Ο Γιάννης Αγγελάκας ταξίδεψε στη Χίο μετά από πρόσκληση του Χιώτη συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη και φιλοξενήθηκε για λίγες μέρες στο Σπίτι της Λογοτεχνίας στη Βολισσό.
Την Τετάρτη 27 Ιουνίου διοργανώθηκε, όπως πληροφορηθήκαμε από το καλό χιώτικο site aplotaria.gr, μια εκδήλωση σε συνεργασία με τα μέλη των λογοτεχνικών εργαστηρίων του Γιάννη Μακριδάκη, για το τραγουδο-ποιητικό έργο του Αγγελάκα.
Μετά το τέλος της εκδήλωσης ο Γιάννης Αγγελάκας απάντησε σε ερωτήσεις που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων.
Σταχυολογήσαμε κάποιες από αυτές και τις παραθέτουμε
Ποια ήταν η αρχή της ενασχόλησής σου με τη μουσική;
Η πρώτη φορά που συγκινήθηκα με τη μουσική ήταν στα παιδικά μου χρόνια τότε με τα ραδιόφωνα τις Κυριακές παίζανε τις διαφημιστικές εκπομπές με Τσιτσάνη, Καζαντζίδη. […]
Μετά, έφηβοι, μάθαμε τους Rolling Stones, τους Beatles, μάθαμε να γρατζουνάμε καμιά κιθάρα, βγάζαμε τα κομμάτια τους.
Μετά γνωρίζομαι με τον Γιώργο τον Καρά που είμαστε συνομήλικοι και αρχίζουμε να γράφουμε τραγούδια από 15-16 χρονών και γύρω στα 22 φτιάξαμε τις Τρύπες.
Το όνομα «Τρύπες» πώς βγήκε;
Είχαμε ετοιμάσει 4-5 τραγούδια και θα παίζαμε στα Πανεπιστήμια, δεν είχαμε όνομα ακόμα. Ψάχναμε, ψάχναμε, ψάχναμε, είχαμε σκεφτεί και το «Τρύπες», αλλά δεν άρεσε σε κανέναν.
Μετά ξαναγυρίσαμε προς τα πίσω και είπαμε, αφού δεν υπάρχει κανένα όνομα, ας βάλουμε τώρα «Τρύπες» και μετά το αλλάζουμε. Έτσι βγήκε.
Ως έφηβη ακούγοντας τα τραγούδια των Τρυπών, δεν καταλάβαινα και πολλά πράγματα, ήμουν όμως πωρωμένη, ήθελα να τα σπάσω όλα. Όταν πήγα στη Θεσσαλονίκη σαν φοιτήτρια, τα είδα όλα διαφορετικά. Έτυχε να γνωρίσω και κάποιους ανθρώπους της γενιάς σου, που ήταν στο πάρτυ στο 13ο όροφο και ήταν όλοι ψιλοκατεστραμμένοι και μπορούσα να καταλάβω γιατί τους άρεσε όλο αυτό το underground. Γενικά γιατί τα τραγούδια ήταν τόσο underground, γιατί ήταν τόσο σκοτεινά εκείνη την εποχή; Ρωτάω γιατί ότι έβγαλες μετά τις Τρύπες δεν ήταν έτσι.
Δεν νομίζω ότι ούτε με τις Τρύπες ήταν σκοτεινά τα τραγούδια. Μπορεί να είχαν κάποιες στιγμές… αλλά γενικά νομίζω ότι και οι Τρύπες είναι μια φωτεινή ιστορία.
Μην ξεχνάς ότι αντρωθήκαμε, γράφαμε μουσική και κάναμε αντίλογο σε μια εποχή που όλοι οι ελληνάρες δεν έλεγαν ο ένας στον άλλον πόσα παίρνανε, από που τα παίρνανε, τι κάνανε…
Υπήρχε η αισθητική κατάπτωση της δεκαετίας του ’90, με τα ιδιωτικά κανάλια, με τα σκυλοπόπ, με την εύκολη ζωή, με το ελαφρύ τραγούδι και όλα αυτά.
Έπρεπε να γίνουμε λίγο πιο σκοτεινοί για να φανεί η στάση μας και η έντασή μας. Αλλά νομίζω ότι ήταν φαινομενικά σκοτεινή στάση και αυτό το καταλαβαίνανε οι πιτσιρικάδες πιο πολύ από τους μεγαλύτερους και ορμούσανε στις συναυλίες μας, γιατί καταλαβαίνανε ότι ζούσανε σε μια κοινωνία που δεν εξελίσσονταν...
9 Πληρωμένα Τραγούδια, Όλες οι απαντήσεις. «Ρώτησε με αν υπάρχει κάτι, που θα άξιζε να ζήσω ή να πεθάνω για αυτό;» Υπάρχει κάτι τέτοιο;
Φυσικά υπάρχει. Νομίζω ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που αξίζει να ζούμε και πολλά πράγματα για τα οποία αξίζει να πεθάνουμε.
Κατά εποχές έχω ρισκάρει την ύπαρξή μου, είτε για να συναντήσω την κυρία έμπνευση είτε για να λυτρωθώ ή να ολοκληρωθώ ή να καταστραφώ μέσα από τον έρωτα, αλλά πάντα κάπου στο κέντρο μου ήξερα και ξέρω ακόμα ότι δεν είναι τυχαία η ζωή μας και έχω πει ναι στην περιπέτεια της ζωής.
