Greek Fusion Orchestra «Χωρίς Σύνορα»: Ο Κυριάκος Σφέτσας μιλά για το έργο του

Ο συνθέτης μίλησε στο Ogdoo.gr για το τολμηρό στην εποχή του εγχείρημα που κυκλοφόρησε σε δίσκο το 1980.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
H ενιαία μουσική γλώσσα και έκφραση ήταν μία από τις μεγάλες εμμονές του Κυριάκου Σφέτσα, του συνθέτη που μέσα από τη συνεργασία του με την Greek Fusion Orchestra έδωσε ένα γνήσιο δείγμα της λεγόμενης ethnic μουσικής, συνδυάζοντας με το απαράμιλλο ταλέντο του τη δημοτική μας παράδοση με τη τζαζ. Η σημερινή παγκοσμιότητα της τζαζ και ο αυτοσχεδιασμός απασχόλησε τον Σφέτσα από νωρίς. Εκεί είδε ποικίλες συγγένειες με τη δημοτική μας μουσική ιδιαίτερα στον αυτοσχεδιασμό των οργάνων, όπως του σαξόφωνου με το κλαρίνο. Το άλμπουμ του «Χωρίς Σύνορα» αποτελεί τον πρόδρομο όλων των επόμενων προσπαθειών ethnic - jazz της τελευταίας 25ετίας στην Ελλάδα.

O Ηπειρώτης δημιουργός που μεγάλωσε και ζει στη Λευκάδα μετά τη γεύση του ταξιδιού των 60’ς στην Ευρώπη και την εμπειρία του στο κρατικό ραδιόφωνο και από διευθυντική θέση, είχε στη διάθεσή του την Greek Fusion Orchestra από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο του 1980 στα Studios Columbia. Την περίφημη αυτή ορχήστρα αποτελούσαν επίλεκτοι μουσικοί, όπως οι Τάσος Πουλημένος (τενόρο σαξόφωνο), Γιώργος Χαλκιαδάκης (βαρύτονο), Στέλιος Βήχος (άλτο), Γιάννης Θεοδωρίδης (τρομπέτα), Νίκος Τάτσης (ηλ. Κιθάρα), Γιάννης Τερεζάκης (πιάνο), Γιώργος Θεοδωρίδης (μπάσο), Λευτέρης Τζήμας (ντραμς, percussion), Μάνθος Χαλκιάς (κλαρίνο). Η ελευθερία της δημιουργίας μέσα από μια ορχήστρα υψηλής απόδοσης έκανε το άλμπουμ κλασικό σήμερα. Περιείχε τέσσερα μουσικά θέματα: «Dream’s Rolling», «Σαμαρίνα», «Ballad For John», Παπαδιά», σε μορφή διαλόγου και δημιουργικής συνύπαρξης ελληνικών και ξένων στοιχείων. O Κυριάκος Σφέτσας, 24 χρόνια μετά, αναπολεί τη συνεργασία… χωρίς σύνορα με την Greek Fusion Orchestra…

Με αφορμή τη συναυλία του Κυριάκου Σφέτσα και την Greek Fusion Orchestra ο συνθέτης μίλησε στο Ogdoo.gr για το τολμηρό στην εποχή του εγχείρημα που κυκλοφόρησε σε δίσκο το 1980 από την ΕΜΙ:

