΄΄Το αόρατο μισό΄΄ είναι ένα μυθιστόρημα που ακουμπά στην παράδοση της αμερικάνικης λογοτεχνίας του νότου που υπηρέτησαν λογοτέχνες όπως η Carson McCullers, o John Berendt , η Ηarper Lee ή ακόμα και ο William Faukner, τηρουμένων των αναλογιών. Διαβάζοντάς το, καταλαβαίνεις την επιρροή του Philip Roth όταν έγραφε το ΄΄Ανθρώπινο στίγμα΄΄. Πρόκειται για μια ιστορία που αφορά το χρώμα του δέρματος, ένα ζήτημα που απασχόλησε και εξακολουθεί να απασχολεί την αμερικάνικη λογοτεχνία και όχι μόνο. Το ζήτημα των φυλετικών διακρίσεων , δυστυχώς, παραμένει πάντα επίκαιρο.
Ισως γι’ αυτό, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ομπάμα, ξεχώρισε αυτό το μυθιστόρημα και το έβαλε στην περίφημη λίστα του, με βιβλία που πρότεινε για το 2020.
Ετσι, για να μπούμε στο κλίμα του βιβλίου, αντιγράφω από το οπισθόφυλλο:
΄΄Οι δίδυμες αδελφές Βίνις μεγαλώνουν σε μια μικρή, συντηρητική κωμόπολη ανοιχτόχρωμων μαύρων στον αμερικάνικο Νότο. Οι επιλογές τους λιγοστές, το μέλλον τους προδιαγεγραμμένο: οφείλουν να παντρευτούν έναν εξίσου ανοιχτόχρωμο μαύρο και να ζήσουν αξιοπρεπώς μες στη φτώχεια. Όμως, οι αδελφές αρνούνται να υποταχτούν σε αυτή τη μοίρα. Αντί να συμμορφωθούν με τις επιταγές της κοινότητάς τους, το σκάνε στα δεκαέξι τους στη Νέα Ορλεάνη- κι εκεί οι πορείες τους αποκλίνουν. Η μία αδελφή ερωτεύεται έναν βίαιο σκουρόχρωμο άντρα, γεννά ένα σκουρόχρωμο κορίτσι και επιστρέφει στη γενέτειρά της , ταπεινωμένη για την επιλογή της και εγκλωβισμένη. Η άλλη, υποδύεται τη λευκή και παντρεύεται έναν γοητευτικό γόνο καλής οικογένειας, αποκρύβοντας το παρελθόν και την ταυτότητά της. Κι όμως, οι τύχες των διδύμων παραμένουν συνδεδεμένες, παρόλο που τις χωρίζουν τόσα χιλιόμετρα και τόσα ψέματα. Τις βεβαιότητές τους θα τις ανατρέψει η επόμενη γενιά, οι κόρες τους, και τότε θα αναγκαστούν για μια ακόμη φορά να επιλέξουν: ποια ζωή στ’αλήθεια θέλουν, ποια ζωή μπορούν ν’ αντέξουν;
Παρακολουθώντας πολλαπλά σκέλη και γενιές αυτής της οικογένειας, από τη Λουιζιάνα ως την Καλιφόρνια, από τη δεκαετία του 1950 , ως τη δεκαετία του 1990, η Brit Bennett υφαίνει μια αφήγηση που αποτελεί ταυτόχρονα μια συναρπαστική, συγκινητική οικογενειακή ιστορία, αλλά και μια διεισδυτική εξερεύνηση της φυλετικής διαμάχης στην Αμερική. Το ΄΄Αόρατο Μισό΄΄ εξετάζει και εξερευνά τους πολλαπλούς και σύνθετους λόγους που ωθούν κάποιον να ζήσει ως άλλος, και όχι με βάση όσα ορίζει η καταγωγή του΄΄.
