Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή – Μοντέρνο είναι η σύγχρονη έκφραση του διαχρονικού

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ. Από τις σπάνιες και ζηλευτές περιπτώσεις των καλλιτεχνικών ημερών μας. Ένα φωνητικό ζευγάρι που…
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 

πειραματίζεται με τις όρια και τους κώδικες των εκφραστικών δυνατοτήτων του στις μουσικές του κόσμου. Για προίκα τους έχουν τις σπουδές, την καλλιέργειά τους, τις γνώσεις, τη φλόγα αλλά και τον μόχθο που σμιλεύει τον καρπό της τέχνη τους. Δύο όμορφες και ταλαντούχες κοπέλες που κλέβουν την παράσταση επί, και εκτός, σκηνής.

Ποιοι ήταν οι παράγοντες που καθόρισαν τις μουσικές αναζητήσεις και τους «φωνητικούς» πειραματισμούς σας;
Καθοριστικό ρόλο για να ασχοληθούμε με τις μουσικές του κόσμου και τον πειραματισμό με την ανθρώπινη φωνή ως εγγενές μουσικό όργανο, έπαιξαν τα ταξίδια που κάναμε από πολύ μικρή ηλικία σε όλο τον κόσμο, το γεγονός ότι μεγαλώσαμε σ’ ένα υπέροχο πολυπολιτισμικό περιβάλλον, αυτό της Ξάνθης, αλλά και το πολύ πλούσιο σε μουσική, και γενικότερα τις τέχνες, οικογενειακό περιβάλλον. Θυμόμαστε από μωρά ν’ ακούμε από Προκόφιεφ μέχρι Diamanda Galas κι από Βασίλη Τσιτσάνη μέχρι Beatles και Jethro Tull! Τα ταξίδια, καθώς και το γεγονός ότι ζήσαμε δύο χρόνια στην Ουαλία - επίσης πολυπολιτισμική - μας έδωσαν πολύτιμα εφόδια, εικόνες και μνήμες, γεύσεις και μυρωδιές, πρόσωπα και συναισθήματα… πραγματικά έδωσαν ώθηση σ’ αυτό που κάνουμε τώρα. Είναι όλη μας η έμπνευση, όλα μας τα ακούσματα, όλα μας τα βιώματα. Η πρώτη ύλη με την οποία πορεύεσαι στη ζωή.

Το παραδοσιακό μπορεί να είναι και σύγχρονο;
Και βέβαια το παραδοσιακό μπορεί να είναι σύγχρονο! Οι καλλιτέχνες, ανά τους αιώνες, εμπνέονται και στηρίζουν τη δημιουργία τους στα ακούσματα του τόπου στον οποίο μεγαλώνουν και ζουν. Έτσι κι αλλιώς, θεωρούμε ότι δεν υπάρχει παρθενογένεση. Για εμάς μοντέρνο είναι η σύγχρονη έκφραση του διαχρονικού.

Υπάρχουν όρια στο «πείραγμα» των κλασικών ακουσμάτων;
Κατά την γνώμη μας δεν υπάρχουν όρια στο πείραγμα κλασικών ακουσμάτων, αρκεί όμως να αντιλαμβάνεσαι, να σέβεσαι και πάντα να διατηρείς τη ρίζα του έργου αυτού με το οποίο καταπιάνεσαι. Αληθινός πειραματισμός, αληθινή διασκευή ενός τραγουδιού-έργου είναι η «αποδόμηση» μιας πολύ καλά κατακτημένης και αφομοιωμένης δομής και η εκ νέου «αναδόμησή» της.

