O Ισμαήλ Κανταρέ, ο επιφανέστερος σύγχρονος Αλβανός συγγραφέας, γεννήθηκε στο Αργυρόκαστρο στις 28 Ιανουαρίου του 1936.
Σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου των Τιράνων και στο Ινστιτούτο Λογοτεχνίας Γκόρκι στη Μόσχα. Έχει γράψει ποιήματα, δοκίμια, αλλά κυρίως μυθιστορήματα, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δεκαπέντε γλώσσες σε όλο τον κόσμο.
Το 2005 τιμήθηκε με το βραβείο Man Booker International για το σύνολο του έργου του, το 2009 με το Νόμπελ των ισπανόφωνων Principe de Asturias de las Letras, ενώ την ίδια χρονιά έλαβε και το βραβείο Balkanika για το μυθιστόρημά του «Η αποκλεισμένη». To 2015 του απονεμήθηκε το λογοτεχνικό Βραβείο Ιερουσαλήμ.
Μεταξύ άλλων στα ελληνικά έχουν μεταφραστεί τα βιβλία του: «Το γεφύρι με τις τρεις κάμαρες», «Το λυκόφως των θεών της στέπας», «Το χρονικό της πέτρινης πόλης», «Ο στρατηγός της στρατιάς των νεκρών», «Το ατύχημα», «Το μοιραίο δείπνο», «Η αποκλεισμένη».
Το 1981 δημοσίευσε το μυθιστόρημα «Το παλάτι των ονείρων», το οποίο θεωρήθηκε ως αλληγορία κατά του καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα και απαγορεύτηκε. Από το 1987, λίγα χρόνια πριν από την πτώση του κομμουνισμού στην Αλβανία, ο Κανταρέ άρχισε να φυγαδεύει τα χειρόγραφά του στη Γαλλία, όπου και άρχισαν να δημοσιεύονται από τις Εκδόσεις Fayard.
Τον Οκτώβριο του 1990, δυο μήνες πριν από την οριστική πτώση του κομμουνισμού στην χώρα του, διέφυγε στη Γαλλία, όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο, διακηρύσσοντας ότι «δικτατορία και αυθεντική λογοτεχνία είναι ασυμβίβαστες» και ότι «ο συγγραφέας είναι ο φυσικός εχθρός της δικτατορίας».
Σε μια συνέντευξή του στον Θανάση Λάλα, που δημοσιεύθηκε στο Βήμα, ο Ισμαήλ Κανταρέ μίλησε, μεταξύ άλλων, για την ελευθερία της συγγραφής:
«…Αν εγώ πάω ένα βιβλίο στον εκδότη μου και αυτός μου πει ότι ορισμένα κομμάτια δεν μπορούμε να τα βάλουμε και αναγκαστώ έτσι και τα κόψω, δεν νιώθω ότι με αυτόν τον τρόπο αγγίζει κανείς την ελευθερία μου αφού εγώ είμαι πραγματικά ελεύθερος στη γραφή μου. […] Η τραγωδία αρχίζει από τη στιγμή που ο συγγραφέας γράφει με τον τρόπο που θέλει η εξουσία. Να, ποια είναι η παρανόηση σήμερα σε όλο τον κόσμο· όλοι νομίζουν ότι η εξουσία είναι αυτή που αλλάζει τη λογοτεχνία. Λάθος. Αν η λογοτεχνία έχει αλλάξει, για αυτό ευθύνονται οι ίδιοι οι συγγραφείς. […] Η περίφημη υψηλή λογοκρισία (haute censure) είναι ίσως η μεγαλύτερη επιτυχία όλων των δικτατοριών και συγχρόνως η πανούκλα της λογοτεχνίας. Δυστυχώς όμως είναι κάτι που μέσα σε μια δικτατορία δεν μπορούμε να το αποφύγουμε».
Σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου των Τιράνων και στο Ινστιτούτο Λογοτεχνίας Γκόρκι στη Μόσχα. Έχει γράψει ποιήματα, δοκίμια, αλλά κυρίως μυθιστορήματα, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δεκαπέντε γλώσσες σε όλο τον κόσμο.
Το 2005 τιμήθηκε με το βραβείο Man Booker International για το σύνολο του έργου του, το 2009 με το Νόμπελ των ισπανόφωνων Principe de Asturias de las Letras, ενώ την ίδια χρονιά έλαβε και το βραβείο Balkanika για το μυθιστόρημά του «Η αποκλεισμένη». To 2015 του απονεμήθηκε το λογοτεχνικό Βραβείο Ιερουσαλήμ.
Μεταξύ άλλων στα ελληνικά έχουν μεταφραστεί τα βιβλία του: «Το γεφύρι με τις τρεις κάμαρες», «Το λυκόφως των θεών της στέπας», «Το χρονικό της πέτρινης πόλης», «Ο στρατηγός της στρατιάς των νεκρών», «Το ατύχημα», «Το μοιραίο δείπνο», «Η αποκλεισμένη».
Το 1981 δημοσίευσε το μυθιστόρημα «Το παλάτι των ονείρων», το οποίο θεωρήθηκε ως αλληγορία κατά του καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα και απαγορεύτηκε. Από το 1987, λίγα χρόνια πριν από την πτώση του κομμουνισμού στην Αλβανία, ο Κανταρέ άρχισε να φυγαδεύει τα χειρόγραφά του στη Γαλλία, όπου και άρχισαν να δημοσιεύονται από τις Εκδόσεις Fayard.
Τον Οκτώβριο του 1990, δυο μήνες πριν από την οριστική πτώση του κομμουνισμού στην χώρα του, διέφυγε στη Γαλλία, όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο, διακηρύσσοντας ότι «δικτατορία και αυθεντική λογοτεχνία είναι ασυμβίβαστες» και ότι «ο συγγραφέας είναι ο φυσικός εχθρός της δικτατορίας».
Σε μια συνέντευξή του στον Θανάση Λάλα, που δημοσιεύθηκε στο Βήμα, ο Ισμαήλ Κανταρέ μίλησε, μεταξύ άλλων, για την ελευθερία της συγγραφής:
«…Αν εγώ πάω ένα βιβλίο στον εκδότη μου και αυτός μου πει ότι ορισμένα κομμάτια δεν μπορούμε να τα βάλουμε και αναγκαστώ έτσι και τα κόψω, δεν νιώθω ότι με αυτόν τον τρόπο αγγίζει κανείς την ελευθερία μου αφού εγώ είμαι πραγματικά ελεύθερος στη γραφή μου. […] Η τραγωδία αρχίζει από τη στιγμή που ο συγγραφέας γράφει με τον τρόπο που θέλει η εξουσία. Να, ποια είναι η παρανόηση σήμερα σε όλο τον κόσμο· όλοι νομίζουν ότι η εξουσία είναι αυτή που αλλάζει τη λογοτεχνία. Λάθος. Αν η λογοτεχνία έχει αλλάξει, για αυτό ευθύνονται οι ίδιοι οι συγγραφείς. […] Η περίφημη υψηλή λογοκρισία (haute censure) είναι ίσως η μεγαλύτερη επιτυχία όλων των δικτατοριών και συγχρόνως η πανούκλα της λογοτεχνίας. Δυστυχώς όμως είναι κάτι που μέσα σε μια δικτατορία δεν μπορούμε να το αποφύγουμε».
