Φωτο: Γιάννης Κανελλόπουλος
Το ασύλληπτο σόλο του βιολιού του στην «Ώρα του Stuff» του Παύλου Σιδηρόπουλου, αλλά και παίξιμο του στο «Σαν το Καραγκιόζη» του Νιόνιου, έδωσε χρώμα στη ζωή πολλών.
O Γιώργος Μαγκλάρας είναι ο μουσικός που θέλουν όλοι στην μπάντα τους. Είναι ο καλύτερος βιολίστας στην Ελλάδα. Η μουσική κυλά στο αίμα του. Την προσεγγίζει με εσωτερικότητα και ταπεινότητα. Πολυσχιδής και εξελίξιμος μουσικός, φιλτράρει στο βιολί του την παραδοσιακή, το ροκ, την τζαζ και την ελληνική μουσική σε όλες τις προεκτάσεις τους.
O Γιώργος Μαγκλάρας έχει παίξει και έχει ηχογραφήσει με όλους. Από τους Socrates, Δημήτρη Πουλικάκο, Παύλο Σιδηρόπουλο, Σταύρο Λογαρίδη, Τζόνι Λαμπίτσι, τα «Praxis» του Κώστα Γιαννουλόπουλου, πέρασε από το τζαζ κλαμπ του Μπαράκου μέχρι τους Σαββόπουλο, Μαμαγκάκη, Μαρίζα Κωχ, Νταλάρα, Χάρις Αλεξίου και Πάριο.
Ως μέλος της Λερναίας Ύδρας του Ηρακλή Τριανταφυλλίδη συμμετείχε στη ηχογράφηση του εμβληματικού άλμπουμ της εποχής «Σε Άλλους Κόσμους» καθώς και σε άλλες ιστορικές ροκ ηχογραφήσεις, όπως το «Φλου» («Η Ώρα του Stuff»), το πρώτο ομώνυμο δίσκο του Λογαρίδη, τα «Μεταφοραί Εκδρομαί ο Μήτσος» (στα τραγούδια: «Άνευ Ουσίας, Άνευ Σημασίας», Σαν Δυο Πουλάκια», «Ο Γιατρός Παιδιά) και «Crazy Love στου Ζωγράφου» τους δύο ιστορικούς δίσκους του Δημήτρη Πουλικάκου, «10 Χρόνια Τραγούδια», «Happy Day» και «Αχαρνής» του Διονύση Σαββόπουλου.
Έχει ηχογραφήσει και τρεις προσωπικούς δίσκους πολύ προσεγμένους: «Through Memories» (1996), «Πνοές» (1998), «Ammos» (2002).
O Γιώργος Μαγκλάρας παίζει βιολί από 6 ετών κι έχει γίνει ένα με το όργανό του. Ο Γιώργος Σεφέρης, οι Led Zeppelin και η τζαζ είναι οι κυριότερες επιρροές του. Του αρέσει να λέει την αλήθεια με όποιο τίμημα. Δεν του αρέσει η διαφέντευση μουσικού από μουσικό. Μουσικός με προσωπικότητα. Σεμνός δεν του πολυαρέσουν οι συνεντεύξεις και έχει ένα θέμα όταν το κασετοφωνάκι είναι μπροστά του και γράφει. Δεν αισθάνεται άνετα. Γι’ αυτό μου ζήτησε να μιλήσουμε τηλεφωνικά έτσι άνετα, όπως μιλήσαμε για λίγο το προηγούμενο βράδυ της συνομιλίας μας, στο Half Note, σ’ ένα διάλειμμα του sound check που έκανε με την μπάντα του Μάκη Αμπλιανίτη, για μερικές φωτογραφίες.
Τον Γιώργο Μαγκλάρα τον είχα πρωτοσυναντήσει πριν μερικά χρόνια στο κλαμπ «Vinilion» στο Ίλιον, όπου καθόμασταν στο ίδιο τραπέζι περιμένοντας να παίξει καλεσμένος του Σταύρου Λογαρίδη, όπου ανταλλάξαμε τηλέφωνα για να τα πούμε κάποια στιγμή. Κι έφθασε αυτή η στιγμή και με την ορμή που τον διακρίνει πιάσαμε τη ζωή του από την αρχή και φθάσαμε στους προβληματισμούς του για το σήμερα.
Τεράστιο κεφάλαιο στην ελληνική μουσική ο Γιώργος Μαγκλάρας και τι να πρωτοπούμε και τι να πρωτοθυμηθεί απ’ όλα αυτά!
Πώς είναι να μεγαλώνει ένα παιδί με μουσικές ανησυχίες στην περιφέρεια;
Εγκληματίζεται… Γεννήθηκα το 1953 σ’ ένα ορεινό χωριό της Ναυπακτίας, την Ελατού, μέσα στα έλατα, σε υψόμετρο 1.100 μέτρα. Στον επάνω μαχαλά. Έτσι το έμαθα μικρός. Η τουρκοκρατία καλά κρατεί. Ήμουν προνομιούχος γιατί τα έβλεπα όλα από ψηλά. Μεγάλωνα σε μια εποχή μετά τους πολέμους, μετά τους εσωτερικούς πολέμους, αριστεροί, δεξιοί, ταγματασφαλίτες και δεν συμμαζεύεται. Πέτρινα χρόνια, πέτρινα άνθρωποι. Χρωστάω όλη τη δομή μου, το είναι μου, στον πατέρα μου, τον Κώστα. Του χρωστάω κυρίως φιλοσοφικά γιατί και η μουσική είναι φιλοσοφία και αισθητική των πραγμάτων. Σώθηκα από την εγκεφαλική ουσία του πατέρα μου. Μικρός ζούσε στην Πάτρα όπου είχε συγγενείς ευκατάστατους μ’ ένα εργοστάσιο βυρσοδεψίας και τον είχαν πάρει οικότροφο. Σπούδασε βιολί σε ένα Γερμανό δάσκαλο, ήταν διαβασμένος, καθαρευουσιάνος στην ομιλία και μέσα στο χωριό ήταν σαν την μύγα μες στο γάλα. Επίσης ήταν γεωργός στα χωράφια μας, αλλά κυρίως βιολιστής. Το καλοκαίρι όταν άρχιζαν τα πανηγύρια ο πατέρας εξαφανιζόταν. Βέβαια εκείνα τα χρόνια υπήρχαν και πιο μικρά πανηγυράκια κι έπαιρνε κι εμένα μαζί του επειδή είχα έφεση στην μουσική. Μάλιστα σε μικρογλέντια, βαφτίσια και κάποια γλέντια που στηνόντουσαν σε μικρό κύκλο «απειλούσαν» : αν δεν φέρεις τον μικρό, μην έρθεις. Κάτι φίλοι από την Πάτρα μας έκαναν δώρο ένα μαντολινάκι οπότε έπαιζα στον πατέρα μου ακορντάκια και βολευόταν!
Σε τι ηλικία άρχισες να πηγαίνεις μαζί του;
Από 6 ετών. Σε όλο το δημοτικό. Έπαιζε τσάμικα με το βιολί του και του κρατούσα το ρυθμό, ό πατέρας μου ένοιωθε προνομιούχος στο βιολί με εμένα δίπλα του. Ήμουν η μασκότ!
Πώς ένοιωθες;
Δεν αισθανόμουν και τόσο περίφημα. Καταπιεζόμουν κι ο πατέρας μου το καταλάβαινε ότι με ταλαιπωρούσε. Πολλές φορές μου ζητούσε συγνώμη...
Η εφηβεία πώς ήταν;
Μας έφαγε η χούντα 7 χρόνια μέχρι το ’74, η εφηβεία μας πέρασε μες το σκοτάδι. Την περίοδο αυτή που είναι το πιο κύριο πράγμα για ένα αγόρι, αλλά και για ένα κορίτσι, τη φάγαμε στη στέρηση. Στα πολιτικά ήταν φοβισμένα χρόνια: ωχ το πηλίκιο, ο μπάτσος θα με βάλει στο κρατητήριο. Τότε έπαιζα στην Πλάκα με τον Γκαϊφύλλια και τον Ηρακλή Τριανταφυλλίδη με τη Λερναία Ύδρα. Παίρναμε κανά 50άρι, κανά 100άρι ο καθένας, οπότε ερχόμουν με τα πόδια στο Γουδί όπου έμενα, αλλά και στου Ζωγράφου! Με σταματούσε λοιπόν ο μπάτσος στο δρόμο και μου έλεγε: ταυτότητα έχεις; Έβλεπε τη θήκη με το βιολί και με ρωτούσε τι είναι! Τι όπλο; Παίρνεις ναρκωτικά; Τέτοια άκουγα. Κι έτρωγα τη νύχτα μου μες στο κρατητήριο μέχρι να μου δώσουν την ταυτότητα. Και χαθήκανε τα χρόνια…
Στο σπίτι σου πώς ήταν τα πράγματα;
Είχαμε πικάπ και δίσκους. Άκουγα ροκ μουσική και ήμουν πρώιμος στην τζαζ. Ήμουν Ζεπελινικός εκείνη την εποχή, την είχα δει με Led Zeppelin. Άκουγα βέβαια και John Coltrane και Charlie Parker.
