Οι μπαλάντες του Δημήτρη Μητροπάνου

(ΑΚΟΥΣΤΕ) Όσο κι αν θες δεν μπορείς να τον «προσπεράσεις». Είναι μεγάλο το «ανάστημα», πλατιά και βαριά η «σκιά» του.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Πέρασαν πέντε χρόνια από τη φυγή του Δημήτρη Μητροπάνου. Άνθρωπος και καλλιτέχνης ξεχωριστός, ευλογημένος, εμπνευσμένος, σοβαρός, ταπεινός, γενναιόδωρος, με το δικό του τρόπο. Όσο κι αν θες δεν μπορείς να τον «προσπεράσεις». Είναι μεγάλο το «ανάστημα», πλατιά και βαριά η «σκιά» του.

Είναι τα τραγούδια, οι ερμηνείες, οι στιγμές του που είναι και στιγμές μας, και μαζί τους θα πορευόμαστε για πάντα. Όσο υπάρχει Ελλάδα και Έλληνες και… ευαίσθητες καρδιές, αληθινές.

Θυμάται ο Κώστας Μπαλαχούτης: «Άγιος Πέτρος Κυνουρίας. Υψόμετρο 950 μέτρα. Αύγουστος, μεσημέρι, στην πλατεία του χωριού μετά από προσκύνημα στην Παναγία Μαλεβής. Οι μπύρες έρχονται να μας δροσίσουν. Απ’ τα διπλανά τραπέζια κάποιοι «φίλοι» με πλησιάζουν, με ρωτούν για τα μουσικά, για δίσκους, τραγούδια, εκπομπές. Ο μόνος που δε μιλάει ούτε λαλάει, ένας πενηντάρης, ψηλός, λιανός και ζαρωμένος. Πίνει το «σουμάκι» του αμίλητος. Η πίκρα του δεν κρύβεται. Έτσι είναι μου λένε εδώ και καιρό, από τότε που χάθηκε ο Μητροπάνος. «Ποιον να πάω ν’ ακούσω τώρα που έφυγε ο Μήτσος» μου λέει και συνεχίζει χαμηλόφωνα «Εγώ ερχόμουν στην Αθήνα μόνο για κείνον. Και στην περιοδεία που έκανε, πήρα την κυρά και γυρίσαμε όλη την Ελλάδα μαζί του. Ο Μητροπάνος ήταν η βόλτα μου, η εκδρομή μου!».

Ένα τραγούδι που λίγο πριν τα τέλη της δεκαετίας του ’80 άνοιξε τους ορίζοντες του Δημήτρη Μητροπάνου και κατά μία έννοια προλόγισε τις συνεργασίες του με τον Τόκα και τον Μικρούτσικο ήταν μια δημιουργία του Λάκη Παπαδόπουλου και του Κυριάκου Ντούμου. Το κομμάτι συμπεριλαμβανόταν στο δίσκο του τραγουδοποιού «Έλα Γορι-Λάκη» και γρήγορα λατρεύτηκε από τον κόσμο…

Τον Δεκέμβρη του 2005 κυκλοφόρησε ο δίσκος του Δημήτρη Μητροπάνου και συνθέσεις του Στέφανου Κορκολή, με τον τίτλο «Πες μου τ’ αληθινά σου». Τους στίχους υπογράφουν ο Νίκος Μωραΐτης η Ρεβέκκα Ρούσση. Η επιτυχία του τραγουδιού «Σβήσε το φεγγάρι» σκέπασε τα υπόλοιπα του άλμπουμ. Όταν όμως ένα ακόμη βρήκε απρόσμενα την ευκαιρία του να ακουστεί πλατιά, έλαμψε αστραφτερά…

Λέει χαρακτηριστικά ο Κορκολής: «Το συγκεκριμένο κομμάτι ήταν από τα αγαπημένα του. Για μένα ο τρόπος που το ερμήνευσε μοναδικός και αξεπέραστος. Χαίρομαι που μετά από 10 χρόνια ακούγεται αυτό το κομμάτι ξανά και ο κόσμος, αρχίζει να το μαθαίνει και να το αγαπάει. Μου λείπει ο Δημήτρης όπως και σε όλους μας».

