Ελένη Τσαλιγοπούλου: «Ο Γιώργος Νταλάρας είναι μια ιδέα»

(VIDEO) Η Ελένη Τσαλιγοπούλου μιλά για τον Γιώργο Νταλάρα και τη συμμετοχή της στη μεγάλη συναυλία του Ηρωδείου.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 

Τα Ντουέτα του Γιώργου Νταλάρα στο Ηρώδειο


Τη Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου στις 9 το βράδυ ο ραδιοφωνικός σταθμός «Μέντα 88» θα τιμήσει με μια μεγάλη συναυλία τον Γιώργο Νταλάρα, ένα από τα πιο διαχρονικά και αγαπημένα πρόσωπα του ελληνικού τραγουδιού.

Στη συναυλία με τον τίτλο «Γιώργος Νταλάρας - Μουσικά γενέθλια - Duets» θα τραγουδήσουν μαζί του συνοδοιπόροι του ερμηνευτές, με τους οποίους ο Γιώργος Νταλάρας συμπορεύθηκε αυτά τα 52 χρόνια της διαδρομής του στην ελληνική δισκογραφία, αλλά και αξιόλογοι καλλιτέχνες της νεότερης γενιάς, τραγουδώντας κλασικά αλλά και απρόβλεπτα ντουέτα, με τη συνοδεία, όπως πάντα, μιας εξαιρετικής ορχήστρας, αποτελούμενης από σπουδαίους μουσικούς.

Με αφορμή τη συμμετοχή της στη συναυλία, η Ελένη Τσαλιγοπούλου συμμετέχει και στο αφιέρωμα του Ogdoo.gr στον Γιώργο Νταλάρα, καταθέτοντας τις δικές της απόψεις για κείνον.

«Δεν παίζεται αυτός ο άνθρωπος»


Ελένη πότε γνώρισες τον Γιώργο Νταλάρα;
Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 ο Γιώργος Νταλάρας ήταν για μένα ένα μεγάλο και άπιαστο όνειρο. Ήταν ένας άνθρωπος που έκανε όλη την Ελλάδα να αγαπήσει την ελληνική μουσική. Βασικό πράγμα αυτό και για τους νεότερους. Εγώ ήμουν βεβαίως πολύ νέα, δεν με γνώριζε όταν άκουγα τα τραγούδια του. Τον γνώρισα το 1988. Και κατάλαβα ότι αυτός ο άνθρωπος, τελικά άνοιξε δρόμο στο να φύγουν οι λαϊκοί τραγουδιστές από τα μαγαζιά με τα λουλούδια ή με τα πιάτα. Όσοι θέλανε δηλαδή άλλου είδους σχέση με το τραγούδι.

Το 1988 συνεργαστήκατε στο studio στην ηχογράφηση του πρώτου σου δίσκου με τα τραγούδια του Γιώργου Ζήκα, όπου συμμετείχε με δυο τραγούδια.
Ακριβώς, ο Γιώργος Ζήκας με το «Σώπα κι άκουσε». Είναι απίστευτο το ότι ο Γιώργος ήρθε σε ένα νέο συνθέτη και σε ένα νέο τραγουδιστή για να βοηθήσει και να κάνει μια φιλική συμμετοχή. Αυτό που κατάλαβα μετά από τον «θείο», είναι ότι αγαπάει πάρα πολύ τους καλούς τραγουδιστές. Ποτέ δεν έχει δείξει ότι δεν είναι σίγουρος για αυτό που ακούει. Ήταν τόσο πολύ αγαπησιάρης με μένα, τόσο γλύκας και τόσο γενναιόδωρος σε ότι έλεγε. Ήταν πολύ σημαντικά αυτά που έλεγε για μένα, που ήμουν ένα πιτσιρίκι στην κυριολεξία και η τέχνη ήταν πολύ πιο πάνω από την προσωπικότητά μου. Με βοήθησε πάρα μα πάρα πολύ στο να σταθώ στα πόδια μου και να βρω το δρόμο μου.