Στην Αθήνα σε τι ηλικία ήρθες;
Στα 13 μου, το 1966, Προεφηβεία. Μέναμε στου Ζωγράφου. Στάθηκα τυχερός στις παρέες μου, μου έδωσαν τα σωστά βιβλία και με καθοδήγησαν. Έκανα παρέα με πολύ μεγαλύτερούς μου. Ήμουν 17άρης και οι άλλοι 23, 25. Σημαντικοί άνθρωποι, που βρίσκονται τώρα στην Ευρώπη, στην Αμερική, στην Σουηδία. Αυτοί με πήγανε στο Σαββόπουλο, στο Ροντέο, όπου έπαιζε με τα Μπουρμπούλια. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση ο Σαββόπουλος. Μου άρεσε. Ήμουν σε πολύ ροκ φάση και μου έκανε εντύπωση. Μετά τον μελέτησα και ο στίχος του ήταν πολλαπλός θα έλεγα. Ο Σαββόπουλος Εν τη γενέσει του κι έτσι όπως ξεκίνησε, με αντιπροσωπεύει. Μετά γνώρισα και το Νίκο Μαμαγκάκη. Κοιμόμουν και σπίτι του. Έχω παίξει σε πολλά πράγματα του Μαμαγκάκη, σε μουσικές που έγραφε για γερμανικά σήριαλ, σε πολλούς δίσκους του, με τον Ψαριανό, την Αρβανιτάκη και πολλούς που δεν θυμάμαι. Έπαιζα με τον Σαββόπουλο στους Αχαρνής, στα 10 Χρόνια Τραγούδια και πιο πριν, στην Συγκέντρωση της ΕΦΕΕ και σε πολλά τραγούδια του. Η πιο αξιόλογη φάση της εποχής ήταν ο Σαββόπουλος. Ο Σαββόπουλος στην Ελλάδα είναι μπαλαντέρ. Ο ενδιάμεσος μεταξύ Χατζιδάκι και Θεοδωράκη. Και προτιμώ τον μπαλαντέρ από τους δύο. Ας είναι μεγέθη φοβερά ο Μίκης και Μάνος. Έχουν ένα πολιτισμό, περά από την ευφράδεια και την σκέψη τους και η μουσική τους προσέγγιση είναι καλή. Πιο πολύ ήμουν με τον Χατζιδάκι. Αλλά ο Σαββόπουλος είναι το κάτι άλλο.
Τι βιβλία διάβαζες;
Σεφέρη. Είμαι Σεφερικός. Η ποίησή του ήταν δύσκολη για μένα τότε, αλλά οι «Μέρες», οι τόμοι με το καθημερινό ημερολόγιό του, οι καθημερινές σκέψεις του με ηρεμούσανε. Μου έδωσαν πνεύμα και αισθητική και σε συνδυασμό με τα μουσικά μου θέλγητρα δημιούργησα μια οντότητα, μια προσωπικότητα. Δεν μου αρέσει να με διαφεντεύουν οι διάφοροι που παίζω μαζί τους. Δεν θα μου απαγορέψει κανείς τον Σεφέρη, την τζαζ και τους Led Zeppelin. Μεγάλωσα μ’ αυτά. Κανείς δεν θα μου απαγορέψει να λέω ποιο είναι το σωστό λαϊκό τραγούδι; Κάποιοι βολεύτηκαν με το λαϊκό τραγούδι κι απέκτησαν φασιστική νοοτροπία. Και οι φίρμες του λαϊκού τραγουδιού βολεύτηκαν με αυτό το υπόβαθρο της κοινωνίας. Παίρνουν τα πακέτα από την νύχτα, αλλά και όλα τα πακέτα από τα εκάστοτε υπουργεία πολιτισμού, οπότε τι μένει στην άλλη πλευρά, την εναλλακτική; Είναι δισεκατομμυριούχοι με απληστία όμως. Και αυτή κατάσταση την προωθούν οι δημοσιογράφοι και όλο το σύστημα. Για μένα είναι πολιτικός δάκτυλος αυτός, προωθεί την υποκολτούρα. Να μην ξυπνήσει ο λαός. Αυτή δυστυχώς είναι η ελληνική κοινωνία. Να γίνουμε όλοι κλισέ; Έχω ένα φίλο, τον τζαζίστα το Βαγγέλη Κατσούλη, που δεν ξέρει ποιος είναι ο Πάριος. Κάποτε δούλευα με τον Πάριο και πήγαινα και με τον Κώστα το Γιαννουλόπουλο στο Γκαίτε, στα Praxis που έκανε τότε ο Γιανουλόπουλος κι έτρεχα μετά το Γκαίτε να προλάβω να πάω στο Στορκ να πάρω τα λεφτά. Κατάλαβες; Και ο Βαγγέλης μου έλεγε: ποιος είναι αυτός ο Πάριος;
Ποιους ρόκερς συνάντησες όταν ήρθες στην Αθήνα;
Τους Socrates, τον Σπάθα, τον Τουρκογιώργη και τον Πουλικάκο. Έπαιξα γκεστ με τους Socrates στο Κύτταρο. Μπήκα στην μπάντα των Socrates με το ηλεκτρικό βιολί, αλλά δεν ήταν καλοί τότε οι μαγνήτες για βιολιά. Αν δεν βάλεις την κάψα, την λεγόμενη, υπέφερε το βιολί. Μαζί τους έπαιζε κιθάρα ο Κώστας ο Δουκάκης και στα τύμπανα ήταν ο Γιώργος Τρανταλίδης. Μεταπολίτευση. Το 1974 ήταν που πήγα 21 ετών με την Χάρις Αλεξίου στην Αυστραλία, είχε ανοίξει τότε η αγορά της Αυστραλίας. Ήταν χάρμα η Αλεξίου, ανεβασμένη πολύ. Μετά έπαιξα με τον Πουλικάκο που έκανε διάφορα εγχειρήματα. Μου έλεγε: Γιώργο μην παίζεις σοβαρά βιολί, παίξε ξεφτιλέ! Μου έχει μείνει αυτό. Παίξαμε στου Ζωγράφου στην περίφημη εκείνη συναυλία που βγήκε και δίσκος (εν. το Crazy Love στου Ζωγράφου), σε διάφορα γήπεδα, πολλές συναυλίες. Είχα μπει φουλ στις δουλειές και σκάει και ο Παύλος Σιδηρόπουλος κι έπαιξα στο δίσκο Φλου. Ήρθε μετά από χρόνια ένας μαθητής μου με μια κασέτα και το κασετόφωνό του και μου έβαλε το σόλο βιολιού που έπαιξα σ’ ένα κομμάτι στο Φλου (εν. Η Ώρα του Stuff). Πολύ καλό παίξιμο, βγήκε το βιολί σωστά. Τώρα θυμήθηκα όταν ήμουν στο Σαν Φραντσίσκο με το Γιάννη Πάριο για συναυλίες το 1984, ήρθε μια φίλη και με πήγε να δούμε τον Jean Luc Ponty σε μια αίθουσα συναυλιών, κι έπαθα πλάκα. Γκρουπάρα. Κουιντέτο ήταν. Πώς ακουγόταν το βιολί; Τι αρτιότητα, τι αρμονία!
Ο Παύλος Σιδηρόπουλος τι τύπος ήταν;
Πολύ καλό παιδί. Παίζαμε και πόκα μαζί. Πολύ ξενύχτι. Θυμάμαι δεν έπινε ποτέ ουίσκι, έπινε γάλα. Μέγας ποκαδόρος. Παίζαμε στο σπίτι του στην Κυψέλη και μας σερβίριζε η αδερφή, η Μελίνα. Μαζευόμασταν σε ανυποψίαστο χρόνο, ο «Μούντζας», έτσι λέγαμε τον Κώστα Παπαϊωάννου τον ντράμερ των Poll, ποκαδόρος μέγας κι αυτός, ο Τζόνι Λάμπιτσι, ο Ιταλο-Ουγγαρέζος κιθαρίστας που έπαιζε και στον Μπάλλο του Σαββόπουλου, ο οποίος ζει τώρα σε μια μικρή πόλη στην Ουγγαρία. Επίσης μέγας ποκαδόρος. Αυτοί λοιπόν μαζευόμασταν, πότε κουαρτέτο, πότε κουιντέτο και παίζαμε πόκα στο σπίτι του Σιδηρόπουλου.
Με τον Λαμπίτσι είστε φίλοι απ’ ότι καταλαβαίνω…
Ήμασταν κολλητοί. Παίζαμε τζαζ. Και πιο πριν με την Μαρίζα Κωχ κάναμε περιοδείες σε όλη την Ελλάδα. Να φανταστείς ο Τζόνι είχε ένα στέισον, μεγάλο αυτοκίνητο και παίζαμε πόκα από την Κατερίνη μέχρι την Αθήνα, οδηγούσε και παίζαμε πόκα! Ήταν Ευρωπαίος και ανοιχτός στον κόσμο. Από τον Τζόνι έμαθα καλή τζαζ. Με έβαλε στην σκέψη πάρα πολύ βαθιά.
Στα 70ς ήσουν άλλος άνθρωπος. Έχω δει φωτογραφίες σου με μακριά μαλλιά, καμπάνα παντελόνι, γένια… Πώς βιώνες την εποχή αυτή;
Αγαπούσα τη ροκ μουσική. Με έβαλε σε δρόμους φιλοσοφικούς, με οράματα. Τότε ήμουν γνωστός στην πιάτσα ως βιολιστής. Αν δεν είχα την ροκ και την τζαζ, θα έβγαζα πολλά χρήματα, εφ’ όσον βέβαια συμβιβαζόμουν με το σύστημα. Η ροκ μουσική με έκανε να μην θέλω πολλά πράγματα. Αν κι έβγαζα λεφτά και θα μπορούσα να έβγαζα ακόμα πιο πολλά λεφτά. Η ροκ με έκανε μέσα μου πιο πλούσιο, αλλά απ’ έξω μου πιο φτωχό. Έλεγα ανέκαθεν, τι θέλω απ’ τη ζωή; Ένα πιάτο φαγητό, ένα κρεβάτι και να μπορώ να σκέφτομαι. Το σπίτι που πήρα, το χρωστώ σ’ ένα φίλο μου που αγαπούσε επίσης την ροκ μουσική, το Στέφανο Αγοραστάκη, καλλιεργημένο άτομο, με σπουδές, που ζούσε στην Σουηδία κι όταν επέστρεψε έγινε παραγωγός στην ΕΡΤ, ο οποίος το ’86 μου’ λεγε: Έχεις αυτά τα λεφτά, πάρε ένα σπίτι, ρε! Μην χαθούν τα λεφτά… Και πήρα ένα σπίτι, cash! Στην Αγ. Παρασκευή, το σπίτι που μένω ως σήμερα. Έψαχνε για μένα σπίτι και μου έλεγε βρήκα αυτό, βρήκα εκείνο, πάμε να το δούμε. Του χρωστάω…
Έκανες σπουδές;
Έχω πάει στο Ωδείο Αθηνών. Μπορεί να μην έχω περγαμηνές σπουδών γιατί η οικογένειά μου δεν είχε αυτή την οικονομική άνεση, όμως όλη αυτή η εμπειρία με έκανε να αποκτήσω προσωπικές ικανότητες. Πήρα τις βάσεις από τον πατέρα μου, όλο αυτό το χαρακτήρα που διαμόρφωσα, παίζοντας ροκ και τζαζ ένοιωσα δυνατός, σαν βιολιστής και σαν προσωπικότητα. Αγαπώ επίσης πάρα πολύ την δημοτική μουσική, απ’ όπου και αν προέρχεται. Από την Θράκη, από την Ήπειρο, από την Μακεδονία, από την Κρήτη. Αυτά παίζω και στο δίσκο Thought Memories που έκανα το ’02, ο τελευταίος μου. Στο άλμπουμ μου Πνοές παίζουν ο Τάκης Πατερέλης σαξόφωνο, ο Γιώτης Σαμαράς κιθάρα, ο Βασίλης Ρακόπουλος επίσης κιθάρα, ο Παντελής Μπενετάτος πιάνο, ο Πάνος Γκέκας πλήκτρα, ο Βασίλης Τσαμπρόπουλος πιάνο, ο Σπύρος Παναγιωτόπουλος ντραμς, ο Θεοδώρου τάμπλα, ανάλογα το κομμάτι. Μετά έκανα το traditional άλμπουμ Ammos όπου παίζει σ’ αυτό ο Ross Daly σε κάποια σόλο, στο Χανιώτικο και στο Πεντοζάλι, ο Χρήστος Τσιαμούλης νέι και ούτι, ο Χάιγκ Γιαζιτζιάν ούτι.
