Είκοσι ένα διηγήματα, είκοσι μία μικρές ιστορίες, είκοσι ένα , εν δυνάμει, σενάρια για ταινίες μικρού μήκους. Το διήγημα, δεν είναι εύκολη υπόθεση, αν θέλει να είναι διήγημα, με την ακριβή έννοια του όρου.
Ο Νίκος Τσιπόκας κατάφερε να γράψει είκοσι μία διαφορετικές ιστορίες, με συμπυκνωμένο αίσθημα και διαφορετικές αναφορές. Αυτό που τις χαρακτηρίζει είναι ο γρήγορος ρυθμός, η εναλλαγή των θεμάτων, η σημερινή τους γλώσσα. Απελπισμένοι νεανικοί έρωτες που δεν ξεπεράστηκαν, η μοναξιά του αστικού τοπίου, άνθρωποι που ήρθαν κι έφυγαν από τις ζωές μας, αφήνοντας .όμως, το στίγμα τους πάνω μας. Διαφορετικά τοπία, οι ίδιες ανθρώπινες ιστορίες, είτε πρόκειται για νυχτερινά τοπία της Αθήνας, είτε για την έρημο που χωρίζει το Τέξας από το Μεξικό. Οι ανθρώπινες ζωές αποτελούνται από μια σειρά συμπτώσεων, αποφάσεων, ρίσκων που πρέπει να πάρουμε. Και οι ήρωες των είκοσι ένα διηγημάτων που αποτελούν ΄΄Τα αχνά φώτα της Μάρφα΄΄ αυτά πρέπει να αντιμετωπίσουν.
Ο συγγραφέας καταφέρνει να περιγράψει τις ιστοριες τους με κινηματογραφικό ρυθμό, γρήγορες εναλλαγές, και μια γλώσσα που ρέει, σύγχρονη και ζωντανή. Δε φοβάται να ρισκάρει στην αφήγησή του. Σκηνές ταινίας του δρόμου, με αναφορές στο μυθολογικό σύμπαν των μπήτνικς. Κωμοπόλεις στην άκρη του πουθενά, που τις προσπερνούν τα εμπορικά τρένα χωρίς να σταματήσουν.
΄΄Αργά το απόγευμα, έσμιξαν αγκαλιασμένοι στον σιδηροδρομικό σταθμό της Μάρφα, την ώρα που πέρναγε χωρίς να σταματήσει μια ακόμα αμαξοστοιχία, κάνοντας το έδαφος να τρέμει. Ετρεμε όμως και μετά. Από τις κραυγές λύτρωσης αυτών των ανθρώπων, που ήξεραν να περιμένουν, ήξεραν να πονούν σιωπηλά. Ετσι όπως ήταν αγκαλιασμένοι, δεν μπορούσες να τους ξεχωρίσεις. Μια μάζα ρούχων, ένας χορός, μια ανθρώπινη μπάλα. Ουρλιάζοντας από χαρά και πόνο, ένιωσες ένα ανεξήγητο άδειασμα, σαν να μην ήσουν εσύ εκεί μαζί τους, άρχισες να κλαίς σπαρακτικά, όχι για την Καίτη, αλλά για όλα, γι’ αυτούς που τελικά δεν έσωσες, για τα χαλάσματα που είχες περπατήσει τόσα χρόνια. Ενιωσες ότι, μετά από αυτό το σμίξιμο, τίποτα πια δεν θα είχε σημασία. Ετσι, δεν πήγες πίσω στο στρατόπεδο, στην αποστολή, αλλά κατευθείαν στην έρημο. Περπάτησες μέχρι που η φιγούρα σου έγινε μια μαύρη μικροσκοπική σκιά, ένα με το σκοτάδι…Από εκείνο το βράδυ, κανείς δεν έμαθε νέα σου. Ούτε στην αποστολή, ούτε στην Ελλάδα. Μετά από μήνες ήρθε και η αδελφή σου να δώσει δειγμα dna , γιατί προσπαθούσαν να σε ταυτοποιήσουν με διάφορες αποσυντιθεμένες σωρούς που βρίσκονταν κατά διαστήματα στην έρημο, αλλά μάταια.
