Τα 45άρια του Δημήτρη Μητροπάνου (Μέρος 1ο)

(ΣΠΑΝΙΟ ΗΧΗΤΙΚΟ) Μια αναλυτική καταγραφή της πορείας του ερμηνευτή στις 45 στροφές.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
«Κάθε καλοκαίρι, πηγαίναμε ένα μήνα κατασκήνωση στην Ελάτη. Όλοι οι φίλοι μαζί, παίζαμε παιχνίδια ομαδικά, κάναμε βραδιές με θέατρο, βραδιές με τραγούδι. Εκεί με πρωτοάκουσε ο Απόστολος Καλδάρας. Υπεύθυνος της κατασκήνωσης ήταν ο Γιώργος ο Σαμολαδάς, στιχουργός και φίλος του Καλδάρα. Ήμουν 12 χρονών τότε. Ο κυρ-Απόστολος μου είπε: “Έχεις καλή φωνή, είσαι μικρός όμως και πρέπει να την δουλέψεις”. Χάρηκα βέβαια, αλλά εκείνη την εποχή το τραγούδι δεν ήταν μέσα στις σκέψεις μου. Τα όνειρά μου ήταν άλλα».


Δημήτρης Μητροπάνος


Ο Δημήτρης Μητροπάνος γεννιέται στην Αγία Μονή, μια συνοικία των Τρικάλων στις 2 Απριλίου του 1948. Από πολύ μικρή ηλικία τα καλοκαίρια δουλεύει για να βοηθήσει την οικογένειά του, αφού ο πατέρας του λείπει από το σπίτι. Για πολλά χρόνια η οικογένεια νομίζει πως έχει σκοτωθεί στο αντάρτικο. Ώσπου μια μέρα έρχεται ένα γράμμα που λέει πως ζει στη Ρουμανία. Τελικά τον γνωρίζει όταν είναι πλέον 28-29 χρονών. Το 1964 κατεβαίνει στην Αθήνα μαζί με το θείο του. Τότε περίπου αρχίζει και δουλεύει σαν τραγουδιστής, ενώ γνωρίζει και τον Γρηγόρη Μπιθικώτση.


Ο Μητροπάνος αφηγείται στον Γιώργο Τσάμπρα: «H εταιρεία του θείου μου έκανε μια συγκέντρωση στο "Πλακιώτικο Σαλόνι" όπου τραγουδούσε ο Mπιθικώτσης. Όταν τελείωσε το πρόγραμμα με 'βαλαν και τραγούδησα. Kάτι του Θεοδωράκη, δε θυμάμαι... O Mπιθικώτσης έτυχε να 'ναι ακόμα στο μαγαζί, με άκουσε, με φώναξε και μου είπε ότι "εσύ πρέπει να γίνεις τραγουδιστής" και "έλα να σε πάω εγώ στην Columbia". Δεν το πήρα και πολύ στα σοβαρά εγώ, αλλά σιγά-σιγά άρχισε να μου αρέσει η ιδέα. Ειδικά όταν είδα και γνώρισα τον Kαζαντζίδη. Είχαμε πάει ένα βράδυ στην “Tριάνα του Xειλά” που τραγουδούσε με τη Mαρινέλλα και είχα κάτσει όλη τη νύχτα να τον ακούω. Όρθιος. Για να μη χάσω τίποτα, να τα βλέπω όλα καλά. Εκείνο το βράδυ τον γνώρισα κιόλας από ένα φίλο που τον ήξερε και μετά πήγαμε και στο σπίτι που 'μενε τότε με τη Mαρινέλλα, στην οδό Kνωσσού. H αλήθεια είναι ότι τότε, μόνο ο Kαζαντζίδης με ενδιαφέρει. Μπροστά του δε βλέπω τίποτα άλλο. Ούτε τον Mπιθικώτση... Ακόμα κι αργότερα που δούλεψα με τον Θεοδωράκη ο καβγάς μας ήταν το ότι μόνιμα εγώ ήμουν υπέρ του Kαζαντζίδη. Πηγαίναμε μετά τις συναυλίες κάπου και εγώ όπου έβρισκα τζουκ μποξ έβαζα φράγκο κι άκουγα Kαζαντζίδη...»


Στην Columbia που πηγαίνει μετά την προτροπή του Μπιθικώτση, γνωρίζει τον Γιώργο Ζαμπέτα ενώ το 1966 συναντιέται με το Μίκη Θεοδωράκη και με το Χρήστο Λεοντή και συμμετέχει στις συναυλίες τους. Εκείνη τη χρονιά πραγματοποιεί και τις πρώτες ηχογραφήσεις του σε δυο τραγούδια του Χρήστου Πήττα, τα Στο Πέραμα και Ξάπλωσε λίγο στο κρεβάτι που δεν θα κυκλοφορήσουν ποτέ με τη φωνή του. Τα τραγούδια βγαίνουν τελικά σε 45άρι με τον Μπιθικώτση.

