*Γράφει ο Χάρης Αναγνωστάκης
Δύο αριστουργήματα της γαλλικής κινηματογραφίας, άγνωστα λίγο-πολύ στους νεότερους, που γυρίστηκαν στη δεκαετία του ‘50 από τον φημισμένο Ανρί Ζορζ Κλουζό (1907-1977), έναν από τους σπουδαιότερους Ευρωπαίους σκηνοθέτες, με κύριο χαρακτηριστικό στις ταινίες του τη βαθιά απαισιοδοξία για την ανθρώπινη φύση. Το ένα, αγωνιώδες φιλμ νουάρ, “Οι διαβολογυναίκες” το ζήλεψε και ο Χίτσκοκ, ενώ το άλλο “Το μεροκάματο του τρόμου” είναι από τις ταινίες που μένουν στη μνήμη όσων το είδαν για πάντα.
«Οι διαβολογυναίκες» του 1955
Δραματικό θρίλερ του του Ανρί Ζορζ Κλουζό, με τους Σιμόν Σινιορέ, Βέρα Κλουζό, Πολ Μορίς, Σαρλς Βανέλ, Ζαν Μπροχάρ και Μισέλ Σερό.
Αριστουργηματικό θρίλερ, που κρατά πολλά στοιχεία από το φιλμ νουάρ και αποτελεί ένα από τα πλέον πεσιμιστικά φιλμ του είδους. Ο Κλουζό δίνει τα ρέστα του αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο το βιβλίο των Πιέρ Μπουαλό-Τόμας Ναρσεζάκ, που ζήλεψε αφάνταστα και ο Χίτσκοκ και όπως έγινε γνωστό, η εταιρία παραγωγής Paramount προσέλαβε τους δύο συγγραφείς για να γράψουν ένα βιβλίο στο οποίο βασίστηκε το αριστουργηματικό “Δεσμώτης του Ιλίγγου”. Η ταινία διατηρεί μέχρι σήμερα αναλλοίωτη τη απαράμιλλη γοητεία της, με τη μουντή ατμόσφαιρα, η οποία αποπνέει μία αδιόρατη απειλή, για τις ηρωίδες, την καταπληκτική ασπρόμαυρη φωτογραφία, την αξιοποίηση του ντεκόρ (ένα αχανές δαιδαλώδες έρημο σχολείο) και βεβαίως τις συνεχείς ανατροπές και το αναπάντεχο φινάλε, που για χρόνια κρεμάει τα σαγόνια όσων το βλέπουν. Και δεν είναι μόνο αυτά. Είναι και οι λεπτοδουλεμένοι χαρακτήρες, ιδίως των δύο πρωταγωνιστριών (Σινιορέ, Κλουζό), που είναι αξιοθαύμαστες και θα μείνουν για πάντα στην ιστορία του κινηματογράφου.
Συνοπτικά: Δυο γυναίκες, η σύζυγος και η ερωμένη αποφασίζουν να δολοφονήσουν τον άντρα-τέρας (Μορίς) που έχει κάνει κόλαση τη ζωή τους. Αυτός είναι ταυτόχρονα ο ιδιοκτήτης ενός σχολείου, που είναι κλειστό, για ολιγοήμερες διακοπές, τις οποίες εκμεταλλεύονται οι δυο γυναίκες για να βάλουν μπροστά το σχέδιό τους. Τον παρασύρουν στην ιδιωτική κατοικία της Νικόλ όπου τον δολοφονούν, δίνοντάς του υπνωτικό και πνίγοντας τον στην μπανιέρα. Επιστρέφουν στο σχολείο με το πτώμα και τον ρίχνουν στην πισίνα. Ωστόσο, λίγες ημέρες μετά, όταν η πισίνα αδειάζει για να καθαριστεί δεν υπάρχει το πτώμα. Παράλληλα, ένας μαθητής επιμένει ότι τον έχει δει, ενώ το καθαριστήριο στέλνει πίσω καθαρό και σιδερωμένο το κουστούμι που φορούσε τη βραδιά του φόνου το θύμα. Η ερωμένη, θρησκόληπτη και υστερική αρχίζει να καταρρέει και η εύθραυστη υγεία της κλονίζεται, ενώ η σύζυγος παραμένει ψύχραιμη και προσπαθεί να βρει τι τρέχει...
«Το μεροκάματο του τρόμου» (1953)
Δραματική περιπέτεια του Ανρί Ζορζ Κλουζό, με τους Υβ Μοντάν, Σαρλ Βανέλ, Πίτερ βαν Έικ, Φόλκο Λούλι, Αντόνιο Τσέντα, Βέρα Κλουζό, Ντάριο Μορένο κα.
Αξεπέραστη δραματική περιπέτεια, της κλασικής, χρυσής ευρωπαϊκής εποχής, τότε που υπήρχαν δημιουργοί, με ιδέες και αρχές, αλλά που υπηρετούσαν τα κινηματογραφικά είδη δίχως οι πρωτότυπες ιδέες τους να σκοτώσουν τη στέρεη αρχιτεκτονική της αφήγησης του σινεμά.
