Σαν σήμερα…
73 χρόνια ζωής συμπληρώνει σήμερα ο Γιάννης Πάριος, που γεννήθηκε στην Πάρο στις 8 Μαρτίου 1946.Κάνοντας μια αποτίμηση του ρεπερτορίου του Γιάννη Πάριου, θα έλεγα πως τα τραγούδια της πρώτης περιόδου της διαδρομής του, από το 1969-70 μέχρι το 1974, αποτελούν μερικές από τις ωραιότερες δισκογραφικές καταθέσεις του. Κάποια από αυτά μάλιστα, παραμένουν άγνωστα μέχρι σήμερα.
Έτσι, με την αφορμή των γενεθλίων του, σκέφτηκα σήμερα να ξαναθυμηθούμε τα τραγούδια αυτής της εποχής, που έγραψαν για τον Γιάννη Πάριο ο Απόστολος Καλδάρας, ο Σταύρος Κουγιουμτζής και ο Μάνος Λοΐζος.
Ο «Κρυφός καημός» και τα άλλα του Σταύρου Κουγιουμτζή
Έχοντας ήδη ηχογραφήσει το «Ράγισε ο καθρέφτης» του Άγγελου Σέμπου και του Κώστα Κινδύνη και το «Η θάλασσα του Πειραιά» του Γιώργου Μητσάκη, τραγούδι με το οποίο ο Πάριος έγινε γνωστός στο πλατύ κοινό, το 1969 μπήκε στο studio για να ηχογραφήσει ένα τραγούδι του Σταύρου Κουγιουμτζή, που είχε ήδη γνωρίσει δυο εκτελέσεις. Ήταν ο «Κρυφός καημός» ή «Στα μάτια σύννεφο», που πριν από τον Πάριο είχαν ηχογραφήσει τόσο η Χορωδία του Συλλόγου Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ), όσο και ο Φώτης Δήμας. Είναι ίσως περίεργο, αλλά, όπως και οι προηγούμενες, έτσι και αυτή η εκτέλεση δεν έγινε ιδιαίτερα γνωστή. Ίσως γιατί στην άλλη πλευρά του δίσκου υπήρχε η πρώτη εγγραφή του «Να ’τανε το 21» του Σταύρου Κουγιουμτζή και της Σώτιας Τσώτου με τον Γιώργο Νταλάρα (με τη λέξη «τουρκοπούλα»), που επισκίασε τότε τα πάντα.Λίγο αργότερα, την ίδια χρονιά, ο Γιάννης Πάριος ηχογράφησε σε δεύτερη εκτέλεση το «Κάπου στα Πετράλωνα» σε μουσική και στίχους του Κουγιουμτζή, που είχε ήδη ηχογραφήσει ο Γιώργος Νταλάρας. Η εκτέλεση του Πάριου μπήκε στην άλλη πλευρά του μικρού δίσκου με τη δεύτερη εκτέλεση του «Να ‘τανε το 21», που ξαναηχογραφήθηκε μετά την παρέμβαση της τουρκικής πρεσβείας στην Αθήνα και την αλλαγή της «τουρκοπούλας» σε «ομορφούλα». Κι αν η φωνή του Γιώργου Νταλάρα σε αυτά τα πρώτα τραγούδια, παραπέμπει, όπως λένε, στον Γρηγόρη Μπιθικώτση, η φωνή του Πάριου σε τραγούδια όπως αυτό, είναι μάλλον επηρεασμένη από τη «σχολή» του Τώνη Μαρούδα…
Συζητώντας πριν από δέκα περίπου χρόνια, με την Αιμιλία, τη σύζυγο του Σταύρου Κουγιουμτζή, στο πλαίσιο μιας αδημοσίευτης μέχρι σήμερα, μεγάλης συνέντευξης, μου είπε σχετικά με την πρώτη εποχή της συνεργασίας Κουγιουμτζή - Πάριου:
Στη β’ πλευρά από το 45άρι με το «21» με τον Νταλάρα υπάρχει ο «Κρυφός καημός» με το Γιάννη Πάριο. Πώς προέκυψε η συνεργασία αυτή;
O Μάτσας βασικά τον πρότεινε, ερχόταν κι αυτός στις αρχές της καριέρας του… Του άρεσε του Σταύρου πολύ και ο Πάριος. Έκανε πρόβες τόσο αυτός, όσο και ο Καλατζής για τα τραγούδια του «Να ‘τανε το ΄21». Ο Πάριος έλεγε το «Μ’ έκοψαν με χώρισαν στα δυο» και μάλιστα εξαιρετικά. Μετά είπε ο Μάτσας πως «πρέπει να τον κάνουμε το δίσκο μόνο με τον Γιώργο», οπότε έγινε έτσι. Και πρέπει να το έχει «κρατήσει» και λίγο από τότε ο Γιάννης…
Το «Κάπου στα Πετράλωνα» συμπεριλήφθηκε το 1971 στον πρώτο προσωπικό δίσκο του Πάριου, ενώ ο «Κρυφός καημός» βρήκε θέση πολλά χρόνια μετά στη συλλογή «Οδοιπόρος συναισθημάτων», που κυκλοφόρησε το 2002 σε επιμέλεια του Γιώργου Τσάμπρα, μαζί με το «Δίφωνο».
