25 ξεχωριστά βιβλία προτείνει για τις ημέρες του Πάσχα το έγκυρο βιβλιοφιλικό site bookpress.gr και οι συνεργάτες του Κ. Αγοραστός και Κ.Β. Κατσουλάρης:
Σύμφωνα με έναν άγραφο εκδοτικό νόμο το πρώτο εξάμηνο της κάθε σεζόν (Σεπτέμβριο με Φεβρουάριο) δίνεται βαρύτητα, από τους περισσότερους εκδοτικούς οίκους, στα βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, ενώ στο δεύτερο εξάμηνο (Μάρτιο με Αύγουστο) στα βιβλία μεταφρασμένης πεζογραφίας. Σύμφωνα, πάλι, με τη δική μας εμπειρία, αυτή την εποχή, κάθε χρόνο, κυκλοφορούν κάποια από τα ωραιότερα βιβλία ελληνικής πεζογραφίας.
Το μυθιστόρημα του Βασίλη Γκουρογιάννη Αναψηλάφηση (εκδ. Μεταίχμιο) είναι ένα από αυτά. Ένας φοιτητής της φιλολογίας, κατά της διάρκεια της επταετίας, συλλαμβάνεται, βασανίζεται και καταφεύγει στην Ισπανία. Πενήντα χρόνια μετά, επιστρέφει στην Αθήνα και επισκέπτεται παλιούς του συντρόφους. Αναστοχάζεται, θυμάται και καταγράφει με λύπη και θυμό όσα έχουν αλλάξει και όσα έχουν μείνει πεισματικά ίδια. Ο συγγραφέας, με καθηλωτική αφήγηση από το σήμερα στο παρελθόν, αναδεικνύει γλαφυρά και με λόγο «ήσυχο» τον ζόφο, το παράλογο, το μίσος, τα αδιέξοδα της λογικής και την απομόνωση του ήρωά του. Μια απομόνωση που βιώθηκε όχι μόνο έξω από τα σύνορα της πατρίδας του αλλά και έξω από τη γλώσσα του.
Στα χρόνια πριν από την επταετία, τοποθετείται η ιστορία του εμβληματικού μυθιστορήματος του Μένη Κουμανταρέα Ο ωραίος λοχαγός, το οποίο επανεκδόθηκε πρόσφατα από τον Πατάκη. Ο Σύμβουλος και ο ωραίος Λοχαγός, η φθορά και η νεανική ορμή, ο πόθος και η φευγαλέα αποτύπωσή του και στο τέλος, η ματαίωση των προσδοκιών. Ένα από τα σημαντικότερα μεταπολιτευτικά μυθιστορήματα σε μια φροντισμένη έκδοση. Λεπτομέρεια: Στο εξώφυλλο, το όνομα του συγγραφέα και ο τίτλος του βιβλίου είναι γραμμένα με την αυθεντική γραφομηχανή Olivetti Lettera 22, του Μένη Κουμανταρέα.
Έπειτα από το βραβευμένο μυθιστόρημα Οι τυφλοί, ο Νίκος Α. Μάντης επανέρχεται και πάλι με ένα μυθιστόρημα, με τίτλο Σφάλμα συστήματος (εκδ. Καστανιώτη). Αυτή τη φορά το χρονικό άνυσμα που καλύπτει η ιστορία του αφορά τα πρώτα δεκαπέντε χρόνια του νέου αιώνα. Πέρασμα από την εφηβεία στην ενηλικίωση για μια ολόκληρη γενιά, η οποία συνάντησε μόνο διαψεύσεις, ματαιωμένα όνειρα και ιδεολογικά σχήματα που την άφησαν έκθετη και για πάντα στιγματισμένη. Ερωτήματα και σύγχρονοι προβληματισμοί, που καθιστούν την πεζογραφία ενεργό χώρο αποτύπωσης και παρέμβασης στο σημερινό γίγνεσθαι.