Εχουμε, λοιπόν, μια σχεδόν κλασική ιστορία του Αμερικάνικου Νότου. Και το αιώνιο ζήτημα: φυλετικές διακρίσεις. Κάθε μία από τις δίδυμες αδελφές το αντιμετωπίζει διαφορετικά: η μία, ακολουθεί την προδιαγεγραμμένη της μοίρα. Παντρεύεται μαύρο, γεννά ένα μαύρο κορίτσι. Επιστρέφει στη γενέτειρά της, δουλεύει σε μια τοπική παμπ, ζεί φτωχά. Η άλλη, αποφασίζει να ξεχάσει την καταγωγή της και τον εαυτό της και να ζήσει σα λευκή. Δεν έχει παρελθόν,δεν έχει οικογένεια, δεν έχει φωτογραφίες από την περασμένη της ζωή. Επιλέγει να μην έχει καμία επαφή με την μητέρα και την αδελφή της. Χάνεται μέσα στο πλήθος. Γινεται μια λευκή νοικοκυρά των προαστείων, ζεί με τον λευκό άντρα της και την ξανθή της κόρη. Αντιδρά όταν μια οικογένεια πλούσιων μαύρων αγοράζει το σπίτι απέναντι από το δικό της ,στο προάστειο όπου ζούν, όμως πολύ γρήγορα αρχίζει να μιλά με την αντίστοιχη μαύρη που μένει απέναντι. Αισθάνεται έλξη για αυτή την οικογένεια, όμως παραμένει διχασμένη. Θέλει, με κάθε τρόπο, να διατηρήσει την λευκή της ταυτότητα.
Και περνάμε στην επόμενη γενιά. Οι δυο κόρες τους, εχουν πάνω κάτω την ιδια ηλικία. Η μία είναι μαύρη, η άλλη λευκή. Οι δύο ξαδέρφες, παρ’ όλο που μεγάλωσαν σε διαφορετικό περιβάλλον, συναντιούνται μέσα στο πολύβουο και πολυφυλετικό Λος Αντζελες. Τις ενώνει το ίδιο αίμα, αλλά δεν το ξέρουν. Το ανακαλύπτουν. Σε αυτή τη γενιά, την νεώτερη, είναι πιο εύκολο να καταλάβουν κάποια πράγματα, όσο δύσκολο κι αν είναι να το αποδεχτούν βαθιά μέσα τους. Τα ψέματα της προηγούμενης γενιάς, των μανάδων τους, δεν είναι εύκολο να εξαφανιστούν σαν να μην υπήρξαν.
΄΄Αρχικά έμοιαζε τόσο εύκολο να παριστάνει τη λευκή που δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί δεν το είχαν κάνει οι γονείς της. Όμως, ήταν νέα τότε. Δεν είχε συνειδητοποιήσει πόσος χρόνος χρειάζεται για να γίνεις κάποιος άλλος, ή πόσο μοναχικό μπορεί να είναι το να ζεις σ’ ένα κόσμο που δεν είναι πλασμενος για σένα΄΄.
Η Britt Bennett έγραψε ένα δυνατό μυθιστόρημα που αφορά την ταυτότητα του καθενός μας. Περιέγραψε μια δύσκολη εποχή για το θέμα των φυλετικών διακρίσεων στην Αμερική. Οι δύο δίδυμες ηρωίδες έχουν ζήσει το λυντσαρισμα από λευκούς του πατέρα τους στη βεράντα του σπιτιού τους. Κάποια τραύματα δεν ξεπερνιούνται ποτέ. Δύο αδελφές αντιδρούν, αλλά με διαφορετικό τρόπο η κάθε μία. Η μία αποδέχεται την φυλετική της ταυτότητα, η άλλη προτιμά να χαθεί από όλους όσους την γνωρίζουν και να ζήσει σα λευκή. Δεν χρειάζεται να πούμε τι αισθάνεται ζώντας έτσι. Πολύ απλά, κάποιοι δεσμοί σαν τους δεσμους αίματος δεν καταργούνται ποτέ.
