Ηλίας Ζούτσος - «Ο Θανάσης έδωσε φόρα στο Σημείο!»

Μια συνέντευξη με το σολίστα κλασικού βιολιού και κρητικής λύρας, Ηλία Ζούτσο.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Με τις «ευλογίες» του Θανάση Παπακωνσταντίνου και με αφετηρία την Κρήτη και προορισμό την ίδια τη μουσική, ο Ηλίας Ζούτσος σολίστας κλασσικού βιολιού και κρητικής λύρας, κατέθεσε πρόσφατα την πρώτη του δισκογραφική δουλειά με τίτλο «Σημείο», με ιδιαίτερες συμμετοχές της Μαρίας Αναματερού, του Ψαρογιώργη, του Ψαρογιάννη, αλλά και του δεξιοτέχνη μουσικού Ross Daly. Πρόκειται για ένα ενιαίο έργο με 11 κομμάτια - 10 τραγούδια και ένα ορχηστρικό - που περιλαμβάνει ένα, διασκευασμένο από τον Ηλία, τραγούδι σε μουσική και στίχους Θανάση Παπακωνσταντίνου, το «Αερικό».

Με αφορμή τη δουλειά αυτή, τον καλέσαμε να μας συστηθεί και να μας μιλήσει για τις δύο όψεις του: το βιολί & τη λύρα.

Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με τη μουσική και πως έγινε κι ασχολείσαι ταυτόχρονα με τη λύρα και το βιολί;
Ξεκίνησα από μικρός, από 7-8 χρονών, όπου και λόγω καταγωγής - είναι η μητέρα μου απ' την Κρήτη - είχα παραδοσιακά ακούσματα, καθώς άρεσε στους γονείς μου πολύ η κρητική μουσική. Μου δημιουργήθηκε έντονη επιθυμία να μάθω λύρα, κι έτσι ξεκίνησα, στην ουσία αυτοδίδακτος, με ένα δάσκαλο ο οποίος έδειχνε και εγώ έπαιζα με το αυτί χωρίς νότες κτλ, και σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, έξι μήνες - ένα χρόνο ήδη έπαιζα σε συναυλίες, φεστιβάλ παραδοσιακής μουσικής κτλ. Ο δάσκαλος έκρινε πως έχω ταλέντο και παρότρυνε τους γονείς μου να με στείλουν να μάθω να διαβάζω νότες κτλ. Κοιτάξαμε να βρούμε ποιο όργανο μοιάζει με τη λύρα, κι έτσι ξεκίνησα βιολί. Μετά, κλασσικές σπουδές κτλ, με σοβαρή αφιέρωση στη μελέτη. Τελείωσα το βιολί, με υποτροφίες & αριστεία, πέρασα και στο πανεπιστήμιο και τώρα κάνω το διδακτορικό μου στη Μουσικολογία, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έτσι προέκυψε αυτή η αντίθεση μεταξύ κρητικής λύρας και βιολιού. Ενώ σπούδαζα και διάβαζα πολύ βιολί, κι ασχολιόμουν, έκανα ρεσιτάλ, έπαιζα κλασσική μουσική και τέτοια, είχα «μπολιαστεί», ας πούμε, με τη λύρα και το «κλίμα» της παρέας που υπάρχει στα παραδοσιακά γλέντια, το οποίο δεν έχει καμία σχέση με την κλασσική μουσική, όπου κάθονται οι ακροατές και ακούνε σε απόλυτη ησυχία. Εκεί είναι εντελώς εγκεφαλικά τα πράγματα, στα γλέντια με λύρα, όμως, είναι διαφορετικά, τραγουδάνε, πίνουν, χορεύουν... Κι εγώ το είχα μέσα μου, γιατί τέτοιες ήταν και οι πρώτες μου παραστάσεις μουσικά. Ίσως η πιο ισχυρή περίοδος, που μ' έχει σημαδέψει, να ήταν αυτή απ' τα 7 μέχρι τα 11 που είχα παίξει και σε γάμους, το είχα «δει» κανονικά το γλέντι. Και με συγκινούσε πάρα πολύ, η όλη λειτουργική φάση της μουσικής, να είσαι μουσικός και να είναι μέρος της ζωής αυτό. Χωρίς λύρα απλά δε γίνεται ο γάμος! Δεν είναι μια συναυλία η οποία απλά ακυρώνεται. Βίωσα αυτές τις καταστάσεις με τη μουσική, τη μαγική διάσταση που υπάρχει στα παραδοσιακά, και μετά ακολουθώντας το βιολί και τα κλασσικά, ήρθε και το υπόλοιπο, ως σπουδή, αλλά και ως βιωματική κατάσταση, γιατί έχω περάσει πάρα πολύ χρόνο κι έχω γνωρίσει παγκόσμιας εμβέλειας μουσικούς κι έχω παίξει μαζί τους.