Τα δυο επόμενα τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή με τον Γιάννη Πάριο ήρθαν τέσσερα χρόνια μετά. Το 1973 ηχογραφήθηκαν τα «Σαν τα πουλιά σκορπίσαμε» και « Το Δεσποινάκι», σε στίχους του Γιάννη Λογοθέτη, που υπέγραψε τότε με το ψευδώνυμο Κ.Αθανασίου και κυκλοφόρησαν σε δίσκο 45 στροφών, αλλά και στο μεγάλο δίσκο του Πάριου «Πού θα πάει πού».
Τα δυο τελευταία κομμάτια της μικρής συνεργασίας του Γιάννη Πάριου με τον Σταύρο Κουγιουμτζή, ήταν το «Ένα γιασεμάκι» σε στίχους Ιωάννη Ευαγγελινίδη και το «Με ποια τραγούδια» σε στίχους Γιώργου Κυρανόπουλου. Ακούστηκαν το 1974 στο διαγωνισμό νέων καλλιτεχνών που διοργάνωσε το περιοδικό «Επίκαιρα» και συμπεριλήφθηκαν στο μεγάλο και ιδιαίτερα δυσεύρετο δίσκο «Νιάτα», που κυκλοφόρησε από τη Minos.
Το «γέρικο καράβι» του Μάνου και του Λευτέρη
Ακόμα μικρότερη ήταν η «συγκομιδή» των τραγουδιών του Μάνου Λοΐζου και του Λευτέρη Παπαδόπουλου με τη φωνή του Γιάννη Πάριου.
Το 1971 κυκλοφόρησε το πρώτο δισκογραφικό πορτρέτο του Γιάννη Πάριου, που αποτελούσε συλλογή επιτυχιών από τις μέχρι τότε ηχογραφήσεις στις 45 στροφές. Εκεί, ανάμεσα στα άλλα, συμπεριλήφθηκε κι ένα τραγούδι, που είχε εκδοθεί τόσο σε 45άρι, όσο και στις «Θαλασσογραφίες» του Λοΐζου και του Παπαδόπουλου, το «Ένα γέρικο καράβι», που δυστυχώς, με εξαίρεση ένα τηλεοπτικό αφιέρωμα της ΕΡΤ στον Μάνο Λοΐζο, δεν αποτέλεσε στα κατοπινά χρόνια συχνή επιλογή του τραγουδιστή στις ζωντανές του εμφανίσεις. Όπως και τα περισσότερα τραγούδια εκείνης της εποχής, στα οποία αναφερόμαστε σήμερα.
Το δεύτερο τραγούδι του Λοΐζου και του Παπαδόπουλου ήταν το «Μάνα δεν φυτέψαμε», που είχε ήδη δισκογραφηθεί με τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα. Το τραγούδησε ο Γιάννης Πάριος το 1971 στην ερωτική ταινία του Όμηρου Ευστρατιάδη «Πρόκλησις». Αυτό δεν εκδόθηκε τότε με τη φωνή του, αλλά 22 χρόνια μετά, το 1993, στην κασετίνα «60 χρόνια ελληνικός κινηματογράφος», που εκδόθηκε σε επιμέλεια του Μάκη Δελαπόρτα.
