημερινότητάς μας βρίσκεται η μουσική, έτσι οι συναυλίες είναι οι περιστάσεις που μπορείς να μας βρεις πιο συχνά.
Αλέξης Καλοφωλιάς
Οι Last Drive σε ποια αστική φυλή ανήκαν όταν ξεκίνησαν την πορεία τους, το 1983, μια και υπήρχαν αρκετές με πιο έντονα χαρακτηριστικά στη δεκαετία του’80;
Ακούγαμε ακατέργαστο ροκ εν ρολ κάθε εποχής πανκ και post punk, έτσι βρισκόμαστε στο μεταίχμιο από διαφορετικά ρεύματα. Στην αρχή ήμαστε βουτηγμένοι στο psychobilly: Cramps, Gun Club, Meteors, κλπ. Όμως δεν μείναμε για πολύ εκεί, καθώς το φάσμα της μουσικής που ακούγαμε ήταν ανοιχτό εξαρχής, όπως συνέβαινε στην Ελλάδα τότε. Αυτό που θυμάμαι είναι ότι στην αρχή τουλάχιστον δεν υπήρχαν αντιπαλότητες ανάμεσα σε ομάδες με διαφορετικά μουσικά γούστα. Ήμαστε λίγοι και με εξαίρεση τους skinheads θεωρούσαμε ότι ανήκαμε σε μία μεγάλη ομάδα, πανκ, ροκαμπίλια, μοντς, βρισκόμαστε όλοι μαζί. Αυτά σε πολύ αρχικό στάδιο, λίγο πριν ξεκινήσει η μπάντα. Εκεί θυμάμαι τον εαυτό μου και τους υπόλοιπους, ήταν ένα πεδίο που το εξερευνούσαμε από κοινού, ανταλλάσσαμε πληροφορίες, μαθαίναμε πράγματα. Μετά, όταν άρχισε να αποκτάει οπαδικό και ειδωλολατρικό χαρακτήρα το πράγμα, έπαψε να μας ενδιαφέρει. Αυτό που κάναμε με τη μπάντα μονοπώλησε το χρόνο και το ενδιαφέρον μας.
Θυμάστε κάποια φορά που μια διαφορετική φυλή δημιούργησε πρόβλημα σε παλιότερη συναυλία σας;
Υπήρχαν κάποιες τέτοιες περιπτώσεις, αλλά ειλικρινά, έπειτα από τόσα χρόνια δεν αξίζει να τις θυμάται κανείς. Ήταν ανοησίες, δεν υπήρχε λόγος να γίνονται. Ίσως ήταν ένας τρόπος να εξωτερικευτεί μια κοινωνική ή πιθανόν ενδοοικογενειακή βία που δέχονταν τα παιδιά, αλλά πλέον αυτές οι φάσεις δε μου φαίνονται ούτε καν γραφικές. Νομίζω αξίζει να ψάξει κανείς γιατί σε μία δεκαετία που υποτίθεται ότι η Ελλάδα «άλλαζε», υπήρχε τόση βία ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους.
Οι Last Drive στα 80ς (φωτο: Χάρης Χριστόπουλος)
Πώς δημιουργηθήκατε σαν συγκρότημα; Πώς προέκυψε αυτή η ανάγκη; Ήσασταν φίλοι μεταξύ σας ή βρεθήκατε μέσα από συγκυρίες;
Με τον Χρήστο πηγαίναμε στο ίδιο σχολικό συγκρότημα και τα κοινά μας ενδιαφέροντα, οι μουσικές μας αναζητήσεις, μας έφεραν πιο κοντά. Ανήκαμε σε μια μεγαλύτερη ομάδα ατόμων που στην περιφέρειά της υπήρχε και ο Γιώργος και μέσα από την παρέα που κάναμε σε στέκια της περιοχής (κυρίως στην Παραλία των Αμπελοκήπων) προέκυψε αυτό το σχήμα από ανθρώπους που ακούγανε λίγο πολύ την ίδια μουσική και μιλούσαν την ίδια «γλώσσα». Εκείνη την εποχή μας φαινόταν το πιο φυσικό και μαζί το πιο εξωφρενικό πράγμα που θα μπορούσαμε να κάνουμε, δεν μπορώ να το περιγράψω αλλιώς. Άνοιγε τους ορίζοντές μας σε έναν κόσμο που μας φαινόταν εξωπραγματικός αλλά και εύκολα προσπελάσιμος με έναν μυστήριο τρόπο.
Πόσοι από τα μέλη που παίζετε σήμερα είναι τα ιδρυτικά; Οι αλλαγές που επήλθαν στη σύνθεσή σας όλα αυτά τα χρόνια επηρέασαν θετικά ή αρνητικά τη μπάντα;
Οι τρεις μας - ο Χρήστος, ο Γιώργος κι εγώ είμαστε από την αρχή της μπάντας, αν εξαιρέσει κανείς ένα χρόνο αρχή που βγαίναμε σαν τρίο, με τον Νίκο στην κιθάρα. Νομίζω ότι η επίδραση των αλλαγών στη σύνθεση υπήρξε πάντα θετική στους Last Drive, καθώς μια διαφορετική «φωνή» δίνει άλλη διάσταση ακόμα και σε κομμάτια που παίζονται χρόνια.