΄΄Ηταν τώρα σαράντα τεσσάρων. Είχε περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της χωρίς την Ντεζιρέι. Κι όμως, καθώς περνούσαν οι εβδομάδες , ένιωθε την επιρροή της Ντεζιρέι να μεγαλώνει σαν χέρι που της έσφιγγε τον λαιμό. Μερικές φορές, το ένιωθε σαν ένα απαλό χάδι. Άλλες φορές την έπνιγε. Κατηγορούσε τη μαύρη κοπέλα, παρότι δεν την είχε ξαναδεί από εκείνη τη νύχτα στο θέατρο. Η πόλη ήταν τεράστια, η κοπέλα δεν θα την ξανάβρισκε. Η Στέλλα δεν τη σκέφτηκε ποτέ σαν ανηψιά. Η λέξη ανηψιά δεν ταίριαζε σ’ ένα κορίτσι που δεν ήξερες, ένα κορίτσι που δεν σου έμοιαζε καθόλου.Υστερα πάλι, δεν θα ένιωθε η Ντεζιρέι ακριβώς το ίδιο πράγμα για την Κένεντι; Μερικές φορές, ακόμα και η Στέλλα κοιτούσε την κόρη της και έβλεπε μια άγνωστη. Δεν έφταιγε η Κένεντι που η Στέλλα είχε αποφασίσει πριν από χρόνια να γίνει κάποια άλλη. Ολόκληρη η ζωή της είχε τώρα χτιστεί πάνω σ’ ένα ψέμα και ακόμα περισσότερα ψέματα που η Στέλλα είχε στοιβάξει, ώστε να διατηρήσει το οικοδόμημα, ώσπου μια μαύρη κοπέλα εμφανίστηκε απειλώντας να τα γκρεμίσει όλα΄΄.
Η Brit Bennett έγραψε ένα μυθιστόρημα για την αλήθεια του αίματος, για τις προκαταλήψεις της αμερικάνικης κοινωνίας, ειδικά της δεκαετίας του’ 60 και του ’70, γι’ αυτό το αόρατο τείχος που χωρίζει τους ανθρώπους και τους κάνει να απαρνιούνται την ταυτότητά τους, προκειμένου να ζήσουν σαν άλλοι άνθρωποι. ΄΄Το αόρατο μισό΄΄ αναφέρεται σε αυτό ακριβώς: στην αόρατη δίδυμη αδελφή που θυσιάστηκε αλλά παραμένει ζωντανή και παρούσα. Τελικά κάποιοι δεσμοί δεν καταλύονται ποτέ. Είτε αυτοί είναι δεσμοί αίματος, είτε είναι δεσμοί φυλετικοί. Αυτό που νιώθει η μία ηρωίδα, η Στέλλα, όταν στο πλούσιο κι αριστοκρατικό προάστειο που μένει με την οικογένειά της, έρχεται να εγκατασταθεί στο απέναντι σπίτι μια πλούσια έγχρωμη οικογένεια. Με το μυαλό θέλει να τους διώξει. Με το συναίσθημα αισθάνεται πιο κοντά τους απ’ ότι με τις λευκές φίλες της. Το κλίμα του τέλους της δεκαετίας του ’60, με τις φυλετικές ταραχές στις ΗΠΑ, υπάρχει στο φόντο της αφήγησης, όπως υπάρχει και ο δηθενισμός των λευκών δημοκρατικών , της πλειοψηφίας τουλάχιστον.
΄΄Η χώρα τώρα ήταν αγνώριστη, όμως στη Στέλλα έμοιαζε απαράλαχτη. Ο Τομ Πίρσον, ο Ντέιλ Γιόχανσεν και ο Πέρσι Γουάιτ δεν θα ορμούσαν στη βεράντα ενός μαύρου να τον αρπάξουν από την κουζίνα του, δεν θα τσαλαπατούσαν τα χέρια του, δεν θα τον πυροβολούσαν πέντε φορές. Εκείνοι ήταν υπέροχοι, καλοί άνθρωποι, και έκαναν δωρεές σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και ξίνιζαν τα μούτρα τους στα επίκαιρα, όπου οι σερίφηδες του Νότου κουνούσαν τα κλομπ τους στους έγχρωμους φοιτητές. Πίστευαν ότι ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ήταν ένας εντυπωσιακός ομιλητής, ίσως ακόμα και να συμφωνούσαν με κάποιες από τις ιδέες του. Δεν θα έστελναν μια σφαίρα στο κεφάλι του- ίσως, να έκλαιγαν παρακολουθώντας την κηδεία του, πόσο κρίμα για εκείνη τη νεαρή οικογένεια- όμως δεν θα επέτρεπαν στον μαύρο να μετακομίσει στη γειτονιά τους΄΄.