Ένα «καναρίνι» στο «απέναντι παγκάκι»…
Αρκετά μεγαλύτερη ήταν η συνεργασία του Γιάννη Πάριου με τον Απόστολο Καλδάρα, που ξεκίνησε το 1970 με μια μεγάλη επιτυχία που έλεγε «Καθισμένος στο απέναντι παγκάκι» (κατά κόσμο «Της μοίρας το παιχνίδι») και τέλειωσε το 1974 με έξι τραγούδια σε στίχους του Γιώργου Σαμολαδά, που ερμήνευσε ο Πάριος στο κύκλο τραγουδιών «Ροβινσώνες».Τα τραγούδια του Καλδάρα που ηχογράφησε ο Πάριος, κάνοντας πρώτη ή δεύτερη φωνή στην Λίτσα Διαμάντη και κυκλοφόρησαν αρχικά σε δίσκους 45 στροφών ήταν τα εξής:
1) Της μοίρας το παιχνίδι (Απόστολος Καλδάρας – Ανδρέας Χατζηνικολάου) Γιάννης Πάριος (1970)
2) Είδα κι άλλες σαν και σένα (Απόστολος Καλδάρας – Δημήτρης Ρήτας) Γιάννης Πάριος - Απόστολος Καλδάρας (1970)
3) Tα χειροκροτήματα (Απόστολος Καλδάρας – Κώστας Βίρβος) Γιάννης Πάριος (1970)
4) Το ράκος (Πες μου καλημέρα) (Απόστολος Καλδάρας – Κώστας Βίρβος) Γιάννης Πάριος - Πίτσα Παπαδοπούλου (1970)
5) Το καλό παιδί (Απόστολος Καλδάρας - Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Γιάννης Πάριος - Πίτσα Παπαδοπούλου (1970)
6) Πετροβολούσα τη ζωή (Οι πέτρες πού ‘ριξα) (Απόστολος Καλδάρας – Γιώργος Σαμολαδάς) Γιάννης Πάριος - Λίτσα Διαμάντη (1971)
7) To συμβούλιο (Επικίνδυνα κινείσαι) (Απόστολος Καλδάρας – Γιώργος Σαμολαδάς) Λίτσα Διαμάντη - Γιάννης Πάριος (1971)
8) Στήριγμά μου τελευταίο (Απόστολος Καλδάρας - Πυθαγόρας) Λίτσα Διαμάντη - Γιάννης Πάριος (1971)
9) Oι δυο ζητιάνοι (Απόστολος Καλδάρας – Γιώργος Σαμολαδάς) Γιάννης Πάριος (1971)
10) Θα πιω και το γυαλί (Απόστολος Καλδάρας - Πυθαγόρας) Γιάννης Πάριος
11) To καναρίνι (Απόστολος Καλδάρας – Γιώργος Σαμολαδάς) Γιάννης Πάριος - Χάρις Αλεξίου (1972)
Εκτός από την κυκλοφορία τους στα 45άρια, τα τραγούδια 1, 2, 4, 5, 6 συμπεριλήφθηκαν στον πρώτο προσωπικό του δίσκο, το «Θα πιω και το γυαλί» μπήκε στο lp «Τι θέλεις να κάνω», που κυκλοφόρησε το 1972, ενώ «Το καναρίνι» βρήκε τη θέση του στο μεγάλο δίσκο «Πού θα πάει πού». Όσον αφορά τα υπόλοιπα, το τραγούδι «Τα χειροκροτήματα» μπήκε το 2002 στη συλλογή «Οδοιπόρος συναισθημάτων» και «Το συμβούλιο» με το «Στήριγμά μου τελευταίο» στο δεύτερο προσωπικό δίσκο της Λίτσας Διαμάντη με τίτλο «Δώδεκα επιτυχίες». Το μοναδικό τραγούδι που δεν επανεκδόθηκε σε μεγάλο δίσκο ή cd είναι «Οι δυο ζητιάνοι».
