Γιώργος Σαμπάνης: Το «έντεχνο» τραγούδι μου γύρισε την πλάτη

(VIDEO & PHOTOS) Ο τραγουδοποιός μιλά για όλα σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη στο Ogdoo.gr.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
02/07/2019

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Κίκα Α. Ρόκα
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Έχοντας αποκτήσει μεγάλη προσωπική δισκογραφία, με τραγούδια που «κέρδισαν» το airplay των ραδιοφώνων, αλλά και την καρδιά του νεανικού κοινού, ο Γιώργος Σαμπάνης έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους πιο ταλαντούχους frontmen της σύγχρονης σκηνής, αλλά και ως πολύ καλός και περιζήτητος δημιουργός, τραγούδια του οποίου έχουν τραγουδήσει σημαντικά ονόματα, όπως ο Γιώργος Νταλάρας, ο Μπάμπης Στόκας, ο Γιάννης Πάριος, ο Πασχάλης Τερζής, ο Αντώνης Ρέμος, η Πέγκυ Ζήνα και πάρα πολλοί άλλοι. Ταυτόχρονα, έχει συνεργαστεί με ξεχωριστούς στιχουργούς, όπως η Ελεάνα Βραχάλη, η Ελένη Γιαννατσούλια, ο Νίκος Μωραΐτης, ακόμα και ο Μάνος Ελευθερίου!

Ο Γιώργος Σαμπάνης είναι ένας μουσικός και δημιουργός της εποχής του, που όμως αγαπά βαθιά τη μουσική γενικότερα, το έντεχνο και το καλό λαϊκό τραγούδι. Παράλληλα, διαθέτει μουσική παιδεία, ταλέντο και συνέπεια στις επιλογές του, που διακατέχονται από μια σπάνια «ευγένεια», όπως εύκολα παρατηρεί όποιος τον παρακολουθεί, τόσο δισκογραφικά, όσο και στις ζωντανές του εμφανίσεις.

Ο Γιώργος Σαμπάνης, στη συνέντευξη που ακολουθεί, μιλά για όλα με ειλικρίνεια και εξηγεί πως «οι επιλογές μας είναι οι πόρτες που μας ανοίγονται».

Μια που είναι η πρώτη φορά που μιλάς στο Ogdoo.gr, θα ήθελα να πούμε λίγα πράγματα και για το ξεκίνημά σου στο στίβο, όπου έκανες πρωταθλητισμό.
Ξεκίνησα σε μια ηλικία μεγάλη για το στίβο, μικρή γενικότερα. Στα 13 μου, από ένα τυχαίο γεγονός. Ένας συμμαθητής μου ήθελε να πάει να βρει ένα κοριτσάκι που έκανε βόλεϊ κι εγώ πήγα μαζί για «αβάντα». Βρέθηκα σε ένα στίβο με αθλητές που τρέχανε γύρω - γύρω κι ένας προπονητής μου λέει «εσύ τι κάθεσαι, δεν τρέχεις;». Ας τρέξω κι εγώ! Έκανα ένα ζέσταμα, λοιπόν, μας βάλανε να κάνουμε ευθείες και μας λένε «τρέξτε γρήγορα». Έτρεξα κι εγώ γρήγορα κι άφησα τους αθλητές του σωματείου καμιά τριανταριά μέτρα πίσω. Έτσι, την επόμενη μέρα βρέθηκα αθλητής του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου Αθηνών και τελικά με 14 χρυσά πανελλήνια μετάλλια. «Από το πουθενά, ήρθες ξαφνικά» που λέει και το τραγούδι μου.

Η μουσική, όμως, υπήρχε ήδη στη ζωή σου.
Η μουσική είναι κάτι το οποίο είναι συνεπακόλουθο της «μούρλας» μου και συμβαίνει από πολύ μικρή ηλικία. Πρέπει να ήμουνα 5 ή 6 ετών όταν γράφτηκα πρώτη φορά σε ωδείο, μετά από παρότρυνση της μητέρας μου, που μ’ έβλεπε όλη μέρα πάνω από ένα πικάπ, να τραγουδάω τα τραγούδια του Νταλάρα. Είμαι 36 ετών, οπότε πρόλαβα και τα πικάπ και τις κασέτες. Ο Νταλάρας ήταν ο οικογενειακός μας τραγουδιστής κι επειδή οι γονείς μου χωρίσανε το ’89 ήταν και ο τραγουδιστής που συνέδεσα τη φωνή του με το χωρισμό τους, διότι η φωνή του ήταν αγαπημένη και στον πατέρα μου και στη μητέρα μου. Η φωνή του ήταν σαν να φέρνει κοντά την οικογένεια.

Είχαν οι ίδιοι σχέση με τη μουσική;
Είναι και οι δύο καθηγητές παραδοσιακών χορών. Δεν έχουν σχέση με τη μουσική, αλλά χορεύουν. Γι’ αυτό και η παραδοσιακή είναι η μουσική που έχω καλύτερα απ’ όλες στ’ αυτιά μου.