Εσύ είσαι και από τις παλαιότερες που συμμετέχουν στη συναυλία. Αν και έχουν περάσει αρκετά χρόνια, έχεις μνήμες από τη συνεργασία σας στο studio;
Δεν έχω μνήμες, αλλά θυμάμαι τι ένιωσα από τη στιγμή που συνεργάστηκα μαζί του, όταν βγήκε το «Σώπα κι άκουσε» και μετά από ένα μήνα, μου έκανε πρόταση για να συνεργαστούμε. Τον Απρίλη δηλαδή βγήκε ο δίσκος και τον Μάιο κάναμε τη μεγάλη συναυλία με τον Σταύρο Ξαρχάκο στο Παλλάς, μαζί με την Γαλάνη και τον Γιώργο. Και μετά ξεκίνησε μια τεράστια περιοδεία στην Ελλάδα, όπου έπαθα την πλάκα μου. Από κει που τραγουδούσα στα μαγαζάκια της Θεσσαλονίκης με λίγα άτομα, ξαφνικά βρέθηκα σ’ ένα κόσμο της Ελλάδας, αργότερα της Ευρώπης και λίγο πιο μετά της Αμερικής.

Τον Ιούλιο του ’88 είχατε κάνει και μια συναυλία στην Πάτρα με τον Μίκη Θεοδωράκη.
Και αυτό βέβαια, ακριβώς εκείνη τη χρονιά. Όπως καταλαβαίνεις έπαθα πολύ μεγάλο πολιτισμικό σοκ! (γέλια) Ήταν δηλαδή συγκλονιστική εμπειρία. Θυμάμαι πως όταν παίξαμε στο Λυκαβηττό νομίζω, ανέβηκα να τραγουδήσω και είδα τόσο πολύ κόσμο, που όταν βγήκα ζαλίστηκα. Ήρθαν από πάνω μου: «Τι έγινε, τι έπαθες;» Μου λέει ο «θείος»: «Δεν πιστεύω να κοίταξες το κανόνι!» «Ε πού να κοιτάξω;» του λέω. Εγώ ντρεπόμουν να κοιτάξω τον κόσμο! Πάρτην κάτω… (γέλια) Ήταν φοβερό. Αλλά μέσα σε όλο αυτό κατάλαβα αμέσως τι σημαίνει να είσαι Γιώργος Νταλάρας. Αυτός ήταν, δεν υπήρχε άλλος πριν από αυτόν για να έχεις ως παράδειγμα. Όταν βρεθήκαμε ήταν ήδη είκοσι χρόνια superstar, ήταν λίγο μετά τα «Latin». Και ως ρομαντική πιτσιρίκα τότε, χαριεντιζόμουν. «Τι ωραίο που είναι αυτό, τι ωραίο που είναι εκείνο» κλπ. Μέχρι που είδα τον «θείο» που ήθελε να τα κάνει όλα σωστά. Έναν άνθρωπο δηλαδή με πείσμα και πάθος για να κάνει αυτή τη δουλειά διαφορετική. Και την έκανε διαφορετική. Έγινε πιο ενδιαφέρουσα, έγινε καλλιτεχνική.

Εσύ είχες πάει, ως απλή ακροάτρια, σε κάποια συναυλία του, πριν συνεργαστείτε;
Όχι, δεν είχα προλάβει.

Έπεσες κατευθείαν στα «βαθιά» δηλαδή…
Ήμουν μία επαρχιώτισσα που ζούσε στη Νάουσα, δεν τον είχα δει. Ο αδελφός μου που ήταν λίγο μεγαλύτερος, είχε δει Νταλάρα, Αλεξίου, Βίσση στη Θεσσαλονίκη. Ήταν κι αυτός μουσικός. Αλλά εγώ δεν πρόλαβα να τον δω. Όταν δηλαδή τον είδα δίπλα μου και μου έλεγε «πώς τραγουδάς σαν αηδόνι;» δεν το πίστευα!