Πώς έγινες μέλος της Λερναίας Ύδρας του Ηρακλή Τριανταφυλλίδη;
Ήταν μια σύμπτωση μάλλον. Μικρός ο κόσμος. Ήξερα τη Λένα Πλάτωνος μέσω του αγαπημένου της, του Βασίλη Μέλκα, μαθητή του Παπαϊωάννου και κάναμε παρέα. Ο Βασίλης έπαιζε και πιάνο, ήταν από εύπορη οικογένεια, είχε πιάνα, ένα ρετιρέ που για την εποχή μου φαινόταν πολύ έτσι και η Λένα τα είχε φτιάξει μαζί του. Παίζαμε λοιπόν μαζί με το Βασίλη και τη Λένα που ήταν πολύ καλή πιανίστρια. Η Λένα είπε στον Ηρακλή ότι έχει γνωρίσει ένα βιολιστή. Η Λένα έπαιζε με τον Ηρακλή όταν είχε τους DNA, όπως μαζί του ήταν και η Σαββίνα Γιαννάτου. Όταν πήγα στο γκρουπ του Ηρακλή, ήταν πια Λερναία Ύδρα. Έγινε τότε ο δίσκος Σε Άλλους Κόσμους, διπλός δίσκος με παραγωγό τον Τέρενς Κουίκ.
Σπουδαίο άλμπουμ, από τα πολύ καλύτερα που βγήκαν ποτέ στην Ελλάδα. Έφυγες όμως από τα γκρουπ μετά;
Μετά το δίσκο δεν έγινε κάτι σημαντικό. Η μπάλα παιζόταν αλλού. Ήμουν περιζήτητος. Με έπαιρνε τηλέφωνο η Αλεξίου, η Μαρίζα Κωχ, ο Ξυλούρης κι έτσι έφυγα από τη Λερναία Ύδρα. Του στοίχισε αυτό του Ηρακλή. Έγινα ο κακός. Ξεπεράστηκε όμως αυτό. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Θα μπορούσα να είχα χάσει το τρένο. Το σκέφτηκα καλά και ήταν αυτή η διέξοδη κατάσταση για μένα. Είμαι σίγουρος ότι έπραξα σωστά. Έφυγα σε σωστό timing. Αν αργούσα δύο - τρία χρόνια θα ήμουν τελματωμένος και δεν θα έβγαζα κάποια χρήματα. Όχι ότι έπαιξα μουσική…
Τι εννοείς;
Υπάρχει σαβούρα, αλλά υπάρχει και καλό ελληνικό τραγούδι. Τα έντεχνα και λαϊκά που ξεκινάνε από τον Μάτσα. Ο Καλδάρας έχει γράψει κομμάτια, όπως και ο Τσιτσάνης. Κυρίως το ελληνικό τραγούδι της δεκαετίας του ’60, αλλά και μετά γράφτηκαν κάποια καλά πράγματα. Όμως οι δημοσιογράφοι, τα έντυπα, ο ηλεκτρονικός τύπος αργότερα, δημιούργησαν, ένα κακέκτυπο λαϊκού τραγουδιού.
Ποιος σου έκανε πρόταση να παίξεις μαζί του, πέραν από τους ροκ μουσικούς;
Η Μαρίζα Κωχ, το 1972. Στα 19 μου. Τότε ήμουν με τον Ηρακλή και είχαμε κιθαρίστα τον Λάκη Παπαδόπουλο και ήρθε η Μαρίζα να μας δει. Σταμπάρισε εμένα. Με φωνάζει εκεί που καθότανε, στο τραπέζι της και μου λέει: Γιώργο, θέλεις να δουλέψεις μαζί μου; Λόγω της Μαρίζας Κωχ, έφυγα από τον Ηρακλή. Τότε η Μαρίζα έπαιζε στην Πλάκα, πίσω από την Κυδαθηναίων και μπήκα στο συγκρότημά της. Λίγο πιο κάτω από τον Ρήγα που έπαιζα με τον Σαββόπουλο τους Αχαρνής. Η Μαρίζα Κωχ ήταν φίρμα τότε. Βρήκα δουλειά. Οργώναμε όλη την Ελλάδα. Και το χειμώνα η σεζόν ήταν γεμάτη. Μετά από τρία χρόνια το 1975, με φώναξε ξανά ο Ηρακλής και ηχογραφήσαμε το δίσκο Σε Άλλους Κόσμους. Με την Μαρίζα Κωχ έγινα γνωστός, Κάποια στιγμή είχαμε κάποια νεύρα… Τότε κάναμε την συναυλία στο Παναθηναϊκό Στάδιο με την Μελίνα Μερκούρη. 1974. Στο σπίτι της Μελίνας κάναμε πρόβα. Τότε, να’ σου σκάει τηλέφωνο από τον Σαββόπουλο, να συνεργαστώ μαζί του. Έτσι έφυγα από την Μαρίζα Κωχ. Την κοπάνησα. Α έτσι, πας στα μεγάλα σαλόνια τώρα, μου έλεγε θυμάμαι η Μαρίζα. Με τον Σαββόπουλο κάναμε το Σαν Καραγκιόζη και κάτι λαϊκά τραγούδια που τραγούδησε ο Μιχάλης Μενιδιάτης. Σε αυτά παίζω εγώ σε όλα. Αλλά και στα 10 Χρόνια Κομμάτια με την Συγκέντρωση της ΕΦΕΕ και στο Happy Days. Κάποια στιγμή έπαιξα και με τους Γιώργο Φιλιππίδη μπάσο, Δημήτρη Ζαφειρέλη κιθάρα, Γιώργο Τρανταλίδη τύμπανα, Μηνά Αλεξιάδη πλήκτρα και Στέφο τρομπόνι στο τζαζ κλαμπ του Μπαράκου. Συνεχίζω με τον Σαββόπουλο κι έρχονται μετά οι Αχαρνής το 1975-76. Μετά ξαναπήγα με την Αλεξίου. Ξαναπήγα με τον Σαββόπουλο το 1980-81. Μετά ήμουν τέσσερις σεζόν με τον Πάριο, μετά με τη Γλυκερία και σε όλα αυτά σταθερή αξία ήταν ο Νίκος Μαμαγκάκης. Από το ’80 και μετά έπαιζα και με τον Γιάννη Μαρκόπουλο και με τον Σταύρο Ξαρχάκο…
Τον Σταύρο Λογαρίδη πότε τον γνώρισες;
Ήμασταν φίλοι πολύ πιο πριν από τη δεκαετία του ’80 που σου μιλούσα τώρα. Είχαμε και κοινή εστία. Είχαμε νοικιάσει μαζί, εκτός από τα σπίτια που μέναμε, κι ένα κοινό χώρο, μια γκαρσονιερίτσα με δυο δωματιάκια κι ένα κουζινάκι, στα Ιλίσια, λίγο πιο πάνω από το Ελυζέ. Εκεί πηγαίναμε και για καφέ. Ήμουν δεμένος με το Ελυζέ, έμενα Ζωγράφου, εκεί πήγα σχολείο, μετά στο Γουδί, σ’ αυτή την περιοχή πέρασα τα εφηβικά μου χρόνια. Τότε που νοικιάζαμε με το Σταύρο φίφτυ - φίφτυ την γκαρσονιέρα ήταν εποχή που κάναμε με τον Κώστα Φέρρη τη Φόνισσα, σε μουσική του Σταύρου, βοηθούσα κι εγώ. Με τον Σταύρο κάναμε διάφορα όνειρα τα οποία δεν ευδοκίμησαν…
Έπαιξες και στον ομώνυμο και πρώτο σόλο δίσκο του Σταύρου Λογαρίδη, το 1980, σε παραγωγή του Γιάννη Πετρίδη…
Α, βέβαια… Το θέμα είναι τώρα που βαδίζουμε, είμαι πολύ επιφυλακτικός και βλέπω ομιχλώδη τα πεδία όσον αφορά την πιο καλή μουσική και την λειτουργία της. Όταν λες αλήθειες είσαι περίεργος για τους πολλούς. Η αλήθεια έχει πολλούς εχθρούς, το ψέμα όμως πολλούς φίλους, ρε φίλε. Το έχω εμπεδώσει καλά αυτό. Είμαι απογοητευμένος από την προσέγγιση στην μουσική.