Αν και ο ήχος σου είναι μάλλον ποπ, παρακολουθώντας τις ζωντανές σου εμφανίσεις διακρίνω κάτι πολύ «έντεχνο» στο γούστο σου, που το φανερώνουν οι επιλογές σου σε τραγούδια άλλων, που λες στο ελεύθερό σου πρόγραμμα.
Ας πούμε ποπ, η ενορχήστρωσή μου είναι ποπ, όχι τα τραγούδια μου. Το «έντεχνο» είναι η μουσική που ακούω, η μουσική που μεγάλωσα μ’ αυτήν. Απλά δεν είχα ποτέ την ευκαιρία να παρουσιάσω τα τραγούδια μου στο χώρο αυτό. Όταν ξεκινάς μια πορεία, γνωρίζεις κάποιους ανθρώπους που σου δίνουν τα «φώτα» τους ως προς το πού πρέπει να πας και τι πρέπει να κάνεις. Εγώ αρνιόμουν να πάω σ’ αυτές τις εκπομπές, τα τηλεπαιχνίδια που βγάζουν τραγουδιστές. Ήμουν γυμναστής, ήμουν αθλητής και βρέθηκα να μιλάω με το Θύμιο Παπαδόπουλο στη Sony, την ώρα όμως που ήταν να πάω να με αναλάβει ο Θύμιος, εκείνος παραιτήθηκε. Οπότε βρέθηκα στα χέρια του στιχουργού και παραγωγού μουσικής Γιάννη Δόξα, ο οποίος σιχαινότανε την έντεχνη μουσική και μου είπε ότι «ένας γκόμενος σαν εσένα, με τη ροκιά και με τη φάτσα που έχει δε μπορεί να λέει «δε ζητιανεύει η πηγή, μα εκείνος που διψάει», όπως έλεγε ένα τραγούδι που του είχα στείλει σε στίχους και μουσική δική μου, ούτε «μεταξύ μας δε σε ξέχασα ποτέ». Θα πρέπει να λέει «Σ’ αφήνω στον επόμενο, τον άτυχο το γκόμενο». Έτσι, λοιπόν, βγάλαμε ένα τραγούδι μαζί, το οποίο, ακριβώς όπως ο Νταλάρας με τον οποίο είχα πάθει ταύτιση, τον παρακάλεσα να είναι μόνο ένα, να μην πω άλλο τέτοιο. Έτσι έγινε η δουλειά, είπα μόνο ένα και μετά προσπάθησα επί δεκαπέντε χρόνια να αλλάξω το κόλπο.
Γι’ αυτό είχες δηλώσει πως ντρέπεσαι για το τραγούδι αυτό;
Ντρέπομαι γιατί δεν είμαι εγώ. Όχι επειδή με ενοχλεί το τραγούδι, κανένα τραγούδι δε με ενοχλεί. Στον Γιάννη Δόξα, όπως και να ‘χει, χρωστάω την καριέρα μου. Το «Σ’ αφήνω στον επόμενο» είναι ένα τραγούδι που μέχρι τώρα λέω και πέφτει το μαγαζί. Στην πράξη μου έκανε πάρα πολύ μεγάλο καλό και ο Δόξας είχε δίκιο. Γιατί τότε που είπα το τραγούδι αυτό, δεν είχα τη δύναμη να δημοσιοποιήσω τη δουλειά μου. Δεν είχα βρεθεί ποτέ μου στη σκηνή, δεν είχα μπει στη διαδικασία να κάνω live. Ήμουν ένας αθλητής που έγραφε τραγούδια. Και το «έντεχνο» τραγούδι στο οποίο προσπάθησα να βρω πάτημα, μου γύρισε όλο την πλάτη. Πήγαινα τα τραγούδια μου στον Ορφέα Περίδη, στο Μανώλη Λιδάκη, στο Βασίλη Παπακωνσταντίνου και άλλους και δε μου απάντησε κανένας ποτέ. 180 φορές πήγα! Σε κάθε συναυλία έδινα κασέτες, από τα 16 μέχρι τα 23 μου. Κανένας δε μου απάντησε ποτέ. Βρέθηκε ο Δόξας που έκρινε ότι γράφω καλά, αλλά δεν υπήρχε καν έντεχνο στη Sony για να με «πουλήσει». Τότε ήταν παραγωγός της Έλενας Παπαρίζου, μου λέει «θα δώσεις τα τραγούδια σου σ’ εκείνη που είναι πολύ καλή τραγουδίστρια και μαζί θα κάνουμε ένα τραγούδι το οποίο κολλάει στην ηλικία σου και στη φάτσα σου. Μετά πες ό,τι θες». Οπότε για μένα το «Σ’ αφήνω στον επόμενο» ήταν το εισιτήριο για να μπορέσω να υπάρχω, αλλά δεν είχε καμία σχέση με τη μουσική μου αισθητική. Το γνωρίζει αυτό ο Δόξας, ήταν ο μόνιμος τσακωμός μας. Αλλά είχε δίκιο και είναι και ο μόνος που με βοήθησε.

Όλα αυτά τα χρόνια δε βρέθηκε κανείς άλλος;
Εννοώ τότε. Μετά βρέθηκαν πολλοί που με βοήθησαν, όπως βοήθησα κι εγώ. Αλλά τότε ο Δόξας με βοήθησε και σ’ αυτόν χρωστάω ό,τι έκανα.

Στο σπίτι έχεις μια πάρα πολύ μεγάλη συλλογή δίσκων, σωστά;
Ναι, δυστυχώς, έχω χαλάσει όλα μου τα λεφτά σε δίσκους! (γελάμε) Είναι ένα ολόκληρο δωμάτιο, χωρισμένο σε sections.

