«Για μένα απόψε η βραδιά είναι η τελευταία…»
Στις 23 Οκτωβρίου 1979 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 60 ετών ο Πρόδρομος Τσαουσάκης, ο «μεταπολεμικός γίγαντας του λαϊκού τραγουδιού», όπως τον είχε αποκαλέσει ο Βασίλης Τσιτσάνης. Είχε γεννηθεί το 1919 στην Κωνσταντινούπολη…
Η διαδρομή του Τσαουσάκη στο λαϊκό τραγούδι ξεκίνησε το 1946, με την ηχογράφηση του «Κάτσε να ακούσεις μια πενιά» του Βασίλη Τσιτσάνη. Εκτός όμως από την κομβική και ιστορική συνεργασία του με τον Τσιτσάνη, από το 1946 και μετά, ο Πρόδρομος Τσαουσάκης τραγούδησε δημιουργίες των περισσότερων σημαντικών λαϊκών δημιουργών. Ένας από αυτούς ήταν ο Απόστολος Καλδάρας, που κι εκείνος ξεκίνησε τη διαδρομή του την ίδια χρονιά με τον Βασίλη Τσιτσάνη (όπως και ο Τσαουσάκης), στην επεισοδιακή, όπως εξελίχθηκε στο πέρασμα των χρόνων, ηχογράφηση του «Μάγκας βγήκε για σεργιάνι».
Έτσι σήμερα, με αφορμή τη συμπλήρωση σαράντα χρόνων από τη «φυγή» του Πρόδρομου Τσαουσάκη, σκέφτηκα να ξανακούσουμε τα δεκαοκτώ τραγούδια που άφησε η συνεργασία του με τον Απόστολο Καλδάρα στη δεκαετία 1949 - 1958, που κυκλοφόρησαν σε δίσκους γραμμοφώνου από τις εταιρείες Columbia & His master’s voice.
Έτσι σήμερα, με αφορμή τη συμπλήρωση σαράντα χρόνων από τη «φυγή» του Πρόδρομου Τσαουσάκη, σκέφτηκα να ξανακούσουμε τα δεκαοκτώ τραγούδια που άφησε η συνεργασία του με τον Απόστολο Καλδάρα στη δεκαετία 1949 - 1958, που κυκλοφόρησαν σε δίσκους γραμμοφώνου από τις εταιρείες Columbia & His master’s voice.
Δυστυχώς δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω ποια ήταν η ευρεία αποδοχή των τραγουδιών την εποχή που κυκλοφόρησαν. Αυτά που δεν ξεχάστηκαν και άντεξαν στα χρόνια, είναι μάλλον αυτά που γνώρισαν κι επανεκτελέσεις από νεότερους τραγουδιστές («Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις», «Ότι βρέξει ας κατεβάσει», «Η στενοχώρια», «Εσύ πασά μου φάε και πιε»).
Για τη συνεργασία του Τσαουσάκη με τον Απόστολο Καλδάρα, ο σπουδαίος ερευνητής του λαϊκού τραγουδιού Βαγγέλης Αρναουτάκης έγραφε πριν από επτά χρόνια:
«Πολύ δυνατή ήταν η συνεργασία του Τσαουσάκη με τον Απόστολο Καλδάρα, οι οποίοι με τα χρόνια συνδέθηκαν με βαθιά φιλία. Πολλά κυριακάτικα πρωινά, μάλιστα, όπως ανέφερε στον Πάνο Γεραμάνη ο γιος του Πρόδρομου, Δημήτρης, πήγαιναν κατευθείαν μετά τη δουλειά στην εκκλησία, στους Άγιους Πάντες, όπου ο Τσαουσάκης έψελνε και μετά την εκκλησία πήγαιναν στο σπίτι για καφέ. Τα πρώτα τραγούδια τους έγιναν το 1949 με δεύτερη φωνή την Ιωάννα Γεωργακοπούλου και την ορχηστρική επιμέλεια του Βασίλη Τσιτσάνη ο οποίος έπαιξε μπουζούκι μαζί με τον Στέλιο Χρυσίνη και ήταν τα: Γυναίκα απ’ το σωρό και Ας με κρίνει η κοινωνία. Ακολούθησαν σπουδαία τραγούδια όπως τα: Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις, Εσύ πασά μου φάε και πιες, Δεν ζούμε εμείς οι μάγκες, Ότι βρέξει ας κατεβάσει, Μια στενοχώρια που έχω απόψε κ.α. Του Καλδάρα ήταν και τα τελευταία τραγούδια που είπε ο Τσαουσάκης στην Columbia, σε μια εποχή που εμφανιζόντουσαν στο κέντρο Παλόμα στη Νέα Φιλαδέλφεια, μαζί με την Καίτη Πετράκη (με την οποία αμέσως μετά ο Καλδάρας έφυγε στην Αμερική), τον Μάρκο Μιχαλά η Μαρκάκη μπουζούκι και άλλους. Παλιότερα είχαν εμφανιστεί μαζί στου Θείου, λίγο πιο πάνω από την Παλόμα, στου Βλάχου».