Ατυχή πορεία έχουν και οι πρώτες εγγραφές του στην εταιρεία Ελλαδίσκ (μετέπειτα Philips, Polygram κλπ), στην οποία καταλήγει λίγο αργότερα. Η Χαμένη πασχαλιά των Βασίλη Κουμπή και Δημήτρη Ιατρόπουλου, που γράφεται σε 45άρι μαζί με το Στ’ Αναφιώτικα των ίδιων δημιουργών, κόβεται από τη λογοκρισία της χούντας. Τα Αναφιώτικα ηχογραφούνται ένα χρόνο μετά από το Γιώργο Γερολυμάτο στη Zodiac, αποτελώντας τη β’ πλευρά στο 45άρι με το Ο ουρανός φεύγει βαρύς του Σταύρου Κουγιουμτζή. H Xαμένη πασχαλιά ξαναβλέπει το φως της έκδοσης το 1982 στο Lp 15 Χασάπικα.


Η επιτυχία έρχεται τελικά με τη Θεσσαλονίκη του Γιώργου Ζαμπέτα σε στίχους του Ηλία Ηλιόπουλου. Στην επιμελημένη από την Ιωάννα Κλειάσιου αυτοβιογραφία του ο λαϊκός συνθέτης θυμάται: «…Κι ήταν φοιτητής κι ήρθε σε μένα και τον έβαλα να δουλέψει και πάτησα πόδι στο μαγαζί να τον πληρώνουνε, γιατί ο μαγαζάτορας δεν τον ήθελε. Και τι τραγούδια δεν του έδωσα… Και να ‘σου ανεβαίνει κι αυτός. Είπε το πρώτο του τραγούδι, μα τι τραγούδι… Τη Θεσσαλονίκη! Μπαμ ο Δημητράκης, απάνω ο Δημητράκης».


Κάτι που αναγνωρίζει βέβαια ο Μητροπάνος: «Στον Ζαμπέτα χρωστάω πολλά. Ίσως είναι ο μόνος που χρωστάω τόσα πολλά. Μου φέρθηκε παραπάνω από καλά κι ήταν για μένα οι πρώτες μου εμπειρίες. Δουλεύω μαζί του τότε κάπου δυόμισι χρόνια συνέχεια. Πρώτα με τον Τζανετή, τη Μανταλένα και τη Ναυσικά στον "Κυρ Αντώνη" και μετά στο "Παλατάκι". Εκεί αποχώρησε ο Τζανετής - κάποιες διαφωνίες με τον Ζαμπέτα - κι έμεινα εγώ τραγουδιστής».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η συζήτησή του με τη Γιώτα Συκκά το 2002: «Ο Ζαμπέτας μου έλεγε “προσγειώσου, μη σε φάνε τα φώτα και τρελαθείς” ή “θα έρθει μια ώρα που δε θα ‘ναι έτσι τα πράγματα. Όταν το φως φύγει από σένα θα πάει στον άλλο”. Ήταν σαν πατέρας μου, τον αληθινό μου πατέρα τον γνώρισα στα 28 μου. Χρόνια εξόριστος… Ο Ζαμπέτας με βοήθησε και στη δουλειά. Με άφηνε να δουλεύω μέχρι τις 12.00 γιατί έπρεπε το πρωί να πάω σχολείο. Για πολιτικά δεν τσακωνόμασταν, μόνο για τις γκόμενες. Πήγαινα να τραγουδήσω και καταλάβαινε τι έκανα το προηγούμενο βράδυ. “Το ηράσθην βλάπτει, μικρέ, μου ‘λεγε”».


Μέχρι το 1971 ηχογραφεί σε δίσκους 45 στροφών μια σειρά τραγουδιών που είτε γίνονται γνωστά είτε περνούν απαρατήρητα. Εννέα συνθέσεις του Ζαμπέτα, μεταξύ των οποίων η διαχρονική Θεσσαλονίκη, η Ξενιτιά με λόγια Χαράλαμπου Βασιλειάδη ή Τσάντα –με το χαρακτηριστικό σεγόντο της Μαρινέλλας- ο Σπύρος, του Διονύση Τζεφρώνη, που γίνεται μεγάλη επιτυχία τότε και ένα τραγούδι που θα το έλεγα προπομπό του θρυλικού Αλήτη με τη Βίκυ Μοσχολιού και δεν είναι άλλο από τον Ξενύχτη, με στίχους του Τσάντα. Την ίδια περίοδο τραγουδά δημιουργούς, με τους οποίους η συνεργασία τους δε θα έχει συνέχεια στο μέλλον αλλά θα μείνει στα δυο τραγούδια των 45 στροφών. Λυκούργος Μαρκέας και Πέτρος Πανταζής, Βασίλης Κουμπής και Κώστας Γεωργουσόπουλος, Θόδωρος Δερβενιώτης και Σπύρος Κεφαλόπουλος, Ζακ Ιακωβίδης, Χρήστος Μαρτίνος, Γιώργος Κοινούσης, ενώ το 1971 σε μουσική και στίχους του Άκη Πάνου τραγουδά τον ύμνο των απανταχού ταλαιπωρημένων πεθερόπληκτων, το Γιατί κακούργα πεθερά μαζί με Το Φιλότιμο τ’ αντρίκιο Λίγο πριν, το 1968 τραγουδά δυο τραγούδια του Γιώργου Κατσαρού και του Πυθαγόρα, τα Δυο φίλοι απ’το Βόλο και Γιώργο που ξέρεις τα πολλά. Ακόμη, το Ποιος μου πήρε τη χαρά και μια επανεκτέλεση του Δε σου γύρεψα μαχαίρι των Γιάννη Σπανού & Άκου Δασκαλόπουλου, που είχε πρωτοπεί ο Γιάννης Πουλόπουλος.