Ο ίδιος, ως ακροατής, τι ακούς πλέον;
Δεν ακούω πολλή ελληνική μουσική και δεν είναι καλό αυτό, γιατί την εκτιμώ και θεωρώ ότι έχω βαθιά παιδεία πια όσον αφορά στο ελληνικό τραγούδι. Όσο πιο παλιά, τόσο περισσότερο μου αρέσει. Για μένα τη δεκαετία του ’80 η μουσική χάλασε και δεν επανήλθε ποτέ. Μέχρι το ’73, ’75 είμαστε καλά, μετά στραβώνει σιγά σιγά. Οπότε έχω πάρα πολλούς δίσκους από εκείνη την περίοδο. Μου αρέσουν οι μεγάλοι συνθέτες. Ο Τσιτσάνης κατ’ αρχήν. Είναι ο αγαπημένος μου συνθέτης. Δεν τον βάζω δίπλα στους άλλους, θεωρώ ότι είναι μια κατηγορία μόνος του. Ο Βαμβακάρης επίσης, πέθανε κι ο γιος του τώρα… Μου αρέσει ο Σταύρος Ξαρχάκος και ο Σταύρος Κουγιουμτζής, αν και Θεοδωράκης - Χατζιδάκις είναι οι δυο κορυφαίοι, εμένα μου αρέσουν οι δύο άλλοι λίγο περισσότερο. Μου αρέσει ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Ζαμπέτας, ο Χιώτης -και τα άγνωστα και τα γνωστά του-, οι Κατσιμιχαίοι που τους κατατάσσω σ’ αυτούς που με αγγίξανε περισσότερο τη δεκαετία του ’80, μου αρέσει ο Περίδης πάρα πολύ, πεθαίνω για τον Αλκίνοο, μου αρέσει ο Αγγελάκας και ό,τι έκανε, μου αρέσει ο Ψαραντώνης και ό,τι έχει να κάνει με την Κρήτη, γιατί έχω καταγωγή από κει… Και μετά μ’ αρέσουν και κάποιοι «εμπορικοί», όπως ο Γιώργος Μαζωνάκης, αν και όλοι όσοι σου ανέφερα εμπορικοί είναι, εφόσον πουλήσανε χιλιάδες δίσκους…
IMG 6506
Ξένους δίσκους αγοράζεις;
Ναι! Ό,τι έχει να κάνει με το κίνημα της δεκαετίας του ’60, από τους King Crimson, τους Gentle Giant, μέχρι τους Genesis και ό,τι υπάρχει στο progressive ροκ, ό,τι έχει να κάνει με τις μεγάλες μπάντες των δεκαετιών ’30, ’40, ’50… πολλά.

Ποιο είναι το πιο σπάνιο κομμάτι που έχεις και είσαι πολύ περήφανος γι’ αυτό;
Πολλά! Βρετανικά Beatles, David Bowie, Black Sabbath πρώτες εκδόσεις… Ειδική περίπτωση, πολλά λεφτά! Πρόσφατα πήγα στο μεγαλύτερο παζάρι δίσκων στην Ολλανδία και έδωσα πάλι πάρα πολλά χρήματα για δίσκους, τους οποίους -έχω μια λόξα- αφού τους αγόρασα, όταν γύρισα σπίτι, τους έκανα και φωτογράφιση τέσσερις η ώρα το πρωί! (γελάμε και μου δείχνει τη φωτογραφία με τους δίσκους) Γενικά η ροκ είναι η μουσική μου, η παλιά ροκ και όλες οι εκφάνσεις της, δηλαδή soul, blues, jazz… Αρκεί να είναι μετρημένες, δηλαδή το free jazz ή η ατονική μουσική δεν είναι του γούστου μου. Μου αρέσει ο κανόνας στη μουσική γενικότερα, η πειθαρχία. Σήμερα δυσκολεύομαι να βρω νέα πράγματα που να μου αρέσουν. Όσο παλιότερα, τόσο καλύτερα.

Από Έλληνες τραγουδιστές ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου;
Μου αρέσει σχεδόν ό,τι έχει κάνει ο Νταλάρας και απόλυτα ό,τι έχει κάνει η Χαρούλα. Αυτοί οι δύο, με μια ξεχωριστή συμπάθεια και στη Δήμητρα Γαλάνη. Μετά, μου αρέσει η Ελένη Τσαλιγοπούλου πάρα πολύ, μου αρέσει η Νατάσσα Θεοδωρίδου, μου αρέσει και η Άννα Βίσση. Είναι η μόνη που μπορεί ακόμα να πάω να τη δω και να μου κόψει τα πόδια.

Διάβασα πως έχεις γράψει κάποια τραγούδια για τον Δημήτρη Μητροπάνο, που δεν θα τα δώσεις ποτέ σε κανέναν άλλο.
Ναι, αυτός είναι ο τραγουδιστής της καρδιάς μου, δε θα τα δώσω πουθενά. Δε μπορεί κανείς άλλος να τα πει, ούτε εγώ μπορώ, τα έχω γράψει πάνω στη φωνή του ακριβώς. Παρ’ όλο που μεγάλωσα με τη φωνή του Νταλάρα, η φωνή μου έκατσε πάνω στον τρόπο που τραγουδάει ο Μητροπάνος και ο Αλκίνοος. Αν ψάξεις να βρεις ποιες είναι οι επιρροές μου, σίγουρα αυτοί οι δυο τραγουδιστικά. Καμιά φορά μπερδεύομαι, ξεχνάω ποιος είμαι στα live. Υπάρχουν μέρη που το κάνω αυτό, όχι επειδή το θέλω, αλλά επειδή τους έχω τόσο πολύ ακούσει… Απλά ο Νταλάρας για μένα έκανε τις καλύτερες επιλογές. Ο Νταλάρας είναι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει καλλιτεχνικά αυτή η χώρα από τη δεκαετία του ’60 και μετά. Και δε μιλάω μόνο για τη φωνή. Μεγάλους τραγουδιστές, σαν τον Νταλάρα, έχουμε 2-3 ακόμα, τον Γιάννη Πάριο, ας πούμε, που είναι του ίδιου βεληνεκούς. Σαν καλλιτέχνη όμως και προσφορά στο ελληνικό τραγούδι, δε ξέρω άλλον.