Ποια ήταν η πιο σημαντική για σένα συναυλία που έπαιξες ποτέ;
Με τον Σαββόπουλο ήταν τα πιο σημαντικά που έκανα. Άκουγα το βιολί μου, λειτουργούσε το πράγμα, είχε το χορό, ήταν στη χορωδία ο Σακής Μπουλάς, ο Μανώλης Ρασούλης, ο Νίκος Παπάζογλου, η ορχήστρα είχε το βιολί σε ένα ξεχωριστό πάλκο, υπερυψωμένο, ο Θεολόγος Στρατηγός στην κιθάρα και κοντραμπάσο ο Κεχαγιάς από την Τασκένδη, πάρα πολύ καλός μουσικός, ο Γιώργος Γαβαλάς νταούλια, αυτή ήταν η ορχήστρα. Τι ωραία που ήταν! Μου άρεσε πιο πολύ επαγγελματικά, σαν μουσικός. Επίσης στη δεκαετία του ’90 κάναμε σπουδαία πράγματα με τον Βασίλη Ρακόπουλο. Παίξαμε στο Μέγαρο Μουσικής και πήγαμε και στο Δημοτικό Θέατρο Πάτρας, με τον Τάκη Φαραζή πιάνο, δεν θυμάμαι άλλους, κι ένα φεγγάρι είχαμε τον Σπύρο Παναγιωτόπουλο στα ντραμς. Ο Ρακόπουλος ξέρει να παίζει μουσικές και είναι σε πάρα πολύ καλό επίπεδο.
Έχεις παίξει πολλά διαφορετικά στυλ. Ποια μουσική σε εξέλιξε περισσότερο σαν μουσικό;
Η μουσική είναι μία. Η καλή μουσική. Η δημοτική μουσική έχει στέρεα βάση και είναι ο παππούς όλων. Ακόμη και του λαϊκού και του ρεμπέτικου, η δημοτική μουσική, η traditional, είναι ο παππούς τους. Ένα παραδοσιακό κομμάτι θα το προσεγγίσω με την ίδια κατάληξη, όπως, θα παίξω και το Cantaloupe Island του Herbie Hancock. Μπορώ να παίξω τζαζ, όχι be bop, fusion πιο πολύ, είμαι afro - jazz πιο πολύ, Coltrane ας πούμε και Randy Brecker, πιο μοντέρνα τζαζ. Η ψυχή μου είναι και ροκ και τζαζ…
Όπως είχε παίξει στο Half Note, στο αφιέρωμα στον Frank Zappa, το κομμάτι του King Kong και μετά του Μάρκου Βαμβακάρη «Τα Ματόκλαδά σου λάμπουν»…
Σωστά το λες. Αν το King Kong θα είχε καλή προσέγγιση, για μένα λέω δεν ξέρω πώς το λαμβάνει ο άλλος από κάτω, δηλαδή όταν η πηγή αισθάνεται καλά, δίνει ακριβώς αυτό, που έχει να δώσει. Αν η πηγή δεν αισθάνεται καλά για τεχνικούς λόγους στο stage και δεν είμαι ευχαριστημένος θα δώσω το 30% της απόδοσης. Το άλλο 70% αυτοκαταστρέφεται… Φοβάμαι πάρα πολύ το stage, τους ηχολήπτες και τη νοοτροπία των καταστηματαρχών που δεν έχουν καλό ήχο στο μαγαζί τους. Αν πάω στο αντίστοιχο αμερικάνικο, ή αγγλικό ή γερμανικό τζαζ κλαμπ θ’ ακούσω ένα βιολί να λάμπει και μετά θα λάμψω κι εγώ και θα λάμψει και ο ακροατής με αυτό που θα του προσφέρω.
Ποια η αποτίμησή σου για το ροκ στην Ελλάδα;
Το ροκ είναι τρόπος ζωής, είναι στάση ζωής. Δεν είναι άντε βαράμε κι ότι βγει. Μια φορά με πήρε τηλέφωνο η Αλεξίου όταν έπαιζε στον Ορφέα στη Σταδίου και μου είπε: Σε θέλω για μισή ώρα. Εγώ τώρα παίζω ροκ…μου λέει! Τι εννοείς ροκ, τη ρώτησα. Πόσα θέλεις γιατί θα παίξεις μισή ώρα, με ρώτησε. Όσα πάρουν όλοι οι μουσικοί που θα παίζουν, της απάντησα. Είναι άδικο αυτό, μου λέει. Και το όμποε που παίζει οκτώ μέτρα στην συμφωνική, πληρώνεται το ίδιο με το βιολί. Το κόστος είναι ίδιο. Αλλά ξέρεις γιατί της απάντησα έτσι; Γιατί μου το παίζει ροκ. Δεν είναι το ροκ έτσι. Δηλαδή έχει την ψυχοσύνθεση του Jimmy Page; Δηλαδή ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου είναι ροκ; Καμιά σχέση. Ούτε ο Σαββόπουλος είναι ροκ. Ροκ ήταν με τα Μπουρμπούλια. Λοιπόν, ροκ πραγματικό στην Ελλάδα με αυτό που έβγαινε από το μυαλό και από την ουσία, που είναι η ψυχή ήταν οι Socrates, ο Πουλικάκος. Είναι ροκ οντότητα ο Πουλικάκος. Ιστορικά είναι καταγεγραμμένοι αυτοί που έχουν στάση ζωής: ο Σπάθας, ο Τουρκογιώργης, ο Μπουκουβάλας, ο Τρανταλίδης, ο Πουλικάκος και ο μπασίστας του στους Εξαδάκτυλος, ο Αντώνης Τριανταφύλλου που ζει στην Αμερική, αυτοί είναι ροκ στην Ελλάδα.
Ο Παύλος Σιδηρόπουλος;
Ήταν λίγο νοθευμένη κατάσταση. Από ανασφάλεια πήγε με τον Μαρκόπουλο στο Κύτταρο, για καταξίωση το έκανε. Έκανε διάφορα που δεν επιτρέπει το ροκ να τα κάνει. Δηλαδή ο Σπάθας και ο Τουρκογιώργης δεν θα κάνουν κάτι άλλο, ντρέπονται. Ο Σιδηρόπουλος είναι λίγο… Σαββόπουλος. Δεν είναι αυθεντικός ψυχή και πνεύματι ροκ. Ο Σπάθας μπορεί να συνεργάστηκε με τον Λέκκα, αλλά έχει άλλη οντότητα. Τα κομματάκια που έκανε για να βγάλει κανά φράγκο, έχουν μια οντότητα. Ο Λέκκας για μένα είναι μια καλή προσωπικότητα. Δηλαδή καταλαβαίνει τι είναι το αληθινό ροκ και τι δεν είναι. Ενώ ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου δεν το καταλαβαίνει. Έχει έπαρση και αλαζονεία. Είναι καταξιωμένος και νομίζει ότι έχει δικαίωμα να λέει ότι είναι ροκ. Υπάρχουν όμως άνθρωποι που γνωρίζουν, που έχουν το γνώθι. Ο Λέκκας είναι πιο έντιμος και άρα είναι πιο ροκ από τον Παπακωνσταντίνου. Ο Πουλικάκος που έκανε τηλεόραση, έγινε και ηθοποιός και καλά έκανε, είναι ροκ ψυχή, τον αγαπάω πολύ και ότι και να κάνει δεν με πειράζει γιατί ξέρω ότι είναι ροκ. Υπήρχε ένα ροκ κίνημα από μουσικούς, όπως ο Δήμης Παπαχρήστου και ο Γιάννης Δρόλαπας. Αυτοί είναι ροκ. Ο Γιώργος Φιλιππίδης ήταν μουσικάρα, ροκ, ήταν ο μεγαλύτερος μπασίστας στην Ελλάδα και θα ήταν ακόμη και σήμερα αν ζούσε. Πέθανε από καρδιά. Ήμασταν πολύ κοντά σαν οντότητες. Έπαιζε εξίσου τέλεια ροκ και τζαζ.
Ήταν ωραίος τύπος ο Φιλιππίδης;
Καταπληκτικός. Αρεταίειος. Αδαμάντινος χαρακτήρας. Μπασίστας γεννημένος και αυθεντικός, αληθινός. Γνήσιος. Ήταν φίλος μου, όπως και ο Δήμης ο Παπαχρήστου, δυστυχώς τους έχασα και έχει μείνει μόνο ο Τζόνι Λαμπίτσι που κι αυτός ζει στην Ουγγαρία και ο Νίκος Ζιώγαλας που είναι φίλος μου από 19 χρονών. Με το Νίκο και με το Δημήτρη Ζαφειρέλη έχω διατηρήσει φιλία από τους παλιούς φίλους. Αυτοί είναι οι φίλοι μου.
Είχες μπλέξει ποτέ με ναρκωτικά εκείνη την περίοδο;
Ναι, είχα ψιλομπλέξει. Αλλά διέφυγα εγκαίρως. Για μένα ήταν αρνητικό. Ευτυχώς ξέκοψα δια παντός.
Το μεγάλο σου παράπονο;
Ανοίγουν μαγαζιά και είναι πώς θα τα πάρουμε. Δεν έχουν ούτε καν το προκαταρκτικό σημείο του ήχου. Δεν έχουν σωστή ηχητική εγκατάσταση, όχι την άριστη, ούτε καν την λίαν καλή.
Σήμερα πώς επιβιώνεις;
Βρίσκω μεγάλη υποστήριξη από τη γυναίκα μου γιατί εκτιμάει αυτό που είμαι, δεν μου παραπονιέται να πάω να φέρω μεροκάματο. Τόσο απλό. Ξέρει πολύ καλά τι επικρατεί για μένα έξωθεν. Οπότε κάνω επιλεκτικά πράγματα και παίζω με τους δικούς μου κανόνες. Αλλά πολλές φορές δεν βρίσκω ανταπόκριση…
Σ’ ευχαριστώ πολύ για την ειλικρίνειά σου!
Νοιώθω ότι με κατάλαβες, ότι με έχεις, όπως λέμε οι εμείς οι μουσικοί!