Πώς κινούνται σήμερα οι Last Drive; Γράφουν καινούργια κομμάτια; Σε ποιο στούντιο δουλεύετε;
Αυτή την εποχή παίζουμε το νέο μας δίσκο που κυκλοφορήσαμε τον Απρίλιο και έχει για τίτλο το όνομα της μπάντας. Προβάρουμε στο Στούντιο Urban, στου Ψυρρή, στην καρδιά της πόλης, πάντα έτσι κάναμε. Ο τρόπος δουλειάς μας δεν έχει αλλάξει από τότε που ξεκινήσαμε: μέσα σε μια συνήθως εξοντωτική μέρα, βρισκόμαστε, προβάρουμε, κρατάμε λαδωμένα τα γρανάζια για τα λάιβ. Τζαμάρουμε πάρα πολύ, ειδικά τα τελευταία χρόνια. Κάθε φορά που μπαίνουμε στο στούντιο συντονιζόμαστε παίζοντας κάτι χωρίς αρχή, μέση και τέλος. Είναι μια ώρα αποφόρτισης από την ένταση της μέρας, ο χρόνος που χρειάζονται τα παιξίματά μας για να εναρμονιστούν. Μέσα από αυτή τη διαδικασία προέκυψε ένα μέρος από τα κομμάτια του τελευταίου δίσκου.
Εκρηκτικοί Last Drive στο Bi Nu του Βερολίνου το 2013
Η πορεία σας μέσα στο χρόνο ανταμείβεται μέσα από τις συναυλίες σας; Υπάρχει δηλαδή μετά από τόσα χρόνια ανταπόκριση από το κοινό;
Θα ήμασταν αχάριστοι αν λέγαμε ότι δεν υπάρχει. Μέσα από τα χρόνια, τα μόνα που μένουν είναι οι άνθρωποι, η αλληλεπίδρασή μας μαζί τους, και τα τραγούδια. Πάντα είχαμε την τύχη να επικοινωνούμε με τον κόσμο σε πάνω από ένα επίπεδα, πέρα από τη σχέση μουσικού - κοινού να ζούμε μαζί με τους ανθρώπους που μας παρακολουθούν και να είμαστε κι εμείς κοινό για άλλες μπάντες. Πιστεύω ότι αυτό μας βοήθησε πολύ να κρατήσουμε ζωντανή την οπτική μας.
Νοιώθετε ότι το κοινό σας έχει αλλάξει; Σας ακολουθούν καινούργιοι φίλοι; Έχετε κρατήσει τους παλιότερους; Πώς είναι αυτή η σχέση με τον κόσμο που έρχεται στις συναυλίες σας;
Η πορεία μας μέσα στο χρόνο μας έχει δώσει την ευκαιρία μέχρι και να έχουμε διαδοχικές γενιές στις συναυλίες μας. Υπάρχουν γονείς που έρχονται με τα παιδιά τους και βλέπουν το λάιβ. Αυτό και μόνο λέει πολλά και νομίζω ότι θα έλεγε για οποιοδήποτε γκρουπ ή οποιονδήποτε μουσικό. Όμως υπάρχουν και άνθρωποι που έρχονται στις συναυλίες μας και η σχέση μας κρατάει από το ξεκίνημα της μπάντας έχοντας ξεπεράσει το μουσικό πλαίσιο. Respect.
Live στο «Ρόδον» το 1987
Από την επανάκαμψη σας το 2007 με το «Heavy Liquid», μετά από 10 χρόνια απραξίας, 11 χρόνια μετά από τότε τι πρόσφερε στο γκρουπ και πώς το βιώνετε προσωπικά;
Νομίζω ότι δεν ήταν απραξία με την κυριολεκτική έννοια, γιατί στο διάστημα που ήμασταν ανενεργοί με τους Drive δεν σταματήσαμε να παίζουμε και να εξελισσόμαστε σε μουσικό και προσωπικό επίπεδο, και αυτό αποτυπώθηκε στις δουλειές που ακολούθησαν. Σε προσωπικό επίπεδο ήταν μια συμφιλίωση για ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μας· αυτό το συγκρότημα το ξεκινήσαμε παιδιά και αποτυπώθηκε πάνω του όλη η πορεία μας. Μέσα απ’ αυτό μάθαμε να ζούμε με τη διαφορετικότητα των χαρακτήρων μας και να σεβόμαστε τις ιδιαιτερότητες ο ένας του άλλου. Έτσι ήταν μια μικρή νίκη ότι ήμαστε ακόμα μαζί έπειτα από τόσα. Σε επίπεδο ομάδας είχαμε συνειδητοποιήσει ότι η δικαίωση ήταν και είναι το γεγονός ότι παίζουμε και μοιραζόμαστε τη μουσική μας και τίποτε λιγότερο ή περισσότερο. Ήταν όμως μια υπέροχη στιγμή εκείνη η συνάντηση και μια απάντηση στο ερώτημα αν τα τραγούδια μπορούσαν ακόμη να λειτουργήσουν, να μεταφέρουν ακόμα το συναίσθημα.