Χρόνια μετά, κάποιοι είπαν ότι σε είδαν απέναντι, στο Μεξικό,σ’ ένα χωριό στην περιοχή της Κουαχίλα, να κρατάς ένα ινδιανάκι από το χέρι. Σε φώναξαν με τα’ όνομά σου, γιατί τόσα χρόνια όλοι ξέρουν πια τον Ελληνα, τον Γκρίνγκο, που δεν καταλαβαίνει από μπλόκα και έρημο,, που περνάει αέρα τα σύνορα και βοηθάει μετανάστες,. Είπαν ότι κοντοστάθηκες για μια στιγμή, αλλά δεν γύρισες να κοιτάξεις. Εβαλες στους ώμους σου το παιδάκι και προχώρησες΄΄.
Οι ήρωες του Νίκου Τσιπόκα έχουν ένα κοινό: Ξεπερνούν τα όρια, σαν στάση ζωής. Και πληρώνουν το τίμημα. Αλλά όταν επιλέξεις αυτή τη στάση ζωής, γνωρίζεις από πρίν ότι υπάρχει κι ένα τίμημα. Κι αν δεν το γνωρίζεις, το υποψιάζεσαι. Κουβαλούν μέσα τους εμπειρίες και παρελθόν που δεν τους επιτρέπει να είναι ΄΄σαν όλους τους άλλους΄΄. Είτε κάνοντας τον γύρο του θανάτου με την μοτοσυκλέτα, είτε μπαίνοντας με το αυτοκίνητο στο Bed and Bath για να πάρει ένα συγκεκριμένο μαξιλάρι που άγγιξε την προηγούμενη μερα ο νεανικός του έρωτας. ΄΄Οι στιγμές αλλάζουν όταν βουτάμε μέσα τους΄΄ γράφει κάπου ο συγγραφέας. Κι αυτό συμβαίνει και στις είκοσι μία ιστορίες που δημιούργησε.
Ο συγγραφέας έγραψε ένα βιβλίο που διαβάζεται γρήγορα και απολαυστικά. Δεν έχει κενά διαστήματα, δεν πλατιάζει. Η γραφή του είναι κινηματογραφικά νευρική, τις πιο πολλές φορές αρπάζει τον αναγνωστη από τον λαιμό και τον πηγαίνει όπου θέλει εκείνος. Δεν κανει εκπτώσεις στα πιστεύω του. Αξίζει τον κόπο να το διαβάσει κανείς για να διαπιστώσει ότι υπάρχει στην νεοελληνική λογοτεχνία και αυτή, η διαφορετική ματιά.
Και όπως είπε ο ίδιος σε μιά πρόσφατη συνέντευξή του:
΄΄Η λογοτεχνία δεν είναι ιδιότητα. Είναι ένας κόσµος συναισθηµάτων. Ο κόσµος έχει κουραστεί να ζει µια κατάσταση τύπου «η λογοτεχνία για τη λογοτεχνία». Όταν ξεκινάω να γράψω, είναι σαν να ξεκινάω µια κουβέντα µε ένα φίλο µου, αλλιώς θα πιεζόµουν πάρα πολύ, γιατί όλοι έχουµε κάποια «συγγραφικά τέρατα» του παρελθόντος που µας κυνηγάνε. Έµαθα ότι αν θες να είσαι ελεύθερος, πρέπει να είσαι αληθινός κι αυτά που γράφεις να βγαίνουν αυθόρµητα.΄΄
Για το βιβλίο έγραψαν:
΄΄Γροθιά ατόφιας έμπνευσης. ‘’Τα αχνά φώτα της Μάρφα» διαθέτουν στο σύνολό τους είκοσι μία ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι ταινίες μικρού μήκους, θα μπορούσαν να είναι οι σκέψεις ενός τρελού, θα μπορούσαν να είναι τα όνειρα ενός ρομαντικού, θα μπορούσαν να είναι σύννεφα που φέρνουν όξινη βροχή ή σπίρτα που ξεκινούν πυρκαγιές που δεν σβήνουν εύκολα. Οι υποθέσεις τους δεν κυλάνε απλώς αλλά τρέχουν διαβολεμένα, σαν ένα εντούρο μηχανάκι που λυσσάει δαιμονισμένα για λίγο χώμα και αναζητά να ρίξει τον αναβάτη του στις λάσπες, ίσα για να τον ταρακουνήσει και να ζήσει λίγο εντονότερα, λίγο πιο ατόφια.΄΄ Γιώργος Τζιτζικάκης –Literature.gr
΄΄Ο Νίκος Τσιπόκας διαθέτει υψηλές αφηγηματικές ικανότητες, στήνει μαγευτικά μέσα στην αγριότητά τους κινηματογραφικά πλάνα, διακινώντας με μαστοριά πολλές δευτερογενείς αφηγήσεις, υιοθετεί ένα συγκρατημένο παρωδιακό τόνο, που δεν καταλήγει ποτέ στην υπερβολική χαλάρωση, και γράφει με μια εξαιρετικά ακριβή και συνάμα σκληρή γλώσσα, καταφέρνοντας να αποδεσμεύσει και μια συναρπαστική πλοκή, η οποία δεν αντλεί την έμπνευσή της τόσο από τα αφηγηματικά γεγονότα όσο από τις περίπλοκες σχέσεις που διαμορφώνονται ανάμεσα στους χαρακτήρες. Η γραφή του Νίκου Τσιπόκα είναι πολύ στρωτή, τρομερά οξυδερκής και γεμάτη αιχμές. Τα είκοσι ένα διηγήματα στο βιβλίο του Νίκου Τσιπόκα είναι ένας ελεγειακός ύμνος στην ομορφιά της ζωής, της φιλίας και του εθελοντισμού και ένας πολυπλόκαμος στοχασμός, για την πενιχρότητα και την ισχνότητα του σύγχρονου βίου΄΄. Κώστας Τραχανάς-Bonsai Stories.
Ο Νίκος Τσιπόκας κατάφερε να γράψει είκοσι μία διαφορετικές ιστορίες, με συμπυκνωμένο αίσθημα και διαφορετικές αναφορές. Αυτό που τις χαρακτηρίζει είναι ο γρήγορος ρυθμός, η εναλλαγή των θεμάτων, η σημερινή τους γλώσσα. Απελπισμένοι νεανικοί έρωτες που δεν ξεπεράστηκαν, η μοναξιά του αστικού τοπίου, άνθρωποι που ήρθαν κι έφυγαν από τις ζωές μας, αφήνοντας .όμως, το στίγμα τους πάνω μας. Διαφορετικά τοπία, οι ίδιες ανθρώπινες ιστορίες, είτε πρόκειται για νυχτερινά τοπία της Αθήνας, είτε για την έρημο που χωρίζει το Τέξας από το Μεξικό. Οι ανθρώπινες ζωές αποτελούνται από μια σειρά συμπτώσεων, αποφάσεων, ρίσκων που πρέπει να πάρουμε. Και οι ήρωες των είκοσι ένα διηγημάτων που αποτελούν ΄΄Τα αχνά φώτα της Μάρφα΄΄ αυτά πρέπει να αντιμετωπίσουν.
Ο συγγραφέας καταφέρνει να περιγράψει τις ιστοριες τους με κινηματογραφικό ρυθμό, γρήγορες εναλλαγές, και μια γλώσσα που ρέει, σύγχρονη και ζωντανή. Δε φοβάται να ρισκάρει στην αφήγησή του. Σκηνές ταινίας του δρόμου, με αναφορές στο μυθολογικό σύμπαν των μπήτνικς. Κωμοπόλεις στην άκρη του πουθενά, που τις προσπερνούν τα εμπορικά τρένα χωρίς να σταματήσουν.