Το 1993 η Αλέκα Κανελλίδου κυκλοφορεί το νέο της -τότε- δίσκο με συνθέσεις του Μάριου Τόκα και του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα. Σε ένα τραγούδι με την ιδιαίτερη φωνή της Κανελλίδου παντρεύεται αυτή του Δημήτρη Μητροπάνου. Δυο φωνές αλλιώς θα έλεγε κανείς, που όμως δένουν τόσο αρμονικά. Άλλωστε το ντουέτο τους σε μουσική του Τόκα και στίχους του Κώστα Φασουλά ήταν, είναι αυτό που ξεχώρισε και βάφτισε και το άλμπουμ.

Είκοσι χρόνια μετά το «Για να σ’ εκδικηθώ», πάλι παρέα με το Δημήτρη Μητροπάνο, ο Λάκης Παπαδόπουλος τραγούδησε «Της νύχτας τα ηχεία» στον ομώνυμο δίσκο του, που κυκλοφόρησε το 2008. Οι στίχοι είναι του Γιώργου Βρούβα. Είναι χαρακτηριστικό πως μόλις ο Λάκης με τα Ψηλά Ρεβέρ παρουσίασε το τραγούδι στο Μητροπάνο εκείνος μονομιάς του απάντησε: κλείσε αμέσως studio!

Το Δεκέμβρη του 1994 κυκλοφόρησε ο δίσκος «Παρέα μ’ έναν ήλιο», που σημείωσε τεράστια επιτυχία ξεπερνώντας βιαστικά τις 100.000 πωλήσεις. Η μουσική είναι του αλησμόνητου Μάριου Τόκα και οι στίχοι Φίλιππου Γράψα. Γράφει χαρακτηριστικά ο Τόκας στο ένθετο του άλμπουμ: «Η δουλειά αυτή είναι - ή θέλει να είναι - δουλειά ερωτικής, κοινωνικής και μουσικής μνήμης. Μητροπάνε, μια ζωή αγωνίζομαι να τα βγάλω πέρα με την πρωτόγονη αλήθεια της φωνής σου».

Το 1991 κυκλοφορεί η μοναδική ολοκληρωμένη συνεργασία του Μητροπάνου με τον Χρήστο Νικολόπουλο. Τίτλος του άλμπουμ «Πάρε αποφάσεις», με στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Λέει χαρακτηριστικά ο Νικολόπουλος: «Η αξιοπρέπειά του και η σεμνότητά του είχαν δημιουργήσει γύρω του ένα δίχτυ προστατευτικό που εμπόδιζε οτιδήποτε μικρόψυχο και φτηνό να τον αγγίζει. Ο Δημήτρης ήταν παθιασμένος με το τραγούδι και όταν τον άκουγες να ερμηνεύει ερωτικό τραγούδι ερωτευόσουν περισσότερο και όταν τραγούδαγε για χωρισμό αισθανόσουν ότι ο χωρισμός είναι ο πιο ισχυρός δεσμός κι απ’ τον ίδιο τον έρωτα».

Ο αξέχαστος στιχουργός και ποιητής Άλκης Αλκαίος γράφει για το Δημήτρη Μητροπάνο, το Θάνο Μικρούτσικο και τη συνεργασία τους:

«Νερό που τρέχει δεν σκουριάζει» έλεγε η μάνα μου. Καλή της ώρα εκεί πάνω.

- Θάνο, να ‘μαστε πάλι. Ας κρατήσουν οι χοροί, ακριβέ μου φίλε.

- Δημήτρη γλυκύτατε, τι να πω για σένα; Η μαγεία βιώνεται, δεν ερμηνεύεται, ούτε σχολιάζεται… Σας ευχαριστώ και τους δυο από καρδιάς.