Το ασύλληπτο σόλο του βιολιού του στην «Ώρα του Stuff» του Παύλου Σιδηρόπουλου, αλλά και παίξιμο του στο «Σαν το Καραγκιόζη» του Νιόνιου, έδωσε χρώμα στη ζωή πολλών.
O Γιώργος Μαγκλάρας είναι ο μουσικός που θέλουν όλοι στην μπάντα τους. Είναι ο καλύτερος βιολίστας στην Ελλάδα. Η μουσική κυλά στο αίμα του. Την προσεγγίζει με εσωτερικότητα και ταπεινότητα. Πολυσχιδής και εξελίξιμος μουσικός, φιλτράρει στο βιολί του την παραδοσιακή, το ροκ, την τζαζ και την ελληνική μουσική σε όλες τις προεκτάσεις τους.
O Γιώργος Μαγκλάρας έχει παίξει και έχει ηχογραφήσει με όλους. Από τους Socrates, Δημήτρη Πουλικάκο, Παύλο Σιδηρόπουλο, Σταύρο Λογαρίδη, Τζόνι Λαμπίτσι, τα «Praxis» του Κώστα Γιαννουλόπουλου, πέρασε από το τζαζ κλαμπ του Μπαράκου μέχρι τους Σαββόπουλο, Μαμαγκάκη, Μαρίζα Κωχ, Νταλάρα, Χάρις Αλεξίου και Πάριο.
Ως μέλος της Λερναίας Ύδρας του Ηρακλή Τριανταφυλλίδη συμμετείχε στη ηχογράφηση του εμβληματικού άλμπουμ της εποχής «Σε Άλλους Κόσμους» καθώς και σε άλλες ιστορικές ροκ ηχογραφήσεις, όπως το «Φλου» («Η Ώρα του Stuff»), το πρώτο ομώνυμο δίσκο του Λογαρίδη, τα «Μεταφοραί Εκδρομαί ο Μήτσος» (στα τραγούδια: «Άνευ Ουσίας, Άνευ Σημασίας», Σαν Δυο Πουλάκια», «Ο Γιατρός Παιδιά) και «Crazy Love στου Ζωγράφου» τους δύο ιστορικούς δίσκους του Δημήτρη Πουλικάκου, «10 Χρόνια Τραγούδια», «Happy Day» και «Αχαρνής» του Διονύση Σαββόπουλου.
Έχει ηχογραφήσει και τρεις προσωπικούς δίσκους πολύ προσεγμένους: «Through Memories» (1996), «Πνοές» (1998), «Ammos» (2002).
O Γιώργος Μαγκλάρας παίζει βιολί από 6 ετών κι έχει γίνει ένα με το όργανό του. Ο Γιώργος Σεφέρης, οι Led Zeppelin και η τζαζ είναι οι κυριότερες επιρροές του. Του αρέσει να λέει την αλήθεια με όποιο τίμημα. Δεν του αρέσει η διαφέντευση μουσικού από μουσικό. Μουσικός με προσωπικότητα. Σεμνός δεν του πολυαρέσουν οι συνεντεύξεις και έχει ένα θέμα όταν το κασετοφωνάκι είναι μπροστά του και γράφει. Δεν αισθάνεται άνετα. Γι’ αυτό μου ζήτησε να μιλήσουμε τηλεφωνικά έτσι άνετα, όπως μιλήσαμε για λίγο το προηγούμενο βράδυ της συνομιλίας μας, στο Half Note, σ’ ένα διάλειμμα του sound check που έκανε με την μπάντα του Μάκη Αμπλιανίτη, για μερικές φωτογραφίες.
Τον Γιώργο Μαγκλάρα τον είχα πρωτοσυναντήσει πριν μερικά χρόνια στο κλαμπ «Vinilion» στο Ίλιον, όπου καθόμασταν στο ίδιο τραπέζι περιμένοντας να παίξει καλεσμένος του Σταύρου Λογαρίδη, όπου ανταλλάξαμε τηλέφωνα για να τα πούμε κάποια στιγμή. Κι έφθασε αυτή η στιγμή και με την ορμή που τον διακρίνει πιάσαμε τη ζωή του από την αρχή και φθάσαμε στους προβληματισμούς του για το σήμερα.
Τεράστιο κεφάλαιο στην ελληνική μουσική ο Γιώργος Μαγκλάρας και τι να πρωτοπούμε και τι να πρωτοθυμηθεί απ’ όλα αυτά!
Πώς είναι να μεγαλώνει ένα παιδί με μουσικές ανησυχίες στην περιφέρεια;
Εγκληματίζεται… Γεννήθηκα το 1953 σ’ ένα ορεινό χωριό της Ναυπακτίας, την Ελατού, μέσα στα έλατα, σε υψόμετρο 1.100 μέτρα. Στον επάνω μαχαλά. Έτσι το έμαθα μικρός. Η τουρκοκρατία καλά κρατεί. Ήμουν προνομιούχος γιατί τα έβλεπα όλα από ψηλά. Μεγάλωνα σε μια εποχή μετά τους πολέμους, μετά τους εσωτερικούς πολέμους, αριστεροί, δεξιοί, ταγματασφαλίτες και δεν συμμαζεύεται. Πέτρινα χρόνια, πέτρινα άνθρωποι. Χρωστάω όλη τη δομή μου, το είναι μου, στον πατέρα μου, τον Κώστα. Του χρωστάω κυρίως φιλοσοφικά γιατί και η μουσική είναι φιλοσοφία και αισθητική των πραγμάτων. Σώθηκα από την εγκεφαλική ουσία του πατέρα μου. Μικρός ζούσε στην Πάτρα όπου είχε συγγενείς ευκατάστατους μ’ ένα εργοστάσιο βυρσοδεψίας και τον είχαν πάρει οικότροφο. Σπούδασε βιολί σε ένα Γερμανό δάσκαλο, ήταν διαβασμένος, καθαρευουσιάνος στην ομιλία και μέσα στο χωριό ήταν σαν την μύγα μες στο γάλα. Επίσης ήταν γεωργός στα χωράφια μας, αλλά κυρίως βιολιστής. Το καλοκαίρι όταν άρχιζαν τα πανηγύρια ο πατέρας εξαφανιζόταν. Βέβαια εκείνα τα χρόνια υπήρχαν και πιο μικρά πανηγυράκια κι έπαιρνε κι εμένα μαζί του επειδή είχα έφεση στην μουσική. Μάλιστα σε μικρογλέντια, βαφτίσια και κάποια γλέντια που στηνόντουσαν σε μικρό κύκλο «απειλούσαν» : αν δεν φέρεις τον μικρό, μην έρθεις. Κάτι φίλοι από την Πάτρα μας έκαναν δώρο ένα μαντολινάκι οπότε έπαιζα στον πατέρα μου ακορντάκια και βολευόταν!
Σε τι ηλικία άρχισες να πηγαίνεις μαζί του;
Από 6 ετών. Σε όλο το δημοτικό. Έπαιζε τσάμικα με το βιολί του και του κρατούσα το ρυθμό, ό πατέρας μου ένοιωθε προνομιούχος στο βιολί με εμένα δίπλα του. Ήμουν η μασκότ!
Πώς ένοιωθες;
Δεν αισθανόμουν και τόσο περίφημα. Καταπιεζόμουν κι ο πατέρας μου το καταλάβαινε ότι με ταλαιπωρούσε. Πολλές φορές μου ζητούσε συγνώμη...
Η εφηβεία πώς ήταν;
Μας έφαγε η χούντα 7 χρόνια μέχρι το ’74, η εφηβεία μας πέρασε μες το σκοτάδι. Την περίοδο αυτή που είναι το πιο κύριο πράγμα για ένα αγόρι, αλλά και για ένα κορίτσι, τη φάγαμε στη στέρηση. Στα πολιτικά ήταν φοβισμένα χρόνια: ωχ το πηλίκιο, ο μπάτσος θα με βάλει στο κρατητήριο. Τότε έπαιζα στην Πλάκα με τον Γκαϊφύλλια και τον Ηρακλή Τριανταφυλλίδη με τη Λερναία Ύδρα. Παίρναμε κανά 50άρι, κανά 100άρι ο καθένας, οπότε ερχόμουν με τα πόδια στο Γουδί όπου έμενα, αλλά και στου Ζωγράφου! Με σταματούσε λοιπόν ο μπάτσος στο δρόμο και μου έλεγε: ταυτότητα έχεις; Έβλεπε τη θήκη με το βιολί και με ρωτούσε τι είναι! Τι όπλο; Παίρνεις ναρκωτικά; Τέτοια άκουγα. Κι έτρωγα τη νύχτα μου μες στο κρατητήριο μέχρι να μου δώσουν την ταυτότητα. Και χαθήκανε τα χρόνια…
Στο σπίτι σου πώς ήταν τα πράγματα;
Είχαμε πικάπ και δίσκους. Άκουγα ροκ μουσική και ήμουν πρώιμος στην τζαζ. Ήμουν Ζεπελινικός εκείνη την εποχή, την είχα δει με Led Zeppelin. Άκουγα βέβαια και John Coltrane και Charlie Parker.
