Γιώργος Ζαμπέτας
Στις 10 Μαρτίου 1992 έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 67 ετών ο Γιώργος Ζαμπέτας.
Ακόμα κι αν εγκατέλειψε τα εγκόσμια όμως, ο Γιώργος Ζαμπέτας, εκτός από τις πολλές επιτυχίες ή τα λιγότερο ακουσμένα τραγούδια του, άφησε σαν παρακαταθήκη ένα μεγάλο πλούτο από μελωδίες, αρκετές από τις οποίες κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια ή κάποιες άλλες που παραμένουν ακόμα ανέκδοτες και περιμένουν «υπομονετικά» στο συρτάρι…
«Κάποιο λάκκο έχει η φάβα»
Η αρχή για την έκδοση των ανέκδοτων τραγουδιών που έγραψε ο Γιώργος Ζαμπέτας έγινε το 1993 με δυο δίσκους. Ο γιος του Γιώργου Ζαμπέτα, Μιχάλης (τραγουδιστής και μουσικός, που κατά τραγική σύμπτωση πέθανε την ίδια ημερομηνία, 16 χρόνια μετά, στις 10 Μαρτίου 2008), ηχογράφησε, με δική του ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας, έναν ολόκληρο δίσκο που κυκλοφόρησε από τη Vasipap, με τίτλο «Κάποιο λάκκο έχει η φάβα» και δώδεκα τραγούδια του πατέρα του, δέκα παλιά - και από τα λιγότερο γνωστά - και δυο για τα οποία δεν εντόπισα προγενέστερες ηχογραφήσεις.
Ήταν το «Με κάνεις λιώμα» σε στίχους Πανάγου, όπως αναγράφεται στο οπισθόφυλλο (εικάζω πως πρόκειται για τη στιχουργό Κατερίνα Πανάγου) και το «Ο καιρός στα χρόνια σου» σε στίχους Δημήτρη Χριστοδούλου.
«Γεια σου έρωτα»
Η πρώτη κυκλοφορία ενός ολόκληρου δίσκου με ανέκδοτες μελωδίες του Ζαμπέτα, πάνω στις οποίες μπήκαν στίχοι του Σαράντη Αλιβιζάτου, έγινε το 1993 από τη λαϊκή τραγουδίστρια Έφη Κοντού. Ο δίσκος «Γεια σου έρωτα» που κυκλοφόρησε από την EFCON Music, σε ενορχήστρωση του Γιάννη Γκιούρα, ξεκινούσε με ένα ηχητικό ντοκουμέντο με τη φωνή του Γιώργου Ζαμπέτα, στις 18 Μαΐου 1991, να παραχωρεί και να αφιερώνει την κασέτα με τα τραγούδια στην Έφη Κοντού…
Τα 12 καινούργια τραγούδια ήταν:
1) T’ αγόρια
2) Γάμος στην Κανά
3) Νύχτες ελληνικές
4) Εδώ είναι νύχτα
5) Σε είχα στην τρίχα
6) Εγώ μπορεί να τρελαθώ
7) Τα κόκκινα φουστάνια
8) Γεια σου έρωτα
9) Με τα παιδιά του Πειραιά
10) Χρησμός απ’ το μαντείο
11) Κύριε πλανητάρχα μου
12)Αναφορά
Το δίσκο συμπλήρωνε μια επανεκτέλεση του τραγουδιού «Τον άγγελο που σου ‘στειλα» σε στίχους Δημήτρη Χριστοδούλου, που είχε ηχογραφήσει το 1971 η Βίκυ Μοσχολιού.
«Αχ κυρία αμαρτία»
Το 1995 ήταν η σειρά της Δήμητρας Παπίου, να τραγουδήσει τέσσερις συνθέσεις του Γιώργου Ζαμπέτα, με ενορχήστρωση του Νίκου Κούρου, στον πολυσυλλεκτικό, από πλευράς δημιουργών, δίσκο της «Αχ κυρία αμαρτία», που κυκλοφόρησε από τη Minos. Στο «Κλείσε την πόρτα» του Γιάννη Σπανού και του Θεόδωρου Ποάλα (που υπέγραφε συχνά και με το ψευδώνυμο Αλέξανδρος Αλεξάνδρου), συμμετείχε η Βίκυ Μοσχολιού. 