Τι είναι πολιτική για σένα; Τι είναι η πολιτική πράξη για σένα;
Φαντάζομαι πολιτική πράξη είναι κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ στην Ελλάδα… να υπάρχει μια κυβέρνηση που να στοχεύει αυτός ο τόπος να εξελιχθεί, να ανέβει το βιοτικό και το πνευματικό επίπεδο των πολιτών και να σκέφτεται ένα φωτεινό μέλλον για την κοινωνία μας.
Αλλά από πιτσιρικάς, από όσο θυμάμαι, δεν μας έχει τύχει κάτι τέτοιο. Οπότε τι είναι πολιτική πράξη, οι περισσότεροι Έλληνες δεν το έχουμε υπόψη μας.
Τι είναι πολιτισμός;
Πολιτισμός είναι να κρυσταλλώνονται μέσα μας θετικά πράγματα. Πολιτισμός είναι δικαιοσύνη πρώτα απ’ όλα. Χωρίς δικαιοσύνη, πολιτισμός είναι φρου φρου και αρώματα στο χάλι μας.
Υπάρχουν κάποιοι ξένοι ή έλληνες ποιητές που σου αρέσουν;
Έχω και εγώ τους έρωτές μου. Ποιητικά έχω την αγία τριάδα μου, που είναι ο Καβάφης, ο Elliot και ο William Blake.
Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου δήλωσε πρόσφατα ότι όταν γράφει, ούτε ο ίδιος ξέρει τι θέλει να πει. Παρόλα αυτά, τα τραγούδια τραγουδιούνται, γιατί ο υπερρεαλισμός είναι μια βαθιά μορφή τέχνης που απελευθερώνει. Εσύ όταν γράφεις στίχους, ποίηση, ξέρεις ακριβώς τι γράφεις ή ξεφεύγεις λίγο;
Τι είναι έμπνευση πρώτα απ’ όλα; Κάνεις σκέψεις, συζητάς με τον κόσμο, έχεις τις αγωνίες σου, τα υπαρξιακά σου ερωτήματα, τα κοινωνικά σου ερωτήματα. Στην έμπνευση όλα αυτά κάπως κουμπώνουνε και δεν μιλάς εσύ.
Είναι σαν να μιλάει κάτι λίγο μεγαλύτερο από σένα, φιλτράρονται όλες οι εμπειρίες σου και γίνονται ένα τετράστιχο, που πολλές φορές δεν είχες διανοηθείς ότι θα το γράψεις.
Οπότε καμιά φορά γράφεις πρώτα ένα τραγούδι και μετά από μερικά χρόνια καταλαβαίνεις και τι έχεις πει.
Νιώθεις ότι η Τέχνη πρέπει να δίνει απαντήσεις ή να δημιουργεί ερωτήματα;
Απαντήσεις δίνουν μόνο οι γκουρού, οι πνευματικοί καθοδηγητές, οι πολιτικάντηδες… Η Τέχνη είναι πιο πολύ για να φωτίζει σκοτεινές περιοχές μέσα μας. Αυτό προσπαθώ να κάνω και εγώ με τον εαυτό μου, κάνοντας αυτό που κάνω και αυτό μου κάνανε και οι αγαπημένοι μου καλλιτέχνες όταν ήμουν στην εφηβεία όταν άκουγα τους δίσκους τους.
Λίγο να παίρνεις κουράγιο, να φωτίζεσαι, να βλέπεις πράγματα που δεν είχες δει μες τον εαυτό σου. Αυτογνωσία, που είναι ένας δρόμος να γνωρίσουμε λίγο παραπάνω κάτι μέσα μας.
Όλα αυτά τα χρόνια έχεις δείξει μια συνέπεια και καλλιτεχνικά και πολιτικά με τη στάση σου, με τον τρόπο ζωής σου. Κάποιοι άλλοι καλλιτέχνες δεν την έχουν αυτή τη συνέπεια. Εσύ όταν θαυμάζεις κάποιον ή όταν είναι να συνεργαστείς με κάποιον λαμβάνεις υπόψιν σου το πολιτικό ζήτημα ή τα διαχωρίζεις εντελώς και λες ότι εγώ με αυτόν, ό,τι και αν έχει κάνει στην υπόλοιπη ζωή του, δεν με πειράζει και προχωράω μαζί του.
Όχι, το λαμβάνω υπόψιν μου. Το λάμβανα υπόψιν μου από πιτσιρικάς. Όταν άκουγα τον David Bowie ή τον Tom Waits ήθελα να μάθω για τις ζωές τους. Πώς είναι αυτοί; Έστω, κατά φαντασίαν.
Ήθελα να τους νιώθω ότι στεκόταν και ηθικά μαζί. Να είναι στο ίδιο ύψος η μουσική και οι ζωές τους. Είναι πολύ σημαντικό και είχα την τύχη να γνωρίσω κάποιους, όπως ο Ψαραντώνης.
Η τελευταία συναυλία στην Αθήνα με τον Παυλίδη έκλεισε με το «Θα ανατέλλω». Είσαι αισιόδοξος για το μέλλον;
Είμαι σίγουρος ότι σε 3000 χρόνια θα τα πάμε πολύ καλύτερα. Είναι κοντινό μέλλον, μη νομίζετε. Έχουμε μάθει να υπολογίζουμε τα πάντα μέσα από τις μικρές ζωές μας.
Όμως γίνονται πράγματα. Σκεφτείτε τη θέση της γυναίκας πριν 50 χρόνια. Προχωράμε. Λίγο υπομονή.
Μπορείτε να διαβάσετε όλο το θέμα του aplotaria.gr και τις απαντήσεις του Γιάννη Αγγελάκα εδώ
Φωτογραφίa: Γιάννης Βούλγαρης
