Μια ξεχωριστή «συνομιλία» με τον ερμηνευτή και δημιουργό Δημήτρη Ζερβουδάκη με αφορμή την συνεργασία-περιοδεία του με την Μελίνα Κανά.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα της συνεργασίας αλλά και της περιοδείας με την Μελίνα Κανά;
H ιδέα της συνεργασίας μας με την Μελίνα, έρχεται από παλιά. Υπήρξαν άνθρωποι από τον χώρο της δουλειάς και της τέχνης μας, οι οποίοι το ονειρεύτηκαν πριν κάμποσα χρόνια! Υπήρξαν κι άλλοι όμως που δεν το επιθυμούσαν και σίγουρα το αποθάρρυναν! Προφανώς τελικά η ιδέα δεν είχε ωριμάσει όσο έπρεπε μέσα σε εμάς τους δυό! Η ωρίμανση λοιπόν είναι αυτή που μας οδήγησε στην απελευθέρωση από πιθανές μας αγκυλώσεις. Ο κόπος των ημερών μετά από δύο περιπετειώδεις πορείες! Η κοινή μας καταγωγή (σχολή Θεσσαλονίκης)! Τέλος η ίδια η τέχνη της μουσικής που μας έταξε στην ίδια πλευρά της «μάχης» μακριά από σκοπιμότητες και κλίκες!
Οι μέχρι στιγμής εντυπώσεις;
Είναι πολύ όμορφο να εργάζεσαι με δικούς σου ανθρώπους. Έτσι αισθάνομαι -ελπίζω το ίδιο κι η Μελίνα- ότι δουλεύω δηλαδή με έναν δικό μου άνθρωπο. Χαίρομαι, γιατί μοιραζόμαστε την δημιουργική και όχι μόνον, αγωνία των ημερών. Γελάμε με τα ίδια αστεία! Υπάρχει η χαρά του παταριού που μας «πάει» και των δύο! Καταφέραμε πολύ γρήγορα να «κουρδιστούμε»! Να μοιραστούμε με αγάπη και φροντίδα για τον συνεργάτη, τις στιγμές που ήρθαν! Νοιώθω πως δουλεύουμε από πάντα μαζί! Υπάρχει υγεία, σκοπός και λόγος για να γίνουν τα πράγματα! Μακάρι να συνεχίσουμε έτσι! Ανέφελα και με χαρά! Αυτή η χαρά είναι που αναβλύζει στις παραστάσεις μας μέχρι τώρα. Βλέπω φίλους, γνωστούς, κόσμο χαμογελαστό και ευτυχή για τις βραδιές που ζήσαμε από κοινού. Καλλιτέχνες και κοινό!
Τι σου αρέσει στην ερμηνεύτρια Κανά;
Η δωρικότητά της. Η Μελίνα είναι φύση και θέση μια ιδιαίτερη καλλιτεχνική οντότητα. Δεν παρατά την μάχη με τίποτε! Είναι εκεί που πρέπει μέχρι την ύστατη στιγμή. Μέχρι να κοιταχτούμε και να ομολογήσουμε πως τα καταφέραμε κι απόψε! Τους πήραμε! Συνήθως οι εμφανίσεις μας τελειώνουν μα μια ζεστή αγκαλιά μεταξύ μας. Θα σας μιλήσω κι εγώ για το μέταλλο της φωνής της. Μέταλλο για το οποίο την αγαπήσαμε όλοι μες τα χρόνια! Τέλος, τιμώ ιδιαίτερα τις επιλογές της μες τα χρόνια. Το που δηλαδή διάλεξε να ακουμπήσει την ανάσα της σαν ερμηνεύτρια.