- Γωγώ, το «Λούνα Παρκ» δικό σου, εντάξει κούκλα;

Ο Δημήτρης Μητροπάνος μιλάει στον Κώστα Μπαλαχούτη: «Μπορεί κι ένα ξένος να σου γράψει διαμάντια και επιτυχίες. Να τα πεις, να φύγει και να μην ξανασυναντηθείς ποτέ μαζί του. Όμως με το Θάνο Μικρούτσικο είμαστε φίλοι. Μπορώ να τον καλέσω στο τηλέφωνο, οποιαδήποτε στιγμή, και να μιλήσουμε για ένα πρόβλημά μου, ή να του ζητήσω τη γνώμη του για κάτι. Είναι ευτυχία να συνεργάζομαι με φίλους. Το τραγούδι είναι μια τρίλεπτη ιστορία. Μέσα σε αυτό το χρόνο καλείται ο καθένας να βγάλει τα μέσα του. Είναι σημαντικό, για μένα, για το ξόδεμα της ψυχής μου, να έχω φίλους δίπλα μου αντί τυπικούς συνεργάτες».

O Δημήτρης Μητροπάνος, απ’ την αρχή της καριέρας του, είχε το χάρισμα, την «προνοητικότητα» και τις ικανότητες να πατάει με άνεση και ευκολία στους δύο «πόλους», λαϊκό και «έντεχνο», χωρίς αυτό να γίνεται επιτηδευμένα και δίχως η συμμετοχή στον ένα να μειώνει ή υποβαθμίζει την αξία του άλλου. Τα τραγούδια του στη δεκαετία του ’70, θα μεταδίδονται τόσο από τους κρατικούς σταθμούς, όσο και από τους πειρατικούς που πουλούν οικόπεδα με δόσεις. Ένας από τους πιστούς συνεργάτες του με τον οποίο πορεύτηκαν και στα χρόνια που ακολούθησαν και με τον οποίο συνδημιούργησαν αθάνατα τραγούδια είναι και ο Τάκης Μουσαφίρης

Το 1998 κυκλοφορεί ο δίσκος «Του έρωτα και της φυγής». Σε αυτόν ο Μητροπάνος, στο ζενίθ της πορείας του, προσεγγίζει τον πηγαίο και συνεπή λαϊκό δημιουργό Βαγγέλη Κορακάκη αλλά ανοίγεται ως συνήθως και σε άλλα μονοπάτια. Δίχως περίεργα παιχνίδια, ξεκάθαρα με τη φωνή και την ψυχή του σφραγίζει συνθέσεις που υπογράφουν ο Μίλτος Πασχαλίδης, ο Γιώργος Μουκίδης, ο Νίκος Καλλίνης, ο Κώστας Λογοθετίδης, ο Γρηγόρης Μυλωνάς, ο Πάνος Σταθογιάννης και ο αξέχαστος Μάνος Ξυδούς.

Το 1984 ο Απόστολος Καλδάρας ηχογραφεί το δίσκο «Όταν μιλούν τα τέλια» με βασικό ερμηνευτή το Μητροπάνο και τη συμμετοχή της Κατερίνας Στανίση. Ο Μητροπάνος πιέζει την τότε εταιρεία του, την Polygram, για συνεργασίες με μεγάλους συνθέτες θεωρώντας πως η δύναμη των τραγουδιών είναι στα χέρια των δημιουργών και έτσι μόνο οι τραγουδιστές, όσο σπουδαίοι και αν είναι φωνητικά, μπορούν να αποκτήσουν μια αξιοπρόσεκτη προίκα. Ο δίσκος δεν σημείωσε τις μεγάλες πωλήσεις, όμως ο Μητροπάνος είχε δίκιο, αφού μπαλάντες σαν κι αυτή που ακολουθεί νίκησαν περίτρανα τον πανδαμάτορα χρόνο.