Βερολίνο, Οκτώβριος 1990 (φωτο: Νίκος Κερκινός)
Τρεισήμισι δεκαετίες περνούν από το μυαλό όταν μιλά κανείς για τους Last Drive. Τι μουσικό έδαφος υπήρχε όταν σχηματιστήκατε; Πόσο εύφορο ήταν στα 90’ς; Πότε ήρθε η απογοήτευση;
Σίγουρα τα πράγματα ήταν διαφορετικά, οι μπάντες ελάχιστες, αν και υπήρχε ένα έδαφος που ερχόταν από τα σχήματα που είχαν προηγηθεί. Ήταν μια εποχή που οι επιρροές ενσωματώνονταν πιο ακατέργαστα, σημασία είχε να κάνεις τη δήλωσή σου με τους όρους σου, έστω κι αν αφορούσε μόνο εσένα και καμιά δεκαριά άλλους. Στα 90ς όλα γνώρισαν μια μεγέθυνση - στην πραγματικότητα ήταν το ζεστό χρήμα που έρεε από διάφορες πηγές, και όσα φάνταζαν την προηγούμενη δεκαετία χιμαιρικά, έγιναν πραγματικότητα. Αλλά με έναν τρόπο άτσαλο και χωρίς όρια και αρχές, που οδήγησε εκεί που ξέρουμε όλοι. Νομίζω ότι η πιο σημαντική διαφορά ήταν ο τρόπος διαχείρισης της πληροφορίας τότε και τώρα. Παλιά η σχέση σου μαζί της είχε τον χρόνο να αναπτυχθεί σε έναν ιδιαίτερο χώρο, ενώ σήμερα υπάρχει αυτός ο καταιγισμός, όλα έρχονται στο φως με έναν πολύ σκληρό τρόπο, διεκδικούν σχεδόν βίαια μια θέση σε ένα ήδη υπερφορτωμένο τοπίο. Όμως αυτό είναι το τίμημα του ότι η γνώση τώρα είναι προσβάσιμη από χιλιάδες πλευρές. Και νομίζω ότι οι νέε γενιές αποκτούν την ικανότητα να το διαχειριστούν κάπως όλο αυτό, γιατί μεγαλώνουν μαζί του, να «πιάνουν» περισσότερα από το πρώτο βλέμμα.
Ο Αλέξης Καλοφωλιάς με τον συντάκτη Γιάννη Αλεξίου
Ποιος είναι «νονός» του ονόματός σας και πώς προέκυψε ένα τόσο πετυχημένο όνομα για συγκρότημα;
Ο Χρήστος βάφτισε τους Last Drive, βλέποντας την ονομασία ενός κοκτέιλ στον κατάλογο του Snowball, του μπαρ που συχνάζαμε όταν στήναμε τη μπάντα. Μας φάνηκε τέλειο, εξέφραζε ακριβώς το πώς νιώθαμε τότε.
Ποια ήταν η έδρα των Last Drive; Σε ποια περιοχή «γεννηθήκατε»; Ήταν τα μέλη από την ίδια περιοχή; Σε ποιο στούντιο κάνατε τις πρώτες πρόβες και που βρισκόταν;
Είμαστε όλοι από τους Αμπελοκήπους, εκεί γεννήθηκε η ιδέα της μπάντας και έγιναν οι πρώτες μουσικές ψηλαφίσεις. Όλοι όσοι έχουν περάσει από τους L.D. είναι από εκεί γύρω, εκτός από τον Νίκο (Καπετανόπουλο, τον αρχικό μας κιθαρίστα) που ήταν από τη Νέα Σμύρνη. Ξεκινήσαμε παίζοντας στο υπόγειο του σπιτιού του Νίκου στη Νέα Σμύρνη, πριν ακόμα πάρουμε το όνομα Last Drive. Διασκευές από ροκ εν ρολ στάνταρντς, Velvet Underground και Pistols, αλλά και μερικές τρελές επιλογές, όπως το «Never Say Never» των Romeo Void. Όταν απέκτησε υπόσταση το σχήμα στην αρχή μοιραζόμαστε χώρους με άλλες μπάντες, με τους Villa 21 και τους Exhumans στην πλατεία Αμερικής, με τους Anti-troppeau αργότερα κάπου κοντά στις γραμμές του τραίνου στα Σεπόλια αν θυμάμαι καλά, με τους Yell-O-Yell στο στούντιο όπου έκαναν πρόβα οι μπάντες της Creep στη Νέα Ελβετία. Υπήρχε μία ζωντανή σχέση, μια αλληλεπίδραση ανάμεσα στις μπάντες, που πιστεύω πως συμβαίνει και σήμερα. Σιγά - σιγά άρχισαν να ανοίγουν τα πρώτα προβάδικα, και κινηθήκαμε εκεί, στο ιστορικό Studio II στα Εξάρχεια, στο Jam στη Διδότου και αλλού.