Τι σας ενώνει και τι σας «χωρίζει»;
Είμαστε δυό διαφορετικοί άνθρωποι με κοινές διαδρομές! Μας ενώνει η αγάπη για τη μουσική και τα τραγούδια. Η αγάπη για τους μουσικούς και τις δεξιότητές τους. Η εκτίμηση κι ο θαυμασμός για αυτό που μας χαρίστηκε. Μιλάω για όλον αυτόν τον όγκο λόγου και μουσικής, τον οποίο θεωρώ πως υπηρετούμε με συνέπεια μες τα χρόνια. Μας ενώνει η λογική συνέπεια του να συναντηθούμε επιτέλους, γράφοντας ένα πανέμορφο κεφάλαιο στην ιστορία της συνέχειάς μας. Μας χωρίζει η απόσταση, αυτή σήμερα πια Αθήνα, εγώ Θεσσαλονίκη. Μας χωρίζει η διαφορετική μας αφετηρία σε επίπεδο παρέας. Άλλη «παρέα» για αυτήν, άλλη για μένα. Τελικά μάλλον ότι μας διαφοροποιεί, είναι αυτό που μας ενώνει δυνατά κι αρμονικά!
Τι «καινούργιο» ή «διαφορετικό» έρχονται να δώσουν οι συγκεκριμένες παραστάσεις;
Το καινούργιο η διαφορετικό είναι πως για πρώτη φορά, δύο σπουδαία (κατά την γνώμη μου) ρεπερτόρια ενώθηκαν σε μια παράσταση καρδιάς και ψυχής. Η Δύση συναντά και ερωτοτροπεί με την Ανατολή. Κινούμαστε αβίαστα από τον απόλυτα ακουστικό ήχο σε εκείνον της έντασης και του ηλεκτρισμού. Το άρωμα και το ροκ του «μέλλοντός» μας, φωτίζει τα βράδια μας. Ακόμη και μια ανατρεπτική αντίληψη περί πολιτικής, τολμά και εκφράζεται με μια αίσθηση γλυκιάς πίκρας στις συναυλίες μας. Ξέρετε ο Ζερβουδάκης δεν είναι μόνον «Τα ανείπωτα» η αντίστοιχα η Κανά δεν είναι μόνον «Τα μεταξωτά». Αυτό λοιπόν είναι το αποκαλυπτικό στοιχείο των παραστάσεών μας. Όλα στο τραπέζι άφοβα και με καλλιτεχνική γενναιοδωρία! Αυτό ήταν το ζητούμενο. Το πετύχαμε! Δεν θα σας πω όμως περισσότερα για το πως. Θα σας αφήσω να το ανακαλύψετε δια ζώσης!
Όλα όσα βιώνουμε σήμερα έχουν αντίκτυπο στο τραγούδι και στη σχέση των καλλιτεχνών με το κοινό;
Σαφώς! Μην ξεχνάμε πως κατά την γνώμη μου ανήκουμε σε αυτό που ονομάζεται βιωματικό τραγούδι! Μακριά από εμάς παρακαλώ η ακαμψία της στρατευμένης τέχνης. Η ζωή και η κοινωνία, η Ιστορία, η θέση μας σε αυτόν τον κόσμο, δεν μας αφήνει διψασμένους από ερεθίσματα. Το θέμα είναι το που διαλέγει ο καλλιτέχνης να «ακουμπά», να «ανήκει», ως προς την άποψη. Από που και τι ποιότητας έμπνευση αντλεί. Επιθυμεί και διαλέγει να ανήκει σε κάτι οικουμενικό και μάλιστα σαν πολίτης του κόσμου; Η σε μια στενή σχέση προσπορισμού από την τέχνη του και μόνον; Το πρώτο οδηγεί σε ανοιχτούς δρόμους κι ορίζοντες. Το δεύτερο οδηγεί στα γκισέ των «τεχνικών της εξουσίας». Στο μαράζι…
Η κατάσταση… είναι για να κλαίμε ή υπάρχει ελπίδα;
«Ε όχι και να κλαίμε»… Θα γελάσουμε πικρά όμως αν δεν αντιληφθούμε σύντομα ότι η φυσική μας παρουσία μπορεί να αλλάξει τα πράγματα. Θα μετανιώσουμε σκληρά όσο αναθέτουμε τις ζωές μας σε άλλους να τις ζήσουν για λογαριασμό μας. Θα έρθει μια ώρα που θα μουτζωνόμαστε γιατί δεν μιλήσαμε, δεν πήραμε θέση. Στρογγυλοκαθίσαμε «αναπαυτικά μουδιασμένοι» στον μαγικό καναπέ μας, απέναντι από την λαμπυρίζουσα ψευτιά της τηλεόρασής μας, κουνώντας το δάχτυλο μαζί με τα απαστράπτοντα αστέρια, μιας καινοφανούς πραγματικότητας. Και δίπλα να τρέχει η ζωή!