Ο Θάνος Μικρούτσικος στον Κώστα Μπαλαχούτη: «Μου λείπει πάρα πολύ. Ήταν πάντοτε λιγομίλητος, ήταν πάντοτε διακριτικός και ήταν πάντοτε κάτι που δε νομίζω ότι συνέβη σε κανέναν άλλο τραγουδιστή ή σε μας όλους. Έσκυβε, για να περάσει από πάνω του η φήμη και η δόξα. Ο Μήτσος όταν λέμε έσκυβε… δεν υπήρχε περίπτωση να τον είχε επηρεάσει κατά τόσο. Ντρεπότανε! Κατά τόσο δεν τον είχε επηρεάσει η φήμη! Δεν είναι αυτό που λέμε το λαϊκό παιδί που ξαναπήγε στα Τρίκαλα και χαιρέτησε τον τσαγκάρη και τον χασάπη… Όχι! Ήταν ο άνθρωπος που δεν είχε αλλάξει ως προς αυτό διόλου! Είναι απίστευτο! Ενώ ζούσε στο Ψυχικό, ενώ ζούσε άνετα, ο ίδιος αυτό το πράγμα το περνούσε στο ντούκου. Ήταν τέτοιος. Και γι’ αυτό πόνεσε όλη η Ελλάδα όταν πέθανε. Παρ’ όλο που είχαμε μνημόνιο, όταν πονάς για κάτι που σου συντρίβει τη ζωή, δυσκολεύεσαι να εκφραστείς. Εγώ το κατάλαβα όμως, όταν πέθανε ήταν σαν κάτι να συνέβη στη χώρα! Είχε αυτή την αγάπη, γιατί είχαν εκτιμήσει αυτό το χαρακτηριστικό στο Δημήτρη».

Ο Δημήτρης Μητροπάνος μιλάει στον Κώστα Μπαλαχούτη: «Πολλές φορές μου λένε να διορθώσω κάποια μικρά λάθη και ατέλειες και δεν το κάνω. Δεν θέλω να βγω φαινομενικά τέλειος αλλά στην ουσία άνευρος και αποστεωμένος. Όμως με το Σταμάτη Κραουνάκη τα δεδομένα άλλαξαν. Με το χιούμορ του, την καταδεκτικότητά του, την ατμόσφαιρα που δημιουργεί με έκανε να αγαπήσω ακόμη και το στούντιο. Αφού μερικές φορές έπιανα τον εαυτό μου να αδημονεί, πότε θα έρθει η ώρα να πάω για ηχογράφηση, γιατί εκεί γινόταν κυριολεκτικά ένα πάρτι. Αφού με το που τον βλέπω γελάω, γιατί ξέρω ότι η ζωή του όλη είναι μια πλάκα. Και επιπλέον με κέντριζε για να προσθέσω στοιχεία στην ερμηνεία, που είχα κρυμμένα μέσα μου».

Το 1985 κυκλοφόρησε η μοναδική ολοκληρωμένη δισκογραφική συνεργασία του Σταύρου Κουγιουμτζή με τον Δημήτρη Μητροπάνο. Καρπός της το άλμπουμ «Τα νυχτέρια μας» σε στίχους του Λάκη Τεάζη. Μια σπουδαία εργασία, με περίτεχνη, χειροποίητη οπτική και μεστά τραγούδια. Το ζεϊμπέκικο «Οι άντρες π’ αγαπάνε», το ρυθμικό με κλασικά αλά Κουγιουμτζή χρώματα «Είσαι ωραία σαν αμαρτία» και βέβαια μπαλάντες όπως το «Αν μ’ αγαπάς», «Πόσα χρόνια», και το μελαγχολικό, πικραμένο αλλά τόσο γοητευτικό «Παράπονό μου».

Το Δεκέμβρη του 1993 κυκλοφόρησε ο δίσκος «Ο Μητροπάνος τραγουδάει Σπανό». Το πρώτο και τελευταίο άλμπουμ του ερμηνευτή με το συνθέτη. Ο Φίλιππος Γράψας υπογράφει τους στίχους 8 τραγουδιών από τα δέκα του δίσκου. Σε ένα ακόμη το παρόν δίνει ο Μάνος Ελευθερίου. Η μοίρα τα έφερε ώστε το κομμάτι που ακούστηκε περισσότερο να είναι μια επανεκτέλεση σε στίχους του Αντώνη Παπαϊωάννου. Το είχε πρωτοτραγουδήσει η Άλκηστις Πρωτοψάλτη, εννέα χρόνια νωρίτερα στο δίσκο της «Έξοδος κινδύνου». Λέει χαρακτηριστικά ο Γιάννης Σπανός: «Ήμασταν πολύ φίλοι με το Δημήτρη. Ωραίος άνθρωπος, αυθεντικός, το πιο καλό παιδί. Και πάνω απ’ όλα τραγουδιστής! Κρίμα που έφυγε νωρίς».