Φορτώνοντας το βαν για την πρώτη περιοδεία (1987)
Ποιο ήταν το όραμα του γκρουπ; Υπήρχε κάτι τότε;
Το όραμα ήταν το πώς μπορούσες να μετασχηματίσεις στο μέτρο του δυνατού την πραγματικότητα γύρω σου και το να κάνεις τη δική σου δήλωση. Δεν νομίζω ότι εκείνη την εποχή υπήρχε κάποιο μακρόπνοο σχέδιο, και επειδή μάθαμε έτσι, να δουλεύουμε με έναν αυτοσχέδιο τρόπο σε ένα ανύπαρκτο πλαίσιο, ίσως γι’ αυτό δεν προέκυψε ούτε αργότερα. Οι LD είναι υπόθεση της μιας στιγμής, που ανανεώνεται διαρκώς.
Υπάρχει κάποιο παράπονο προς πάσα κατεύθυνση (δισκογραφικές, ηχοληψία σε στούντιο, συναυλίες, κοινό, προμόσιον, κατάσταση γενικότερα, αντιμετώπιση, μίντια κλπ.). Δεν μπορεί κάτι θα υπάρχει… τόσα χρόνια μέσα στην πιάτσα είστε.
Έχεις δίκιο, αλλά ακριβώς επειδή είμαστε τόσα χρόνια στην πιάτσα έχουμε καταλάβει ότι είναι πολύ αντιδημιουργικό να προχωράς με τα βάρη του παρελθόντος στην πλάτη σου. Δεν έχουμε απωθημένα ή κρατούμενα. Όλοι βγήκαν κερδισμένοι, γιατί η μουσική υπήρξε και μοιράστηκε. Αυτός ήταν ο σκοπός. Ό,τι έγινε, έγινε λοιπόν και… καλή καρδιά.
Τι θα παρουσιάσετε στην Τεχνόπολη; Ανοιχτός χώρος, τέλη καλοκαιριού, ωραία θα είναι…
Παίζουμε μαζί με τους Nightstalker με τους οποίους είμαστε φίλοι εδώ και δεκαετίες και η σχέση μας είναι ζωντανή. Αυτό θα προσπαθήσουμε να μεταδώσουμε, τη χαρά της κοινής εμπειρίας του ροκ εν ρολ. Αυτή είναι η μόνη μαγεία που γνωρίζουμε.
Η συναυλία των Last Drive - Nighstalker θα γίνει την Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, στο Γκάζι. Ώρα έναρξης: 8.30 μ.μ. Είσοδος: 12 ευρώ (προπώληση), 14 (στο ταμείο).
Είχα την τύχη να βρεθώ στο πρώτο επίσημο live gig τους, με δίσκο στις αποσκευές τους, στο υπόγειο του ιστορικού κλαμπ της Αθήνας «Rodeo» το 1986. Αμέσως κατάλαβα ότι το νέο αυτό συγκρότημα τότε δεν αστειευόταν. Έπαιζε καθαρόαιμο ροκενρόλ και το έλεγε η ψυχή του. Από τότε τους παρακολουθώ και κάθε συναυλία τους ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία καθώς συνδυάζουν δυνατές συνθέσεις με δυναμική σκηνική παρουσία.
Μετά από τόσα χρόνια οι Last Drive έχουν λόγο ύπαρξης; Η απάντηση βρίσκεται στο πρόσφατο άλμπουμ τους που κυκλοφόρησε φέτος τον Απρίλιο όπου το πανίσχυρο rock’n’roll κοκτέιλ τους διεύρυνε τα συστατικά του και σίγουρα θα ικανοποιήσει με το παραπάνω το κοινό τους.
Η αθηναϊκή τετραμελής μπάντα σχηματίστηκε το 1983 και συστήθηκε αρχικά μέσα από συναυλίες. Το πρώτο τους άλμπουμ «Underworld Shakedown» βγήκε το 1986 στην πρώτη ανεξάρτητη δισκογραφική Hitch-Hyke Records. Έως σήμερα έχουν κυκλοφορήσει συνολικά 7 άλμπουμ, με κυκλοφορία κάποια εξ αυτών στο εξωτερικό και έχουν στο ενεργητικό τους αναρίθμητα live σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Οι Last Drive των Αλέξη Καλοφωλιά, Γιώργου Καρανικόλα, Χρήστου Μιχαλάτου, Στέφανου Φλώτσιου και πάλι σε δράση την Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολη, παρέα με τους Nightstalker σε μια ελκυστική rock’n’roll βραδιά που επιφυλάσσει πολλές συγκινήσεις και ακόμη περισσότερες μπύρες.