Υπάρχουν ακόμη Ανείπωτες στιγμές σου;
Ευτυχώς ναι! Θα προσπαθήσω να σας ενημερώσω έγκαιρα για το πότε θα νοιώσω πως στέρεψα. Όταν νοιώσω πως δεν έχω κάτι να πώ. Το θεωρώ συστατικό συνέπειας. Μέχρι τότε όμως θα σας «ταλαιπωρήσω» λίγο ακόμα!
Δισκογραφικά σχέδια;
Μόλις ολοκληρώσαμε μετά από αρκετή δουλειά τον δίσκο του συνοδοιπόρου μου Παναγιώτη Κουτσούρα. Σε στίχους κυρίως Στέργου Παπαποστόλου. Θα σας δώσουμε λεπτομέρειες σε λίγες μέρες. Βρίσκομαι στο πόστο του τραγουδιστή σε αυτήν την δουλειά, την οποία απόλαυσα σε όλη της τη διαδρομή. Ο Κουτσούρας είναι «αρχάνθρωπος» στην μουσική. Έμαθα πολλά, για τους «δρόμους» των λαϊκών και ρεμπέτικων τραγουδιών, δίπλα του! Έμαθα να πειθαρχώ στον τρόπο (δρόμο) και να περνάω όμορφα μέσα από αυτό. Το όνομα αυτού; Σε λίγες μέρες πια κοντά σας! Αναμείνατε…
Συνεχίζεις να κρατάς το τιμόνι στον τρόπο που διακινείται το έργο σου;
Το ΚΥΜΑ είναι εδώ παρόν και δροσερό! Απαλλαγμένο από εμπορική σκοπιμότητα. Απαλλαγμένο από την μανία του υπερκέρδους. Το χαίρομαι το απολαμβάνω το μοιράζομαι με τη νεώτερη σειρά που έρχεται καλπάζοντας! Ναι λοιπόν καμαρώνουμε όταν πουλάμε δίσκους στην πόρτα στις συναυλίες μας! Η αυτοδιάθεση είναι η άλλη μισή αρχοντιά!
Βαριά ευχαριστώ που χρωστάς;
Να μια ευκαιρία να πω λοιπόν ένα μεγάλο ευχαριστώ, σε όλους αυτούς τους ομότεχνους παλαιότερους μα κυρίως νεώτερους που μου εμπιστεύτηκαν τα τραγούδια τους χαρίζοντάς μου πολύτιμες στιγμές αλήθειας και φωτός! Κατά τα άλλα ναι χρωστάω «ευχαριστώ» σε προσωπικό επίπεδο. Αλλοίμονο! Μακάρι να καταφέρω να κλείσω κάτι τέτοιους λογαριασμούς όσο ακόμη δύναμαι.
Τι σε φοβίζει;
Η επέλαση του φασισμού, κρυφού και φανερού στις ζωές μας. Το γεγονός δηλαδή ότι, πολλοί από εμάς τον επιλέγουν αβίαστα, παραμένοντας απαθείς, βολευόμενοι στην ιστορική ανυποληψία, στην ιστορική θολούρα. Με φοβίζει ο πόλεμος και η προσφυγιά! Με φοβίζουν τα λυσσασμένα σκυλιά της όποιας εξουσίας. Με φοβίζουν οι διαχειριστές των αρχέγονων φόβων μας.
Ο τρόπος σου κάποιες στιγμές μου φέρνει στο νου χρώματα απ’ τον Μανώλη Αγγελόπουλο. Μπορεί να είναι και αυθαίρετη η παραπομπή, πάντως σου άρεσε ξεχωριστά ο Μανώλης;
«Η Μολυβιά» είναι αγαπημένο μου τραγούδι. Με τιμάτε λέγοντάς μου πως «φέρνω» του Κου Μανώλη, έστω κι αυθαίρετα! Ναι νοιώθω λαϊκός τραγουδιστής από πάντα. Απλά στις μέρες μας αναρωτιέται πια κανείς τι είναι λαϊκό κι ατόφιο και τι λαικίστικο και δήθεν. Ο κώδικας αυτών των ανθρώπων έφτασε σε μας μέσω συγγενών στα οικογενειακά τραπέζια και γλέντια. Δρόμος σίγουρος κι αληθινός. Ζυμωθήκαμε μαζί τους χωρίς καν να το καταλάβουμε. Αυτό είναι το μαγικό τους δώρο προς όλους εμάς!