“Το Μεροκάματο του τρόμου” είναι σίγουρα η πιο χαρακτηριστική ταινία του Κλουζό (το σενάριο το έγραψε ο ίδιος μαζί με τον Ζορζ Ζαν Αρνό) καθώς πάνω στην κλασική φόρμα μίας περιπέτειας βάζει τις δικές του ιδέες και εμμονές, δηλαδή την αρνητική εκδοχή του κόσμου και μια βαθιά απαισιοδοξία για την ανθρώπινη φύση. Η ταινία ουσιαστικά χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο οι ήρωές του, μια ομάδα από τυχοδιώκτες, είναι εγκλωβισμένοι σε ένα μίζερο χωριό της Λατινικής Αμερικής, όπου ράθυμα περιμένουν την ευκαιρία για να ξεφύγουν. Στο δεύτερο και μεγαλύτερο μέρος η ταινία μετατρέπεται σε μια αγωνιώδη θανατερή περιπέτεια, που δεν είναι άλλη από την ευκαιρία για να αποδράσουν από τη μίζερη ζωή τους. Μέσα από την ταινία του και τους πολυδιάστατους χαρακτήρες των ηρώων του, ο σκηνοθέτης δηλώνει το αδιέξοδο του κόσμου, την κατάρρευση της ανθρώπινης φύσης, την επιβολή του ισχυρού πάνω στον ανίσχυρο, το ανέφικτο της ευτυχίας και πάνω απ’ όλους η απρόσωπη εταιρία, που κερδίζει από το αίμα όλων.
Συνοπτικά: Αποκλεισμένοι σε μια γαλλική αποικία της Λατινικής Αμερικής, δύο τυχοδιώκτες -ο Μάριο και ο Τζο- αντιμετωπίζουν μια πρόκληση: για να αποκτήσουν τα χρήματα του εισιτήριου επιστροφής τους στην πατρίδα, πρέπει να οδηγήσουν μέσα από κακοτράχαλους δρόμους, μαζί με άλλα δύο άτομα, δύο καμιόνια, με νιτρογλυκερίνη, για λογαριασμό μιας εταιρίας εξόρυξης πετρελαίου. Το επικίνδυνο εγχείρημα θα έχει τραγική κατάληξη...
Η ερμηνεία όλων των πρωταγωνιστών εξαιρετική, αλλά ο Υβ Μοντάν πραγματικά κάνει έναν απ’ τους ρόλους που θα σημαδέψουν την καριέρα του.
Η ταινία θα κερδίσει το Μεγάλο Βραβείο (μετέπειτα Χρυσός Φοίνικας) στο Φεστιβάλ Καννών και τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου.
Δύο αριστουργήματα της γαλλικής κινηματογραφίας, άγνωστα λίγο-πολύ στους νεότερους, που γυρίστηκαν στη δεκαετία του ‘50 από τον φημισμένο Ανρί Ζορζ Κλουζό (1907-1977), έναν από τους σπουδαιότερους Ευρωπαίους σκηνοθέτες, με κύριο χαρακτηριστικό στις ταινίες του τη βαθιά απαισιοδοξία για την ανθρώπινη φύση. Το ένα, αγωνιώδες φιλμ νουάρ, “Οι διαβολογυναίκες” το ζήλεψε και ο Χίτσκοκ, ενώ το άλλο “Το μεροκάματο του τρόμου” είναι από τις ταινίες που μένουν στη μνήμη όσων το είδαν για πάντα.
«Οι διαβολογυναίκες» του 1955
Δραματικό θρίλερ του του Ανρί Ζορζ Κλουζό, με τους Σιμόν Σινιορέ, Βέρα Κλουζό, Πολ Μορίς, Σαρλς Βανέλ, Ζαν Μπροχάρ και Μισέλ Σερό.
Αριστουργηματικό θρίλερ, που κρατά πολλά στοιχεία από το φιλμ νουάρ και αποτελεί ένα από τα πλέον πεσιμιστικά φιλμ του είδους. Ο Κλουζό δίνει τα ρέστα του αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο το βιβλίο των Πιέρ Μπουαλό-Τόμας Ναρσεζάκ, που ζήλεψε αφάνταστα και ο Χίτσκοκ και όπως έγινε γνωστό, η εταιρία παραγωγής Paramount προσέλαβε τους δύο συγγραφείς για να γράψουν ένα βιβλίο στο οποίο βασίστηκε το αριστουργηματικό “Δεσμώτης του Ιλίγγου”. Η ταινία διατηρεί μέχρι σήμερα αναλλοίωτη τη απαράμιλλη γοητεία της, με τη μουντή ατμόσφαιρα, η οποία αποπνέει μία αδιόρατη απειλή, για τις ηρωίδες, την καταπληκτική ασπρόμαυρη φωτογραφία, την αξιοποίηση του ντεκόρ (ένα αχανές δαιδαλώδες έρημο σχολείο) και βεβαίως τις συνεχείς ανατροπές και το αναπάντεχο φινάλε, που για χρόνια κρεμάει τα σαγόνια όσων το βλέπουν. Και δεν είναι μόνο αυτά. Είναι και οι λεπτοδουλεμένοι χαρακτήρες, ιδίως των δύο πρωταγωνιστριών (Σινιορέ, Κλουζό), που είναι αξιοθαύμαστες και θα μείνουν για πάντα στην ιστορία του κινηματογράφου.