Η συγγραφέας γεννήθηκε και μεγάλωσε στη νότια Καλιφόρνια. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ και έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα στη μυθοπλασία από το Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν, κερδίζοντας μια σειρά διακρίσεις, Εχει τιμηθεί από το National Book Foundation των ΗΠΑ και συνεργάζεται, μεταξύ άλλων, με τα έντυπα The New Yorker,The New York Times Magazine και The Paris Review. Eχει γράψει άλλο ένα μυθιστόρημα , το The Mothers, που κυκλοφόρησε το 2016.
Η μετάφραση είναι της Καλλιας Παπαδάκη.
Και όπως έγραψε ο Κυριάκος Αθανασιάδης για το βιβλίο:
– Είστε καλά μαζί; Είναι καλός μαζί σου;
– Μ’ αγαπάει.
– Δεν ρώτησα αυτό. Άλλο το ένα, άλλο το άλλο. Νομίζεις ότι δεν μπορείς ποτέ να πληγώσεις κάποιον που αγαπάς;
Αυτά λέει το σπουδαίο μυθιστόρημα της Bennett — στον πυρήνα του. Γιατί παντού αλλού μιλά για την ανάγκη των ανθρώπων (εννοούμε: όλων μας) να «επανεφεύρουν» τον εαυτό τους, να ανακαλύψουν, ή να πλάσουν, έναν άλλο εαυτό: κάποιον που να τους ταιριάζει περισσότερο, που να τον αγαπούν και να τον θαυμάζουν περισσότερο, ή κάποιον που, μαζί του, κρυμμένοι μέσα του, φορώντας τον σαν ρούχο, να αισθάνονται πιο ασφαλείς, πιο σίγουροι, λιγότερο ευάλωτοι· και για να νιώθουν περισσότερο την αγάπη των άλλων, ή έστω την αντήχησή της. Γι’ αυτά μιλάει η Αμερικανίδα Brit Bennett στο μόλις δεύτερο μυθιστόρημά της, που πέτυχε όσο λίγα άλλα βιβλία μυθοπλασίας τα τελευταία χρόνια. Οι αναγνώστες στο Goodreads το ανέδειξαν Βιβλίο της Χρονιάς στην κατηγορία «Ιστορικό μυθιστόρημα» για το 2020, και δεν μπορούμε να σκεφτούμε μεγαλύτερη τιμή για έναν σύγχρονο συγγραφέα, πόσο δε μάλλον για έναν τόσο νέο συγγραφέα. Η Bennett, σήμερα, είναι μόλις τριάντα ενός χρονών.
Αλλά δεν είναι μόνο το βραβείο, όπως δεν είναι μόνο το γεγονός ότι ανακηρύχτηκε ένα από τα 10 καλύτερα βιβλία της χρονιάς από τους New York Times ή ότι ο Ομπάμα το έβαλε στην περίφημη λίστα του με τα βιβλία που ξεχώρισε το 2020. Το «Αόρατο μισό», το απόλυτο μπεστ-σέλερ, έχει λάβει σχεδόν 380.000 βαθμολογήσεις στο Goodreads (με μέσο όρο ένα απίστευτο 4,24), από τις οποίες πάνω από 158.000 ήταν 5 αστέρων και πάνω από 160.000 ήταν 4 αστέρων: σχεδόν πρωτοφανή νούμερα. Και τα λέμε αυτά γιατί, καλές οι κριτικές από τα μεγάλα, διεθνή έντυπα κύρους, καλά τα blurbs των καταξιωμένων, παλαιοτέρων πεζογράφων, καλός όλος αυτός ο απολύτως δικαιολογημένος ντόρος, και ασφαλώς καλός (πολύ καλός, για την ακρίβεια) ο πρώην Πρόεδρος και οι πρωτοχρονιάτικες λίστες του – αλλά όταν ξεπερνιέται μία «κρίσιμη μάζα» αναγνωστών (και 380.000 άνθρωποι είναι πολύ μετά από αυτή την «κρίσιμη μάζα»), δεν υπάρχει τίποτε άλλο που να μπορεί να συγκριθεί μαζί της. Η Bennett έγραψε ένα υπέροχο μυθιστόρημα, ένα μυθιστόρημα με ζωντανούς ήρωες με τους οποίους μπορεί να ταυτιστεί ο καθένας, και αυτό τής αναγνωρίστηκε θριαμβευτικά από το κοινό. Εξ ου και οι αμέτρητες πωλήσεις.΄΄
Ισως γι’ αυτό, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ομπάμα, ξεχώρισε αυτό το μυθιστόρημα και το έβαλε στην περίφημη λίστα του, με βιβλία που πρότεινε για το 2020.