Με αφορμή τη συναυλία αυτή ο Αλέξης Καλοφωλιάς, γνωστός σε όλους και ως Alex K, τραγουδιστής, μπασίστας και συν-συνθέτης μιλά για το σημερινό προφίλ των Last Drive, ξεκινώντας από την αρχή, μια ζόρικη εποχή για την ελληνική σκηνή, στα 80ς… Πάμε λοιπόν να μιλήσουμε μαζί του για rock’n’roll. Τι άλλο;
Να που τα ξαναλέμε! Στο promotion της συναυλίας σας στη Τεχνόπολη αναφέρει ότι θα είναι μια βραδιά αφιερωμένη στις φυλές του αστικού χώρου που κάνουν την πόλη να γυρίζει. Ποιες είναι αυτές οι σημερινές φυλές της πόλης;
Γιάννη κι εμείς χαιρόμαστε που τα ξαναλέμε. Υποθέτω ότι το δελτίο αναφέρεται σε όλους όσους βρίσκονται, μοιράζονται και χαίρονται μέσα απ’ το ροκ εν ρολ σήμερα, όλους αυτούς που αυτή η μουσική τους βοηθάει να μείνουν όρθιοι σε μια δύσκολη πραγματικότητα. Έτσι θα χαρακτήριζα σήμερα τις μουσικές φυλές της πόλης, τουλάχιστον αυτές που απευθύνονται οι δυο μπάντες.
Κατά πόσο είστε ικανοποιημένοι από τον τρόπο ζωής στην πόλη; Πώς κινείστε;
Η Αθήνα είναι μια μεγαλούπολη χτυπημένη από μια καταστροφική κρίση, γεμάτη ανισότητες και δοκιμασίες για τους κατοίκους της, αλλά είναι η πόλη που μας μεγάλωσε και συνεχίζει να μας μαγεύει στιγμές - στιγμές. Στον πυρήνα της καθημερινότητάς μας βρίσκεται η μουσική, έτσι οι συναυλίες είναι οι περιστάσεις που μπορείς να μας βρεις πιο συχνά.
Αλέξης Καλοφωλιάς
Οι Last Drive σε ποια αστική φυλή ανήκαν όταν ξεκίνησαν την πορεία τους, το 1983, μια και υπήρχαν αρκετές με πιο έντονα χαρακτηριστικά στη δεκαετία του’80;
Ακούγαμε ακατέργαστο ροκ εν ρολ κάθε εποχής πανκ και post punk, έτσι βρισκόμαστε στο μεταίχμιο από διαφορετικά ρεύματα. Στην αρχή ήμαστε βουτηγμένοι στο psychobilly: Cramps, Gun Club, Meteors, κλπ. Όμως δεν μείναμε για πολύ εκεί, καθώς το φάσμα της μουσικής που ακούγαμε ήταν ανοιχτό εξαρχής, όπως συνέβαινε στην Ελλάδα τότε. Αυτό που θυμάμαι είναι ότι στην αρχή τουλάχιστον δεν υπήρχαν αντιπαλότητες ανάμεσα σε ομάδες με διαφορετικά μουσικά γούστα. Ήμαστε λίγοι και με εξαίρεση τους skinheads θεωρούσαμε ότι ανήκαμε σε μία μεγάλη ομάδα, πανκ, ροκαμπίλια, μοντς, βρισκόμαστε όλοι μαζί. Αυτά σε πολύ αρχικό στάδιο, λίγο πριν ξεκινήσει η μπάντα. Εκεί θυμάμαι τον εαυτό μου και τους υπόλοιπους, ήταν ένα πεδίο που το εξερευνούσαμε από κοινού, ανταλλάσσαμε πληροφορίες, μαθαίναμε πράγματα. Μετά, όταν άρχισε να αποκτάει οπαδικό και ειδωλολατρικό χαρακτήρα το πράγμα, έπαψε να μας ενδιαφέρει. Αυτό που κάναμε με τη μπάντα μονοπώλησε το χρόνο και το ενδιαφέρον μας.
Θυμάστε κάποια φορά που μια διαφορετική φυλή δημιούργησε πρόβλημα σε παλιότερη συναυλία σας;
Υπήρχαν κάποιες τέτοιες περιπτώσεις, αλλά ειλικρινά, έπειτα από τόσα χρόνια δεν αξίζει να τις θυμάται κανείς. Ήταν ανοησίες, δεν υπήρχε λόγος να γίνονται. Ίσως ήταν ένας τρόπος να εξωτερικευτεί μια κοινωνική ή πιθανόν ενδοοικογενειακή βία που δέχονταν τα παιδιά, αλλά πλέον αυτές οι φάσεις δε μου φαίνονται ούτε καν γραφικές. Νομίζω αξίζει να ψάξει κανείς γιατί σε μία δεκαετία που υποτίθεται ότι η Ελλάδα «άλλαζε», υπήρχε τόση βία ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους.