Συνοπτικά: Δυο γυναίκες, η σύζυγος και η ερωμένη αποφασίζουν να δολοφονήσουν τον άντρα-τέρας (Μορίς) που έχει κάνει κόλαση τη ζωή τους. Αυτός είναι ταυτόχρονα ο ιδιοκτήτης ενός σχολείου, που είναι κλειστό, για ολιγοήμερες διακοπές, τις οποίες εκμεταλλεύονται οι δυο γυναίκες για να βάλουν μπροστά το σχέδιό τους. Τον παρασύρουν στην ιδιωτική κατοικία της Νικόλ όπου τον δολοφονούν, δίνοντάς του υπνωτικό και πνίγοντας τον στην μπανιέρα. Επιστρέφουν στο σχολείο με το πτώμα και τον ρίχνουν στην πισίνα. Ωστόσο, λίγες ημέρες μετά, όταν η πισίνα αδειάζει για να καθαριστεί δεν υπάρχει το πτώμα. Παράλληλα, ένας μαθητής επιμένει ότι τον έχει δει, ενώ το καθαριστήριο στέλνει πίσω καθαρό και σιδερωμένο το κουστούμι που φορούσε τη βραδιά του φόνου το θύμα. Η ερωμένη, θρησκόληπτη και υστερική αρχίζει να καταρρέει και η εύθραυστη υγεία της κλονίζεται, ενώ η σύζυγος παραμένει ψύχραιμη και προσπαθεί να βρει τι τρέχει...
«Το μεροκάματο του τρόμου» (1953)
Δραματική περιπέτεια του Ανρί Ζορζ Κλουζό, με τους Υβ Μοντάν, Σαρλ Βανέλ, Πίτερ βαν Έικ, Φόλκο Λούλι, Αντόνιο Τσέντα, Βέρα Κλουζό, Ντάριο Μορένο κα.
Αξεπέραστη δραματική περιπέτεια, της κλασικής, χρυσής ευρωπαϊκής εποχής, τότε που υπήρχαν δημιουργοί, με ιδέες και αρχές, αλλά που υπηρετούσαν τα κινηματογραφικά είδη δίχως οι πρωτότυπες ιδέες τους να σκοτώσουν τη στέρεη αρχιτεκτονική της αφήγησης του σινεμά.
“Το Μεροκάματο του τρόμου” είναι σίγουρα η πιο χαρακτηριστική ταινία του Κλουζό (το σενάριο το έγραψε ο ίδιος μαζί με τον Ζορζ Ζαν Αρνό) καθώς πάνω στην κλασική φόρμα μίας περιπέτειας βάζει τις δικές του ιδέες και εμμονές, δηλαδή την αρνητική εκδοχή του κόσμου και μια βαθιά απαισιοδοξία για την ανθρώπινη φύση. Η ταινία ουσιαστικά χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο οι ήρωές του, μια ομάδα από τυχοδιώκτες, είναι εγκλωβισμένοι σε ένα μίζερο χωριό της Λατινικής Αμερικής, όπου ράθυμα περιμένουν την ευκαιρία για να ξεφύγουν. Στο δεύτερο και μεγαλύτερο μέρος η ταινία μετατρέπεται σε μια αγωνιώδη θανατερή περιπέτεια, που δεν είναι άλλη από την ευκαιρία για να αποδράσουν από τη μίζερη ζωή τους. Μέσα από την ταινία του και τους πολυδιάστατους χαρακτήρες των ηρώων του, ο σκηνοθέτης δηλώνει το αδιέξοδο του κόσμου, την κατάρρευση της ανθρώπινης φύσης, την επιβολή του ισχυρού πάνω στον ανίσχυρο, το ανέφικτο της ευτυχίας και πάνω απ’ όλους η απρόσωπη εταιρία, που κερδίζει από το αίμα όλων.
Συνοπτικά: Αποκλεισμένοι σε μια γαλλική αποικία της Λατινικής Αμερικής, δύο τυχοδιώκτες -ο Μάριο και ο Τζο- αντιμετωπίζουν μια πρόκληση: για να αποκτήσουν τα χρήματα του εισιτήριου επιστροφής τους στην πατρίδα, πρέπει να οδηγήσουν μέσα από κακοτράχαλους δρόμους, μαζί με άλλα δύο άτομα, δύο καμιόνια, με νιτρογλυκερίνη, για λογαριασμό μιας εταιρίας εξόρυξης πετρελαίου. Το επικίνδυνο εγχείρημα θα έχει τραγική κατάληξη...
Η ερμηνεία όλων των πρωταγωνιστών εξαιρετική, αλλά ο Υβ Μοντάν πραγματικά κάνει έναν απ’ τους ρόλους που θα σημαδέψουν την καριέρα του.
Η ταινία θα κερδίσει το Μεγάλο Βραβείο (μετέπειτα Χρυσός Φοίνικας) στο Φεστιβάλ Καννών και τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου.