Αρκεί το ταλέντο από μόνο του για να πετύχει κάποιος σ’ αυτό που κάνετε;
Ποτέ δεν αρκεί. Θέλει πάρα πολλή δουλειά και πάρα πολύ σωστές επιλογές. Και πολύ μυαλό, είναι πολύ δύσκολο… Πρέπει να ξέρεις πότε θα κάνεις πίσω, πότε θα πας μπροστά… Πότε πρέπει να μιλήσεις, πότε όχι… Κάποιες φορές πρέπει συνειδητά να απέχεις, άλλες να δουλεύεις πολύ… Κι αυτό να το κάνεις μόνιμα, ακόμα κι όταν αλλάζει ο ήχος, οι άνθρωποι, η εποχή… Δεν είναι καθόλου εύκολο το επάγγελμα του τραγουδιστή. Αν είχε να κάνει μόνο με το φωνητικό ταλέντο, τότε πάρα πολλοί μεγάλοι τραγουδιστές θα είχανε τεράστιες καριέρες. Δεν κάνανε όλοι, ενώ χειρότερες φωνές κάνανε πολύ μεγάλες καριέρες…
IMG 6486
Ένιωσες ποτέ να απογοητεύεσαι από τις επιλογές των συνεργασιών σου;
Έχω συνεργαστεί με πολλούς ανθρώπους. Οι αγαπημένοι μου είναι ο Γιώργος Νταλάρας και ο Γιώργος Μαζωνάκης, που δεν έχουν καμία σχέση ο ένας με τον άλλο. Αγαπώ πολύ και τη Νατάσσα Θεοδωρίδου, που είναι φοβερή στη συνεργασία της. Οι επιλογές που κάνουμε είναι και λίγο οι πόρτες που μας ανοίγονται, είναι και τα πράγματα που συμβαίνουν μπροστά μας και πρέπει να τα δεχτούμε ή να τα απορρίψουμε. Εγώ γράφω τραγούδια και ο πρώτος άνθρωπος που είπε τα τραγούδια μου είναι η Έλενα Παπαρίζου. Και μετά θέλησε να πει τραγούδια μου ο Γιώργος Μαζωνάκης και η Πέγκυ Ζήνα. Κάποια στιγμή τα είπε και ο Γιώργος Νταλάρας. Αν ήθελε να τα πει και η Χαρούλα Αλεξίου, πίστεψέ με, θα της τα έδινα. Θέλω να σου πω ότι έχει να κάνει με το ποιοι άνθρωποι σε αποδέχονται γι’ αυτό που είσαι και γι’ αυτό που γράφεις. Είμαι από τους ανθρώπους που αγαπώ αυτούς που με αγαπάνε. Η κινητήριος δύναμη και του στίχου και της μουσικής είναι η αγάπη.

Έτυχε να μετανιώσεις για ένα τραγούδι που έδωσες σε κάποιον;
Ποτέ! Για τραγούδι δε μετάνιωσα ποτέ, για την καρδιά μου που έδωσα, μετάνιωσα. Το τραγούδι δε λέει κάτι. Τα τραγούδια γράφονται συνέχεια. Εξ άλλου, τα τραγούδια είναι στην ουσία η συναισθηματική μας κατάσταση εκείνη τη στιγμή. Δε νομίζω ότι μπορεί να παραπονεθεί ο ωκεανός για ένα κυματάκι που έσκασε στην ακτή κι έσβησε…

Οι «Κλειδαριές», πάντως, που έδωσες στο Γιώργο Νταλάρα & το Μπάμπη Στόκα θα έλεγα πως με κάποιο τρόπο σε εισήγαγαν σε ένα διαφορετικό κοινό, που ενδεχομένως δε σε γνώριζε ως τότε.
Ποτέ, ποτέ δε θα με αποδεχτεί αυτό το κοινό! Δεν υπάρχει καμία περίπτωση. Η εισαγωγή μου στην ελληνική δισκογραφία και η μουσική μου είναι εμπορική και δεν θα αλλάξει ποτέ αυτό. Και να θέλω να αλλάξει, στην Ελλάδα έχουμε μάθει να ζούμε με πολλές ταμπέλες.