Οι Last Drive στα 80ς (φωτο: Χάρης Χριστόπουλος)Πώς δημιουργηθήκατε σαν συγκρότημα; Πώς προέκυψε αυτή η ανάγκη; Ήσασταν φίλοι μεταξύ σας ή βρεθήκατε μέσα από συγκυρίες;
Με τον Χρήστο πηγαίναμε στο ίδιο σχολικό συγκρότημα και τα κοινά μας ενδιαφέροντα, οι μουσικές μας αναζητήσεις, μας έφεραν πιο κοντά. Ανήκαμε σε μια μεγαλύτερη ομάδα ατόμων που στην περιφέρειά της υπήρχε και ο Γιώργος και μέσα από την παρέα που κάναμε σε στέκια της περιοχής (κυρίως στην Παραλία των Αμπελοκήπων) προέκυψε αυτό το σχήμα από ανθρώπους που ακούγανε λίγο πολύ την ίδια μουσική και μιλούσαν την ίδια «γλώσσα». Εκείνη την εποχή μας φαινόταν το πιο φυσικό και μαζί το πιο εξωφρενικό πράγμα που θα μπορούσαμε να κάνουμε, δεν μπορώ να το περιγράψω αλλιώς. Άνοιγε τους ορίζοντές μας σε έναν κόσμο που μας φαινόταν εξωπραγματικός αλλά και εύκολα προσπελάσιμος με έναν μυστήριο τρόπο.
Πόσοι από τα μέλη που παίζετε σήμερα είναι τα ιδρυτικά; Οι αλλαγές που επήλθαν στη σύνθεσή σας όλα αυτά τα χρόνια επηρέασαν θετικά ή αρνητικά τη μπάντα;
Οι τρεις μας - ο Χρήστος, ο Γιώργος κι εγώ είμαστε από την αρχή της μπάντας, αν εξαιρέσει κανείς ένα χρόνο αρχή που βγαίναμε σαν τρίο, με τον Νίκο στην κιθάρα. Νομίζω ότι η επίδραση των αλλαγών στη σύνθεση υπήρξε πάντα θετική στους Last Drive, καθώς μια διαφορετική «φωνή» δίνει άλλη διάσταση ακόμα και σε κομμάτια που παίζονται χρόνια.
Πώς κινούνται σήμερα οι Last Drive; Γράφουν καινούργια κομμάτια; Σε ποιο στούντιο δουλεύετε;
Αυτή την εποχή παίζουμε το νέο μας δίσκο που κυκλοφορήσαμε τον Απρίλιο και έχει για τίτλο το όνομα της μπάντας. Προβάρουμε στο Στούντιο Urban, στου Ψυρρή, στην καρδιά της πόλης, πάντα έτσι κάναμε. Ο τρόπος δουλειάς μας δεν έχει αλλάξει από τότε που ξεκινήσαμε: μέσα σε μια συνήθως εξοντωτική μέρα, βρισκόμαστε, προβάρουμε, κρατάμε λαδωμένα τα γρανάζια για τα λάιβ. Τζαμάρουμε πάρα πολύ, ειδικά τα τελευταία χρόνια. Κάθε φορά που μπαίνουμε στο στούντιο συντονιζόμαστε παίζοντας κάτι χωρίς αρχή, μέση και τέλος. Είναι μια ώρα αποφόρτισης από την ένταση της μέρας, ο χρόνος που χρειάζονται τα παιξίματά μας για να εναρμονιστούν. Μέσα από αυτή τη διαδικασία προέκυψε ένα μέρος από τα κομμάτια του τελευταίου δίσκου.
Εκρηκτικοί Last Drive στο Bi Nu του Βερολίνου το 2013
Η πορεία σας μέσα στο χρόνο ανταμείβεται μέσα από τις συναυλίες σας; Υπάρχει δηλαδή μετά από τόσα χρόνια ανταπόκριση από το κοινό;
Θα ήμασταν αχάριστοι αν λέγαμε ότι δεν υπάρχει. Μέσα από τα χρόνια, τα μόνα που μένουν είναι οι άνθρωποι, η αλληλεπίδρασή μας μαζί τους, και τα τραγούδια. Πάντα είχαμε την τύχη να επικοινωνούμε με τον κόσμο σε πάνω από ένα επίπεδα, πέρα από τη σχέση μουσικού - κοινού να ζούμε μαζί με τους ανθρώπους που μας παρακολουθούν και να είμαστε κι εμείς κοινό για άλλες μπάντες. Πιστεύω ότι αυτό μας βοήθησε πολύ να κρατήσουμε ζωντανή την οπτική μας.