Ήταν τα «Ένα βράδυ στο Θησείο» και «Κοίτα το φεγγάρι», σε στίχους Θεόδωρου Ποάλα και τα «Κάπου θα μ’ έβλεπες» και «Μου ‘δωσες τον ουρανό» με στίχους του Μάνου Ελευθερίου.
«Ο Τζακ Ο’ Χάρα»
Το 1995 και πάλι, μια από τις ερμηνεύτριες που «σημάδεψε» και «σημαδεύτηκε» από τα τραγούδια του Ζαμπέτα, η Βίκυ Μοσχολιού, παρουσίασε έναν ολόκληρο δίσκο με εννέα ανέκδοτα τραγούδια σε στίχους Θεόδωρου Ποάλα και τέσσερις επανεκτελέσεις των τραγουδιών «Ο Τζακ Ο’ Χάρα», «Ομολογώ», «Ο Φραγκούλης» και «Ο μπατίρης», το τελευταίο με τη φωνή του Μιχάλη Ζαμπέτα. Η ενορχήστρωση ήταν του Νίκου Κούρου, πλην του «Μπατίρη» που επιμελήθηκε ο Μιχάλης Ζαμπέτας.
Τα εννέα καινούργια τραγούδια ήταν:
1) Τα καλαματιανά
2) Με καραβάκι γυάλινο
3) Ήλιε μου, ήλιε μου
4) Πόθεν είσαι
5) Πάμε φεγγάρι μου
6) Άσε τα καρφώματα
7) Και περπατώ (Ο Άγιος Πειρασμός)
8) Κάτι αδέσποτα φιλιά
9) Της ψυχής τα φιλιστρίνια
Το δίσκο συμπλήρωνε μια δεύτερη εκτέλεση του «Πάμε φεγγάρι μου» με την Παιδική Χορωδία του Δημήτρη Τυπάλδου.
«Πάλι ξενύχτης και ταπής»
Ένα χρόνο μετά, ο ερευνητής του λαϊκού τραγουδιού Κώστας Χατζηδουλής έφερε στην επιφάνεια δώδεκα ανέκδοτους στίχους της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, που μελοποίησαν δώδεκα μπουζουξήδες και τραγούδησε ο Μιχάλης Δημητριάδης. Ο δίσκος με τίτλο «Δώδεκα ανέκδοτα της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Portrait της Sony music.
Ανάμεσα στα δώδεκα τραγούδια, ήταν κι ένα ξεχωριστό ζεϊμπέκικο του Γιώργου Ζαμπέτα, γραμμένο στο λαϊκό δρόμο «χιτζάζ, χιτζασκιάρ» με τίτλο «Πάλι ξενύχτης και ταπής», που, σύμφωνα με τα στοιχεία στο ένθετο του cd, γράφτηκε από τον Ζαμπέτα το 1989 και ηχογραφήθηκε για τις ανάγκες του δίσκου με τη συνδρομή του λαϊκού συνθέτη και δεξιοτέχνη του μπουζουκιού Νίκου Καρανικόλα στα σεγόντα.
«Πόρτες ανοιχτές»
To 2000 ήταν η σειρά της Χαρούλας Αλεξίου, η οποία 25 χρόνια μετά τα «Σουρουπώματα» σε στίχους Πυθαγόρα και 23 μετά τα «Τι γλυκό να σ’ αγαπούν» και «Το ξέρω πια δε μ’ αγαπάς» με τα λόγια του Λευτέρη Παπαδόπουλου, ήρθε ξανά σε επαφή με το υλικό του Γιώργου Ζαμπέτα, τραγουδώντας μια ανέκδοτη μελωδία του, πάνω στην οποία έβαλε στίχους η Βάσω Αλλαγιάννη και γεννήθηκαν οι «Πόρτες ανοιχτές».