Η συνεργασία τους ολοκληρώθηκε το 1974, όταν ο Γιάννης Πάριος ανέλαβε το μεγαλύτερο ερμηνευτικό «βάρος» στους «Ροβινσώνες», ένα δίσκο με τραγούδια γραμμένα για τους μετανάστες, σε μουσική του Καλδάρα και στίχους Γιώργου Σαμολαδά (και σε ένα του Νάσου Νάκα), που δεν ακούστηκε ιδιαίτερα. Εκτός του Πάριου στο δίσκο συμμετείχαν η Χάρις Αλεξίου και η πρωτοεμφανιζόμενη Βασιλική Λαβίνα.
Στα τραγούδια αυτά ο Γιάννης Πάριος «δοκιμάστηκε» σε ένα είδος τραγουδιού, που δεν είχε καμιά σχέση με ότι «υπηρέτησε» στη συνέχεια. Είναι μια από τις ελάχιστες φορές, που ακούστηκε σε τραγούδια μη ερωτικά και μάλιστα με στίχους όπως: «Ανθρακωρύχοι, μεταλλωρύχοι, βαθιά που είναι η δική μας τύχη…» κλπ.
1) Μια αχτίδα ήλιο
2) Πόρτα δεν έχει η θάλασσα
3) Σε κατακλυσμό μεγάλο
4) Κούρδισα το λαούτο μου
5) Σε γκαζάδικο ναυτάκι
6) Στο μέτωπό μου το φανάρι
Τα νεότερα χρόνια
Όπως ελάχιστα ακούστηκαν στις ζωντανές εμφανίσεις του ερμηνευτή αυτά τα τραγούδια, το ίδιο ελάχιστα γνώρισαν και δισκογραφικές επανεκτελέσεις στα κατοπινά χρόνια.
Το Σεπτέμβρη του 2000, κυκλοφόρησε μια κασετίνα με τίτλο «Πάριος Έρωτας», με οκτώ cd από τη μέχρι τότε διαδρομή του ερμηνευτή. Το σημαντικότερο σε αυτή την έκδοση ήταν το όγδοο cd, που είχε τίτλο «Μελαγχολικό φθινόπωρο του ‘83» και περιλάμβανε μια ανέκδοτη ηχογράφηση, η οποία έγινε το φθινόπωρο του ’83, στο studio Action σε τρεις νύχτες. Στην ηχογράφηση αυτή ο Γιάννης Πάριος, τραγουδά μια σειρά από γνωστά ελληνικά τραγούδια, με τη συνοδεία της Χαρούλας Αλεξίου και με τους Αντώνη Βαρδή και Μπάμπη Λασκαράκη στις κιθάρες, Τάκη Σούκα στο ακορντεόν, Νίκο Ανυφαντάκη στη φυσαρμόνικα και Γιώργο Μαγκλάρα στο βιολί. Ανάμεσα στα τραγούδια ήταν και τα «Συ μου χάραξες πορεία», «Η φαντασία» και «Αχ καναρίνι μου» του Απόστολου Καλδάρα σε στίχους δικούς του, της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου και του Γιώργου Σαμολαδά αντίστοιχα.
Τον Μάρτη του 2007, στις παραστάσεις του Γιάννη Πάριου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με τίτλο «Το ρεσιτάλ μιας φωνής», που αποτυπώθηκαν σε διπλό cd και dvd, ο Πάριος έδωσε τη δική του εκδοχή στο «Όλα σε θυμίζουν» του Μάνου Λοΐζου και του Μανώλη Ρασούλη.
Πέντε χρόνια μετά, τον Φλεβάρη του 2012 και πάλι στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, σε μια σειρά συναυλιών με τίτλο «Ο κύκλος του έρωτα», με τη συνοδεία της Ορχήστρας Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ, υπό τη διεύθυνση του Ανδρέα Πυλαρινού, ο Γιάννης Πάριος ξανατραγούδησε Λοΐζο, αυτή τη φορά σε στίχους του Άκου Δασκαλόπουλου. Το «Αχ τα μάτια σου», νομίζω πως αποτέλεσε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες στιγμές των παραστάσεων, που αποτυπώθηκαν σε διπλό cd…