΄΄Αργά το απόγευμα, έσμιξαν αγκαλιασμένοι στον σιδηροδρομικό σταθμό της Μάρφα, την ώρα που πέρναγε χωρίς να σταματήσει μια ακόμα αμαξοστοιχία, κάνοντας το έδαφος να τρέμει. Ετρεμε όμως και μετά. Από τις κραυγές λύτρωσης αυτών των ανθρώπων, που ήξεραν να περιμένουν, ήξεραν να πονούν σιωπηλά. Ετσι όπως ήταν αγκαλιασμένοι, δεν μπορούσες να τους ξεχωρίσεις. Μια μάζα ρούχων, ένας χορός, μια ανθρώπινη μπάλα. Ουρλιάζοντας από χαρά και πόνο, ένιωσες ένα ανεξήγητο άδειασμα, σαν να μην ήσουν εσύ εκεί μαζί τους, άρχισες να κλαίς σπαρακτικά, όχι για την Καίτη, αλλά για όλα, γι’ αυτούς που τελικά δεν έσωσες, για τα χαλάσματα που είχες περπατήσει τόσα χρόνια. Ενιωσες ότι, μετά από αυτό το σμίξιμο, τίποτα πια δεν θα είχε σημασία. Ετσι, δεν πήγες πίσω στο στρατόπεδο, στην αποστολή, αλλά κατευθείαν στην έρημο. Περπάτησες μέχρι που η φιγούρα σου έγινε μια μαύρη μικροσκοπική σκιά, ένα με το σκοτάδι…Από εκείνο το βράδυ, κανείς δεν έμαθε νέα σου. Ούτε στην αποστολή, ούτε στην Ελλάδα. Μετά από μήνες ήρθε και η αδελφή σου να δώσει δειγμα dna , γιατί προσπαθούσαν να σε ταυτοποιήσουν με διάφορες αποσυντιθεμένες σωρούς που βρίσκονταν κατά διαστήματα στην έρημο, αλλά μάταια.
Χρόνια μετά, κάποιοι είπαν ότι σε είδαν απέναντι, στο Μεξικό,σ’ ένα χωριό στην περιοχή της Κουαχίλα, να κρατάς ένα ινδιανάκι από το χέρι. Σε φώναξαν με τα’ όνομά σου, γιατί τόσα χρόνια όλοι ξέρουν πια τον Ελληνα, τον Γκρίνγκο, που δεν καταλαβαίνει από μπλόκα και έρημο,, που περνάει αέρα τα σύνορα και βοηθάει μετανάστες,. Είπαν ότι κοντοστάθηκες για μια στιγμή, αλλά δεν γύρισες να κοιτάξεις. Εβαλες στους ώμους σου το παιδάκι και προχώρησες΄΄.
Οι ήρωες του Νίκου Τσιπόκα έχουν ένα κοινό: Ξεπερνούν τα όρια, σαν στάση ζωής. Και πληρώνουν το τίμημα. Αλλά όταν επιλέξεις αυτή τη στάση ζωής, γνωρίζεις από πρίν ότι υπάρχει κι ένα τίμημα. Κι αν δεν το γνωρίζεις, το υποψιάζεσαι. Κουβαλούν μέσα τους εμπειρίες και παρελθόν που δεν τους επιτρέπει να είναι ΄΄σαν όλους τους άλλους΄΄. Είτε κάνοντας τον γύρο του θανάτου με την μοτοσυκλέτα, είτε μπαίνοντας με το αυτοκίνητο στο Bed and Bath για να πάρει ένα συγκεκριμένο μαξιλάρι που άγγιξε την προηγούμενη μερα ο νεανικός του έρωτας. ΄΄Οι στιγμές αλλάζουν όταν βουτάμε μέσα τους΄΄ γράφει κάπου ο συγγραφέας. Κι αυτό συμβαίνει και στις είκοσι μία ιστορίες που δημιούργησε.