To τραγούδι ενορχηστρώθηκε από τον Νίκο Αντύπα και συμπεριλήφθηκε στον πολυσυλλεκτικό δίσκο της ερμηνεύτριας «Παράξενο φως», που κυκλοφόρησε από την Estia recordings, αλλά ελάχιστα ακούστηκε μέχρι σήμερα στις ζωντανές εμφανίσεις της. Θυμάμαι πως η πρώτη και τελευταία φορά που το άκουσα, ήταν σε μια από τις παραστάσεις της με την Δήμητρα Γαλάνη στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, το 2012…
«Ανωτάτη Ζαμπετική»
Το 2001 κυκλοφόρησαν δυο ξεχωριστοί ολοκληρωμένοι δίσκοι με ανέκδοτα τραγούδια του Γιώργου Ζαμπέτα. Στον πρώτο, ο τραγουδοποιός και ερμηνευτής Παντελής Αμπαζής έγραψε στίχους πάνω σε έντεκα μελωδίες, ο σπουδαίος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού και παλιός συνεργάτης του Ζαμπέτα, Στέλιος Ζαφειρίου, έκανε την ενορχήστρωση και έπαιξε μπουζούκι, δέκα ερμηνευτές έβαλαν τις φωνές τους κι έτσι γεννήθηκε η «Ανωτάτη Ζαμπετική» που κυκλοφόρησε από την Nitro Music, με την υποσημείωση στο εξώφυλλο «Διδάσκει ο πρύτανης του μπουζουκιού Στέλιος Ζαφειρίου».
Τα έντεκα τραγούδια του Γιώργου Ζαμπέτα με τους στίχους του Παντελή Αμπαζή ήταν:
1) Ήταν ένας μάγκας - Βασίλης Λέκκας
2) Τα μάτια σου τα όμορφα – Χριστιάνα
3) Δε λογάριασες – Παντελής Θαλασσινός
4) Τσιφτετέλι Ζαμπέτα – Μιχάλης Δημητριάδης
5) Η καρδιά μου αντέχει – Χρυσή Στεφανάκη
6) Γλυκειά ζωή – Παντελής Αμπαζής
7) Η γυναίκα και το χρήμα – Νίκος Δημητράτος
8) Τώρα που’χεις φύγει – Λένα Αλκαίου
9) Γιατί ‘σαι μάγκισσα – Γιάννης Ζουγανέλης
10) Η αγάπη δε ρωτάει – Κοσμάς Κοκόλης
11) Βαρκάδα κι αγκαλίτσα – Παντελής Αμπαζής
Το δίσκο συμπληρώνει μια διασκευή του «Ο Τζακ Ο’ Χάρα» από τον Μιχάλη Ζαμπέτα.
«Της αγάπης χρώματα»
Το 2001 ήρθε η σειρά του Μανώλη Μητσιά, για να ηχογραφήσει ένα ολόκληρο cd με δεκαπέντε ανέκδοτα τραγούδια του Ζαμπέτα σε στίχους Θεόδωρου Ποάλα. Στο δίσκο που κυκλοφόρησε από τη Legend με τίτλο «Της αγάπης χρώματα» και ξεκινά με ένα ηχητικό ντοκουμέντο με τη φωνή του Ζαμπέτα, η ενορχήστρωση ήταν του Γιώργου Ζαχαρίου, ενώ συμμετείχαν η Ελευθερία Αρβανιτάκη, η Ελένη Βιτάλη και η Μαρία Σπυροπούλου.