Αν κρίνω από την ευρύτητα της γκάμας, φαντάζομαι πως για εσάς ισχύει απόλυτα το «η μουσική δεν έχει σύνορα». Είναι έτσι, και αν ναι ποιες γειτονιές του «κόσμου» σας ταιριάζουν περισσότερο;
Η μουσική πράγματι δεν έχει σύνορα! Είναι μια παγκόσμια, καθολική γλώσσα! Ανήκουμε στη γενιά της «παγκοσμιοποίησης» και προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε τα όποια θετικά στοιχεία της. Ο κοινός άξονας που συνδέει όλα τα τραγούδια μας είναι η αντοχή τους στον χώρο και τον χρόνο και προπαντός, το κατά πόσον αυτό το τραγούδι μας αρέσει, μας συγκινεί! Αυτό μπορεί να είναι είτε ένα gospel, είτε ένα ρεμπέτικο, είτε ένα ροκ, είτε ένα fad o … Οπωσδήποτε, υπάρχουν κάποιες μουσικές στις οποίες έχουμε μια ιδιαίτερη αδυναμία εμείς οι Έλληνες, όπως τα fados, η Ανατολή, τα Βαλκάνια και γενικότερα η Μεσογειακή μουσική, αλλά εξίσου μπορούν να «μιλήσουν» στην ψυχή μας και μουσικές από την άλλη άκρη του κόσμου, όπως είναι τα blues ή η ασιατική μουσική! Είμαστε πολύ τυχερός λαός γιατί ήμασταν πάντα σταυροδρόμι πολιτισμών και γι’ αυτό μπορούμε να δεχτούμε και να συνεπαρθούμε από πολλά και διαφορετικά ακούσματα!

Τραγουδώντας πάμπολλα διαφορετικά είδη και διαλέκτους, είναι δυνατή η βαθιά και ουσιαστική γνώση των ειδικών συνθηκών και λεπτομερειών που απαιτούνται για την ορθή και άρτια έκφρασή τους;
Θεωρούμε ότι και στη μουσική, όπως και στη γλώσσα, υπάρχουν καθολικά χαρακτηριστικά. Στοιχεία δηλαδή κοινά και αποδεκτά σε όλες τις ανθρώπινες εκφάνσεις του φαινομένου της μουσικής. Έτσι, όταν έχεις ασχοληθεί με κάποιες συγκεκριμένες εκφάνσεις, μπορείς να μεταφέρεις την εμπειρία και να κατανοήσεις ευκολότερα περισσότερες μουσικές από περισσότερες κουλτούρες.

Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι οι οικογενειακοί δεσμοί να «μεταφέρονται» σε ένα επαγγελματικό επίπεδο;
Το γεγονός ότι μεγαλώσαμε στο ίδιο σπίτι και έχουμε κοινά ακούσματα και βιώματα, δημιουργεί μια πολύ καλή συνθήκη ώστε να κάνουμε τη μουσική που κάνουμε έχοντας σχηματίσει έναν πολύ ισχυρό πυρήνα. Αυτό που ξέρουμε, όμως, είναι ότι σε όλες τις σχέσεις, χρειάζεται αγώνας για να ανθίσουν και δεν είναι τίποτα δεδομένο! Το πιο σημαντικό στοιχείο της σχέσης μας, που έχει και άμεσο αποτέλεσμα στον τρόπο που δουλεύουμε, είναι το ότι εκτιμάει και αγαπάει η μία την άλλη κι έτσι δεν μπλοκάρουμε στα λόγια!

Ποια είναι τα κοινά σημεία και οι διαφορές σας, σαν χαρακτήρες και σαν καλλιτέχνες;
Σουζάνα: Δεν είμαστε ίδιες, δεν είμαστε διαφορετικές. Ούτε αντίθετες. Είμαστε συμπληρωματικές, με τη μαθηματική έννοια του όρου.

Έχετε σκεφτεί μια αυτόνομη διαδρομή;
Γιατί όχι; Αλλά αυτό που κάνουμε οι δυο μας εκφράζει απόλυτα, μας δίνει απεριόριστες δυνατότητες δημιουργίας και μας προκαλεί συνέχεια να το εξελίσσουμε.