Σε ενοχλεί η κατηγοριοποίηση;
Όχι, δε με ενοχλεί. Είμαι πολύ περήφανος για τη μουσική μου. Το «Ό,τι και να είμαι», το «Κανείς δεν ξέρει», τα καινούρια μου τραγούδια θεωρώ ότι είναι πολύ καλύτερα από ταμπέλες έντεχνου ή άτεχνου καλλιτέχνη. Οι ταμπέλες βοηθούν όταν μπαίνεις σ’ ένα δισκάδικο, αλλά δε βοηθούν τη μουσική. Ένας άνθρωπος, όμως, μπορεί να έχει πολλά πράγματα μέσα στην πηγή του. Με το να κατηγοριοποιήσεις την πηγή του και τον ίδιο δεν αφήνεις το ταλέντο του να εμφανιστεί σε άλλα πράγματα που μπορεί να σου είναι χρήσιμα. Να σου δώσω ένα παράδειγμα. Στις 16 του Γενάρη πήγα στο Λος Άντζελες ν’ ακούσω ένα tribute στον αγαπημένο μου Chris Cornell, που αυτοκτόνησε πριν από δυόμιση χρόνια. Είναι η καψούρα μου όταν τραγουδάει, βγαίνω μόνο με μπλούζες του, ξοδεύω λεφτά για ν’ αγοράζω υπογεγραμμένους δίσκους του. Έχω το Superunknown των Soundgarden σε 17 διαφορετικές εκδόσεις απ’ όλο τον πλανήτη. Ανέβηκε, λοιπόν, στη σκηνή η Miley Cyrus, που δεν την είχα σε εκτίμηση, δε μου άρεσε η μουσική της, για να τραγουδήσει ένα τραγούδι του Cornell. Έμεινα άφωνος, αυτό το κορίτσι τελικά τραγουδάει ρε φίλε! Τα τραγούδια της δε θα τα αγόραζα για τη δισκοθήκη μου, αλλά η κοπέλα είναι τραγουδίστρια, γιατί να της στερήσω τη δυνατότητα να την ακούσω και σε άλλα πράγματα, άμα θέλει και γουστάρει… Ο Μητροπάνος δεν ήταν μόνο το «Τι το θες το κουταλάκι». Γιατί να μην ισχύει για όλους τους καλλιτέχνες αυτό; Απλά, αν μου δινόταν η ευκαιρία να ξεκινήσω από την αρχή, μπορεί να ξεκινούσα με τους δικούς μου στίχους και μουσική, τα οποία θα ήταν κάτι ας πούμε εντεχνοπόπ. Με ποπ αισθητική, δηλαδή, στην ενορχήστρωση και έντεχνους στίχους και μουσική. Συνεργαζόμενος με την Ελεάνα Βραχάλη, δεν έχω καλύτερο! Και δεν ξέρω και πιο έντεχνο άτομο στο χώρο!
IMG 6479
Πώς έγινε η γνωριμία σας;
Σε συναυλία της Δήμητρας Γαλάνη, εκεί που καιγόταν ο Λυκαβηττός, πριν από πολλά χρόνια. Μου είπε ο Γιάννης Δόξας «πάμε ν’ ακούσουμε Γαλάνη;». Του λέω «εννοείται». Πήγαμε και στα εκδοτήρια εισιτηρίων συναντήσαμε την Ελεάνα Βραχάλη, ο Δόξας μας σύστησε και μου λέει η Ελεάνα «εσύ είσαι που έχεις γράψει το «Η καρδιά σου πέτρα; Μου αρέσει πολύ αυτό το τραγούδι». Έξι μήνες μετά βρέθηκα να γράφω για την Πέγκυ Ζήνα, η οποία είναι προσωπική φίλη της Ελεάνας. Έτσι γνώρισα το πλάσμα που μπορεί να με κάνει καλά!

Με το οποίο είσαι «παράξενα δεμένος»!
Η Ελεάνα είναι πάνω από επαγγελματική γνωριμία, δε μας ενώνει το επάγγελμα, ούτε τα τραγούδια. Η Ελεάνα είναι η φίλη μου. Είναι σαν οικογένεια, ξέρει τα πάντα για μένα, όλα μου τα προσωπικά, όλες μου τις φάσεις και δεν έχουμε καμία επαγγελματική δέσμευση ο ένας απέναντι στον άλλο. Γράφουμε μαζί επειδή γουστάρουμε. Για παράδειγμα, η «Φυλακή Υψίστης Ασφαλείας» έγινε σε δυο μέρες. Μια Τετάρτη απόγευμα και μια Δευτέρα απόγευμα. Και πώς έγινε. Η Ελεάνα έγραψε ένα βιβλίο, το ομώνυμο. Πήγα σ’ ένα βιβλιοπωλείο, το αγόρασα, το διάβασα μέσα σε μιάμιση ώρα -120 σελίδες είναι όλο κι όλο- και την πήρα ένα τηλέφωνο. Της λέω «συγχαρητήρια, βρήκα τον εαυτό μου μέσα σε πολλά πράγματα». Μετά από λίγο καιρό με παίρνει εκείνη και μου λέει «βατράχι, θέλω να έρθεις σπίτι μου».

Βατράχι; (γελάμε)
Βατράχι είναι το παρατσούκλι που μου έβγαλε η Ελεάνα πριν με βγάλει στρουμφάκι. Με λέει διάφορα! Πήγα, λοιπόν, σπίτι της και μου είπε ότι αποφάσισε από το βιβλίο αυτό να βγάλει στίχους. Της λέω «εμένα τι με θες;». Μου λέει «να βάλεις μουσική». Της λέω «πας καλά; Αυτά που γράφεις εδώ είναι έντεχνα, και να βάλω μουσική, δε θα βρεις κανέναν να τα πει. Ποιος από το έντεχνο θα πει τραγούδια του Σαμπάνη;». Η Ελεάνα επέμενε, της λέω «θα σε πάρω στο λαιμό μου, εκτός αν θες να τα πω εγώ, αλλά εγώ βγάζω δίσκο τώρα τα «Λόγια που καίνε», δυο μαζί δε γίνεται».