Έχεις κερδίσει και κάποια βραβεία απ’ όσο ξέρω, πες μας 2-3 χαρακτηριστικά.
Τα βραβεία ξεκίνησαν απ' όταν ήμουν μαθητής, είχα πάρει το πρώτο βραβείο στους πανελλήνιους μαθητικούς αγώνες το 97 ή 98, μετά βγήκα πάλι πρώτος σε έναν πανελλήνιο & παγκύπριο διαγωνισμό του «Φίλωνα». Μετά έδωσα εξετάσεις για την Ορχήστρα Νέων Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι μια ορχήστρα η οποία κάνει περιοδείες σε όλο τον κόσμο στην οποία μπαίνεις με διαγωνισμό ακρόασης. Εκεί πέτυχα στην ακρόαση, αλλά ήμουν πρώτο αναπληρωματικό μέλος κι ως εκ τούτου δεν πήγα στην περιοδεία, όμως προσμετρήθηκα στους επιτυχόντες κι αν θυμάμαι καλά, εκείνη τη χρονιά δεν είχαν πάρει κανέναν απ' την Ελλάδα. Παρ' όλα αυτά ήταν μια σχετική επιτυχία, καθώς συμμετείχαν άτομα από όλη την Ευρώπη.

Μίλησε μας για τις πιο σημαντικές συνεργασίες σου.
Η κυριότερη συνεργασία μου ήταν αυτή με το Lukas David, τον άνθρωπο που υπήρξε και μέντοράς μου μπορώ να πω, καθώς μου έχει μάθει απίστευτα πράγματα για τη μουσική κυρίως, το πώς ν' ακούς, για την αντίληψη του πράγματος, κι έχουμε παίξει και μαζί σε συναυλία. Φαντάσου ότι η εγκυκλοπαίδεια Geigen und Geiger (Βιολί & Βιολιστές) τον αναφέρει ως τον σπουδαιότερο βιολιστή της μεταπολεμικής Γερμανίας, με δισκογραφήσεις σε Deutsche Grammophon , μιλάμε για παγκόσμιες εταιρείες δηλαδή, και με συναυλίες σε όλο τον κόσμο. Είναι μεγάλος τώρα, αλλά ακόμα παίζει και πρόκειται για εξαιρετικό μουσικό. Πολλές φορές τον φέρνω στο μυαλό μου, σε διάφορες φάσεις. Έχω συνεργαστεί με πολλούς μουσικούς, αλλά η πιο σημαντική επιρροή μου είναι αυτός. Είναι σπουδαία προσωπικότητα, αλλά έχουμε και φιλική σχέση - μόνο που μοιράζεσαι τη βιολιστική τρέλα μαζί του, σε θεωρεί δικό του άνθρωπο! Μου έμαθε να προσεγγίζω οποιαδήποτε μουσική ανώνυμου ή επώνυμου με τον ίδιο σεβασμό και ασχέτως αν παίζω σε ένα τεράστιο θέατρο ή μια μικρή αίθουσα. Γενικά, είμαι πολύ περήφανος για τις συνεργασίες μου, γιατί πάντα παίζω με ανθρώπους που γνωρίζω κι εκτιμώ, άσχετα από την αναγνωρισιμότητά τους. Σημαντική συνεργασία ήταν αυτή με το Ross Daly που συμμετείχε και στο δίσκο μου, το Ψαρογιώγη με τον οποίο είχαμε κάνει ένα αφιέρωμα στο Νίκο Ξυλούρη με αφορμή τα 30 χρόνια από το θάνατό του το 2010, τη Μαρία Αναματερού, το Θανάση Παπακωνσταντίνου, το Γιάννη Μαρκόπουλο. Με το Γιάννη Χαρούλη, επίσης, η συνεργασία ήταν μια πολύ ευτυχής συγκυρία για μένα. Παίζαμε δυο χρόνια μαζί. Σημαντική ήταν και η γνωριμία μου με το Σαββόπουλο, έμαθα σημαντικά πράγματα απ' αυτόν για το δημιουργικό δαιμόνιο. Τον εκτιμώ ιδιαίτερα, ήταν κομβική προσωπικότητα για τους τραγουδοποιούς.