Ποιους καλλιτέχνες θαυμάζετε για τις φωνητικές του τεχνικές;
Δύσκολο να απαντήσουμε… Από τη Πριγκήπισσα των Ίνκας Yma Sumac μέχρι την ιέρεια των Fados Amalia Rodrigues , από τη Μαρία Φαραντούρη και τη Μαρία Σουλτάτου στην Oum Kalsoum και τη Fairuz , από τον Στέλιο Καζαντζίδη στον Nusrat Fatei Ali Khan , από τη μεγάλη Μαρία Κάλλας στη σπαρακτική σισιλιάνα Rossa Balistrseri , από τη Mahalia Jackson και την Ella Fitzerald στην Janis Joplin , τον Screamin Jay Hawkins και τον Klaus Nomi κι άλλες πολλές! Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας έχουν οι ελληνικής καταγωγής Demetrio Stratos και Diamanda Galas, δυο μεγάλοι πειραματιστές τις ανθρώπινης φωνής! Αυτό που μας μαγεύει σε μια φωνή δεν είναι ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό! Σίγουρα υπάρχουν κάποια τεχνικά κριτήρια (η μεγάλη έκταση μιας φωνής, τα γυρίσματα, ο όγκος, οι χρωματισμοί, η ιδιαιτερότητα…) αλλά συνήθως είναι η αίσθηση που θα μας προκαλέσει μία φωνή. Έχουμε πολλά παραδείγματα μεγάλων (για εμάς) φωνών που όποτε τις ακούμε ανατριχιάζουμε, δακρύζουμε, συγκινούμαστε, εκστασιαζόμαστε. Μας ταξιδεύουν σε άλλο σύμπαν!

Ακολουθείτε μια δύσβατη και όχι συνηθισμένη ρότα. Υπάρχει προοπτική, αναγνώριση αλλά και βιωσιμότητα, στην πατρίδα μας για τέτοιου είδους απόπειρες;
Πιστεύουμε ότι όταν κάτι είναι αυθεντικό, μπορεί να συγκινήσει και να κρατήσει στον χρόνο και στον χώρο. Πιστεύουμε στο κριτήριο του κόσμου και ειδικά όταν αυτός ο κόσμος φέρει μέσα του τον πολιτισμό σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του. Πάντα ήταν δύσκολο να ακολουθεί κανείς μια όχι συνηθισμένη ρότα (και είναι απαραίτητο να γίνονται τέτοιες απόπειρες) αλλά αυτό είναι ένα διαδραστικό «παιχνίδι» καλλιτέχνη-κοινού που είναι αέναο! Για να λέμε, όμως, την αλήθεια χρειάζεται η Ελλάδα να επενδύει στον πολιτισμό και να δημιουργεί τις συνθήκες αυτές μέσα στις οποίες οι καλλιτέχνες και οι επιστήμονες θα μπορούν να λειτουργήσουν όχι απλά για να επιβιώνουν, αλλά για να πηγαίνουν κι ένα βήμα παραπέρα! Δε θεωρούμε ότι η μη συνηθισμένη ρότα δεν μπορεί να είναι κοινώς αποδεκτή και «εμπορική»! Για μας το εμπορικό και το ποιοτικό δεν είναι δύο έννοιες που απαραίτητα έρχονται σε κόντρα. Κάποιες φορές ίσως. Η ιστορία δείχνει ότι πολλές φορές ένα αυθεντικό έργο τέχνης με πραγματική και διαχρονική αξία είναι τελικά και εμπορικό. Τώρα, αν ένα τραγούδι, μια φωνή ή ένας στίχος θα μπει στις καρδιές των ανθρώπων εξαρτάται από πολλά πράγματα. Ποιες είναι οι κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές συνθήκες της εποχής, η ψυχολογική κατάσταση των ακροατών και καλλιτεχνών τη συγκεκριμένη στιγμή… αν θα υπάρξει μέθεξη… Δε λέμε ότι είναι θέμα τύχης, αλλά ότι σαν κάτι το ζωντανό επηρεάζεται κι επηρεάζει!