Με τον Σπανό θα ξανασυναντηθούν για καινούργια τραγούδια 25 χρόνια μετά, το 1993. Το 1969 ηχογραφεί σε β’ εκτέλεση και την Καμαρούλα, μαζί με το Έβγα στο κατώφλι των Πλέσσα-Παπαδόπουλου, ενώ το 1970 τραγουδά για τις 45 στροφές και το μεγάλο δίσκο Λαϊκή Παρέλασις επανεκτελέσεις των Να ’τανε το ’21 (Κουγιουμτζής-Τσώτου), Να’χα τη δύναμη (Γλέζος-Κινδύνης) και Γειτονάκι μου (Κόκοτος-Δασκαλόπουλος). Από τις επανεκτελέσεις δεν θα ξεφύγει και η πολυτραγουδισμένη Κυρά-Γιώργαινα των Κατσαρού-Πυθαγόρα το 1972.


Το 1969 ξεκινά και μια από τις μακροβιότερες συνεργασίες του, μ’ έναν συνθέτη με τον οποίο στο μέλλον θα γράψουν πολλές και μεγάλες επιτυχίες, τον Σπύρο Παπαβασιλείου. Οι αγάπες με προδώσανε και Πέρασε το καλοκαίρι σε στίχους Σώτιας Τσώτου και Γιάννη Κιούρκα αντίστοιχα, είναι τα πρώτα τους τραγούδια, ενώ το 1970 γράφουν Το παλιόπαιδο και τον Αλή-Πασά που θα ακουστούν ιδιαίτερα. Ένα χρόνο μετά κυκλοφορεί το 45άρι με τα Κλαίει απόψε η γειτονιά και Φιλί, φιλί σ' ανάστησα με στίχους Βασίλη Μαρινάτου, που είναι παράλληλα και το εναρκτήριο τραγούδι του πρώτου προσωπικού δίσκου του Μητροπάνου με τραγούδια από τις μέχρι τότε ηχογραφήσεις του στις 45 στροφές. Στην επανέκδοσή του σε cd τo 1993 προστίθενται έξι ακόμα τραγούδια από 45άρια, σαν bonus tracks. Την περίοδο 1971-1973 συνεργάζεται και με το δίδυμο των Γιώργου Μανισαλή και Κώστα Ψυχογιού. Από τα έξι τραγούδια τους που ηχογραφεί, το Δώσε μου φωτιά αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του μέχρι σήμερα. Αυτό μαζί με τον Ευριπίδη μπαίνουν στον πρώτο του δίσκο ενώ τα υπόλοιπα τέσσερα συμπεριλαμβάνονται σαν bonus tracks στην επανέκδοση του δίσκου Κυρά Ζωή σε cd το 1994.


Oι περισσότερες από τις μέχρι τότε αλλά και από τις μεταγενέστερες ηχογραφήσεις του στις 45 στροφές εντάσσονται το 1995 στη συλλογή Τα 45άρια Του Δημήτρη Μητροπάνου και το 2006 στην κασετίνα των 5 cd’s 40 Χρόνια Δημήτρης Μητροπάνος-Λαϊκά Τραγούδια Θα Λέω Μια Ζωή. Έξι τραγούδια είναι αυτά που μένουν μέχρι σήμερα κλεισμένα στις 45 στροφές και δεν έχουν επανακυκλοφορήσει σε Lp ή Cd.


Διαβάστε επίσης Τα 45άρια του Δημήτρη Μητροπάνου (Μέρος 2ο)

Στην τελευταία φωτογραφία: Μανταλένα, Γ. Ζαμπέτας, Ναυσικά, Μίμης Μάνεσης (ντραμς), Δ. Μητροπάνος στου «Κυρ Αντώνη»


 

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!