Ετσι, για να μπούμε στο κλίμα του βιβλίου, αντιγράφω από το οπισθόφυλλο:
΄΄Οι δίδυμες αδελφές Βίνις μεγαλώνουν σε μια μικρή, συντηρητική κωμόπολη ανοιχτόχρωμων μαύρων στον αμερικάνικο Νότο. Οι επιλογές τους λιγοστές, το μέλλον τους προδιαγεγραμμένο: οφείλουν να παντρευτούν έναν εξίσου ανοιχτόχρωμο μαύρο και να ζήσουν αξιοπρεπώς μες στη φτώχεια. Όμως, οι αδελφές αρνούνται να υποταχτούν σε αυτή τη μοίρα. Αντί να συμμορφωθούν με τις επιταγές της κοινότητάς τους, το σκάνε στα δεκαέξι τους στη Νέα Ορλεάνη- κι εκεί οι πορείες τους αποκλίνουν. Η μία αδελφή ερωτεύεται έναν βίαιο σκουρόχρωμο άντρα, γεννά ένα σκουρόχρωμο κορίτσι και επιστρέφει στη γενέτειρά της , ταπεινωμένη για την επιλογή της και εγκλωβισμένη. Η άλλη, υποδύεται τη λευκή και παντρεύεται έναν γοητευτικό γόνο καλής οικογένειας, αποκρύβοντας το παρελθόν και την ταυτότητά της. Κι όμως, οι τύχες των διδύμων παραμένουν συνδεδεμένες, παρόλο που τις χωρίζουν τόσα χιλιόμετρα και τόσα ψέματα. Τις βεβαιότητές τους θα τις ανατρέψει η επόμενη γενιά, οι κόρες τους, και τότε θα αναγκαστούν για μια ακόμη φορά να επιλέξουν: ποια ζωή στ’αλήθεια θέλουν, ποια ζωή μπορούν ν’ αντέξουν;
Παρακολουθώντας πολλαπλά σκέλη και γενιές αυτής της οικογένειας, από τη Λουιζιάνα ως την Καλιφόρνια, από τη δεκαετία του 1950 , ως τη δεκαετία του 1990, η Brit Bennett υφαίνει μια αφήγηση που αποτελεί ταυτόχρονα μια συναρπαστική, συγκινητική οικογενειακή ιστορία, αλλά και μια διεισδυτική εξερεύνηση της φυλετικής διαμάχης στην Αμερική. Το ΄΄Αόρατο Μισό΄΄ εξετάζει και εξερευνά τους πολλαπλούς και σύνθετους λόγους που ωθούν κάποιον να ζήσει ως άλλος, και όχι με βάση όσα ορίζει η καταγωγή του΄΄.