Έχετε δώσει και εξακολουθείτε να παρουσιάζεται πάρα πολλές συναυλίες σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Πως θα χαρακτηρίζατε την ανταπόκριση του κόσμου;
Θερμότατη! Κάθε φορά που περιοδεύουμε στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, αισθανόμαστε ότι αναγεννιόμαστε και γεμίζουμε δύναμη κι έμπνευση για να συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε! Κι επειδή είμαστε καλλιτέχνες της ζωντανής παράστασης έχουμε μια ιδιαίτερη σχέση με το κοινό, μας βοηθάει να δημιουργούμε τις ατμόσφαιρες που αναζητούμε. Αυτό αποτελεί βασική πηγή ενέργειας για εμάς!

Υπάρχουν μέρη και περιοχές που δέχονται με μεγαλύτερη και πλατύτερη «αγκαλιά» την δική σας ιδιαίτερη ματιά στις μουσικές και τα τραγούδια;
Κάθε «αγκαλιά» είναι ξεχωριστή και μοναδική, εντός αλλά κι εκτός Ελλάδας, και την κουβαλάμε μέσα μας!

Σας «λείπει» μια δισκογραφική επιτυχία, ένα τραγούδι σας που θα ακουγόταν ευρέως;
Σαφώς και θα θέλαμε μια δισκογραφική επιτυχία, κι όχι μόνο μία!! Τα τραγούδια μας παίζονται από επιλογή από κάποιους παραγωγούς κι αυτό είναι που μας ενδιαφέρει! Να το παίζει κάποιος παραγωγός επειδή τον συγκινεί κι όχι επειδή του επιβάλλεται. Είμαστε νέες στον χώρο αυτό της δισκογραφίας, και μάλιστα σε μια εποχή που, δυστυχώς, η δισκογραφία χάνεται, έτσι η εμπειρία μας είναι κυρίως συναυλιακή. Παρόλα αυτά ο πρώτος μας δίσκος πήγε πάρα πολύ καλά. Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας και θα συνεχίσουμε με πίστη, χωρίς εκπτώσεις, να δημιουργούμε και να ηχογραφούμε μουσικές και με το καλό να τις αγκαλιάσουν και να τις στηρίξουν ακόμη περισσότερα ραδιόφωνα!

Έχετε καλλιτεχνικά «απωθημένα»;
Έχουμε όνειρα! Τα όνειρά μας είναι τρελά, όπως άλλωστε πρέπει να είναι τα όνειρα. Έτσι εμείς ονειρευόμαστε συνεργασίες με τους ανθρώπους-καλλιτέχνες που αποτελούν πρότυπα για εμάς όπως η Diamanda Galas, o Brian Eno, o Robert Plant, o Bobbie McFerrin και πολλοί άλλοι σπουδαίοι για εμάς καλλιτέχνες ακόμα κι εκτός του καθαρά μουσικού χώρου! Μέχρι τώρα έχουμε κάνει πολύ σημαντικές συνεργασίες, συνεργασίες για τις οποίες είμαστε περήφανες και που μας έχουν γεμίσει φως! Όπως με τη Μαρία Φαραντούρη στο Ηρώδειο, τον Goran Bregovic, τον Ψαραντώνη, την Τατιάνα Λύγαρη στο «Τρένο στο Ρούφ», τον Θανάση Γκαϊφύλλια, τον Λουδοβίκο των Ανωγείων, τον Χρήστο Θηβαίο και τον Γιάννη Σπάθα, τον Βασίλη Λέκκα αλλά και με τον αγαπημένο Λαρισαίο συνθέτη, Θανάση Παπακωνσταντίνου στο δίσκο του «Σαμάνος». Επίσης υπάρχουν σε όλο τον κόσμο θέατρα και μαγευτικά μέρη στα οποία θα θέλαμε να κάνουμε παραστάσεις! Μας ενδιαφέρει να εντοπίζουμε, στους χώρους όπου δίνουμε τις συναυλίες μας, εκείνο το vibe με το οποίο μπορούμε να αλληλεπιδρούμε, να μας δημιουργούν συγκίνηση και δέος!