Ανάλογη διάθεση αποτύπωσης σύγχρονων προβληματισμών συναντούμε και στον πρώτο τόμο της τριλογίας της Rachel Cusk Περίγραμμα (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου, εκδ. Gutenberg). Από τις συναντήσεις και τις συζητήσεις που έχει η ηρωίδα της Cusk, στο ταξίδι της στην Ελλάδα για ένα σεμινάριο δημιουργικής γραφής, σχηματίζεται το περίγραμμα της προσωπικότητάς της και του δυναμικού της χαρακτήρα. Ενός χαρακτήρα που θα την οδηγήσει στο Λονδίνο και σε άλλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις καταγράφοντας έτσι, με ευαισθησία και τόλμη, μια σειρά προβληματισμών για τη θέση της γυναίκας σήμερα. Με αυτή την τριλογία η Cusk είχε τη φιλοδοξία να αποτυπώσει σε μια μυθιστορηματική τοιχογραφία μια στιγμή της Ευρώπης που μεταλλάσσεται διαρκώς.
Ο Roberto Vecchioni στο αφήγημά του Ο βιβλιοπώλης του Σελινούντα (μτφρ. Δημήτρης Παπαδημητρίου, εκδ. Κριτική), «συνομιλεί με τη μυθολογία, την ιστορία, τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο δημιουργώντας μουσικές, ποιητικές και πεζογραφικές συνθέσεις», παρατηρεί ο Σπύρος Κιοσσές στο κείμενό του, που φιλοξενήσαμε στο bookpress.gr, και κλείνει σημειώνοντας ότι το μικρό αυτό βιβλίο είναι «ένα γοητευτικό αφήγημα για τη δύναμη του λόγου και της λογοτεχνικής ανάγνωσης, με πλήθος ενσωματωμένες παραπομπές σε αριστοτεχνικά δείγματα λογοτεχνικής έκφρασης, από τη Σαπφώ, τον Σοφοκλή και τον Κάτουλλο μέχρι τον Δάντη, τον Σαίξπηρ και τον Τολστόι».
Η δύναμη του αφηγηματικού λόγου και η σπουδαιότητα της λογοτεχνικής ανάγνωσης αναδεικνύοται λαμπρά στα κλασικά και αναγνωρισμένης αξίας κείμενα, όπως είναι η διάσημη νουβέλα του Henry James Το στρίψιμο της βίδας. Η νουβέλα του James, σε νέα μετάφραση και με εισαγωγικό σημείωμα της μεταφράστριας Τόνιας Κοβαλένκο κυκλοφορεί στο πλαίσιο της νέας σειράς των εκδόσεων Ψυχογιός, «Τα Κλασικά», που μόλις εγκαινιάστηκε. Υπεύθυνος σειράς είναι ο Ηλίας Μαγκλίνης. Το στρίψιμο της βίδας εκδόθηκε το 1898 και από τότε έχει επηρεάσει πλήθος δημιουργών (μουσικούς, συγγραφείς, σκηνοθέτες, κ.ά.). Η έκδοση περιλαμβάνει και ένα επίμετρο του Ιρλανδού συγγραφέα Κολμ Τομπίν.
Ιδιαιτέρως «επιδραστικό» σε καλλιτέχνες και κινήματα του 20ου αιώνα είναι και το μυθιστόρημα του J.K. Huysmans Ανάστροφα (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Στερέωμα). Το μυθιστόρημα περιέχει εν τη γενέσει τους ένα πλήθος στοιχείων τα οποία αργότερα θα χαρακτηρίσουν το κίνημα του Συμβολισμού. Η έκδοση περιλαμβάνει και ένα επίμετρο του Νίκου Μπακουνάκη, ο οποίος σημειώνει: «Ξαναδιαβάζουμε τον Huysmans, ίσως όχι για να φτιάξουμε έναν αισθητικό κόσμο, όπως το πανκ της δεκαετίας του 1970, αλλά για να αναμετρηθούμε με την παρακμή, τους νέους φόβους μας, την άμβλυνση ή και το ξέφτισμα των δημοκρατικών αξιών και της κληρονομιάς του διαφωτισμού, με τη βασανιστική καταπίεση της πολιτικής ορθότητας».
Νέα μετάφραση για το σπουδαίο μυθιστόρημα του Ερνέστο Σάμπατο Περί ηρώων και τάφων από την Κλαίτη Σωτηριάδου για τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Εκδόθηκε το 1961 και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα πεζογραφικά κείμενα της Αργεντινής. Όλες οι σκηνές από τις οποίες συντίθεται το μυθιστόρημα, σκηνές οικογενειακής βίας και προσωπικών ματαιώσεων, εικονογραφούν μοναδικά τον υφέρποντα ζόφο που εξαπλώνεται ταχύτατα σε όλη τη χώρα. Το Περί ηρώων και τάφων θεωρείται το δεύτερο μέρος μιας άτυπης τριλογίας, και είναι αυτό που χάρισε στον Σάμπατο την παγκόσμια αναγνώριση.