Εχουμε, λοιπόν, μια σχεδόν κλασική ιστορία του Αμερικάνικου Νότου. Και το αιώνιο ζήτημα: φυλετικές διακρίσεις. Κάθε μία από τις δίδυμες αδελφές το αντιμετωπίζει διαφορετικά: η μία, ακολουθεί την προδιαγεγραμμένη της μοίρα. Παντρεύεται μαύρο, γεννά ένα μαύρο κορίτσι. Επιστρέφει στη γενέτειρά της, δουλεύει σε μια τοπική παμπ, ζεί φτωχά. Η άλλη, αποφασίζει να ξεχάσει την καταγωγή της και τον εαυτό της και να ζήσει σα λευκή. Δεν έχει παρελθόν,δεν έχει οικογένεια, δεν έχει φωτογραφίες από την περασμένη της ζωή. Επιλέγει να μην έχει καμία επαφή με την μητέρα και την αδελφή της. Χάνεται μέσα στο πλήθος. Γινεται μια λευκή νοικοκυρά των προαστείων, ζεί με τον λευκό άντρα της και την ξανθή της κόρη. Αντιδρά όταν μια οικογένεια πλούσιων μαύρων αγοράζει το σπίτι απέναντι από το δικό της ,στο προάστειο όπου ζούν, όμως πολύ γρήγορα αρχίζει να μιλά με την αντίστοιχη μαύρη που μένει απέναντι. Αισθάνεται έλξη για αυτή την οικογένεια, όμως παραμένει διχασμένη. Θέλει, με κάθε τρόπο, να διατηρήσει την λευκή της ταυτότητα.
Και περνάμε στην επόμενη γενιά. Οι δυο κόρες τους, εχουν πάνω κάτω την ιδια ηλικία. Η μία είναι μαύρη, η άλλη λευκή. Οι δύο ξαδέρφες, παρ’ όλο που μεγάλωσαν σε διαφορετικό περιβάλλον, συναντιούνται μέσα στο πολύβουο και πολυφυλετικό Λος Αντζελες. Τις ενώνει το ίδιο αίμα, αλλά δεν το ξέρουν. Το ανακαλύπτουν. Σε αυτή τη γενιά, την νεώτερη, είναι πιο εύκολο να καταλάβουν κάποια πράγματα, όσο δύσκολο κι αν είναι να το αποδεχτούν βαθιά μέσα τους. Τα ψέματα της προηγούμενης γενιάς, των μανάδων τους, δεν είναι εύκολο να εξαφανιστούν σαν να μην υπήρξαν.
΄΄Αρχικά έμοιαζε τόσο εύκολο να παριστάνει τη λευκή που δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί δεν το είχαν κάνει οι γονείς της. Όμως, ήταν νέα τότε. Δεν είχε συνειδητοποιήσει πόσος χρόνος χρειάζεται για να γίνεις κάποιος άλλος, ή πόσο μοναχικό μπορεί να είναι το να ζεις σ’ ένα κόσμο που δεν είναι πλασμενος για σένα΄΄.
Η Britt Bennett έγραψε ένα δυνατό μυθιστόρημα που αφορά την ταυτότητα του καθενός μας. Περιέγραψε μια δύσκολη εποχή για το θέμα των φυλετικών διακρίσεων στην Αμερική. Οι δύο δίδυμες ηρωίδες έχουν ζήσει το λυντσαρισμα από λευκούς του πατέρα τους στη βεράντα του σπιτιού τους. Κάποια τραύματα δεν ξεπερνιούνται ποτέ. Δύο αδελφές αντιδρούν, αλλά με διαφορετικό τρόπο η κάθε μία. Η μία αποδέχεται την φυλετική της ταυτότητα, η άλλη προτιμά να χαθεί από όλους όσους την γνωρίζουν και να ζήσει σα λευκή. Δεν χρειάζεται να πούμε τι αισθάνεται ζώντας έτσι. Πολύ απλά, κάποιοι δεσμοί σαν τους δεσμους αίματος δεν καταργούνται ποτέ.
΄΄Ηταν τώρα σαράντα τεσσάρων. Είχε περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της χωρίς την Ντεζιρέι. Κι όμως, καθώς περνούσαν οι εβδομάδες , ένιωθε την επιρροή της Ντεζιρέι να μεγαλώνει σαν χέρι που της έσφιγγε τον λαιμό. Μερικές φορές, το ένιωθε σαν ένα απαλό χάδι. Άλλες φορές την έπνιγε. Κατηγορούσε τη μαύρη κοπέλα, παρότι δεν την είχε ξαναδεί από εκείνη τη νύχτα στο θέατρο. Η πόλη ήταν τεράστια, η κοπέλα δεν θα την ξανάβρισκε. Η Στέλλα δεν τη σκέφτηκε ποτέ σαν ανηψιά. Η λέξη ανηψιά δεν ταίριαζε σ’ ένα κορίτσι που δεν ήξερες, ένα κορίτσι που δεν σου έμοιαζε καθόλου.Υστερα πάλι, δεν θα ένιωθε η Ντεζιρέι ακριβώς το ίδιο πράγμα για την Κένεντι; Μερικές φορές, ακόμα και η Στέλλα κοιτούσε την κόρη της και έβλεπε μια άγνωστη. Δεν έφταιγε η Κένεντι που η Στέλλα είχε αποφασίσει πριν από χρόνια να γίνει κάποια άλλη. Ολόκληρη η ζωή της είχε τώρα χτιστεί πάνω σ’ ένα ψέμα και ακόμα περισσότερα ψέματα που η Στέλλα είχε στοιβάξει, ώστε να διατηρήσει το οικοδόμημα, ώσπου μια μαύρη κοπέλα εμφανίστηκε απειλώντας να τα γκρεμίσει όλα΄΄.