Τι περικλείει, τι σημαίνει το live για σένα;
Στη συναυλία νοιώθω σαν τον σαμάνο της φυλής. Χαίρεστε και γελώ. Κλαίτε και ταυτίζομαι! Μένετε αμίλητοι και τα χάνω! Κοινωνείτε τα τραγούδια, με τις μουσικές και τα λόγια τους και νοιώθω μύστης. Την ίδια στιγμή βιώνω την ασημαντότητά της έπαρσής μας σαν όντα. Μου αρέσει η στοιχειώδης υπερβολή στην τέχνη. Μου αρέσει η πλάκα. Θέλω να γυρνώ και να βλέπω τους συνεργάτες μου να γελούν. Είμαι πειραχτήρι. Λατρεύω το λάθος, την «πράσινη» πάνω στο πατάρι. Πάνω από όλα όμως λατρεύω την αλληλεπίδραση με το κοινό. Την υγιή επιβεβαίωση ότι κάτι καλό συνέβη. Κάτι που μας λύτρωσε και για απόψε!
Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά… τι θα ΄γραφες στις μέρες μας στον ποιητή ή ποιο ποίημα του θα διάλεγες να μελοποιήσεις ή να τραγουδήσεις;
Αναζητείστε το ποίημα του Καββαδία «Παιδεία» (Tραβέρσο. Αθήνα: Άγρα.) Αυτό θα διάλεγα. Ναι έβαλα μουσική εδώ και αρκετά χρόνια στο ποίημα αυτό του ποιητή της θάλασσας. Το κρατώ για μένα όμως. Συστημικοί οι λόγοι!
Καλή αντάμωση!
Πώς γεννήθηκε η ιδέα της συνεργασίας αλλά και της περιοδείας με την Μελίνα Κανά;
H ιδέα της συνεργασίας μας με την Μελίνα, έρχεται από παλιά. Υπήρξαν άνθρωποι από τον χώρο της δουλειάς και της τέχνης μας, οι οποίοι το ονειρεύτηκαν πριν κάμποσα χρόνια! Υπήρξαν κι άλλοι όμως που δεν το επιθυμούσαν και σίγουρα το αποθάρρυναν! Προφανώς τελικά η ιδέα δεν είχε ωριμάσει όσο έπρεπε μέσα σε εμάς τους δυό! Η ωρίμανση λοιπόν είναι αυτή που μας οδήγησε στην απελευθέρωση από πιθανές μας αγκυλώσεις. Ο κόπος των ημερών μετά από δύο περιπετειώδεις πορείες! Η κοινή μας καταγωγή (σχολή Θεσσαλονίκης)! Τέλος η ίδια η τέχνη της μουσικής που μας έταξε στην ίδια πλευρά της «μάχης» μακριά από σκοπιμότητες και κλίκες!
Οι μέχρι στιγμής εντυπώσεις;
Είναι πολύ όμορφο να εργάζεσαι με δικούς σου ανθρώπους. Έτσι αισθάνομαι -ελπίζω το ίδιο κι η Μελίνα- ότι δουλεύω δηλαδή με έναν δικό μου άνθρωπο. Χαίρομαι, γιατί μοιραζόμαστε την δημιουργική και όχι μόνον, αγωνία των ημερών. Γελάμε με τα ίδια αστεία! Υπάρχει η χαρά του παταριού που μας «πάει» και των δύο! Καταφέραμε πολύ γρήγορα να «κουρδιστούμε»! Να μοιραστούμε με αγάπη και φροντίδα για τον συνεργάτη, τις στιγμές που ήρθαν! Νοιώθω πως δουλεύουμε από πάντα μαζί! Υπάρχει υγεία, σκοπός και λόγος για να γίνουν τα πράγματα! Μακάρι να συνεχίσουμε έτσι! Ανέφελα και με χαρά! Αυτή η χαρά είναι που αναβλύζει στις παραστάσεις μας μέχρι τώρα. Βλέπω φίλους, γνωστούς, κόσμο χαμογελαστό και ευτυχή για τις βραδιές που ζήσαμε από κοινού. Καλλιτέχνες και κοινό!