Πώς γνωρίστηκες με το Θανάση Παπακωνσταντίνου και πώς προέκυψε η διασκευή του «Αερικού»;
Γνωριστήκαμε πρώτη φορά το 2008 στο Θέατρο Πέτρας, σε μια συναυλία υποστήριξης στους Ζαπατίστας, όπου εγώ έπαιζα με το Χαρούλη. Ήταν εκεί οι Χαΐνηδες, ο Θανάσης και άλλοι... Εγώ έπαιζα με το Γιάννη, οι δύο μας. Από τότε κρατήσαμε μια επαφή και σε προσωπικό επίπεδο. Ο Θανάσης είναι πολύ προσηνής σαν άνθρωπος κι εκεί που νιώθεις μια οικειότητα, ξαφνικά σου πετάει κάτι και λες από που ήρθε αυτό. Εννοώ ότι είναι πολύ διαβασμένος, καλλιεργημένος και ψαγμένος και με τον εαυτό του πάρα πολύ. Είναι ιδιαίτερα χαρισματικός κι έχει τρομερό ταλέντο σ' αυτό που κάνει κι επειδή τον θεωρώ σημαντική φυσιογνωμία στο χώρο, του πρότεινα να πω το κομμάτι. Το άκουσε και τρελάθηκε, του άρεσε όλος ο δίσκος πάρα πολύ - ούτως ή άλλως έχει μια πάρα πολύ καλή σχέση με την παράδοση και το ρεμπέτικο. Του άρεσε που ο στίχος είναι μαντινάδα, που μέσα σε 2 στίχους δεκαπεντασύλλαβους πρέπει να κλείσεις ένα ολόκληρο νόημα. Το «Αερικό» ήταν μια ευτυχής συγκυρία. Ήταν κι απ' τους ανθρώπους που μου έδωσαν «φόρα» για να βγάλω το δίσκο, δεν ήξερα αν υπήρχε λόγος να το κάνω και δεν ήθελα να είμαι ακόμα ένας που έχει βγάλει δίσκο. Ήθελα να καταθέσω κάτι αν όντως είχα να πω κάτι σα δημιουργός και ερμηνευτής. Ο Θανάσης με τον ενθουσιασμό του έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο να πάρω την απόφαση να το κάνω κι απ' τη στιγμή που το αποφάσισα ήθελα να το κάνω όσο καλύτερα μπορούσα και γι' αυτό πήρα κάποιους απ' τους καλύτερους μουσικούς. Είχα έναν απ' τους καλύτερους ηχολήπτες, τον Γιάννη Παξεβάνη, σε ένα στούντιο διεθνών προδιαγραφών, το Subway στα Βριλήσσια, έγινε η όλη δουλειά δηλαδή με τις καλύτερες προδιαγραφές. Το εξώφυλλο έχει κάνει όλο στο χέρι, σχέδια & χαρακτικά, ένας φίλος ο Γιώργος Χατζάκης που είναι ζωγράφος και γλύπτης.

Αν θα έπρεπε να διαλέξεις μεταξύ λύρας και βιολιού;
Αυτή είναι μια ερώτηση που μου την έχουν κάνει αρκετές φορές. Δε θα μπορούσα, γιατί αυτό που είμαι είναι καθορισμένο απ' τα πράγματα που έχω κάνει κι έχω παίξει. Είναι σαν να μου λες προτιμάς το δεξί σου μέρος ή το αριστερό... Δεν είναι βιώσιμο... Ποτέ δεν έπαιζα μόνο κρητικά στα live μου, πάντα έβαζα και διασκευασμένα κομμάτια πιο έντεχνα, Μάλαμα ή Παπακωνσταντίνου για παράδειγμα, αλλά αν έπρεπε να βάλουμε μια σφραγίδα, θα βάζαμε την κρητική.

Παρ' όλα αυτά, παίζεις και σε συμφωνική ορχήστρα.
Ναι, είμαι στη Συμφωνική Ορχήστρα των Αθηνών, μόνιμο μέλος στα πρώτα βιολιά και είναι κι αυτή μια δουλειά που μ' έχει σημαδέψει. Μεγάλες συνεργασίες, μεγάλοι μαέστροι απ' το εξωτερικό, περιοδείες κτλ. Εδώ η ορχήστρα παίζει πολύ συχνά στο Μέγαρο, στο Ηρώδειο, σε κάποιες από τις μεγαλύτερες παραγωγές στην Ελλάδα. Μια πολύ σημαντική στιγμή για μένα ήταν όταν έπαιξα στην Ακρόπολη τη Μέρα της Μουσικής, τόσο για τα έργα που παίξαμε, όσο και για το χώρο που τα παίξαμε. Να είσαι σολίστ κι από πίσω να υπάρχουν τόσα άτομα ορχήστρα υπό αυτές τις συνθήκες είναι μια εμπειρία που δε συμβαίνει καθημερινά.

Τώρα που έκανες την αρχή, έχεις αρχίσει να σκέφτεσαι επόμενα δισκογραφικά βήματα;

Έχω υλικό στα σκαριά, για 3-4 δισκογραφικές δουλειές, οι οποίες θα είναι διαφορετικές μεταξύ τους, από ορχηστρικά μέχρι αμιγώς κρητικά. Ένα στίγμα απ' όλα αυτά θα παρουσιαστεί και στο Σταυρό. Προσεχώς λοιπόν… 

 

 

Video

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!