«Πολύ δυνατή ήταν η συνεργασία του Τσαουσάκη με τον Απόστολο Καλδάρα, οι οποίοι με τα χρόνια συνδέθηκαν με βαθιά φιλία. Πολλά κυριακάτικα πρωινά, μάλιστα, όπως ανέφερε στον Πάνο Γεραμάνη ο γιος του Πρόδρομου, Δημήτρης, πήγαιναν κατευθείαν μετά τη δουλειά στην εκκλησία, στους Άγιους Πάντες, όπου ο Τσαουσάκης έψελνε και μετά την εκκλησία πήγαιναν στο σπίτι για καφέ. Τα πρώτα τραγούδια τους έγιναν το 1949 με δεύτερη φωνή την Ιωάννα Γεωργακοπούλου και την ορχηστρική επιμέλεια του Βασίλη Τσιτσάνη ο οποίος έπαιξε μπουζούκι μαζί με τον Στέλιο Χρυσίνη και ήταν τα: Γυναίκα απ’ το σωρό και Ας με κρίνει η κοινωνία. Ακολούθησαν σπουδαία τραγούδια όπως τα: Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις, Εσύ πασά μου φάε και πιες, Δεν ζούμε εμείς οι μάγκες, Ότι βρέξει ας κατεβάσει, Μια στενοχώρια που έχω απόψε κ.α. Του Καλδάρα ήταν και τα τελευταία τραγούδια που είπε ο Τσαουσάκης στην Columbia, σε μια εποχή που εμφανιζόντουσαν στο κέντρο Παλόμα στη Νέα Φιλαδέλφεια, μαζί με την Καίτη Πετράκη (με την οποία αμέσως μετά ο Καλδάρας έφυγε στην Αμερική), τον Μάρκο Μιχαλά η Μαρκάκη μπουζούκι και άλλους. Παλιότερα είχαν εμφανιστεί μαζί στου Θείου, λίγο πιο πάνω από την Παλόμα, στου Βλάχου».
Τα τραγούδια της συνεργασίας τους
1) Ας με κρίνει η κοινωνία (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Ιωάννα Γεωργακοπούλου (HMV AO-2886, 1949)
(Το «Ας με κρίνει η κοινωνία» κυκλοφόρησε στην Αμερική σε δίσκο RCA VICTOR / 26-8239. Πρόκειται πιθανόν για την ίδια εκτέλεση).
2) Γυναίκα απ’ το σωρό (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Ιωάννα Γεωργακοπούλου (HMV AO-2886, 1949)
3) Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις (Φέρτε μια κούπα με κρασί) (Απόστολος Καλδάρας – Χαράλαμπος Βασιλειάδης) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Ρένα Ντάλλια (HMV AO-5043, 1951)
4) Ο λεβέντης που πονά (Απόστολος Καλδάρας – Χρήστος Κολοκοτρώνης) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Ρένα Στάμου (HMV AO-5042, 1952)
5) Στις καρδιές τις πεισματάρες (Απόστολος Καλδάρας – Χρήστος Κολοκοτρώνης) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Ρένα Στάμου – Νίκος Καλλέργης (HMV AO-5042, 1952)
6) Μάνα που με μεγάλωσες (Απόστολος Καλδάρας – Πρόδρομος Τσαουσάκης) Πρόδρομος Τσαουσάκης (HMV AO-5058, 1952)
7) Το στεφάνι πετώ μες στη φωτιά (Απόστολος Καλδάρας – Πρόδρομος Τσαουσάκης) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Στέλλα Λούζα – Νίκος Καλλέργης (HMV AO-5058, 1952) (Κυκλοφόρησε στο όνομα του Τσαουσάκη, αλλά πρόκειται για τραγούδι που χάρισε ο Καλδάρας στον ερμηνευτή).
