«Ο φασισμός» του «Λούκυ» και του «Προέδρου»
Πριν από ένα μήνα η «Εφημερίδα των Συντακτών» πρόσφερε στους αναγνώστες ένα μοναδικό cd - ντοκουμέντο, με δέκα ανέκδοτες ηχογραφήσεις από το προσωπικό αρχείο του Λουκιανού Κηλαηδόνη. Το cd με τον τίτλο «Θυμάμαι» (ανέκδοτα τραγούδια με τη φωνή του Λουκιανού 1968-1999) εκδόθηκε με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από τη μέρα που ο Λουκιανός Κηλαηδόνης έφυγε από τη ζωή.
Οι στίχοι των εννέα τραγουδιών του Λουκιανού είναι του Κώστα Κινδύνη, του Δημήτρη Ιατρόπουλου, του Γιάννη Νεγρεπόντη, του Γιάννη Καλαντζόπουλου και του Λευτέρη Παπαδόπουλου, που υπογράφει τον «Φασισμό» το δεύτερο τραγούδι του cd, που, όπως αναφέρουν τα στοιχεία στο οπισθόφυλλο, γράφτηκε το 1969. (Το δίσκο συμπληρώνει μια ζωντανή ηχογράφηση στο «Πανηγύρι των άστρων» του Μίκη Θεοδωράκη και του Νίκου Γκάτσου).
Στο φινάλε του τραγουδιού μάλιστα, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης ακούγεται να το αφιερώνει στον πατέρα του Δημήτρη Κηλαηδόνη, ο οποίος πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση (με το ΕΑΜ Αθήνας) και στη συνέχεια φυλακίστηκε και εξορίστηκε…
Δυστυχώς, στο οπισθόφυλλο του cd δεν αναγράφονται περισσότερα στοιχεία για την ημερομηνία της ηχογράφησης. Αναζητώντας στο διαδίκτυο τις σχετικές πληροφορίες, έπεσα πάνω στο κανάλι του Στάθη Κόλλια στο youtube (το πιο ενημερωμένο κανάλι όσον αφορά ανέκδοτο υλικό του Λουκιανού Κηλαηδόνη) και σε ένα video με τον Λουκιανό να τραγουδά τον «Φασισμό» στην παράσταση «Τα καλύτερά μας χρόνια» στο θέατρο «Περοκέ» το 1996.
Νομίζω πάντως πως η εκδοχή που περιλαμβάνεται στο συγκεκριμένο cd προέρχεται από τη συναυλία του Λουκιανού στο θέατρο Λυκαβηττού στις 22 Αυγούστου 1996, που είχε τίτλο «Η σκοτεινή πλευρά».
«Οκτώβρης ήταν…»
Οι στίχοι του «Φασισμού» μου θύμισαν αμέσως ένα γνωστότερο τραγούδι που έγραψε ο Μίμης Πλέσσας, με τίτλο «Οκτώβρης ήταν» ή «Δεν θα περάσει ο φασισμός» και τραγούδησε η Ρένα Κουμιώτη στο δίσκο «Μίλα μου για τη λευτεριά», που κυκλοφόρησε από την Lyra τον Οκτώβρη του 1974, λίγους μήνες μετά την επαναφορά της δημοκρατίας στην Ελλάδα, με ερμηνευτές σε επτά τραγούδια τον Γιάννη Πουλόπουλο και σε πέντε την Ρένα Κουμιώτη.
Το «Μίλα μου για τη λευτεριά» ήταν, κατά κάποιο τρόπο, η συνέχεια του ιστορικού «Δρόμου» του Μίμη Πλέσσα και του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Τα τραγούδια γράφτηκαν το 1969 κι ακούστηκαν από τον Πουλόπουλο και την Κουμιώτη στο θεατρικό έργο «Ο δρόμος», που ανέβηκε το χειμώνα του 1970 στο θέατρο «Κατίνας Παξινού, σε σκηνοθεσία Πέτρου Λύκα. Όπως ήταν αναμενόμενο, το περιεχόμενο των στίχων κατέστησε αδύνατη την ηχογράφηση και την κυκλοφορία του δίσκου στα χρόνια της χούντας.
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος θυμάται σχετικά με την εποχή:
Την ίδια εποχή -δικτατορία πλέον- κόπηκαν τα τραγούδια «Ο τζίτζικας» και «Οκτώβρης ήταν», γιατί είχαν έμμεσες αναφορές στο καθεστώς (μουσική Πλέσσα)…
…Οι στίχοι μελοποιήθηκαν αρχικά από τον Λουκιανό Κηλαηδόνη και εν συνεχεία από τον Μίμη Πλέσσα. Ο Λουκιανός τους χρησιμοποίησε σε ένα θεατρικό έργο. Με τη μουσική του Πλέσσα κυκλοφόρησαν στη μεταπολίτευση. Δίσκος «Μίλα μου για τη λευτεριά». Στην ίδια σειρά ήταν και τα τραγούδια «Μίλα μου για τη λευτεριά», «Αυτόν τον ουρανό», «Φεγγάρι μου φυλακισμένο» και «Έξι άντρες» όλα σε μουσική του Μίμη Πλέσσα σε δίσκο…
…Θυμηθείτε Παναγούλη, ΕΑΤ-ΕΣΑ κλπ. Και το κλίμα της εποχής, για να αντιληφθείτε απολύτως και πόσο αληθινά ήταν τότε τα τραγούδια, αλλά και πόσο επικίνδυνα για τους δημιουργούς τους. Με το που θα κυκλοφορούσαν σε δίσκο, πράγμα αδύνατο, σίγουρα ο Πλέσσας κι εγώ θα περνούσαμε του λιναριού τα πάθη.
Το περίεργο είναι ότι απ’ αυτά τα τέσσερα τραγούδια που κόπηκαν από τη λογοκρισία τα δύο, τα πιο αιχμηρά για το καθεστώς («Μίλα μου για τη λευτεριά» και «Έξι άντρες»), ακούγονταν κανονικά στην αίθουσα του «Σινεάκ», όπου παιζόταν το θεατρικό έργο «Ο δρόμος», με κείμενα δικά μου, μουσική του Πλέσσα και τραγουδιστές, επί σκηνής, τον Πουλόπουλο και την Κουμιώτη (Σκηνοθεσία Πέτρου Λύκα, χορογραφίες Γιάννη Φλερύ). (1)
Πηγή: 1) Λευτέρης Παπαδόπουλος «Τα τραγούδια γράφουν την ιστορία τους» (Εκδόσεις «Ιανός» 2006)