Ο συγγραφέας έγραψε ένα βιβλίο που διαβάζεται γρήγορα και απολαυστικά. Δεν έχει κενά διαστήματα, δεν πλατιάζει. Η γραφή του είναι κινηματογραφικά νευρική, τις πιο πολλές φορές αρπάζει τον αναγνωστη από τον λαιμό και τον πηγαίνει όπου θέλει εκείνος. Δεν κανει εκπτώσεις στα πιστεύω του. Αξίζει τον κόπο να το διαβάσει κανείς για να διαπιστώσει ότι υπάρχει στην νεοελληνική λογοτεχνία και αυτή, η διαφορετική ματιά.
Και όπως είπε ο ίδιος σε μιά πρόσφατη συνέντευξή του:
΄΄Η λογοτεχνία δεν είναι ιδιότητα. Είναι ένας κόσµος συναισθηµάτων. Ο κόσµος έχει κουραστεί να ζει µια κατάσταση τύπου «η λογοτεχνία για τη λογοτεχνία». Όταν ξεκινάω να γράψω, είναι σαν να ξεκινάω µια κουβέντα µε ένα φίλο µου, αλλιώς θα πιεζόµουν πάρα πολύ, γιατί όλοι έχουµε κάποια «συγγραφικά τέρατα» του παρελθόντος που µας κυνηγάνε. Έµαθα ότι αν θες να είσαι ελεύθερος, πρέπει να είσαι αληθινός κι αυτά που γράφεις να βγαίνουν αυθόρµητα.΄΄
Για το βιβλίο έγραψαν:
΄΄Γροθιά ατόφιας έμπνευσης. ‘’Τα αχνά φώτα της Μάρφα» διαθέτουν στο σύνολό τους είκοσι μία ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι ταινίες μικρού μήκους, θα μπορούσαν να είναι οι σκέψεις ενός τρελού, θα μπορούσαν να είναι τα όνειρα ενός ρομαντικού, θα μπορούσαν να είναι σύννεφα που φέρνουν όξινη βροχή ή σπίρτα που ξεκινούν πυρκαγιές που δεν σβήνουν εύκολα. Οι υποθέσεις τους δεν κυλάνε απλώς αλλά τρέχουν διαβολεμένα, σαν ένα εντούρο μηχανάκι που λυσσάει δαιμονισμένα για λίγο χώμα και αναζητά να ρίξει τον αναβάτη του στις λάσπες, ίσα για να τον ταρακουνήσει και να ζήσει λίγο εντονότερα, λίγο πιο ατόφια.΄΄ Γιώργος Τζιτζικάκης –Literature.gr
΄΄Ο Νίκος Τσιπόκας διαθέτει υψηλές αφηγηματικές ικανότητες, στήνει μαγευτικά μέσα στην αγριότητά τους κινηματογραφικά πλάνα, διακινώντας με μαστοριά πολλές δευτερογενείς αφηγήσεις, υιοθετεί ένα συγκρατημένο παρωδιακό τόνο, που δεν καταλήγει ποτέ στην υπερβολική χαλάρωση, και γράφει με μια εξαιρετικά ακριβή και συνάμα σκληρή γλώσσα, καταφέρνοντας να αποδεσμεύσει και μια συναρπαστική πλοκή, η οποία δεν αντλεί την έμπνευσή της τόσο από τα αφηγηματικά γεγονότα όσο από τις περίπλοκες σχέσεις που διαμορφώνονται ανάμεσα στους χαρακτήρες. Η γραφή του Νίκου Τσιπόκα είναι πολύ στρωτή, τρομερά οξυδερκής και γεμάτη αιχμές. Τα είκοσι ένα διηγήματα στο βιβλίο του Νίκου Τσιπόκα είναι ένας ελεγειακός ύμνος στην ομορφιά της ζωής, της φιλίας και του εθελοντισμού και ένας πολυπλόκαμος στοχασμός, για την πενιχρότητα και την ισχνότητα του σύγχρονου βίου΄΄. Κώστας Τραχανάς-Bonsai Stories.