Τα επόμενά σας βήματα;
Στα επόμενά μας βήματα, είναι η νέα μας δισκογραφική δουλειά που θα αποτελείται από μουσικές και τραγούδια που έχουμε γράψει εμείς!

Υποδεχόμαστε το 2012 με πέντε μουσικές παραστάσεις στο Half Note Jazz Club, από την Τετάρτη 4 Ιανουαρίου μέχρι και την Κυριακή 8 Ιανουαρίου! Στις παραστάσεις αυτές θα παρουσιάσουμε τραγούδια από όλο τον κόσμο αλλά και δικές μας ανέκδοτες συνθέσεις! Μαζί μας θα είναι ο εξαιρετικός Ιταλός περκασιονίστας Simone Mongelli! Σας περιμένουμε!

Το θεατρικό στοιχείο ενισχύει τα «μηνύματα» των τραγουδιών;
Ελένη: Θεατρικότητα υπάρχει σ’ αυτό που κάνουμε. Η μουσική εμπεριέχει το θέατρο! Και το αντίστροφο. Σίγουρα ενισχύει τα μηνύματα των τραγουδιών. Μας ενδιαφέρει όμως η σωματοποίηση των τραγουδιών κι όχι η περιγραφή τους μέσα από συγκεκριμένο ρόλο!

Ποια είναι η σχέση των μαθηματικών με τη μουσική;
Σουζάνα: Η μουσική και τα μαθηματικά είναι δύο τέχνες δίδυμες! Η σχέση τους αυτή, ενώ σε κάποιους σήμερα μπορεί να φαντάζει κάτι ξένο ή καινούργιο, μελετάται από την αρχαιότητα αλλά σίγουρα έχει πολύ μέλλον ακόμα! Πιστεύω πως όλοι οι μουσικοί είναι καλοί ή είναι εν δυνάμει καλοί στα μαθηματικά και το αντίστροφο, γιατί οι «κινήσεις» που κάνει το μυαλό όταν για παράδειγμα λύνεις ένα θέμα αρμονίας ή όταν λύνεις κάποιο μαθηματικό πρόβλημα είναι σχεδόν ίδιες! Θα ήθελα επίσης να πω για τα μαθηματικά ότι δεν είναι απλά στυγνή λογική, είναι μια ολόκληρη φιλοσοφία, είναι μια τέχνη όπως η μουσική! Είναι δύο σαγηνευτικές τέχνες που υπεραγαπώ!

Πως θα θέλατε να «κλείσουμε» τη συζήτηση μας;
Καλή και δημιουργική χρονιά!!

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
(Από το www . vougioukli . com )

Η Ελένη και η Σουζάνα Βουγιουκλή ξεκίνησαν από πολύ νωρίς να εξερευνούν τις μουσικές του κόσμου και να πειραματίζονται με τις δυνατότητες που προσφέρει η ανθρώπινη φωνή, ως εγγενές μουσικό όργανο. Με ιδιαίτερη έμφαση στην πρωτότυπη γλώσσα και με σεβασμό στην προφορά και την εκφορά της, τραγουδούν σε πάνω από είκοσι γλώσσες και διαλέκτους, τόσο a cappella όσο και με τη συνοδεία πιάνου, κιθάρας και κρουστών που παίζουν οι ίδιες.

Tο ρεπερτόριό τους αποτελούν τραγούδια από τις παραδόσεις διαφόρων λαών: ρεμπέτικα και παραδοσιακά ελληνικά σε όλες τις διαλέκτους συμπεριλαμβανομένων ελληνόφωνων της Κ. Ιταλίας, τραγούδια των Βαλκανίων, πορτογαλέζικο fado, ναπολιτάνικα, ισπανόφωνα, ιρλανδέζικα, γαλλικά, τούρκικα, αραβικά, τσιγγάνικα, αμερικάνικο μπλουζ, σεφαραδίτικα καθώς επίσης και δικές τους συνθέσεις.