8) Δεν ζούμε εμείς οι μάγκες (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5060, 1952)
9) Πόσα ποτήρια ξέχειλα (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5060, 1952)
10) Ότι βρέξει ας κατεβάσει (Ο κόσμος όλος σε κατακρίνει) (Απόστολος Καλδάρας – Κώστας Βίρβος) Πρόδρομος Τσαουσάκης (HMV AO-5088, 1952)
11) Το αγκάθι (Απόστολος Καλδάρας – Κώστας Βίρβος) Πρόδρομος Τσαουσάκης (HMV AO-5088, 1952)
12) Το μπερτάκι (Απόψε που τα χάλασα) (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5056, 1953)
13) Η στενοχώρια (Μια στεναχώρια που έχω απόψε) (Απόστολος Καλδάρας – Κώστας Βίρβος) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5167, 1954)
14) Να μ’ έπνιγε η μάνα μου (Απόστολος Καλδάρας – Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5167, 1954)
15) Εσύ πασά μου φάε και πιε (Απόστολος Καλδάρας – Κώστας Βίρβος) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5171, 1954)
16) Κρυφά να ξεκινήσουμε (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης (Columbia, DG-7081, 1954)
17) Ο μετανάστης (Απόστολος Καλδάρας – Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Γιώτα Λύδια (HMV AO-5422, 1957)
18) Μες στης χήρας την ταβέρνα (Απόστολος Καλδάρας – Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Απόστολος Καλδάρας (HMV AO-5431, 1958)
(Το «Ας με κρίνει η κοινωνία» κυκλοφόρησε στην Αμερική σε δίσκο RCA VICTOR / 26-8239. Πρόκειται πιθανόν για την ίδια εκτέλεση).
2) Γυναίκα απ’ το σωρό (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Ιωάννα Γεωργακοπούλου (HMV AO-2886, 1949)
3) Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις (Φέρτε μια κούπα με κρασί) (Απόστολος Καλδάρας – Χαράλαμπος Βασιλειάδης) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Ρένα Ντάλλια (HMV AO-5043, 1951)
4) Ο λεβέντης που πονά (Απόστολος Καλδάρας – Χρήστος Κολοκοτρώνης) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Ρένα Στάμου (HMV AO-5042, 1952)
5) Στις καρδιές τις πεισματάρες (Απόστολος Καλδάρας – Χρήστος Κολοκοτρώνης) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Ρένα Στάμου – Νίκος Καλλέργης (HMV AO-5042, 1952)
6) Μάνα που με μεγάλωσες (Απόστολος Καλδάρας – Πρόδρομος Τσαουσάκης) Πρόδρομος Τσαουσάκης (HMV AO-5058, 1952)
7) Το στεφάνι πετώ μες στη φωτιά (Απόστολος Καλδάρας – Πρόδρομος Τσαουσάκης) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Στέλλα Λούζα – Νίκος Καλλέργης (HMV AO-5058, 1952) (Κυκλοφόρησε στο όνομα του Τσαουσάκη, αλλά πρόκειται για τραγούδι που χάρισε ο Καλδάρας στον ερμηνευτή).
8) Δεν ζούμε εμείς οι μάγκες (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5060, 1952)
9) Πόσα ποτήρια ξέχειλα (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5060, 1952)
10) Ότι βρέξει ας κατεβάσει (Ο κόσμος όλος σε κατακρίνει) (Απόστολος Καλδάρας – Κώστας Βίρβος) Πρόδρομος Τσαουσάκης (HMV AO-5088, 1952)
11) Το αγκάθι (Απόστολος Καλδάρας – Κώστας Βίρβος) Πρόδρομος Τσαουσάκης (HMV AO-5088, 1952)
12) Το μπερτάκι (Απόψε που τα χάλασα) (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5056, 1953)
13) Η στενοχώρια (Μια στεναχώρια που έχω απόψε) (Απόστολος Καλδάρας – Κώστας Βίρβος) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5167, 1954)
14) Να μ’ έπνιγε η μάνα μου (Απόστολος Καλδάρας – Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5167, 1954)
15) Εσύ πασά μου φάε και πιε (Απόστολος Καλδάρας – Κώστας Βίρβος) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Μαρία Γρίλλη (HMV AO-5171, 1954)
16) Κρυφά να ξεκινήσουμε (Απόστολος Καλδάρας) Πρόδρομος Τσαουσάκης (Columbia, DG-7081, 1954)
17) Ο μετανάστης (Απόστολος Καλδάρας – Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Γιώτα Λύδια (HMV AO-5422, 1957)
18) Μες στης χήρας την ταβέρνα (Απόστολος Καλδάρας – Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Πρόδρομος Τσαουσάκης – Απόστολος Καλδάρας (HMV AO-5431, 1958)