Η 5πλή κασετίνα «Κρυφά» με ανέκδοτες ζωντανές ηχογραφήσεις του Δημήτρη Μητροπάνου συνοδεύεται από ένα βιβλίο που έγραψε ο Ευθύμης Φιλίππου, προσωπικός φίλος της οικογένειας του ερμηνευτή. Γράφει μεταξύ άλλων ο Φιλίππου: «Μίλησαν για αυτόν άνθρωποι που έχουν φάει κεράσια από τα χέρια του, που έχουν πάει μαζί του στις δύσκολες μέρες της μεταμόσχευσης στο Παρίσι, που έχουν κολυμπήσει δίπλα του στην θάλασσα του Τύμβου στον Μαραθώνα ή σε παραπόταμους του Πηνειού, που του έχουν πετάξει φύλλα που δεν του έκαναν στην μπιρίμπα, που οδήγησαν το αμάξι του, άνθρωποι που τον φίλησαν, τον κράτησαν, γελάσανε μαζί του όταν ειπώθηκε κάποιο αστείο κάποιο βράδυ στον κήπο».

Το 1981 κυκλοφορούν «Τα Συναξάρια» σε μουσική του Γιώργου Χατζηνάσιου καις στίχους κυρίως του Μιχάλη Μπουρμπούλη αλλά και των Μάνου Ελευθερίου, Μάνου Κουφιανάκη και Κυριάκου Ντούμου. Μια πανέμορφη εργασία με εξαιρετικά τραγούδια που σημείωσαν επιτυχία σον καιρό τους και άντεξαν στα χρόνια. Ο λόγος στο Γιώργο Χατζηνάσιο: «Ο κύκλος τραγουδιών ΤΑ ΣΥΝΑΞΑΡΙΑ είναι μια πορεία μέσα απ’ την καθημερινότητα την απλή και τόσο ανθρώπινη που γίνεται τραγούδι. Η αυθεντικά λαϊκή φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου πραγματοποίησε το αποτέλεσμα που είχα φανταστεί».

Στις 15 Δεκεμβρίου 2014, κυκλοφόρησε μία πολυτελής 5πλή κασετίνα με ανέκδοτες ζωντανές ηχογραφήσεις του Δημήτρη Μητροπάνου από το 2000 έως το 2012, όταν πρόωρα έφυγε από κοντά μας. Ο για πολλά χρόνια ηχολήπτης του, Δημήτρης Ευαγγελάτος, τον ηχογραφούσε «Κρυφά» όποτε τραγουδούσε σε κέντρα, μουσικές σκηνές ή υπαίθριες συναυλίες. Ο Ευαγγελάτος ανέλαβε την επιλογή των τραγουδιών μαζί με τον παραγωγό και φίλο του Μητροπάνου, Ηλία Μπενέτο. Ο τελευταίος δηλώνει στο σημείωμα του στην κασετίνα: «Κρυφά τον ηχογραφούσε ο Ευαγγελάτος, όταν ο Μήτσος με γκάζια στο χίλια έμπαινε στα τραγούδια, απελευθερωμένος από τους κώδικες του στούντιο».

Και βέβαια από αυτήν την αναφορά της πορείας του Δημήτρη Μητροπάνου μέσα απ’ τις μπαλάντες που ερμήνευσε δεν θα μπορούσε να λείπει ένα ιδιαίτερο τρίπτυχο που χαρακτήρισε τον ίδιο αλλά και τους αμέτρητους φίλους του…

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!