Ο Αμερικανός Wallace Stegner δεν γνώρισε ποτέ την παγκόσμια καταξίωση, όπως εξηγεί στην κατατοπιστική εισαγωγή του ο Γιάννης Παλαβός, ο οποίος μετέφρασε τα διηγήματα της συλλογής Το τραγούδι της σάλπιγγας (εκδ. Gutenberg). Από πολλούς κριτικούς «θεωρήθηκε “επαρχιακός” συγγραφέας. Ο Stegner αναψηλαφεί τη δυτική ιδιαιτερότητα με γνώμονα την αναίρεση του αφηγήματος περί “άγριας” Δύσης». Στον τόμο ανθολογούνται δέκα «ήσυχα» διηγήματα του Stegner, τα οποία διακρίνονται για τους ήπιους χαρακτήρες, την αισιόδοξη αντιμετώπιση των καταστάσεων στις οποίες εμπλέκονται, καθώς και για τον απολύτως ελεγχόμενο ρυθμό της αφήγησης.
Θα παραμείνουμε στην άγρια Δύση, σε αμερικανικές επαρχίες όπως σκιαγραφούνται μέσα από δύο πολύ διαφορετικά μυθιστορήματα, τα οποία όμως έχουν και ορισμένα αναπάντεχα κοινά σημεία. Ο Ουαζντί Μουαουάντ στο μυθιστόρημά του Anima (μτφρ. Νίκος Κούρκουλος, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου) επιχειρεί να προσεγγίσει το κοινό σημείο από το οποίο εκπορεύεται η ψυχή όλων των ζώων, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, και τις διαδρομές που ακολούθησε η πρώτη γλώσσα επικοινωνίας των ζώων. Αυτό πραγματοποιείται μέσα από μια ιστορία καταδίωξης ενός δολοφόνου διασχίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες από τον βορρά προς το Μεξικό. Βάζοντας την ιστορία στο χαρτί, ο Μουαουάντ, αφηγηματικά, παίρνει πολλές ελευθερίες και γράφει ένα αν μη τι άλλο ιδιαίτερο μυθιστόρημα.
Διαβάστε τη συνέχεια ΕΔΩ
Σύμφωνα με έναν άγραφο εκδοτικό νόμο το πρώτο εξάμηνο της κάθε σεζόν (Σεπτέμβριο με Φεβρουάριο) δίνεται βαρύτητα, από τους περισσότερους εκδοτικούς οίκους, στα βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, ενώ στο δεύτερο εξάμηνο (Μάρτιο με Αύγουστο) στα βιβλία μεταφρασμένης πεζογραφίας. Σύμφωνα, πάλι, με τη δική μας εμπειρία, αυτή την εποχή, κάθε χρόνο, κυκλοφορούν κάποια από τα ωραιότερα βιβλία ελληνικής πεζογραφίας.
Το μυθιστόρημα του Βασίλη Γκουρογιάννη Αναψηλάφηση (εκδ. Μεταίχμιο) είναι ένα από αυτά. Ένας φοιτητής της φιλολογίας, κατά της διάρκεια της επταετίας, συλλαμβάνεται, βασανίζεται και καταφεύγει στην Ισπανία. Πενήντα χρόνια μετά, επιστρέφει στην Αθήνα και επισκέπτεται παλιούς του συντρόφους. Αναστοχάζεται, θυμάται και καταγράφει με λύπη και θυμό όσα έχουν αλλάξει και όσα έχουν μείνει πεισματικά ίδια. Ο συγγραφέας, με καθηλωτική αφήγηση από το σήμερα στο παρελθόν, αναδεικνύει γλαφυρά και με λόγο «ήσυχο» τον ζόφο, το παράλογο, το μίσος, τα αδιέξοδα της λογικής και την απομόνωση του ήρωά του. Μια απομόνωση που βιώθηκε όχι μόνο έξω από τα σύνορα της πατρίδας του αλλά και έξω από τη γλώσσα του.