Στην Αθήνα σε τι ηλικία ήρθες;
Στα 13 μου, το 1966, Προεφηβεία. Μέναμε στου Ζωγράφου. Στάθηκα τυχερός στις παρέες μου, μου έδωσαν τα σωστά βιβλία και με καθοδήγησαν. Έκανα παρέα με πολύ μεγαλύτερούς μου. Ήμουν 17άρης και οι άλλοι 23, 25. Σημαντικοί άνθρωποι, που βρίσκονται τώρα στην Ευρώπη, στην Αμερική, στην Σουηδία. Αυτοί με πήγανε στο Σαββόπουλο, στο Ροντέο, όπου έπαιζε με τα Μπουρμπούλια. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση ο Σαββόπουλος. Μου άρεσε. Ήμουν σε πολύ ροκ φάση και μου έκανε εντύπωση. Μετά τον μελέτησα και ο στίχος του ήταν πολλαπλός θα έλεγα. Ο Σαββόπουλος Εν τη γενέσει του κι έτσι όπως ξεκίνησε, με αντιπροσωπεύει. Μετά γνώρισα και το Νίκο Μαμαγκάκη. Κοιμόμουν και σπίτι του. Έχω παίξει σε πολλά πράγματα του Μαμαγκάκη, σε μουσικές που έγραφε για γερμανικά σήριαλ, σε πολλούς δίσκους του, με τον Ψαριανό, την Αρβανιτάκη και πολλούς που δεν θυμάμαι. Έπαιζα με τον Σαββόπουλο στους Αχαρνής, στα 10 Χρόνια Τραγούδια και πιο πριν, στην Συγκέντρωση της ΕΦΕΕ και σε πολλά τραγούδια του. Η πιο αξιόλογη φάση της εποχής ήταν ο Σαββόπουλος. Ο Σαββόπουλος στην Ελλάδα είναι μπαλαντέρ. Ο ενδιάμεσος μεταξύ Χατζιδάκι και Θεοδωράκη. Και προτιμώ τον μπαλαντέρ από τους δύο. Ας είναι μεγέθη φοβερά ο Μίκης και Μάνος. Έχουν ένα πολιτισμό, περά από την ευφράδεια και την σκέψη τους και η μουσική τους προσέγγιση είναι καλή. Πιο πολύ ήμουν με τον Χατζιδάκι. Αλλά ο Σαββόπουλος είναι το κάτι άλλο.
Τι βιβλία διάβαζες;
Σεφέρη. Είμαι Σεφερικός. Η ποίησή του ήταν δύσκολη για μένα τότε, αλλά οι «Μέρες», οι τόμοι με το καθημερινό ημερολόγιό του, οι καθημερινές σκέψεις του με ηρεμούσανε. Μου έδωσαν πνεύμα και αισθητική και σε συνδυασμό με τα μουσικά μου θέλγητρα δημιούργησα μια οντότητα, μια προσωπικότητα. Δεν μου αρέσει να με διαφεντεύουν οι διάφοροι που παίζω μαζί τους. Δεν θα μου απαγορέψει κανείς τον Σεφέρη, την τζαζ και τους Led Zeppelin. Μεγάλωσα μ’ αυτά. Κανείς δεν θα μου απαγορέψει να λέω ποιο είναι το σωστό λαϊκό τραγούδι; Κάποιοι βολεύτηκαν με το λαϊκό τραγούδι κι απέκτησαν φασιστική νοοτροπία. Και οι φίρμες του λαϊκού τραγουδιού βολεύτηκαν με αυτό το υπόβαθρο της κοινωνίας. Παίρνουν τα πακέτα από την νύχτα, αλλά και όλα τα πακέτα από τα εκάστοτε υπουργεία πολιτισμού, οπότε τι μένει στην άλλη πλευρά, την εναλλακτική; Είναι δισεκατομμυριούχοι με απληστία όμως. Και αυτή κατάσταση την προωθούν οι δημοσιογράφοι και όλο το σύστημα. Για μένα είναι πολιτικός δάκτυλος αυτός, προωθεί την υποκολτούρα. Να μην ξυπνήσει ο λαός. Αυτή δυστυχώς είναι η ελληνική κοινωνία. Να γίνουμε όλοι κλισέ; Έχω ένα φίλο, τον τζαζίστα το Βαγγέλη Κατσούλη, που δεν ξέρει ποιος είναι ο Πάριος. Κάποτε δούλευα με τον Πάριο και πήγαινα και με τον Κώστα το Γιαννουλόπουλο στο Γκαίτε, στα Praxis που έκανε τότε ο Γιανουλόπουλος κι έτρεχα μετά το Γκαίτε να προλάβω να πάω στο Στορκ να πάρω τα λεφτά. Κατάλαβες; Και ο Βαγγέλης μου έλεγε: ποιος είναι αυτός ο Πάριος;
Ποιους ρόκερς συνάντησες όταν ήρθες στην Αθήνα;
Τους Socrates, τον Σπάθα, τον Τουρκογιώργη και τον Πουλικάκο. Έπαιξα γκεστ με τους Socrates στο Κύτταρο. Μπήκα στην μπάντα των Socrates με το ηλεκτρικό βιολί, αλλά δεν ήταν καλοί τότε οι μαγνήτες για βιολιά. Αν δεν βάλεις την κάψα, την λεγόμενη, υπέφερε το βιολί. Μαζί τους έπαιζε κιθάρα ο Κώστας ο Δουκάκης και στα τύμπανα ήταν ο Γιώργος Τρανταλίδης. Μεταπολίτευση. Το 1974 ήταν που πήγα 21 ετών με την Χάρις Αλεξίου στην Αυστραλία, είχε ανοίξει τότε η αγορά της Αυστραλίας. Ήταν χάρμα η Αλεξίου, ανεβασμένη πολύ. Μετά έπαιξα με τον Πουλικάκο που έκανε διάφορα εγχειρήματα. Μου έλεγε: Γιώργο μην παίζεις σοβαρά βιολί, παίξε ξεφτιλέ! Μου έχει μείνει αυτό. Παίξαμε στου Ζωγράφου στην περίφημη εκείνη συναυλία που βγήκε και δίσκος (εν. το Crazy Love στου Ζωγράφου), σε διάφορα γήπεδα, πολλές συναυλίες. Είχα μπει φουλ στις δουλειές και σκάει και ο Παύλος Σιδηρόπουλος κι έπαιξα στο δίσκο Φλου. Ήρθε μετά από χρόνια ένας μαθητής μου με μια κασέτα και το κασετόφωνό του και μου έβαλε το σόλο βιολιού που έπαιξα σ’ ένα κομμάτι στο Φλου (εν. Η Ώρα του Stuff). Πολύ καλό παίξιμο, βγήκε το βιολί σωστά. Τώρα θυμήθηκα όταν ήμουν στο Σαν Φραντσίσκο με το Γιάννη Πάριο για συναυλίες το 1984, ήρθε μια φίλη και με πήγε να δούμε τον Jean Luc Ponty σε μια αίθουσα συναυλιών, κι έπαθα πλάκα. Γκρουπάρα. Κουιντέτο ήταν. Πώς ακουγόταν το βιολί; Τι αρτιότητα, τι αρμονία!
Ο Παύλος Σιδηρόπουλος τι τύπος ήταν;
Πολύ καλό παιδί. Παίζαμε και πόκα μαζί. Πολύ ξενύχτι. Θυμάμαι δεν έπινε ποτέ ουίσκι, έπινε γάλα. Μέγας ποκαδόρος. Παίζαμε στο σπίτι του στην Κυψέλη και μας σερβίριζε η αδερφή, η Μελίνα. Μαζευόμασταν σε ανυποψίαστο χρόνο, ο «Μούντζας», έτσι λέγαμε τον Κώστα Παπαϊωάννου τον ντράμερ των Poll, ποκαδόρος μέγας κι αυτός, ο Τζόνι Λάμπιτσι, ο Ιταλο-Ουγγαρέζος κιθαρίστας που έπαιζε και στον Μπάλλο του Σαββόπουλου, ο οποίος ζει τώρα σε μια μικρή πόλη στην Ουγγαρία. Επίσης μέγας ποκαδόρος. Αυτοί λοιπόν μαζευόμασταν, πότε κουαρτέτο, πότε κουιντέτο και παίζαμε πόκα στο σπίτι του Σιδηρόπουλου.
Με τον Λαμπίτσι είστε φίλοι απ’ ότι καταλαβαίνω…
Ήμασταν κολλητοί. Παίζαμε τζαζ. Και πιο πριν με την Μαρίζα Κωχ κάναμε περιοδείες σε όλη την Ελλάδα. Να φανταστείς ο Τζόνι είχε ένα στέισον, μεγάλο αυτοκίνητο και παίζαμε πόκα από την Κατερίνη μέχρι την Αθήνα, οδηγούσε και παίζαμε πόκα! Ήταν Ευρωπαίος και ανοιχτός στον κόσμο. Από τον Τζόνι έμαθα καλή τζαζ. Με έβαλε στην σκέψη πάρα πολύ βαθιά.
Στα 70ς ήσουν άλλος άνθρωπος. Έχω δει φωτογραφίες σου με μακριά μαλλιά, καμπάνα παντελόνι, γένια… Πώς βιώνες την εποχή αυτή;
Αγαπούσα τη ροκ μουσική. Με έβαλε σε δρόμους φιλοσοφικούς, με οράματα. Τότε ήμουν γνωστός στην πιάτσα ως βιολιστής. Αν δεν είχα την ροκ και την τζαζ, θα έβγαζα πολλά χρήματα, εφ’ όσον βέβαια συμβιβαζόμουν με το σύστημα. Η ροκ μουσική με έκανε να μην θέλω πολλά πράγματα. Αν κι έβγαζα λεφτά και θα μπορούσα να έβγαζα ακόμα πιο πολλά λεφτά. Η ροκ με έκανε μέσα μου πιο πλούσιο, αλλά απ’ έξω μου πιο φτωχό. Έλεγα ανέκαθεν, τι θέλω απ’ τη ζωή; Ένα πιάτο φαγητό, ένα κρεβάτι και να μπορώ να σκέφτομαι. Το σπίτι που πήρα, το χρωστώ σ’ ένα φίλο μου που αγαπούσε επίσης την ροκ μουσική, το Στέφανο Αγοραστάκη, καλλιεργημένο άτομο, με σπουδές, που ζούσε στην Σουηδία κι όταν επέστρεψε έγινε παραγωγός στην ΕΡΤ, ο οποίος το ’86 μου’ λεγε: Έχεις αυτά τα λεφτά, πάρε ένα σπίτι, ρε! Μην χαθούν τα λεφτά… Και πήρα ένα σπίτι, cash! Στην Αγ. Παρασκευή, το σπίτι που μένω ως σήμερα. Έψαχνε για μένα σπίτι και μου έλεγε βρήκα αυτό, βρήκα εκείνο, πάμε να το δούμε. Του χρωστάω…
Έκανες σπουδές;
Έχω πάει στο Ωδείο Αθηνών. Μπορεί να μην έχω περγαμηνές σπουδών γιατί η οικογένειά μου δεν είχε αυτή την οικονομική άνεση, όμως όλη αυτή η εμπειρία με έκανε να αποκτήσω προσωπικές ικανότητες. Πήρα τις βάσεις από τον πατέρα μου, όλο αυτό το χαρακτήρα που διαμόρφωσα, παίζοντας ροκ και τζαζ ένοιωσα δυνατός, σαν βιολιστής και σαν προσωπικότητα. Αγαπώ επίσης πάρα πολύ την δημοτική μουσική, απ’ όπου και αν προέρχεται. Από την Θράκη, από την Ήπειρο, από την Μακεδονία, από την Κρήτη. Αυτά παίζω και στο δίσκο Thought Memories που έκανα το ’02, ο τελευταίος μου. Στο άλμπουμ μου Πνοές παίζουν ο Τάκης Πατερέλης σαξόφωνο, ο Γιώτης Σαμαράς κιθάρα, ο Βασίλης Ρακόπουλος επίσης κιθάρα, ο Παντελής Μπενετάτος πιάνο, ο Πάνος Γκέκας πλήκτρα, ο Βασίλης Τσαμπρόπουλος πιάνο, ο Σπύρος Παναγιωτόπουλος ντραμς, ο Θεοδώρου τάμπλα, ανάλογα το κομμάτι. Μετά έκανα το traditional άλμπουμ Ammos όπου παίζει σ’ αυτό ο Ross Daly σε κάποια σόλο, στο Χανιώτικο και στο Πεντοζάλι, ο Χρήστος Τσιαμούλης νέι και ούτι, ο Χάιγκ Γιαζιτζιάν ούτι.