Όλα αυτά τα χρόνια κάνατε μαζί δεκάδες συναυλίες και γυρίσατε όλο τον κόσμο. Θα σταθώ σε μία, που έγινε το Σεπτέμβρη του 2012 στη Νάουσα, με τα τραγούδια του Απόστολου Καλδάρα. Αυτή ήταν μάλιστα η πρώτη του συναυλία μετά από τα θλιβερά επεισόδια που είχαν προηγηθεί το χειμώνα εκείνης της χρονιάς σε συναυλίες στην Αθήνα. Πώς ήταν εκεί η κατάσταση;
Θυμάμαι πως είχε ένα ελαφρύ άγχος για το πώς θα είναι ξανά στον κόσμο κλπ. Οι Ναουσαίοι όμως δεν «μασάνε». Λατρεύουν τον Νταλάρα, δίνουνε δηλαδή τα πάντα. Ακούνε και τραγουδάνε Νταλάρα, πολύ. Νεότεροι και παλαιότεροι. Ο Γιώργος Νταλάρας είναι μια ιδέα, κατάλαβες; Δεν είναι απλά ένας τραγουδιστής. Έχει πάρα πολλές πρωτιές αυτός ο άνθρωπος. Τον βλέπω τώρα που έχει γενέθλια και κλείνει τα 70 και είναι σαν να είναι 55! Κι ακόμη «παιδεύει» έτσι τους μουσικούς; «Κι άλλο κι άλλο», δεν σταματάει ποτέ! (γέλια) Πριν από δυο μήνες τον είχα δει στο Ηρώδειο, στη συναυλία με τα ρεμπέτικα κι έτρεχε πάλι «σαν τον διάολο». Εν τω μεταξύ είχαν πεθάνει κάποιοι φίλοι μουσικοί κι ένας φίλος του παραγωγός από την Κύπρο εκείνη την εποχή και λέει: «Πάρα πολύ στεναχωριέμαι, μ’ αυτό που έγινε πάλι». Δεν χαλαρώνει καθόλου, δεν παίζεται αυτός ο άνθρωπος. Πραγματικά, είναι μοναδικός. Δεν υπάρχει άλλος. Τέλος.

Ξέρεις, η συνεργασία σας όλα αυτά τα χρόνια, ήταν και είναι σημείο αναφοράς για όλους εμάς που μεγαλώσαμε μαζί σας και σας παρακολουθούμε στις συναυλίες και τους δίσκους. Από τα χρόνια του ’80 στα γήπεδα και στα θέατρα, το 1997 στην «Ιερά Οδό», στο «Φτερωτό μου τραγουδάκι», στο ντουέτο στο «Εσένα δεν σου άξιζε αγάπη», στον «Σκληρό χωρισμό» κι όλα αυτά.
Αυτό λέγεται αδυναμία, λέγεται αδυναμία όμως για κάποιο λόγο, όχι έτσι απλά. Ταίριαζε πάρα πολύ ο τρόπος μας και η σκέψη μας. Είχε αυτό που μου λείπει εμένα από τους λαϊκούς τραγουδιστές, που δεν υπάρχουν κιόλας. Σκέφτομαι και λέω: «Ποιοι είναι οι τελευταίοι λαϊκοί τραγουδιστές που υπάρχουν;» Και σκέφτομαι ότι είναι η γενιά των τριών - Μπάσης, Μακεδόνας, Ανδρεάτος. Δεν υπάρχει κάποιος δυνατός λαϊκός τραγουδιστής όπως αυτοί, όχι της παράδοσης, της Σμύρνης και του ρεμπέτικου. Έχουμε αρκετούς πολύ καλούς, όμως δεν έχουμε λαϊκούς τραγουδιστές. Δεν υπάρχουν. Πες μου εσύ έναν.

Δεν μπορώ τώρα να θυμηθώ κάποιον νεότερο μετά από αυτούς, με την ίδια «δυναμική». Μάλλον έχεις δίκιο.
Το λαϊκό τραγούδι μετατέθηκε, άλλαξε δηλαδή οπτική κι έχει πάει προς το τραγούδι της πίστας, Εκεί ακούς πολύ καλές φωνές, που όμως δεν θυμούνται ούτε τον Καζαντζίδη, ούτε τον Νταλάρα, ούτε τα τραγούδια του Άκη Πάνου με τον Στράτο Διονυσίου. Κάνουν άλλες τσαλκάντζες, χρησιμοποιούν έναν άλλο τρόπο στο να τραγουδήσουν ένα λαϊκό τραγούδι. Και ο «θείος» γουστάρει τους ανθρώπους που έχουν μνήμη, που θυμούνται τους καλούς τραγουδιστές. Εκείνος έχει και μια εμμονή με τον Καζαντζίδη, με τον Μπιθικώτση, με την Γκρέυ, με την Πόλυ Πάνου. Έχει τα «κολλήματά» του. Τα καλά «κολλήματα». Κι εγώ τα έχω τα ίδια. Κι εγώ αν ακούσω κάποιον τραγουδιστή που κάνει ότι γυρίσματα να ‘ναι, ξενερώνω. Τουλάχιστον μη λες λαϊκό τραγούδι, πες κάτι άλλο που να σου ταιριάζει πιο πολύ. Εύχομαι να ξαναβρούμε το νήμα και το λαϊκό τραγούδι να επιστρέψει στους καλούς.

