Μικρά Ασία και στη μουσική που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες στα αστικά κέντρα μετά το 1922, στα ανατολικά παράλια και στη Θράκη. Μεγάλοι ή σημαντικοί ουτίστες βγήκαν, κυρίως, από αυτές τις σχολές, όπως οι Κωνσταντινουπολίτες Γιώργος Μπαντζανός, Αγάπιος Τομπούλης και Γρηγόρης Ασίκης, ενώ, στον ελλαδικό χώρο ξεχώρισαν οι παραδοσιακοί Καριοφύλης Δοϊτσίδης, Αντώνης Αναγνώστου και Γιάννης Σούλης και λίγο αργότερα ο Νίκος Σαραγούδας. Τα τελευταία χρόνια με την έκρηξη του ethnic το ούτι έγινε αρκετά προσφιλές και στους σύγχρονους Έλληνες μουσικούς.
Ο Νίκος Σαραγούδας ξεκίνησε σαν τραγουδιστής, στα μέσα της δεκαετίας του ’50 πλάι στον κορυφαίο δημοτικό τραγουδιστή Γιώργο Παπασιδέρη και διδάχτηκε τα μυστικά της λαϊκοδημοτικής κιθάρας από τον βιολιστή και κιθαρίστα Παναγιώτη Σαρίκα.
Στη δισκογραφία μπήκε στα 1963, με 3 τραγούδια στο νεοδημοτικό ύφος της εποχής, που, για την ιστορία αναφέρουμε ότι ηχογραφήθηκαν στις 29 Απριλίου του 1963 («Τα μάτια σου να κλαίνε», «Μου έφυγες και σ’ έχασα», «Σε περιβόλι μπήκα») και κυκλοφόρησαν από την RCA Victor, ενώ, λίγο αργότερα έκανε και το πρώτο του σουξέ, μια διασκευή σε παλιό τραγούδι της ανατολής που ηχογραφήθηκε στις 30 Μαρτίου του 1966, το «Δεν πονάς-δεν πονάς» ή «Ζεϊνά» που εγκαινίασε τη συνεργασία του με τη Music-box και οργανοπαίκτες-συνθέτες όπως οι Παναγιώτης Κοκοντίνης και Βασίλης Σούκας.
Με το ούτι, λέγεται, ότι, ήρθε σε επαφή στα τέλη της δεκαετίας του 60, όταν σε κάποια συνάντησή του με τον Γιάννη Σούλη, στο καφενείο των μουσικών, εντυπωσιάστηκε από το όργανο και έκτοτε έβαλε σκοπό να μάθει τα μυστικά του, κατακτώντας με μόχθο τη βαθιά γνώση των μουσικών δρόμων και των κουρδισμάτων και αποκτώντας μια ξεχωριστή ικανότητα στα μακάμ, τα ταξίμια, παρακολουθώντας και καταγράφοντας, ακόμη, και σπουδαίους σολίστες της Ανατολής.
Στα 79 του χρόνια σήμερα, συνεχίζει αταλάντευτος να παρουσιάζει την ξεχωριστή τέχνη του, μαζί με τη σύζυγό του, ιδιαίτερη ερμηνεύτρια, Γιασεμή, έχοντας, πλέον, καταγραφεί ως ένας από τους masters του είδους, στην βορειοανατολική Μεσόγειο.
Θα έλεγα πως, ο Νίκος Σαραγούδας, για χρόνια ήταν στη «σκιά» της αμφισβήτησης του λαϊκοδημοτικού ύφους, των κλαριντζήδικων της Ομονοίας και των πανηγυριών, όπου έπαιξε κατά κόρον, ενώ υπήρξε από τους ξεχασμένους εκείνους οργανοπαίκτες που αναβίωσαν ή ανακαλύφτηκαν στην νεότερη εποχή, όταν «συναντήθηκαν» με τα πρώιμα μουσικά ρεύματα της world music και του ethnic και αγκαλιάστηκαν από τις νέες γενιές μουσικών, όπως, εν προκειμένω, τον τζαζίστα Γιώργο Τρανταλίδη (έπαιξαν ένα δίσκο μαζί, τον «Χαιρετισμό»), και παραγωγών, όπως τον Γρηγόρη Φαληρέα, που με ανάλογες δισκογραφικές εκδόσεις βοήθησε το πέρασμά του στη νέας αντίληψης εποχή.
Σε έναν από αυτούς τους δίσκους ο εθνομουσικολόγος Μάρκος Φ. Δραγούμης έδινε τον δικό του τόνο μ’ έναν ενθουσιώδη και ουσιαστικό επίλογο, χαιρετισμό: «Γεια σου Σαραγούδα με τη Γιασεμί σου και την παρέα σας. Η προσφορά σας αξίζει περισσότερο από χίλια και ένα μεγαλεπίβολα Μέγαρα».