Στα χρόνια πριν από την επταετία, τοποθετείται η ιστορία του εμβληματικού μυθιστορήματος του Μένη Κουμανταρέα Ο ωραίος λοχαγός, το οποίο επανεκδόθηκε πρόσφατα από τον Πατάκη. Ο Σύμβουλος και ο ωραίος Λοχαγός, η φθορά και η νεανική ορμή, ο πόθος και η φευγαλέα αποτύπωσή του και στο τέλος, η ματαίωση των προσδοκιών. Ένα από τα σημαντικότερα μεταπολιτευτικά μυθιστορήματα σε μια φροντισμένη έκδοση. Λεπτομέρεια: Στο εξώφυλλο, το όνομα του συγγραφέα και ο τίτλος του βιβλίου είναι γραμμένα με την αυθεντική γραφομηχανή Olivetti Lettera 22, του Μένη Κουμανταρέα.
Έπειτα από το βραβευμένο μυθιστόρημα Οι τυφλοί, ο Νίκος Α. Μάντης επανέρχεται και πάλι με ένα μυθιστόρημα, με τίτλο Σφάλμα συστήματος (εκδ. Καστανιώτη). Αυτή τη φορά το χρονικό άνυσμα που καλύπτει η ιστορία του αφορά τα πρώτα δεκαπέντε χρόνια του νέου αιώνα. Πέρασμα από την εφηβεία στην ενηλικίωση για μια ολόκληρη γενιά, η οποία συνάντησε μόνο διαψεύσεις, ματαιωμένα όνειρα και ιδεολογικά σχήματα που την άφησαν έκθετη και για πάντα στιγματισμένη. Ερωτήματα και σύγχρονοι προβληματισμοί, που καθιστούν την πεζογραφία ενεργό χώρο αποτύπωσης και παρέμβασης στο σημερινό γίγνεσθαι.
Ανάλογη διάθεση αποτύπωσης σύγχρονων προβληματισμών συναντούμε και στον πρώτο τόμο της τριλογίας της Rachel Cusk Περίγραμμα (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου, εκδ. Gutenberg). Από τις συναντήσεις και τις συζητήσεις που έχει η ηρωίδα της Cusk, στο ταξίδι της στην Ελλάδα για ένα σεμινάριο δημιουργικής γραφής, σχηματίζεται το περίγραμμα της προσωπικότητάς της και του δυναμικού της χαρακτήρα. Ενός χαρακτήρα που θα την οδηγήσει στο Λονδίνο και σε άλλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις καταγράφοντας έτσι, με ευαισθησία και τόλμη, μια σειρά προβληματισμών για τη θέση της γυναίκας σήμερα. Με αυτή την τριλογία η Cusk είχε τη φιλοδοξία να αποτυπώσει σε μια μυθιστορηματική τοιχογραφία μια στιγμή της Ευρώπης που μεταλλάσσεται διαρκώς.
Ο Roberto Vecchioni στο αφήγημά του Ο βιβλιοπώλης του Σελινούντα (μτφρ. Δημήτρης Παπαδημητρίου, εκδ. Κριτική), «συνομιλεί με τη μυθολογία, την ιστορία, τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο δημιουργώντας μουσικές, ποιητικές και πεζογραφικές συνθέσεις», παρατηρεί ο Σπύρος Κιοσσές στο κείμενό του, που φιλοξενήσαμε στο bookpress.gr, και κλείνει σημειώνοντας ότι το μικρό αυτό βιβλίο είναι «ένα γοητευτικό αφήγημα για τη δύναμη του λόγου και της λογοτεχνικής ανάγνωσης, με πλήθος ενσωματωμένες παραπομπές σε αριστοτεχνικά δείγματα λογοτεχνικής έκφρασης, από τη Σαπφώ, τον Σοφοκλή και τον Κάτουλλο μέχρι τον Δάντη, τον Σαίξπηρ και τον Τολστόι».
Η δύναμη του αφηγηματικού λόγου και η σπουδαιότητα της λογοτεχνικής ανάγνωσης αναδεικνύοται λαμπρά στα κλασικά και αναγνωρισμένης αξίας κείμενα, όπως είναι η διάσημη νουβέλα του Henry James Το στρίψιμο της βίδας. Η νουβέλα του James, σε νέα μετάφραση και με εισαγωγικό σημείωμα της μεταφράστριας Τόνιας Κοβαλένκο κυκλοφορεί στο πλαίσιο της νέας σειράς των εκδόσεων Ψυχογιός, «Τα Κλασικά», που μόλις εγκαινιάστηκε. Υπεύθυνος σειράς είναι ο Ηλίας Μαγκλίνης. Το στρίψιμο της βίδας εκδόθηκε το 1898 και από τότε έχει επηρεάσει πλήθος δημιουργών (μουσικούς, συγγραφείς, σκηνοθέτες, κ.ά.). Η έκδοση περιλαμβάνει και ένα επίμετρο του Ιρλανδού συγγραφέα Κολμ Τομπίν.