Η Brit Bennett έγραψε ένα μυθιστόρημα για την αλήθεια του αίματος, για τις προκαταλήψεις της αμερικάνικης κοινωνίας, ειδικά της δεκαετίας του’ 60 και του ’70, γι’ αυτό το αόρατο τείχος που χωρίζει τους ανθρώπους και τους κάνει να απαρνιούνται την ταυτότητά τους, προκειμένου να ζήσουν σαν άλλοι άνθρωποι. ΄΄Το αόρατο μισό΄΄ αναφέρεται σε αυτό ακριβώς: στην αόρατη δίδυμη αδελφή που θυσιάστηκε αλλά παραμένει ζωντανή και παρούσα. Τελικά κάποιοι δεσμοί δεν καταλύονται ποτέ. Είτε αυτοί είναι δεσμοί αίματος, είτε είναι δεσμοί φυλετικοί. Αυτό που νιώθει η μία ηρωίδα, η Στέλλα, όταν στο πλούσιο κι αριστοκρατικό προάστειο που μένει με την οικογένειά της, έρχεται να εγκατασταθεί στο απέναντι σπίτι μια πλούσια έγχρωμη οικογένεια. Με το μυαλό θέλει να τους διώξει. Με το συναίσθημα αισθάνεται πιο κοντά τους απ’ ότι με τις λευκές φίλες της. Το κλίμα του τέλους της δεκαετίας του ’60, με τις φυλετικές ταραχές στις ΗΠΑ, υπάρχει στο φόντο της αφήγησης, όπως υπάρχει και ο δηθενισμός των λευκών δημοκρατικών , της πλειοψηφίας τουλάχιστον.
΄΄Η χώρα τώρα ήταν αγνώριστη, όμως στη Στέλλα έμοιαζε απαράλαχτη. Ο Τομ Πίρσον, ο Ντέιλ Γιόχανσεν και ο Πέρσι Γουάιτ δεν θα ορμούσαν στη βεράντα ενός μαύρου να τον αρπάξουν από την κουζίνα του, δεν θα τσαλαπατούσαν τα χέρια του, δεν θα τον πυροβολούσαν πέντε φορές. Εκείνοι ήταν υπέροχοι, καλοί άνθρωποι, και έκαναν δωρεές σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και ξίνιζαν τα μούτρα τους στα επίκαιρα, όπου οι σερίφηδες του Νότου κουνούσαν τα κλομπ τους στους έγχρωμους φοιτητές. Πίστευαν ότι ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ήταν ένας εντυπωσιακός ομιλητής, ίσως ακόμα και να συμφωνούσαν με κάποιες από τις ιδέες του. Δεν θα έστελναν μια σφαίρα στο κεφάλι του- ίσως, να έκλαιγαν παρακολουθώντας την κηδεία του, πόσο κρίμα για εκείνη τη νεαρή οικογένεια- όμως δεν θα επέτρεπαν στον μαύρο να μετακομίσει στη γειτονιά τους΄΄.
Η συγγραφέας γεννήθηκε και μεγάλωσε στη νότια Καλιφόρνια. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ και έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα στη μυθοπλασία από το Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν, κερδίζοντας μια σειρά διακρίσεις, Εχει τιμηθεί από το National Book Foundation των ΗΠΑ και συνεργάζεται, μεταξύ άλλων, με τα έντυπα The New Yorker,The New York Times Magazine και The Paris Review. Eχει γράψει άλλο ένα μυθιστόρημα , το The Mothers, που κυκλοφόρησε το 2016.