Τελικά, μάλλον είχε δίκιο που επέμενε… Στην παρουσίαση του δίσκου ο Γιώργος Νταλάρας σχολίασε το ταλέντο σου και τον τρόπο που γράφεις, χαρακτηρίζοντάς σε «καταστροφέα των φωνών» με την έννοια πως είσαι απαιτητικός σαν συνθέτης και «αναγκάζεις» τους ερμηνευτές να κινηθούν από την πιο χαμηλή στην πιο υψηλή νότα.
Γράφω τα τραγούδια μου πάνω στη φωνή μου, αφού εγώ τα τραγουδάω εκείνη τη στιγμή, για να βρω τις λύσεις στις μελωδίες πρέπει να μπορώ να τα πω εγώ. Ο Νταλάρας δεν έχει κανένα πρόβλημα στην έκταση, οπότε μπορεί να τα τραγουδήσει. Δεν είμαι καθόλου καταστροφέας φωνών. Απλά, χρησιμοποιώ ένα range συγκεκριμένο, που το έχω κι εγώ και πρέπει κάποιος να το τραγουδήσει. Αν δε μπορεί, ας μην το τραγουδήσει. Βρίσκω τρόπους να το αλλάξω αν χρειαστεί, αλλά ευτυχώς οι τραγουδιστές που έχω συνεργαστεί μπορούν όλοι να το τραγουδήσουν. Πήρα την κιθάρα μου, λοιπόν, διαβάζω ένα τραγούδι, «Βραχυκύκλωμα». Με το που το γράφω, της λέω «φιλενάδα συγγνώμη, αυτό το τραγούδι δε θα μπει στη Φυλακή Υψίστης Ασφαλείας, θα το πω εγώ στο δικό μου δίσκο». «Πες το, βατράχι, πάμε στο επόμενο». Ήταν το «Κοίταξέ με» που είπε ο Γιώργος Νταλάρας. Δεν έκανα τίποτα φοβερό, η πρώτη μελωδία που μου ήρθε ήταν αυτή. Έχω ακούσει το «Ρεμπέτικο» του Σταύρου Ξαρχάκου, ακούω Σταμάτη Κραουνάκη χρόνια τώρα, έκανα ένα τραγούδι επηρεασμένος από τους δυο αυτούς ανθρώπους. Το επόμενο ήταν το «Carte Postale». Αυτό το τραγούδι είναι 100% εγώ, είναι ο τρόπος που σκέφτομαι. Όλοι έχουμε ακούσει Stranglers, το «Golden Brown», μου άρεσε το τέμπο, μου ήρθε η ιδέα να φτιάξω ένα τραγούδι πάνω σ’ αυτή την κόπια. Και μετά ήρθε το «Πρώτο θέμα» του Γιώργου Νταλάρα. Είναι η μουσική που ακούω από παιδί, μου ήταν πολύ εύκολο και μετά βγήκε το «Για σένα όλα», το βαλσάκι, πάλι του Γιώργου. Αυτά τα έκανα την πρώτη μέρα, πάνω στους στίχους έβαλα τη μουσική. Τη δεύτερη μέρα βγήκε το «Ποιος Θεός», το «Σ’ έχασα», το «Θα μ’ αγαπάς ακόμα» και η «Υπομονή», η οποία έχει ένα μυστικό.

Πες το μας!
Είναι ένα τραγούδι που έχω γράψει στίχους και μουσική 14 χρονών και το έδωσα στην Ελεάνα συμπληρώνοντας μόνο το ρεφραίν. Εκείνη προσάρμοσε τους στίχους της πάνω σ’ αυτό. Ήμουνα στο γυμνάσιο, είχα ερωτευτεί μια πιτσιρίκα, της έλεγα «πόσα τραγούδια πέταξα για να σε ζωγραφίσω στο χαρτί» και της έγραφα στιχάκια στο θρανίο, προσπαθώντας να τη ρίξω.

Έπεσε;
Όχι, προτίμησε έναν τύπο με μηχανάκι που ήταν τέσσερα χρόνια μεγαλύτερος! (γελάμε) Εγώ, τουλάχιστον, έγραψα ωραία τραγούδια. Μετά γράψαμε το «Τι θέλουν όλοι» και τέλος πάντων, επειδή πήρα το «Βραχυκύκλωμα» και τα τραγούδια δεν βγαίνανε, έκανα το «Η θάλασσα εντός μου». Της έδωσα μια μουσική να γράψει πάνω και μετά έλειπε ένα τραγούδι, οπότε της λέω «ρε μωρό μου, φυλακή υψίστης ασφαλείας χωρίς κλειδαριές γίνεται;». Έτσι μου ήρθε αυτή η μελωδία, την πήρα τηλέφωνο, της λέω «έχω αυτό, αλλά δεν έχω ρεφραίν, έχω μόνο κουπλέ», είναι σαν τη «Ρόζα» αυτό το κομμάτι, πάει κουπλέ - τελείωμα, κουπλέ - τελείωμα. Την επόμενη μέρα, 7 η ώρα το πρωί, μου έστειλε ένα κατεβατό. Θα μπορούσε να είχε γράψει βιβλίο πάνω σ’ αυτό το θέμα. Ευτυχώς μείναμε στις τρεις στροφές. Το τραγούδι, βέβαια, ήταν για τον Γιώργο Νταλάρα, δεν ήταν για τον Μπάμπη Στόκα.