Νοιώθετε ότι το κοινό σας έχει αλλάξει; Σας ακολουθούν καινούργιοι φίλοι; Έχετε κρατήσει τους παλιότερους; Πώς είναι αυτή η σχέση με τον κόσμο που έρχεται στις συναυλίες σας;
Η πορεία μας μέσα στο χρόνο μας έχει δώσει την ευκαιρία μέχρι και να έχουμε διαδοχικές γενιές στις συναυλίες μας. Υπάρχουν γονείς που έρχονται με τα παιδιά τους και βλέπουν το λάιβ. Αυτό και μόνο λέει πολλά και νομίζω ότι θα έλεγε για οποιοδήποτε γκρουπ ή οποιονδήποτε μουσικό. Όμως υπάρχουν και άνθρωποι που έρχονται στις συναυλίες μας και η σχέση μας κρατάει από το ξεκίνημα της μπάντας έχοντας ξεπεράσει το μουσικό πλαίσιο. Respect.
Live στο «Ρόδον» το 1987
Από την επανάκαμψη σας το 2007 με το «Heavy Liquid», μετά από 10 χρόνια απραξίας, 11 χρόνια μετά από τότε τι πρόσφερε στο γκρουπ και πώς το βιώνετε προσωπικά;
Νομίζω ότι δεν ήταν απραξία με την κυριολεκτική έννοια, γιατί στο διάστημα που ήμασταν ανενεργοί με τους Drive δεν σταματήσαμε να παίζουμε και να εξελισσόμαστε σε μουσικό και προσωπικό επίπεδο, και αυτό αποτυπώθηκε στις δουλειές που ακολούθησαν. Σε προσωπικό επίπεδο ήταν μια συμφιλίωση για ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μας· αυτό το συγκρότημα το ξεκινήσαμε παιδιά και αποτυπώθηκε πάνω του όλη η πορεία μας. Μέσα απ’ αυτό μάθαμε να ζούμε με τη διαφορετικότητα των χαρακτήρων μας και να σεβόμαστε τις ιδιαιτερότητες ο ένας του άλλου. Έτσι ήταν μια μικρή νίκη ότι ήμαστε ακόμα μαζί έπειτα από τόσα. Σε επίπεδο ομάδας είχαμε συνειδητοποιήσει ότι η δικαίωση ήταν και είναι το γεγονός ότι παίζουμε και μοιραζόμαστε τη μουσική μας και τίποτε λιγότερο ή περισσότερο. Ήταν όμως μια υπέροχη στιγμή εκείνη η συνάντηση και μια απάντηση στο ερώτημα αν τα τραγούδια μπορούσαν ακόμη να λειτουργήσουν, να μεταφέρουν ακόμα το συναίσθημα.
Βερολίνο, Οκτώβριος 1990 (φωτο: Νίκος Κερκινός)
Τρεισήμισι δεκαετίες περνούν από το μυαλό όταν μιλά κανείς για τους Last Drive. Τι μουσικό έδαφος υπήρχε όταν σχηματιστήκατε; Πόσο εύφορο ήταν στα 90’ς; Πότε ήρθε η απογοήτευση;
Σίγουρα τα πράγματα ήταν διαφορετικά, οι μπάντες ελάχιστες, αν και υπήρχε ένα έδαφος που ερχόταν από τα σχήματα που είχαν προηγηθεί. Ήταν μια εποχή που οι επιρροές ενσωματώνονταν πιο ακατέργαστα, σημασία είχε να κάνεις τη δήλωσή σου με τους όρους σου, έστω κι αν αφορούσε μόνο εσένα και καμιά δεκαριά άλλους. Στα 90ς όλα γνώρισαν μια μεγέθυνση - στην πραγματικότητα ήταν το ζεστό χρήμα που έρεε από διάφορες πηγές, και όσα φάνταζαν την προηγούμενη δεκαετία χιμαιρικά, έγιναν πραγματικότητα. Αλλά με έναν τρόπο άτσαλο και χωρίς όρια και αρχές, που οδήγησε εκεί που ξέρουμε όλοι. Νομίζω ότι η πιο σημαντική διαφορά ήταν ο τρόπος διαχείρισης της πληροφορίας τότε και τώρα. Παλιά η σχέση σου μαζί της είχε τον χρόνο να αναπτυχθεί σε έναν ιδιαίτερο χώρο, ενώ σήμερα υπάρχει αυτός ο καταιγισμός, όλα έρχονται στο φως με έναν πολύ σκληρό τρόπο, διεκδικούν σχεδόν βίαια μια θέση σε ένα ήδη υπερφορτωμένο τοπίο. Όμως αυτό είναι το τίμημα του ότι η γνώση τώρα είναι προσβάσιμη από χιλιάδες πλευρές. Και νομίζω ότι οι νέε γενιές αποκτούν την ικανότητα να το διαχειριστούν κάπως όλο αυτό, γιατί μεγαλώνουν μαζί του, να «πιάνουν» περισσότερα από το πρώτο βλέμμα.