Από τη δισκογραφία 52 χρόνων, θα ξεχώριζες κάτι, όχι τόσο με την έννοια του αγαπημένου, όσο της επιρροής που άσκησε πάνω σου;
Οι ορχήστρες. Εκτός από τα τραγούδια.

Εννοείς τις συνεργασίες του με τις μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες;
Όχι, όχι καμία σχέση. Ο τρόπος που φτιάχνει τις ορχήστρες. Αυτό που επινόησε με τους καλούς μουσικούς της δεκαετίας του ’80, ήταν πάρα πολύ μπροστά. Είχε ένα πάθος και μια ματιά πολύ ξεχωριστή, που δεν την είχαν οι άλλοι. Για το λαϊκό τραγούδι, έτσι; Το έκανε λίγο πιο κοσμοπολίτικο, το έκανε λίγο πιο ανοιχτό. Δεν έμεινε δηλαδή απλά και μόνο στις μανιέρες που ήδη υπήρχαν. Έκανε πράγματα. Αυτό ήταν βασικό. Κι όλο αυτό σε συνδυασμό με το ρεπερτόριο. Γιατί είχε ένα «αδυσώπητο» ρεπερτόριο. Μπορούσε να σου τραγουδήσει μια ολόκληρη μέρα και να λέει διαφορετικά τραγούδια, σουξέ.

Η δουλειά με τις ορχήστρες φάνηκε έντονα το 1975 στο δίσκο «50 χρόνια ρεμπέτικο τραγούδι». Στα πρώτα χρόνια του ’70 είχαν προηγηθεί κι άλλοι δίσκοι με επανεκτελέσεις ρεμπέτικων με σπουδαίους ερμηνευτές, αλλά με ενορχηστρώσεις που ήταν σχεδόν διεκπεραιωτικές ή ακόμα και «τουριστικές».
Αυτό που έκανε ο «θείος» ήταν το καλό, ήταν αυτό που έπρεπε. Η ματιά η διαφορετική και μια πολύ, πολύ καλύτερη αισθητική. Αυτό νομίζω πως είναι το πιο σημαντικό. Επιπλέον, στη δεκαετία του ‘80 υπήρχε ακόμα μια αγνότητα. Όσο μπαίνουμε στη δεκαετία του ΄90 αρχίζει όλο το πράγμα και ψιλοαλλάζει. Βεβαίως έγινε αυτή η σχολή του έντεχνου που ήταν η δική μας η γενιά, που έγινε ένα σύσσωμο πράγμα, έγινε ένα «τοίχος» και έλαμψε τουλάχιστον για μια δεκαετία. Αυτό είναι και επηρεασμένο 100% από τον τρόπο του Νταλάρα. Δηλαδή, αν δεν υπήρχε ο «θείος», αν δεν υπήρχε και ο Νίκος ο Παπάζογλου, δυο διαφορετικές σχολές, δεν θα είχαμε πού να πατήσουμε.

Πώς νιώθεις τώρα που πλησιάζει αυτή η γιορτή; Έχετε αποφασίσει τι θα τραγουδήσετε;
Με τον «θείο» ποτέ δεν είσαι σίγουρος, ποτέ, ποτέ, ποτέ. (γέλια) «Α μήπως να πούμε κι εκείνο ή να πούμε το άλλο;» Αλλά αυτό είναι που γουστάρω στον «θείο». Είναι ατελείωτο το πάθος του. Ατελείωτο, δεν σταματάει ποτέ αυτό.

Αυτό βγαίνει και από σένα πάνω στη σκηνή, ότι το γουστάρεις δηλαδή. Φαίνεται πάνω στη σκηνή.
Αλίμονο, αλίμονο, εγώ πεθαίνω κάθε φορά που βρίσκομαι στη σκηνή μαζί του. Πιο πολύ τώρα! Πιο πολύ απ’ ότι στην αρχή! Στην αρχή ήμουν και λίγο «ούφο» (γέλια).

Φυσικό είναι αυτό, ήσουν πιο μικρή, πιο άπειρη, πιο σφιγμένη.
Ναι, ναι.

Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε με δυο λόγια το ρόλο και την προσφορά του στο ελληνικό τραγούδι;
Νεωτεριστής. Δεν μπορώ να βρω άλλη λέξη. Έφερε καινούργιο αέρα στο ελληνικό τραγούδι…

Σε ευχαριστώ πάρα πολύ…
Αγαπώ, αγαπώ Γιώργο Νταλάρα. Είναι ένα κομμάτι της ζωής μου…

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!