Τι σου αρέσει στην ερμηνεύτρια Κανά;
Η δωρικότητά της. Η Μελίνα είναι φύση και θέση μια ιδιαίτερη καλλιτεχνική οντότητα. Δεν παρατά την μάχη με τίποτε! Είναι εκεί που πρέπει μέχρι την ύστατη στιγμή. Μέχρι να κοιταχτούμε και να ομολογήσουμε πως τα καταφέραμε κι απόψε! Τους πήραμε! Συνήθως οι εμφανίσεις μας τελειώνουν μα μια ζεστή αγκαλιά μεταξύ μας. Θα σας μιλήσω κι εγώ για το μέταλλο της φωνής της. Μέταλλο για το οποίο την αγαπήσαμε όλοι μες τα χρόνια! Τέλος, τιμώ ιδιαίτερα τις επιλογές της μες τα χρόνια. Το που δηλαδή διάλεξε να ακουμπήσει την ανάσα της σαν ερμηνεύτρια.
Τι σας ενώνει και τι σας «χωρίζει»;
Είμαστε δυό διαφορετικοί άνθρωποι με κοινές διαδρομές! Μας ενώνει η αγάπη για τη μουσική και τα τραγούδια. Η αγάπη για τους μουσικούς και τις δεξιότητές τους. Η εκτίμηση κι ο θαυμασμός για αυτό που μας χαρίστηκε. Μιλάω για όλον αυτόν τον όγκο λόγου και μουσικής, τον οποίο θεωρώ πως υπηρετούμε με συνέπεια μες τα χρόνια. Μας ενώνει η λογική συνέπεια του να συναντηθούμε επιτέλους, γράφοντας ένα πανέμορφο κεφάλαιο στην ιστορία της συνέχειάς μας. Μας χωρίζει η απόσταση, αυτή σήμερα πια Αθήνα, εγώ Θεσσαλονίκη. Μας χωρίζει η διαφορετική μας αφετηρία σε επίπεδο παρέας. Άλλη «παρέα» για αυτήν, άλλη για μένα. Τελικά μάλλον ότι μας διαφοροποιεί, είναι αυτό που μας ενώνει δυνατά κι αρμονικά!
Τι «καινούργιο» ή «διαφορετικό» έρχονται να δώσουν οι συγκεκριμένες παραστάσεις;
Το καινούργιο η διαφορετικό είναι πως για πρώτη φορά, δύο σπουδαία (κατά την γνώμη μου) ρεπερτόρια ενώθηκαν σε μια παράσταση καρδιάς και ψυχής. Η Δύση συναντά και ερωτοτροπεί με την Ανατολή. Κινούμαστε αβίαστα από τον απόλυτα ακουστικό ήχο σε εκείνον της έντασης και του ηλεκτρισμού. Το άρωμα και το ροκ του «μέλλοντός» μας, φωτίζει τα βράδια μας. Ακόμη και μια ανατρεπτική αντίληψη περί πολιτικής, τολμά και εκφράζεται με μια αίσθηση γλυκιάς πίκρας στις συναυλίες μας. Ξέρετε ο Ζερβουδάκης δεν είναι μόνον «Τα ανείπωτα» η αντίστοιχα η Κανά δεν είναι μόνον «Τα μεταξωτά». Αυτό λοιπόν είναι το αποκαλυπτικό στοιχείο των παραστάσεών μας. Όλα στο τραπέζι άφοβα και με καλλιτεχνική γενναιοδωρία! Αυτό ήταν το ζητούμενο. Το πετύχαμε! Δεν θα σας πω όμως περισσότερα για το πως. Θα σας αφήσω να το ανακαλύψετε δια ζώσης!