Πώς καταλήξατε σ’ αυτούς τους δυο;
Να σου πω ότι με το Γιώργο Νταλάρα έχουμε κάνει παρέα πολλή από χρόνια πριν, έχουμε πει πολλά, με έχει φιλοξενήσει στη Σύρο, χωρίς να συνεργαζόμαστε. Δεν τον ενοχλώ γενικά, όμως αυτή τη φορά χρειάστηκε να τον πάρω τηλέφωνο για να τα ακούσει και ο ίδιος, μια που ήταν η πρώτη φορά που ήθελα να δημοσιοποιήσω κάτι τέτοιο. Του τα στέλνω, το απόγευμα με παίρνει τηλέφωνο και μου λέει «τα τραγούδια σκοτώνουν!». «Δηλαδή, θα τα έλεγες;». «Ναι, αγόρι μου, θα τα έλεγα, έλα απ’ το σπίτι». Φεύγω, πάω σπίτι του, τ’ ακούει, τα ξανακούει, του λέω «πες μου ποια θέλεις να πεις, αν όχι όλα». Μου λέει «θα ήθελα να τα πω όλα, Γιωργάκη μου, αλλά είναι ροκ κι εγώ σ’ αυτή τη φάση που είμαι δε μπορώ να σηκώσω ροκ κομμάτια, οπότε ό,τι είναι λαϊκό, μπορώ να το πω. Ό,τι είναι ροκ, να βρούμε κάποιον άλλο τραγουδιστή. Γιατί να μην τα δώσουμε στον Μπάμπη Στόκα;».

Α, ήταν δική του ιδέα;
Βέβαια! Εν τω μεταξύ, τα λαϊκά τραγούδια είναι έξι μαζί με τις «Κλειδαριές» και μένουν άλλα πέντε. Πηγαίνω, λοιπόν, και βρίσκω τον Στόκα μαζί με την Ελεάνα. Του λέω «πρώτος τραγουδιστής είναι ο Γιώργος Νταλάρας, ακούστε κι εσείς αυτά». Παίρνω την κιθάρα μου, του παίζω τα τραγούδια, εκείνος με κοιτούσε όση ώρα έπαιζα, στο τέλος μου λέει «Αυτά ήταν; Τελείωσες; Είμαι μέσα». Κι έχω πάθει σοκ! Εν τω μεταξύ, έχω ακούσει πάρα πολλά πράγματα για το Γιώργο, ότι θέλει να τα λέει όλα αυτός, να κάνει το ένα, να κάνει το άλλο… Η πραγματικότητα είναι ότι πηγαίνοντας στο σπίτι του μου λέει «κοίταξε να δεις, δε γίνεται να πω εγώ έξι τραγούδια κι ο Στόκας λιγότερα. Πρέπει να πούμε από πέντε και να κάνουμε κι ένα ντουέτο». Ποιο τραγούδι θα κάνουμε ντουέτο; «Το καλύτερο κομμάτι του δίσκου», μου λέει, «είναι οι «Κλειδαριές», αυτό θα κάνουμε ντουέτο». Μοιράστηκε, λοιπόν, ο Νταλάρας με το Στόκα το τραγούδι -και καλά έκανε- κι έγινε αυτό που έγινε. Κι έγινε από μια πολύ παράξενη ομάδα ανθρώπων. Από έναν ποπ ενορχηστρωτή, από έναν ποπ - ροκ συνθέτη, από μια στιχουργό πανελλήνια θα έλεγα εγώ, από τον Νταλάρα που είναι μια «άλλη» φάση και από το Στόκα που είναι πάλι μια «άλλη» φάση. Θεωρώ ότι είναι περιουσία και προίκα μου αυτός ο δίσκος και θέλω να σου πω ότι αν είχα τη δυνατότητα, θα έκανα κάθε βδομάδα έναν τέτοιο δίσκο.

Πιστεύω πως τώρα πια πολλοί θα θέλουν να πουν τραγούδια σου.
Ξέρεις τι; Δεν το λέω εγωιστικά, αλλά δε με αφορά. Εμένα με ενδιαφέρει, όταν αφήνω ένα τραγούδι πίσω μου, να λέει την αλήθεια. Αν το έχω βιώσει εγώ, θα το έχεις βιώσει κι εσύ, δε γίνεται. Σε διάφορες καταστάσεις οι άνθρωποι λειτουργούμε με παρόμοιους τρόπους. Ο Νταλάρας μ’ ένοιαζε, γιατί ήταν παιδικό μου απωθημένο. Μακάρι να πει κι η Χαρούλα μισό κουπλέ κάποια στιγμή. Έχω συνεργαστεί με τον Πασχάλη Τερζή, με τον Γιάννη Κότσιρα, που βγάζει τραγούδι μου τώρα, με τον Αντώνη Ρέμο που τον θεωρώ πάρα πολύ καλό τραγουδιστή, με πολύ κόσμο…

Οπότε δεν έχεις απωθημένο τέτοιου τύπου.
Ποτέ δεν είχα. Όλος μου ο προβληματισμός ήταν να είναι καλά τα τραγούδια.
Θα σκεφτόσουν να βγάλεις τα τραγούδια σου με αγγλικό στίχο;
Όχι, δεν έχω προφορά.

Εντάξει, αυτό ενδεχομένως διορθώνεται, αλλά νομίζω πως θα μπορούσαν να σταθούν.
Δεν έχω τέτοια φιλοδοξία. Ας με ακούσουν οι Έλληνες κι ας μη με ακούσουν οι ξένοι. Γενικά ποτέ δε με ενδιέφεραν ιδιαίτερα τα λεφτά, γι’ αυτό μπορώ να πάω από ένα μαγαζί 1500 θέσεων σε ένα μαγαζί εφτακοσίων. Οι αποδοχές δεν είναι ίδιες, όμως θέλω να κάνω αυτό που αγαπώ και το καλοκαίρι. Ούτε αυτό που λέμε δόξα και φήμη με ενδιέφερε ποτέ. Αθλητής ήμουν που έγραφα τραγούδια και δεν ήξερα τι να τα κάνω. Δεν είχα ποτέ καμία λόξα για όλο αυτό που συνεπάγεται.

Πάει πακέτο όμως!
Είναι και το μεγάλο μου πρόβλημα.