Η μετάφραση είναι της Καλλιας Παπαδάκη.
Και όπως έγραψε ο Κυριάκος Αθανασιάδης για το βιβλίο:
– Είστε καλά μαζί; Είναι καλός μαζί σου;
– Μ’ αγαπάει.
– Δεν ρώτησα αυτό. Άλλο το ένα, άλλο το άλλο. Νομίζεις ότι δεν μπορείς ποτέ να πληγώσεις κάποιον που αγαπάς;
Αυτά λέει το σπουδαίο μυθιστόρημα της Bennett — στον πυρήνα του. Γιατί παντού αλλού μιλά για την ανάγκη των ανθρώπων (εννοούμε: όλων μας) να «επανεφεύρουν» τον εαυτό τους, να ανακαλύψουν, ή να πλάσουν, έναν άλλο εαυτό: κάποιον που να τους ταιριάζει περισσότερο, που να τον αγαπούν και να τον θαυμάζουν περισσότερο, ή κάποιον που, μαζί του, κρυμμένοι μέσα του, φορώντας τον σαν ρούχο, να αισθάνονται πιο ασφαλείς, πιο σίγουροι, λιγότερο ευάλωτοι· και για να νιώθουν περισσότερο την αγάπη των άλλων, ή έστω την αντήχησή της. Γι’ αυτά μιλάει η Αμερικανίδα Brit Bennett στο μόλις δεύτερο μυθιστόρημά της, που πέτυχε όσο λίγα άλλα βιβλία μυθοπλασίας τα τελευταία χρόνια. Οι αναγνώστες στο Goodreads το ανέδειξαν Βιβλίο της Χρονιάς στην κατηγορία «Ιστορικό μυθιστόρημα» για το 2020, και δεν μπορούμε να σκεφτούμε μεγαλύτερη τιμή για έναν σύγχρονο συγγραφέα, πόσο δε μάλλον για έναν τόσο νέο συγγραφέα. Η Bennett, σήμερα, είναι μόλις τριάντα ενός χρονών.
Αλλά δεν είναι μόνο το βραβείο, όπως δεν είναι μόνο το γεγονός ότι ανακηρύχτηκε ένα από τα 10 καλύτερα βιβλία της χρονιάς από τους New York Times ή ότι ο Ομπάμα το έβαλε στην περίφημη λίστα του με τα βιβλία που ξεχώρισε το 2020. Το «Αόρατο μισό», το απόλυτο μπεστ-σέλερ, έχει λάβει σχεδόν 380.000 βαθμολογήσεις στο Goodreads (με μέσο όρο ένα απίστευτο 4,24), από τις οποίες πάνω από 158.000 ήταν 5 αστέρων και πάνω από 160.000 ήταν 4 αστέρων: σχεδόν πρωτοφανή νούμερα. Και τα λέμε αυτά γιατί, καλές οι κριτικές από τα μεγάλα, διεθνή έντυπα κύρους, καλά τα blurbs των καταξιωμένων, παλαιοτέρων πεζογράφων, καλός όλος αυτός ο απολύτως δικαιολογημένος ντόρος, και ασφαλώς καλός (πολύ καλός, για την ακρίβεια) ο πρώην Πρόεδρος και οι πρωτοχρονιάτικες λίστες του – αλλά όταν ξεπερνιέται μία «κρίσιμη μάζα» αναγνωστών (και 380.000 άνθρωποι είναι πολύ μετά από αυτή την «κρίσιμη μάζα»), δεν υπάρχει τίποτε άλλο που να μπορεί να συγκριθεί μαζί της. Η Bennett έγραψε ένα υπέροχο μυθιστόρημα, ένα μυθιστόρημα με ζωντανούς ήρωες με τους οποίους μπορεί να ταυτιστεί ο καθένας, και αυτό τής αναγνωρίστηκε θριαμβευτικά από το κοινό. Εξ ου και οι αμέτρητες πωλήσεις.΄΄