Όλα όσα βιώνουμε σήμερα έχουν αντίκτυπο στο τραγούδι και στη σχέση των καλλιτεχνών με το κοινό;
Σαφώς! Μην ξεχνάμε πως κατά την γνώμη μου ανήκουμε σε αυτό που ονομάζεται βιωματικό τραγούδι! Μακριά από εμάς παρακαλώ η ακαμψία της στρατευμένης τέχνης. Η ζωή και η κοινωνία, η Ιστορία, η θέση μας σε αυτόν τον κόσμο, δεν μας αφήνει διψασμένους από ερεθίσματα. Το θέμα είναι το που διαλέγει ο καλλιτέχνης να «ακουμπά», να «ανήκει», ως προς την άποψη. Από που και τι ποιότητας έμπνευση αντλεί. Επιθυμεί και διαλέγει να ανήκει σε κάτι οικουμενικό και μάλιστα σαν πολίτης του κόσμου; Η σε μια στενή σχέση προσπορισμού από την τέχνη του και μόνον; Το πρώτο οδηγεί σε ανοιχτούς δρόμους κι ορίζοντες. Το δεύτερο οδηγεί στα γκισέ των «τεχνικών της εξουσίας». Στο μαράζι…
Η κατάσταση… είναι για να κλαίμε ή υπάρχει ελπίδα;
«Ε όχι και να κλαίμε»… Θα γελάσουμε πικρά όμως αν δεν αντιληφθούμε σύντομα ότι η φυσική μας παρουσία μπορεί να αλλάξει τα πράγματα. Θα μετανιώσουμε σκληρά όσο αναθέτουμε τις ζωές μας σε άλλους να τις ζήσουν για λογαριασμό μας. Θα έρθει μια ώρα που θα μουτζωνόμαστε γιατί δεν μιλήσαμε, δεν πήραμε θέση. Στρογγυλοκαθίσαμε «αναπαυτικά μουδιασμένοι» στον μαγικό καναπέ μας, απέναντι από την λαμπυρίζουσα ψευτιά της τηλεόρασής μας, κουνώντας το δάχτυλο μαζί με τα απαστράπτοντα αστέρια, μιας καινοφανούς πραγματικότητας. Και δίπλα να τρέχει η ζωή!
Υπάρχουν ακόμη Ανείπωτες στιγμές σου;
Ευτυχώς ναι! Θα προσπαθήσω να σας ενημερώσω έγκαιρα για το πότε θα νοιώσω πως στέρεψα. Όταν νοιώσω πως δεν έχω κάτι να πώ. Το θεωρώ συστατικό συνέπειας. Μέχρι τότε όμως θα σας «ταλαιπωρήσω» λίγο ακόμα!
Δισκογραφικά σχέδια;
Μόλις ολοκληρώσαμε μετά από αρκετή δουλειά τον δίσκο του συνοδοιπόρου μου Παναγιώτη Κουτσούρα. Σε στίχους κυρίως Στέργου Παπαποστόλου. Θα σας δώσουμε λεπτομέρειες σε λίγες μέρες. Βρίσκομαι στο πόστο του τραγουδιστή σε αυτήν την δουλειά, την οποία απόλαυσα σε όλη της τη διαδρομή. Ο Κουτσούρας είναι «αρχάνθρωπος» στην μουσική. Έμαθα πολλά, για τους «δρόμους» των λαϊκών και ρεμπέτικων τραγουδιών, δίπλα του! Έμαθα να πειθαρχώ στον τρόπο (δρόμο) και να περνάω όμορφα μέσα από αυτό. Το όνομα αυτού; Σε λίγες μέρες πια κοντά σας! Αναμείνατε…
Συνεχίζεις να κρατάς το τιμόνι στον τρόπο που διακινείται το έργο σου;
Το ΚΥΜΑ είναι εδώ παρόν και δροσερό! Απαλλαγμένο από εμπορική σκοπιμότητα. Απαλλαγμένο από την μανία του υπερκέρδους. Το χαίρομαι το απολαμβάνω το μοιράζομαι με τη νεώτερη σειρά που έρχεται καλπάζοντας! Ναι λοιπόν καμαρώνουμε όταν πουλάμε δίσκους στην πόρτα στις συναυλίες μας! Η αυτοδιάθεση είναι η άλλη μισή αρχοντιά!