Έχει όντως περάσει πολύς χρόνος από τότε. Εκείνη η πειραματική αναζήτηση ήταν η νέα ανάσα της εποχής και κουβαλούσε τους απόηχους, αιρετικούς και μη, της δεκαετίας του ’60. Στις αρχές του ’76 και μέχρι τα μέσα του ’77 με πλατφόρμα το Β΄ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, ξεκίνησα με μια πλειάδα εξαίρετων δημιουργικών μουσικών, (νιόφερτος εγώ από το Παρίσι), αυτές τις μουσικές πειραματικές διαδρομές που εν δυνάμει εμπεριείχαν την καθορισμένη μουσική γραφή, σύγχρονου ύφους, τη μίξη πολλαπλών μουσικών στοιχείων και τον αυτοσχεδιασμό. Έναν τρισδιάστατο μουσικό συνδυασμό, που φιλοδοξούσε τη διαμόρφωση μιας ενιαίας γλώσσας και έκφρασης. Αυτή την μουσική πολυγλωσσία, την χρησιμοποιούσα ήδη σε πιο περίπλοκες και πιο σύνθετες φόρμες στη συμφωνική μου μουσική. Και ήταν τότε που η δική μου γενιά, ξέφευγε από το αδιέξοδο της avant garde και έμπαινε με τη σειρά της στην παγκόσμια μουσική σκηνή, αποτινάσσοντας την εγκεφαλικότητα, ερμηνεύοντας και εγκολπούμενη με νέους όρους την παράδοση, ξαναβρίσκοντας τη γοητεία της μελωδίας, ξανατολμώντας την τονικότητα αλλά με τους δικούς της τρόπους, μινιμαλίζοντας και αυτοσχεδιάζοντας κι ένα σωρό άλλα ανατρεπτικά και μη. Ήταν ένας νέος τρόπος να ερωτεύεσαι τη μουσική, και να τη ζεις όχι μόνο με το μυαλό σου, αλλά να την αφήνεις να διατρέχει το σώμα σου.

Τολμώ να πω, ότι ζώντας επί μακρόν στο εξωτερικό, κουβαλούσα ανάλογες εμπειρίες τις οποίες επιθυμούσα να εκθέσω η να μεταφέρω «ως ταγμένος προς τούτο» στην ελληνική μουσική σκηνή της εποχής, αδιαφορώντας για την κριτική και τις συνέπειες των επιλογών μου, με την πίστη, την ελπίδα, την ευαισθησία αλλά και γιατί όχι τον «φανατισμό» κάποιου που βιώνει σύγχρονα ρεύματα έκφρασης και ήθελε πάση θυσία να τα μοιραστεί έστω και με λιγοστούς αποδέκτες. Άλλοι δέχτηκαν με ενθουσιασμό εκείνο το greek fusion κι άλλοι έστρεψαν τις πλάτες η αδιαφόρησαν. Ενώ κάποιοι «συνδικαλιστές» μουσικοί και μη της ραδιοφωνίας κατάφεραν με διάφορα φτηνά προσχήματα να ανακόψουν την πορεία του «Συγκροτήματος του Β΄ Προγράμματος» προφασιζόμενοι οικονομικούς λόγους... Έτσι, για να μη φαλκιδεύεται όπως συνήθως η ιστορία μας, το γκρουπ εκείνο που ηχογραφούσε μισή ώρα πρωτότυπης μουσικής εβδομαδιαίως, έπαψε να υπάρχει μέχρι που γύρω στα 1980 ο καλός φίλος Γιώργος Πετσίλας, διευθυντής τότε της ΕΜΙ, δέχτηκε με ενθουσιασμό το συγκρότημα, η πρόταση και η ιδέα για την ακρίβεια προήλθε από τον ίδιο, δίνοντάς μας εν λευκώ τις δυνατότητες ηχογράφησης, παραγωγής και δισκογράφησης του «Χωρίς σύνορα». Ο αγαπητός φίλος γραφίστας, ο Δημήτρης Αρβανίτης ανήκε τότε στο τιμ της ΕΜΙ και επιπλέον ως λάτρης της σύγχρονης μουσικής και μέγας φαν της τζαζ, ανέλαβε με μεγάλο ενθουσιασμό να φιλοτεχνήσει ένα πρωτοποριακό για την εποχή, και ιδιαίτερα για την Ελλάδα, εξώφυλλο και γενικότερα όλο το layout του δίσκου. Είναι κρίμα που ο Πετσίλας αποχώρησε νωρίς από την τότε ελληνική δισκογραφική σκηνή. Έχοντας επί μακρόν ζήσει κι εκείνος στο εξωτερικό, γνώριζε αρκετά καλά τα σύγχρονα ρεύματα και μπορούσε να οσφραίνεται το καινούριο. Θυμάμαι επίσης, ότι επιλογή του Πετσίλα ήταν τότε και η περίπτωση του Τζίμη Πανούση και αρκετών νεαρών ταλαντούχων τραγουδοποιών και συγκροτημάτων.