Ιδιαιτέρως «επιδραστικό» σε καλλιτέχνες και κινήματα του 20ου αιώνα είναι και το μυθιστόρημα του J.K. Huysmans Ανάστροφα (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Στερέωμα). Το μυθιστόρημα περιέχει εν τη γενέσει τους ένα πλήθος στοιχείων τα οποία αργότερα θα χαρακτηρίσουν το κίνημα του Συμβολισμού. Η έκδοση περιλαμβάνει και ένα επίμετρο του Νίκου Μπακουνάκη, ο οποίος σημειώνει: «Ξαναδιαβάζουμε τον Huysmans, ίσως όχι για να φτιάξουμε έναν αισθητικό κόσμο, όπως το πανκ της δεκαετίας του 1970, αλλά για να αναμετρηθούμε με την παρακμή, τους νέους φόβους μας, την άμβλυνση ή και το ξέφτισμα των δημοκρατικών αξιών και της κληρονομιάς του διαφωτισμού, με τη βασανιστική καταπίεση της πολιτικής ορθότητας».
Νέα μετάφραση για το σπουδαίο μυθιστόρημα του Ερνέστο Σάμπατο Περί ηρώων και τάφων από την Κλαίτη Σωτηριάδου για τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Εκδόθηκε το 1961 και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα πεζογραφικά κείμενα της Αργεντινής. Όλες οι σκηνές από τις οποίες συντίθεται το μυθιστόρημα, σκηνές οικογενειακής βίας και προσωπικών ματαιώσεων, εικονογραφούν μοναδικά τον υφέρποντα ζόφο που εξαπλώνεται ταχύτατα σε όλη τη χώρα. Το Περί ηρώων και τάφων θεωρείται το δεύτερο μέρος μιας άτυπης τριλογίας, και είναι αυτό που χάρισε στον Σάμπατο την παγκόσμια αναγνώριση.
Ο Αμερικανός Wallace Stegner δεν γνώρισε ποτέ την παγκόσμια καταξίωση, όπως εξηγεί στην κατατοπιστική εισαγωγή του ο Γιάννης Παλαβός, ο οποίος μετέφρασε τα διηγήματα της συλλογής Το τραγούδι της σάλπιγγας (εκδ. Gutenberg). Από πολλούς κριτικούς «θεωρήθηκε “επαρχιακός” συγγραφέας. Ο Stegner αναψηλαφεί τη δυτική ιδιαιτερότητα με γνώμονα την αναίρεση του αφηγήματος περί “άγριας” Δύσης». Στον τόμο ανθολογούνται δέκα «ήσυχα» διηγήματα του Stegner, τα οποία διακρίνονται για τους ήπιους χαρακτήρες, την αισιόδοξη αντιμετώπιση των καταστάσεων στις οποίες εμπλέκονται, καθώς και για τον απολύτως ελεγχόμενο ρυθμό της αφήγησης.
Θα παραμείνουμε στην άγρια Δύση, σε αμερικανικές επαρχίες όπως σκιαγραφούνται μέσα από δύο πολύ διαφορετικά μυθιστορήματα, τα οποία όμως έχουν και ορισμένα αναπάντεχα κοινά σημεία. Ο Ουαζντί Μουαουάντ στο μυθιστόρημά του Anima (μτφρ. Νίκος Κούρκουλος, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου) επιχειρεί να προσεγγίσει το κοινό σημείο από το οποίο εκπορεύεται η ψυχή όλων των ζώων, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, και τις διαδρομές που ακολούθησε η πρώτη γλώσσα επικοινωνίας των ζώων. Αυτό πραγματοποιείται μέσα από μια ιστορία καταδίωξης ενός δολοφόνου διασχίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες από τον βορρά προς το Μεξικό. Βάζοντας την ιστορία στο χαρτί, ο Μουαουάντ, αφηγηματικά, παίρνει πολλές ελευθερίες και γράφει ένα αν μη τι άλλο ιδιαίτερο μυθιστόρημα.
Διαβάστε τη συνέχεια ΕΔΩ