Πώς έγινες μέλος της Λερναίας Ύδρας του Ηρακλή Τριανταφυλλίδη;
Ήταν μια σύμπτωση μάλλον. Μικρός ο κόσμος. Ήξερα τη Λένα Πλάτωνος μέσω του αγαπημένου της, του Βασίλη Μέλκα, μαθητή του Παπαϊωάννου και κάναμε παρέα. Ο Βασίλης έπαιζε και πιάνο, ήταν από εύπορη οικογένεια, είχε πιάνα, ένα ρετιρέ που για την εποχή μου φαινόταν πολύ έτσι και η Λένα τα είχε φτιάξει μαζί του. Παίζαμε λοιπόν μαζί με το Βασίλη και τη Λένα που ήταν πολύ καλή πιανίστρια. Η Λένα είπε στον Ηρακλή ότι έχει γνωρίσει ένα βιολιστή. Η Λένα έπαιζε με τον Ηρακλή όταν είχε τους DNA, όπως μαζί του ήταν και η Σαββίνα Γιαννάτου. Όταν πήγα στο γκρουπ του Ηρακλή, ήταν πια Λερναία Ύδρα. Έγινε τότε ο δίσκος Σε Άλλους Κόσμους, διπλός δίσκος με παραγωγό τον Τέρενς Κουίκ.
Σπουδαίο άλμπουμ, από τα πολύ καλύτερα που βγήκαν ποτέ στην Ελλάδα. Έφυγες όμως από τα γκρουπ μετά;
Μετά το δίσκο δεν έγινε κάτι σημαντικό. Η μπάλα παιζόταν αλλού. Ήμουν περιζήτητος. Με έπαιρνε τηλέφωνο η Αλεξίου, η Μαρίζα Κωχ, ο Ξυλούρης κι έτσι έφυγα από τη Λερναία Ύδρα. Του στοίχισε αυτό του Ηρακλή. Έγινα ο κακός. Ξεπεράστηκε όμως αυτό. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Θα μπορούσα να είχα χάσει το τρένο. Το σκέφτηκα καλά και ήταν αυτή η διέξοδη κατάσταση για μένα. Είμαι σίγουρος ότι έπραξα σωστά. Έφυγα σε σωστό timing. Αν αργούσα δύο - τρία χρόνια θα ήμουν τελματωμένος και δεν θα έβγαζα κάποια χρήματα. Όχι ότι έπαιξα μουσική…
Τι εννοείς;
Υπάρχει σαβούρα, αλλά υπάρχει και καλό ελληνικό τραγούδι. Τα έντεχνα και λαϊκά που ξεκινάνε από τον Μάτσα. Ο Καλδάρας έχει γράψει κομμάτια, όπως και ο Τσιτσάνης. Κυρίως το ελληνικό τραγούδι της δεκαετίας του ’60, αλλά και μετά γράφτηκαν κάποια καλά πράγματα. Όμως οι δημοσιογράφοι, τα έντυπα, ο ηλεκτρονικός τύπος αργότερα, δημιούργησαν, ένα κακέκτυπο λαϊκού τραγουδιού.
Ποιος σου έκανε πρόταση να παίξεις μαζί του, πέραν από τους ροκ μουσικούς;
Η Μαρίζα Κωχ, το 1972. Στα 19 μου. Τότε ήμουν με τον Ηρακλή και είχαμε κιθαρίστα τον Λάκη Παπαδόπουλο και ήρθε η Μαρίζα να μας δει. Σταμπάρισε εμένα. Με φωνάζει εκεί που καθότανε, στο τραπέζι της και μου λέει: Γιώργο, θέλεις να δουλέψεις μαζί μου; Λόγω της Μαρίζας Κωχ, έφυγα από τον Ηρακλή. Τότε η Μαρίζα έπαιζε στην Πλάκα, πίσω από την Κυδαθηναίων και μπήκα στο συγκρότημά της. Λίγο πιο κάτω από τον Ρήγα που έπαιζα με τον Σαββόπουλο τους Αχαρνής. Η Μαρίζα Κωχ ήταν φίρμα τότε. Βρήκα δουλειά. Οργώναμε όλη την Ελλάδα. Και το χειμώνα η σεζόν ήταν γεμάτη. Μετά από τρία χρόνια το 1975, με φώναξε ξανά ο Ηρακλής και ηχογραφήσαμε το δίσκο Σε Άλλους Κόσμους. Με την Μαρίζα Κωχ έγινα γνωστός, Κάποια στιγμή είχαμε κάποια νεύρα… Τότε κάναμε την συναυλία στο Παναθηναϊκό Στάδιο με την Μελίνα Μερκούρη. 1974. Στο σπίτι της Μελίνας κάναμε πρόβα. Τότε, να’ σου σκάει τηλέφωνο από τον Σαββόπουλο, να συνεργαστώ μαζί του. Έτσι έφυγα από την Μαρίζα Κωχ. Την κοπάνησα. Α έτσι, πας στα μεγάλα σαλόνια τώρα, μου έλεγε θυμάμαι η Μαρίζα. Με τον Σαββόπουλο κάναμε το Σαν Καραγκιόζη και κάτι λαϊκά τραγούδια που τραγούδησε ο Μιχάλης Μενιδιάτης. Σε αυτά παίζω εγώ σε όλα. Αλλά και στα 10 Χρόνια Κομμάτια με την Συγκέντρωση της ΕΦΕΕ και στο Happy Days. Κάποια στιγμή έπαιξα και με τους Γιώργο Φιλιππίδη μπάσο, Δημήτρη Ζαφειρέλη κιθάρα, Γιώργο Τρανταλίδη τύμπανα, Μηνά Αλεξιάδη πλήκτρα και Στέφο τρομπόνι στο τζαζ κλαμπ του Μπαράκου. Συνεχίζω με τον Σαββόπουλο κι έρχονται μετά οι Αχαρνής το 1975-76. Μετά ξαναπήγα με την Αλεξίου. Ξαναπήγα με τον Σαββόπουλο το 1980-81. Μετά ήμουν τέσσερις σεζόν με τον Πάριο, μετά με τη Γλυκερία και σε όλα αυτά σταθερή αξία ήταν ο Νίκος Μαμαγκάκης. Από το ’80 και μετά έπαιζα και με τον Γιάννη Μαρκόπουλο και με τον Σταύρο Ξαρχάκο…
Τον Σταύρο Λογαρίδη πότε τον γνώρισες;
Ήμασταν φίλοι πολύ πιο πριν από τη δεκαετία του ’80 που σου μιλούσα τώρα. Είχαμε και κοινή εστία. Είχαμε νοικιάσει μαζί, εκτός από τα σπίτια που μέναμε, κι ένα κοινό χώρο, μια γκαρσονιερίτσα με δυο δωματιάκια κι ένα κουζινάκι, στα Ιλίσια, λίγο πιο πάνω από το Ελυζέ. Εκεί πηγαίναμε και για καφέ. Ήμουν δεμένος με το Ελυζέ, έμενα Ζωγράφου, εκεί πήγα σχολείο, μετά στο Γουδί, σ’ αυτή την περιοχή πέρασα τα εφηβικά μου χρόνια. Τότε που νοικιάζαμε με το Σταύρο φίφτυ - φίφτυ την γκαρσονιέρα ήταν εποχή που κάναμε με τον Κώστα Φέρρη τη Φόνισσα, σε μουσική του Σταύρου, βοηθούσα κι εγώ. Με τον Σταύρο κάναμε διάφορα όνειρα τα οποία δεν ευδοκίμησαν…
Έπαιξες και στον ομώνυμο και πρώτο σόλο δίσκο του Σταύρου Λογαρίδη, το 1980, σε παραγωγή του Γιάννη Πετρίδη…
Α, βέβαια… Το θέμα είναι τώρα που βαδίζουμε, είμαι πολύ επιφυλακτικός και βλέπω ομιχλώδη τα πεδία όσον αφορά την πιο καλή μουσική και την λειτουργία της. Όταν λες αλήθειες είσαι περίεργος για τους πολλούς. Η αλήθεια έχει πολλούς εχθρούς, το ψέμα όμως πολλούς φίλους, ρε φίλε. Το έχω εμπεδώσει καλά αυτό. Είμαι απογοητευμένος από την προσέγγιση στην μουσική.