Ο Αλέξης Καλοφωλιάς με τον συντάκτη Γιάννη Αλεξίου
Ποιος είναι «νονός» του ονόματός σας και πώς προέκυψε ένα τόσο πετυχημένο όνομα για συγκρότημα;
Ο Χρήστος βάφτισε τους Last Drive, βλέποντας την ονομασία ενός κοκτέιλ στον κατάλογο του Snowball, του μπαρ που συχνάζαμε όταν στήναμε τη μπάντα. Μας φάνηκε τέλειο, εξέφραζε ακριβώς το πώς νιώθαμε τότε.
Ποια ήταν η έδρα των Last Drive; Σε ποια περιοχή «γεννηθήκατε»; Ήταν τα μέλη από την ίδια περιοχή; Σε ποιο στούντιο κάνατε τις πρώτες πρόβες και που βρισκόταν;
Είμαστε όλοι από τους Αμπελοκήπους, εκεί γεννήθηκε η ιδέα της μπάντας και έγιναν οι πρώτες μουσικές ψηλαφίσεις. Όλοι όσοι έχουν περάσει από τους L.D. είναι από εκεί γύρω, εκτός από τον Νίκο (Καπετανόπουλο, τον αρχικό μας κιθαρίστα) που ήταν από τη Νέα Σμύρνη. Ξεκινήσαμε παίζοντας στο υπόγειο του σπιτιού του Νίκου στη Νέα Σμύρνη, πριν ακόμα πάρουμε το όνομα Last Drive. Διασκευές από ροκ εν ρολ στάνταρντς, Velvet Underground και Pistols, αλλά και μερικές τρελές επιλογές, όπως το «Never Say Never» των Romeo Void. Όταν απέκτησε υπόσταση το σχήμα στην αρχή μοιραζόμαστε χώρους με άλλες μπάντες, με τους Villa 21 και τους Exhumans στην πλατεία Αμερικής, με τους Anti-troppeau αργότερα κάπου κοντά στις γραμμές του τραίνου στα Σεπόλια αν θυμάμαι καλά, με τους Yell-O-Yell στο στούντιο όπου έκαναν πρόβα οι μπάντες της Creep στη Νέα Ελβετία. Υπήρχε μία ζωντανή σχέση, μια αλληλεπίδραση ανάμεσα στις μπάντες, που πιστεύω πως συμβαίνει και σήμερα. Σιγά - σιγά άρχισαν να ανοίγουν τα πρώτα προβάδικα, και κινηθήκαμε εκεί, στο ιστορικό Studio II στα Εξάρχεια, στο Jam στη Διδότου και αλλού.
Φορτώνοντας το βαν για την πρώτη περιοδεία (1987)
Ποιο ήταν το όραμα του γκρουπ; Υπήρχε κάτι τότε;
Το όραμα ήταν το πώς μπορούσες να μετασχηματίσεις στο μέτρο του δυνατού την πραγματικότητα γύρω σου και το να κάνεις τη δική σου δήλωση. Δεν νομίζω ότι εκείνη την εποχή υπήρχε κάποιο μακρόπνοο σχέδιο, και επειδή μάθαμε έτσι, να δουλεύουμε με έναν αυτοσχέδιο τρόπο σε ένα ανύπαρκτο πλαίσιο, ίσως γι’ αυτό δεν προέκυψε ούτε αργότερα. Οι LD είναι υπόθεση της μιας στιγμής, που ανανεώνεται διαρκώς.
Υπάρχει κάποιο παράπονο προς πάσα κατεύθυνση (δισκογραφικές, ηχοληψία σε στούντιο, συναυλίες, κοινό, προμόσιον, κατάσταση γενικότερα, αντιμετώπιση, μίντια κλπ.). Δεν μπορεί κάτι θα υπάρχει… τόσα χρόνια μέσα στην πιάτσα είστε.
Έχεις δίκιο, αλλά ακριβώς επειδή είμαστε τόσα χρόνια στην πιάτσα έχουμε καταλάβει ότι είναι πολύ αντιδημιουργικό να προχωράς με τα βάρη του παρελθόντος στην πλάτη σου. Δεν έχουμε απωθημένα ή κρατούμενα. Όλοι βγήκαν κερδισμένοι, γιατί η μουσική υπήρξε και μοιράστηκε. Αυτός ήταν ο σκοπός. Ό,τι έγινε, έγινε λοιπόν και… καλή καρδιά.
Τι θα παρουσιάσετε στην Τεχνόπολη; Ανοιχτός χώρος, τέλη καλοκαιριού, ωραία θα είναι…
Παίζουμε μαζί με τους Nightstalker με τους οποίους είμαστε φίλοι εδώ και δεκαετίες και η σχέση μας είναι ζωντανή. Αυτό θα προσπαθήσουμε να μεταδώσουμε, τη χαρά της κοινής εμπειρίας του ροκ εν ρολ. Αυτή είναι η μόνη μαγεία που γνωρίζουμε.
Η συναυλία των Last Drive - Nighstalker θα γίνει την Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, στο Γκάζι. Ώρα έναρξης: 8.30 μ.μ. Είσοδος: 12 ευρώ (προπώληση), 14 (στο ταμείο).