Βαριά ευχαριστώ που χρωστάς;
Να μια ευκαιρία να πω λοιπόν ένα μεγάλο ευχαριστώ, σε όλους αυτούς τους ομότεχνους παλαιότερους μα κυρίως νεώτερους που μου εμπιστεύτηκαν τα τραγούδια τους χαρίζοντάς μου πολύτιμες στιγμές αλήθειας και φωτός! Κατά τα άλλα ναι χρωστάω «ευχαριστώ» σε προσωπικό επίπεδο. Αλλοίμονο! Μακάρι να καταφέρω να κλείσω κάτι τέτοιους λογαριασμούς όσο ακόμη δύναμαι.
Τι σε φοβίζει;
Η επέλαση του φασισμού, κρυφού και φανερού στις ζωές μας. Το γεγονός δηλαδή ότι, πολλοί από εμάς τον επιλέγουν αβίαστα, παραμένοντας απαθείς, βολευόμενοι στην ιστορική ανυποληψία, στην ιστορική θολούρα. Με φοβίζει ο πόλεμος και η προσφυγιά! Με φοβίζουν τα λυσσασμένα σκυλιά της όποιας εξουσίας. Με φοβίζουν οι διαχειριστές των αρχέγονων φόβων μας.
Ο τρόπος σου κάποιες στιγμές μου φέρνει στο νου χρώματα απ’ τον Μανώλη Αγγελόπουλο. Μπορεί να είναι και αυθαίρετη η παραπομπή, πάντως σου άρεσε ξεχωριστά ο Μανώλης;
«Η Μολυβιά» είναι αγαπημένο μου τραγούδι. Με τιμάτε λέγοντάς μου πως «φέρνω» του Κου Μανώλη, έστω κι αυθαίρετα! Ναι νοιώθω λαϊκός τραγουδιστής από πάντα. Απλά στις μέρες μας αναρωτιέται πια κανείς τι είναι λαϊκό κι ατόφιο και τι λαικίστικο και δήθεν. Ο κώδικας αυτών των ανθρώπων έφτασε σε μας μέσω συγγενών στα οικογενειακά τραπέζια και γλέντια. Δρόμος σίγουρος κι αληθινός. Ζυμωθήκαμε μαζί τους χωρίς καν να το καταλάβουμε. Αυτό είναι το μαγικό τους δώρο προς όλους εμάς!
Τι περικλείει, τι σημαίνει το live για σένα;
Στη συναυλία νοιώθω σαν τον σαμάνο της φυλής. Χαίρεστε και γελώ. Κλαίτε και ταυτίζομαι! Μένετε αμίλητοι και τα χάνω! Κοινωνείτε τα τραγούδια, με τις μουσικές και τα λόγια τους και νοιώθω μύστης. Την ίδια στιγμή βιώνω την ασημαντότητά της έπαρσής μας σαν όντα. Μου αρέσει η στοιχειώδης υπερβολή στην τέχνη. Μου αρέσει η πλάκα. Θέλω να γυρνώ και να βλέπω τους συνεργάτες μου να γελούν. Είμαι πειραχτήρι. Λατρεύω το λάθος, την «πράσινη» πάνω στο πατάρι. Πάνω από όλα όμως λατρεύω την αλληλεπίδραση με το κοινό. Την υγιή επιβεβαίωση ότι κάτι καλό συνέβη. Κάτι που μας λύτρωσε και για απόψε!
Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά… τι θα ΄γραφες στις μέρες μας στον ποιητή ή ποιο ποίημα του θα διάλεγες να μελοποιήσεις ή να τραγουδήσεις;
Αναζητείστε το ποίημα του Καββαδία «Παιδεία» (Tραβέρσο. Αθήνα: Άγρα.) Αυτό θα διάλεγα. Ναι έβαλα μουσική εδώ και αρκετά χρόνια στο ποίημα αυτό του ποιητή της θάλασσας. Το κρατώ για μένα όμως. Συστημικοί οι λόγοι!
Καλή αντάμωση!