Σε ενοχλεί η αναγνωρισιμότητα;
Καθόλου δε μ’ ενοχλεί, αλλά δεν είμαι εγώ αυτό, είναι λίγο άβολο. Έγινα αυτό που έγινα από αγάπη για τη μουσική. Δεν μπορώ να καταλάβω κάποιους που θέλουν να γίνουν τραγουδιστές χωρίς να έχουν τραγουδήσει ποτέ, χωρίς να έχουν γνώση, απλά για να γίνουν διάσημοι. Η μουσική είναι ψυχοφθόρα διαδικασία, πρέπει να αφήσεις την ψυχή σου στον κόσμο. Να αδειάσεις. Για να γίνεις διάσημος πήγαινε κάνε μια ληστεία, ξέρω ‘γω, πιο διάσημος θα γίνεις.
IMG 6516
Μια αρνητική κριτική πώς την εισπράττεις;
Εξαρτάται. Κατ’ αρχήν είμαι ο ίδιος αυστηρός κριτής του εαυτού μου, κάνω μόνιμα αρνητική κριτική σε μένα. Οπότε δε με πειράζουν οι αρνητικές κριτικές. Το μόνο που με πειράζει είναι η αδικία, καθώς υπάρχει μια αντικειμενικότητα στα πράγματα.

Μίλησέ μας για το νέο σου δίσκο, το «Παράξενα δεμένοι».
Τον γράψαμε μαζί με την Ελεάνα και είναι η τέταρτη ολοκληρωμένη, κοινή δουλειά μας. Χωρίς να θέλω να αδικήσω τις άλλες μου δουλειές, το «Παράξενα δεμένοι» είναι ο καλύτερός μου δίσκος. Καλλιτεχνικά είναι ένα βήμα παραπάνω, απ’ όλες τις πλευρές. Δεν αναγκάστηκα να περιοριστώ σε ένα ύφος, ούτε σε στιχουργικό επίπεδο, αλλά ούτε και σε μια συγκεκριμένη γκάμα τραγουδιών. Περιλαμβάνει τραγούδια και πολύ ρυθμικά και διαφορετικά σε θέματα κι έχει και τις καλύτερές μου ερμηνείες. Αν υπήρξα κάπου καλός τραγουδιστής, σίγουρα είναι σ’ αυτό το άλμπουμ. Μεγαλώνω κι εγώ και η Ελεάνα, μας προβληματίζουν διαφορετικά πράγματα, βιώνουμε διαφορετικές καταστάσεις κι αυτές μεταφέρουμε στην παρτιτούρα.

Ποιο θεωρείς ότι είναι το μεγαλύτερο «ατού» των στίχων της;
Το μεγαλύτερο προσόν της Ελεάνας είναι η ίδια της η ύπαρξη. Δεν έχει να κάνει με τους στίχους της. Η Ελεάνα είναι ένα αυτόφωτο πλάσμα, που μπορεί να δικαιολογήσει με τη συναισθηματική της νοημοσύνη και τις καταστάσεις που βιώνει, αλλά και αυτές που δεν βίωσε. Έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται το χώρο, το χρόνο και τα συναισθήματα των ανθρώπων με τέτοια ένταση, που δε χρειάζεται καν να τα έχει ζήσει. Μπορεί απλά να τα γράψει. Η τέχνη της δεν είναι απαραίτητα βιωματική, μπορεί να είναι και αυτό που φαντάζεται, αλλά πέφτει πάντα μέσα.
IMG 6645
Θα ήθελα να διαλέξεις ένα στίχο από το «Παράξενα δεμένοι», όποιον σε εκφράζει περισσότερο αυτή τη στιγμή, για να αφιερώσουμε το τραγούδι στους αναγνώστες μας.
«Σε μια απάνθρωπη σιγή, η μουσική μου είσαι εσύ». Αυτός είναι ο στίχος.

Και μ’ αρέσει κι αυτός που λέει «Όταν πέφτουν οι τοίχοι να πλακώσουν το ψέμα και πονάνε οι στίχοι, πες μου τι είσαι για μένα; Είσαι βόλτα στο λάθος ή ταξίδι ως το τέρμα;».

Σημείωση: Καθ’ όλη τη διάρκεια της συνέντευξης, το πάθος του για τη μουσική φαίνεται στα μάτια του και κάθε τόσο, για να τονίσει αυτό που λέει, μουρμουρίζει μελωδίες ή άλλοτε παίρνει την κιθάρα του και τραγουδάει το τραγούδι για το οποίο μιλάμε. Λέει «Μουσική» και νιώθεις το Μ κεφαλαίο. Τον ευχαριστώ από καρδιάς, όπως και τους συνεργάτες του, για την απολαυστική κουβέντα, που κράτησε 2 ώρες, αν κι εδώ διαβάσατε μόνο όσα είπαμε την πρώτη. Τον ευχαριστώ που μετά τη συνέντευξη, στο δεύτερο μέρος του προγράμματός του, δε «φοβήθηκε» να τραγουδήσει όσα «έντεχνα» και παλιά λαϊκά μπόρεσε, ίσως κάποια και για πρώτη φορά. Τέλος, τον ευχαριστώ που μου έκανε τη χάρη να παίξει και να τραγουδήσει ένα από τα τραγούδια που έγραψε για τον Δημήτρη Μητροπάνο. Το βρήκα υπέροχο!

Οι φωτογραφίες είναι της Μάρως Χρυσανθοπούλου (MaroChr - Photography & Music). Ένα ευχαριστώ είναι λίγο!

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!