Έχουν συνεργαστεί με πολλούς γνωστούς καλλιτέχνες όπως με τη Μαρία Φαραντούρη στο Ηρώδειο, τον Goran Bregovic, τον Θανάση Γκαϊφύλλια, τον Λουδοβίκο των Ανωγείων, τον Ψαραντώνη, τον Θ. Παπακωνσταντίνου (cd «Ο Σαμάνος»), την Τ. Λύγαρη ( στο μουσικό βαγόνι Orient express του θεάτρου Το Τρένο στο Ρούφ, με τις μουσικές παραστάσεις «Μάγισσες στο Ρούφ» και «Οι κυρίες τραγουδούν και…μπλούζ»), Χρ. Θηβαίο και Γ. Σπάθα (cd «Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή») , τον Βασίλη Λέκκα κ.ά.




ΕΛΕΝΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΗ
Η Ελένη γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε στην Ξάνθη. Πτυχιούχος του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Παν/μίου Μακεδονίας και συγγραφέας του βιβλίου «Ευρωπαϊκή Ένωση και Τουρκία». Έχει σπουδές στο πιάνο -από πέντε ετών-, ανώτερα θεωρητικά και μονωδία, βυζαντινή μουσική, καθώς και τζαζ τραγούδι και θεωρητικά. Ξεκίνησε με δημοτικό τραγούδι από οκτώ χρονών και διακρίθηκε στον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό του Υπουργείου Παιδείας, με το Α΄ Βραβείο στο τραγούδι a cappella. Έχει δώσει συναυλίες - έθνικ-, κλασικής και παραδοσιακής μουσικής σε σημαντικές διοργανώσεις και διεθνή φεστιβάλ σε Ελλάδα, Κύπρο, Ελβετία, Βουλγαρία, Η.Π.Α, Ιταλία, Ουκρανία, Τουρκία, Ρουμανία, Νεπάλ κ.α. Ως μέλος παραδοσιακών συγκροτημάτων έχει πολλές εμφανίσεις και καταγραφές σε CD με τραγούδια από τη Μ. Ασία, τη Θράκη κι άλλες περιοχές. Ασχολείται με τον κλασικό και παραδοσιακό χορό, καθώς και με την έρευνα στο θέατρο-performing. Μιλάει αγγλικά, γαλλικά, τούρκικα, αραβικά, λίγα ρωσικά και ιταλικά.

ΣΟΥΖΑΝΑ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΗ
Η Σουζάνα γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ξάνθη. Πτυχιούχος του Τμήματος Μαθηματικών, κατεύθυνση Καθαρά Μαθηματικά, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με τρεις πρωτότυπες εργασίες στην Άλγεβρα. Έχει σπουδές στο πιάνο - από πέντε ετών-, κιθάρα, ανώτερα θεωρητικά και μονωδία, καθώς και στη τζαζ- τραγούδι και θεωρητικά. Ακόμη, ασχολείται με τη σύνθεση. Έχει δώσει πολλές συναυλίες - έθνικ-, κλασικής και παραδοσιακής μουσικής σε σημαντικές διοργανώσεις και διεθνή φεστιβάλ σε Ελλάδα, Κύπρο, Ελβετία, Βουλγαρία, Ιταλία, Ουκρανία, Τουρκία, Η.Π.Α., Ρουμανία, Νεπάλ κ.α. Ασχολείται με τον χορό - κλασικό, παραδοσιακό και αφρο-τζαζ, καθώς και με την έρευνα στο θέατρο-performing. Μιλάει αγγλικά, γαλλικά, καθώς και λίγα ιταλικά και πορτογαλικά. Η μελέτη της σχέσης μουσικής και μαθηματικών είναι ένα από τα πράγματα που την ενδιαφέρουν ιδιαίτερα και μελλοντικός στόχος της, η περαιτέρω έρευνα σε αυτόν τον τομέα.


ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!