Έχει όντως περάσει πολύς καιρός από το 1976... Η κοινωνία μας, αλλά όπως μεταξύ άλλων, και τα μουσικά της ήθη έχουν αλλάξει... Εγώ πάντως χαίρομαι σιωπηλά, παρ’ ότι η μουσική μου γραφή βρίσκεται πλέον σε άλλους συνθετότερους ίσως δρόμους, που νεότεροι ταλαντούχοι μουσικοί μας, συνθέτες κι ερμηνευτές, αγκαλιάζουν με γόνιμο τρόπο την παραδοσιακή μουσική και ορχήστρα, τα αυτούσια μουσικά κείμενα των συνθετών της Πόλης, τον αυτοσχεδιασμό και την καθορισμένη γραφή, προσπαθώντας να στηρίξουν μια εναλλακτική μουσική πρόταση μέσα σε μια βαθιά διχασμένη και βασανισμένη ελληνική κοινωνία. Εύχομαι να μη το βάλει κανείς τους κάτω... μέσα σε αυτό το αφιλόξενο έως και εχθρικό μουσικό μας σύστημα».
Greek Fusion Orchestra

Η συναυλία


Την Κυριακή 16 Οκτωβρίου ο Κυριάκος Σφέτσας και η Greek Fusion Orchestra (GFO) στο Πολιτιστικό Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» στις 8.30 μ.μ. παρουσιάζουν ένα progressive Jazz-Fusion αριστούργημα, που αποτελείται από περίπλοκες και συναρπαστικές συνθέσεις και ενορχηστρώσεις που ανακαλύπτουν εκ νέου την ελληνική παραδοσιακή μουσική.

Ο Κυριάκος Σφέτσας, διεθνώς καταξιωμένος συνθέτης συμφωνικής, κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής, μουσικής για μπαλέτο, για σύνολα δωματίου και για σόλο όργανα, ηλεκτρονικής μουσικής, τζαζ κ.α., δημιούργησε την Greek Fusion Orchestra το 1976, ένα χρόνο μετά την επιστροφή του από την Γαλλία στην Ελλάδα, με την πτώση της χούντας. Ήταν η περίοδος που προσκλήθηκε από τον Μάνο Χατζιδάκι, για να δουλέψει ως εξωτερικός παραγωγός στο 3ο πρόγραμμα στην Ελληνική Ραδιοφωνία. Στη συνέχεια διετέλεσε διευθυντής του 3ου προγράμματος 1982-1993.

Με την GFO εκπλήρωσε την φιλοδοξία που είχε από την avant garde περίοδο της καριέρας του στο Παρίσι την δεκαετία του 60, να δημιουργήσει ένα έργο που θα διεύρυνε τα όρια της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής και που δεν μπορούσε να πραγματοποιήσει με τους εκεί υπάρχοντες μουσικούς.

H Greek Fusion Orchestra δεν έπαιξε ποτέ ζωντανά την εποχή εκείνη. Το 2018, 41 χρόνια μετά, αποτελούμενη από τον Δημήτρη Μαρινάκη (αρχικό μέλος) και νέους μουσικούς που επιλέχτηκαν από τον Κ. Σφέτσα, άρχισε να παρουσιάζει ζωντανά τη μουσική της μπροστά στο κοινό.

Συντελεστές:

Γιώργος Παλαμιώτης, μπάσο
Σάκης Τσινούκας, ηλ. κιθάρα
Γιώργος Μπερερής, πιάνο,
Σπύρος Νίκας, κλαρίνο, άλτο σαξόφωνο
David Lynch, φλάουτο, τενόρο σαξόφωνο
Γιάννης Αγγελόπουλος, ντραμς
Στέλιος Χατζηκαλέας, τρομπέτα
SFETSAS POSTER

Info:

Τρίτη 16 Οκτωβρίου στο Ίδρυμα Πολιτισμού «Σταύρος Νιάρχος»

Ελεύθερη είσοδος με προεγγραφή στο snfcc.org

Η προεγγραφή για τα Μέλη (ορισμένος αριθμός θέσεων) θα ξεκινήσει στις 08/10 στις 12.00. Η προεγγραφή για το κοινό θα ξεκινήσει στις 09/10 στις 12.00

Η είσοδος επιτρέπεται σε παιδιά 6 ετών και άνω. Μετά την έναρξη η είσοδος θα είναι δυνατή μόνο σε περίπτωση διαλείμματος ή παύσης.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!