Η δουλειά αυτή πέρασε από «σαράντα κύματα», μέχρι να ηχογραφηθεί. Συζητώντας με τον Μανώλη Μητσιά στις αρχές του 2008, στο πλαίσιο μιας μεγάλης συνέντευξης, έγινε η σχετική αναφορά:
Το 2001 ηχογράφησες το δίσκο «Της αγάπης χρώματα» με ανέκδοτα τραγούδια του Γιώργου Ζαμπέτα. Αληθεύει πως πήγαινες αυτά τα τραγούδια από εταιρεία σε εταιρεία και κανείς δεν αναλάμβανε την παραγωγή τότε;
Αληθεύει, ναι. Τα πήγαινα και μάλιστα στην τότε Polygram, νυν Universal ήταν ένας Έλληνας διευθυντής που είχε ζήσει στη Γερμανία, μιλούσε ελληνικά βέβαια και όταν του είπα για τον Ζαμπέτα μου είπε «ε, τώρα θα κάνουμε Τζαμπέτα, άσε τώρα να κάνουμε άλλα μωρέ, Τζαμπέτα θα κάνουμε;» Το τι έχω περάσει μέσα στις εταιρείες μόνο εγώ το ξέρω. Και στην «Πολιτεία Γ’» του Θεοδωράκη εγώ δεν έκανα την παραγωγή; Μου λένε μερικοί «έχεις πει ωραία τραγούδια». Ναι, αλλά επέμενα εγώ, ρισκάριζα πολλά πράγματα, δεν περίμενα να κάνω έτοιμα σουξεδάκια, κατάλαβες;
Τα δεκαπέντε «χρώματα της αγάπης» ήταν:
1) Ο Ζαμπέτας στην πενιά
2) Σαν φεγγάρι θα ‘ρθω
3) Τα μάτια θέλουνε φιλιά
4) Της αγάπης χρώματα (και η Ελευθερία Αρβανιτάκη)
5) Μόνο μια νύχτα
6) Σήκω, ψυχή μου
7) Το καπέλο στραβά (μαζί με την Ελένη Βιτάλη)
8) Βαρύς καιρός
9) Δε θα φύγω ποτέ
10) Ο πόθος μάγος
11) Αξία έχει ν’ αγαπάς
12) Παρασκευή και δεκατρείς
13) Τι ωραίο ν’ αγαπάς
14) Της αμαρτίας τα φιλιά
15) Εξόριστος στον τόπο μου
«Θρύψαλα»
Αν είναι σωστά τα στοιχεία μου, τα τελευταία δυο τραγούδια σε μουσική του Γιώργου Ζαμπέτα που εκδόθηκαν μετά το θάνατό του, προέρχονται από το δίσκο του Λάκη Λαζόπουλου «Θρύψαλα», που κυκλοφόρησε το 2007 από την Universal σε επιμέλεια του Κώστα Χατζηδουλή.
Το πρώτο ήταν η «Βατραχίνα», στο ρυθμό του χασάπικου, με στίχους που γράφτηκαν το 1953 από την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, δόθηκαν, μέσω της Μαρίκας Νίνου, στον Βασίλη Τσιτσάνη, αλλά δεν τους μελοποίησε ποτέ. Το 1983 ο Τσιτσάνης παρέδωσε τη «Βατραχίνα», μαζί με 27 ακόμα ανέκδοτους στίχους της Ευτυχίας στον Κώστα Χατζηδουλή. Τον Λάκη Λαζόπουλο σιγοντάρησε η Εβελίνα Αγγέλου.
Το δεύτερο τραγούδι, σε 5/8 αυτή τη φορά ήταν ο «Παλιάνθρωπος» με στίχους του Κ. Ερνάνη (ψευδώνυμο του Κώστα Χατζηδουλή), η μελωδία του οποίου γράφτηκε τον Μάρτιο του 1999 και ο Λαζόπουλος το τραγούδησε (μια κι έξω) τον Νοέμβριο του 2006.
Στο δίσκο συμπεριλήφθηκαν και οι οργανικές εκδοχές των δυο τραγουδιών.
Τα τραγούδια του εγγονού Γιώργου Ζαμπέτα jr
Δεν ξέρω αν υπάρχουν κι άλλα ανέκδοτα τραγούδια του Γιώργου Ζαμπέτα που έχουν ήδη κυκλοφορήσει σε δίσκους. (Αν γνωρίζετε κάτι περισσότερο θα ήταν χαρά μας να το μάθουμε). Μια είδηση που δημοσιοποιήθηκε εδώ και τέσσερα χρόνια, είναι πως ο Γιώργος Ζαμπέτας jr, εγγονός του Γιώργου Ζαμπέτα, ετοιμάζει μια δισκογραφική δουλειά με ανέκδοτες μελωδίες του παππού του, πάνω στις οποίες έγραψε στίχους και θα τραγουδήσει ο ίδιος, με τη συμμετοχή του Γιώργου Νταλάρα, του Γεράσιμου Ανδρεάτου, του Γιάννη Ζουγανέλη και του Γιώργου Σαρρή, ο οποίος έφυγε τον περασμένο Οκτώβρη από τη ζωή (δεν ξέρω αν το τραγούδι με τον Σαρρή έχει ήδη ηχογραφηθεί). Μια δουλειά που αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον…