Ποια ήταν η πιο σημαντική για σένα συναυλία που έπαιξες ποτέ;
Με τον Σαββόπουλο ήταν τα πιο σημαντικά που έκανα. Άκουγα το βιολί μου, λειτουργούσε το πράγμα, είχε το χορό, ήταν στη χορωδία ο Σακής Μπουλάς, ο Μανώλης Ρασούλης, ο Νίκος Παπάζογλου, η ορχήστρα είχε το βιολί σε ένα ξεχωριστό πάλκο, υπερυψωμένο, ο Θεολόγος Στρατηγός στην κιθάρα και κοντραμπάσο ο Κεχαγιάς από την Τασκένδη, πάρα πολύ καλός μουσικός, ο Γιώργος Γαβαλάς νταούλια, αυτή ήταν η ορχήστρα. Τι ωραία που ήταν! Μου άρεσε πιο πολύ επαγγελματικά, σαν μουσικός. Επίσης στη δεκαετία του ’90 κάναμε σπουδαία πράγματα με τον Βασίλη Ρακόπουλο. Παίξαμε στο Μέγαρο Μουσικής και πήγαμε και στο Δημοτικό Θέατρο Πάτρας, με τον Τάκη Φαραζή πιάνο, δεν θυμάμαι άλλους, κι ένα φεγγάρι είχαμε τον Σπύρο Παναγιωτόπουλο στα ντραμς. Ο Ρακόπουλος ξέρει να παίζει μουσικές και είναι σε πάρα πολύ καλό επίπεδο.
Έχεις παίξει πολλά διαφορετικά στυλ. Ποια μουσική σε εξέλιξε περισσότερο σαν μουσικό;
Η μουσική είναι μία. Η καλή μουσική. Η δημοτική μουσική έχει στέρεα βάση και είναι ο παππούς όλων. Ακόμη και του λαϊκού και του ρεμπέτικου, η δημοτική μουσική, η traditional, είναι ο παππούς τους. Ένα παραδοσιακό κομμάτι θα το προσεγγίσω με την ίδια κατάληξη, όπως, θα παίξω και το Cantaloupe Island του Herbie Hancock. Μπορώ να παίξω τζαζ, όχι be bop, fusion πιο πολύ, είμαι afro - jazz πιο πολύ, Coltrane ας πούμε και Randy Brecker, πιο μοντέρνα τζαζ. Η ψυχή μου είναι και ροκ και τζαζ…
Όπως είχε παίξει στο Half Note, στο αφιέρωμα στον Frank Zappa, το κομμάτι του King Kong και μετά του Μάρκου Βαμβακάρη «Τα Ματόκλαδά σου λάμπουν»…
Σωστά το λες. Αν το King Kong θα είχε καλή προσέγγιση, για μένα λέω δεν ξέρω πώς το λαμβάνει ο άλλος από κάτω, δηλαδή όταν η πηγή αισθάνεται καλά, δίνει ακριβώς αυτό, που έχει να δώσει. Αν η πηγή δεν αισθάνεται καλά για τεχνικούς λόγους στο stage και δεν είμαι ευχαριστημένος θα δώσω το 30% της απόδοσης. Το άλλο 70% αυτοκαταστρέφεται… Φοβάμαι πάρα πολύ το stage, τους ηχολήπτες και τη νοοτροπία των καταστηματαρχών που δεν έχουν καλό ήχο στο μαγαζί τους. Αν πάω στο αντίστοιχο αμερικάνικο, ή αγγλικό ή γερμανικό τζαζ κλαμπ θ’ ακούσω ένα βιολί να λάμπει και μετά θα λάμψω κι εγώ και θα λάμψει και ο ακροατής με αυτό που θα του προσφέρω.
Ποια η αποτίμησή σου για το ροκ στην Ελλάδα;
Το ροκ είναι τρόπος ζωής, είναι στάση ζωής. Δεν είναι άντε βαράμε κι ότι βγει. Μια φορά με πήρε τηλέφωνο η Αλεξίου όταν έπαιζε στον Ορφέα στη Σταδίου και μου είπε: Σε θέλω για μισή ώρα. Εγώ τώρα παίζω ροκ…μου λέει! Τι εννοείς ροκ, τη ρώτησα. Πόσα θέλεις γιατί θα παίξεις μισή ώρα, με ρώτησε. Όσα πάρουν όλοι οι μουσικοί που θα παίζουν, της απάντησα. Είναι άδικο αυτό, μου λέει. Και το όμποε που παίζει οκτώ μέτρα στην συμφωνική, πληρώνεται το ίδιο με το βιολί. Το κόστος είναι ίδιο. Αλλά ξέρεις γιατί της απάντησα έτσι; Γιατί μου το παίζει ροκ. Δεν είναι το ροκ έτσι. Δηλαδή έχει την ψυχοσύνθεση του Jimmy Page; Δηλαδή ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου είναι ροκ; Καμιά σχέση. Ούτε ο Σαββόπουλος είναι ροκ. Ροκ ήταν με τα Μπουρμπούλια. Λοιπόν, ροκ πραγματικό στην Ελλάδα με αυτό που έβγαινε από το μυαλό και από την ουσία, που είναι η ψυχή ήταν οι Socrates, ο Πουλικάκος. Είναι ροκ οντότητα ο Πουλικάκος. Ιστορικά είναι καταγεγραμμένοι αυτοί που έχουν στάση ζωής: ο Σπάθας, ο Τουρκογιώργης, ο Μπουκουβάλας, ο Τρανταλίδης, ο Πουλικάκος και ο μπασίστας του στους Εξαδάκτυλος, ο Αντώνης Τριανταφύλλου που ζει στην Αμερική, αυτοί είναι ροκ στην Ελλάδα.
Ο Παύλος Σιδηρόπουλος;
Ήταν λίγο νοθευμένη κατάσταση. Από ανασφάλεια πήγε με τον Μαρκόπουλο στο Κύτταρο, για καταξίωση το έκανε. Έκανε διάφορα που δεν επιτρέπει το ροκ να τα κάνει. Δηλαδή ο Σπάθας και ο Τουρκογιώργης δεν θα κάνουν κάτι άλλο, ντρέπονται. Ο Σιδηρόπουλος είναι λίγο… Σαββόπουλος. Δεν είναι αυθεντικός ψυχή και πνεύματι ροκ. Ο Σπάθας μπορεί να συνεργάστηκε με τον Λέκκα, αλλά έχει άλλη οντότητα. Τα κομματάκια που έκανε για να βγάλει κανά φράγκο, έχουν μια οντότητα. Ο Λέκκας για μένα είναι μια καλή προσωπικότητα. Δηλαδή καταλαβαίνει τι είναι το αληθινό ροκ και τι δεν είναι. Ενώ ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου δεν το καταλαβαίνει. Έχει έπαρση και αλαζονεία. Είναι καταξιωμένος και νομίζει ότι έχει δικαίωμα να λέει ότι είναι ροκ. Υπάρχουν όμως άνθρωποι που γνωρίζουν, που έχουν το γνώθι. Ο Λέκκας είναι πιο έντιμος και άρα είναι πιο ροκ από τον Παπακωνσταντίνου. Ο Πουλικάκος που έκανε τηλεόραση, έγινε και ηθοποιός και καλά έκανε, είναι ροκ ψυχή, τον αγαπάω πολύ και ότι και να κάνει δεν με πειράζει γιατί ξέρω ότι είναι ροκ. Υπήρχε ένα ροκ κίνημα από μουσικούς, όπως ο Δήμης Παπαχρήστου και ο Γιάννης Δρόλαπας. Αυτοί είναι ροκ. Ο Γιώργος Φιλιππίδης ήταν μουσικάρα, ροκ, ήταν ο μεγαλύτερος μπασίστας στην Ελλάδα και θα ήταν ακόμη και σήμερα αν ζούσε. Πέθανε από καρδιά. Ήμασταν πολύ κοντά σαν οντότητες. Έπαιζε εξίσου τέλεια ροκ και τζαζ.
Ήταν ωραίος τύπος ο Φιλιππίδης;
Καταπληκτικός. Αρεταίειος. Αδαμάντινος χαρακτήρας. Μπασίστας γεννημένος και αυθεντικός, αληθινός. Γνήσιος. Ήταν φίλος μου, όπως και ο Δήμης ο Παπαχρήστου, δυστυχώς τους έχασα και έχει μείνει μόνο ο Τζόνι Λαμπίτσι που κι αυτός ζει στην Ουγγαρία και ο Νίκος Ζιώγαλας που είναι φίλος μου από 19 χρονών. Με το Νίκο και με το Δημήτρη Ζαφειρέλη έχω διατηρήσει φιλία από τους παλιούς φίλους. Αυτοί είναι οι φίλοι μου.
Είχες μπλέξει ποτέ με ναρκωτικά εκείνη την περίοδο;
Ναι, είχα ψιλομπλέξει. Αλλά διέφυγα εγκαίρως. Για μένα ήταν αρνητικό. Ευτυχώς ξέκοψα δια παντός.
Το μεγάλο σου παράπονο;
Ανοίγουν μαγαζιά και είναι πώς θα τα πάρουμε. Δεν έχουν ούτε καν το προκαταρκτικό σημείο του ήχου. Δεν έχουν σωστή ηχητική εγκατάσταση, όχι την άριστη, ούτε καν την λίαν καλή.
Σήμερα πώς επιβιώνεις;
Βρίσκω μεγάλη υποστήριξη από τη γυναίκα μου γιατί εκτιμάει αυτό που είμαι, δεν μου παραπονιέται να πάω να φέρω μεροκάματο. Τόσο απλό. Ξέρει πολύ καλά τι επικρατεί για μένα έξωθεν. Οπότε κάνω επιλεκτικά πράγματα και παίζω με τους δικούς μου κανόνες. Αλλά πολλές φορές δεν βρίσκω ανταπόκριση…
Σ’ ευχαριστώ πολύ για την ειλικρίνειά σου!
Νοιώθω ότι με κατάλαβες, ότι με έχεις, όπως λέμε οι εμείς οι μουσικοί!
