Μια φορά κι έναν καιρό στα σχολεία της Νέας Σμύρνης οι δάσκαλοι δίδασκαν στα παιδιά την ιστορία της πόλης: Αγ. Φωτεινή, Εστία, Πανιώνιος. Οι τρεις φάροι που έπρεπε να σέβεσαι ώστε να πορευτείς στη ζωή σου ως κάτοικός της. Ένα πανίσχυρο τρίπτυχο με τεράστια ιστορία πίσω του. Ο Χρυσόστομος Σμύρνης αναφέρεται ότι είχε μαρτυρικό θάνατο, αλλά πώς μαρτύρησε το γνωρίζουν μόνο οι εναπομείναντες πια γέροντες Σμυρνιοί που γνωρίζουν καλά ότι τον περιέφεραν οι Τούρκοι δεμένο και του πετούσαν αλάτι στις πληγές ώσπου ν’ αφήσει την τελευταία του πνοή σφαδάζοντας από πόνους. Ο Χρυσόστομος Σμύρνης του οποίου το άγαλμα του βρίσκεται στην είσοδο της πόλης ήταν ο πρώτος πρόεδρος του Πανιωνίου καθώς με πρωτοβουλία του και προσωπική μέριμνα χτίστηκε το νέο στάδιο του συλλόγου στη Σμύρνη, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1912 με τους ΙΔ Πανιώνιους Αγώνες. Η δημοτική αρχή φρόντισε να κατεβάσει γρήγορα το κασκόλ του Πανιωνίου που κάποιοι είχαν βάλει ανάμεσα στα χέρια του τεντωμένο και περήφανο.
Οι παίκτες του Πανιωνίου πανηγυρίζουν ιστορική νίκη 1-4 επί του Ολυμπιακού μέσα στο Καραϊσκάκη στις 5.1.1966. Στο μέσον ο Στάθης Χάϊτας.
Πρόσφατα η Νέα Σμύρνη ανακηρύχτηκε μία από τις 10 καλύτερες γειτονιές της Ευρώπης, σύμφωνα με την Guardian, μόνο που αυτό πρέπει να κάνει υπερήφανους για την επιλογή τους τους νεότερους κατοίκους της πόλης που επέλεξαν το σωστό σημείο να κατοικήσουν. Όχι όμως κατά βάθος τους παλιότερους κατοίκους της Ν. Σμύρνης γιατί το σημερινό προσωπείο της περιοχής δεν έχει σχεδόν καμία σχέση με την πόλη που μεγάλωσαν και αγάπησαν. Θυμάμαι όταν είχα επισκεφτεί τον Νίκο Πορτοκάλογλου στη νέα του κατοικία στο Χαλάνδρι, το 1999, τον ρώτησα απορημένος: «Γιατί άφησες τη Ν. Σμύρνη;» και μου απάντησε: «Δεν είναι πια αυτή που ζήσαμε…». Μιλάμε για το Νίκο που έχει μεγαλώσει δύο στενά από την πλατεία. Και δεν είναι ο μόνος που έφυγε…
Η πληθυσμιακή έκρηξη της πόλης που προήλθε από την κατεδάφιση των μονοκατοικιών της, οι οποίες πια είναι τόσο λίγες που όταν δεις κάποια μοιάζει με φωτογραφία άλλης εποχής, αποδυνάμωσε εύλογα το Πανιώνιο στοιχείο. Η σύγχρονη αυτή πόλη εξυπηρετεί πλέον τις ανάγκες των ανάμεικτου πληθυσμού της που δεν γνωρίζει ούτε το Νίκο Πεντζαρόπουλο, ούτε φυσικά ότι διατηρούσε πρακτορείο Προ-Πο, ούτε σε ποια γειτονιά μεγάλωσε ο Δημήτρης Σαραβάκος, ούτε πού βρισκόταν το μαγαζί με τα αθλητικά είδη του Γιώργου Δέδε, αλλά ούτε και ποιος είναι ο Γιώργος Δέδες και φυσικά τι εστί πραγματικά Γαλαξίας, ποιος ήταν ο Φάνης που σέρβιρε τον ελληνικό καφέ σε μπρίκι και ότι το σημείο αυτό ήταν επίσης το μέρος υποδοχής των αντιπάλων φιλάθλων γιατί Νέα Σμύρνη σήμαινε μόνο Πανιώνιος. Είναι σαν να λέμε ότι ο Πανιώνιος είναι μια καυτή πατάτα στα χέρια της τοπικής αυτοδιοίκησης που πλέον δεν υπερασπίζεται το τοπικό χαρακτήρα της Ν. Σμύρνης αλλά έχει ανοίξει το παράθυρο στον κόσμο. Για παράδειγμα πριν μερικά χρόνια τα όσα συνέβαιναν στην πόλη εντέχνως δεν διαφημίζονταν γιατί απευθύνονταν σχεδόν αποκλειστικά στους κατοίκους της, ενώ στην πορεία αυτό άλλαξε και η διαφήμιση πάει… σύννεφο. Η Ν. Σμύρνη ήταν ξεχωριστή γιατί είχε έντονο το τοπικό χρώμα, την υπεραγαπούσαν οι κάτοικοί της και η πλειονότητά της καλυπτόταν σε τέτοιο βαθμό από τα κάλλη της ώστε δεν χρειαζόταν να μετακινηθεί σε άλλη περιοχή για να διασκεδάσει ή ότι άλλο και το καμάρι της ήταν ο Πανιώνιος.
«Ιπτάμενος» Πανιώνιος της σεζόν 1974-75
Αν για παράδειγμα σήμερα γινόταν ένας έρανος, όπως παλιότερα, για την ενίσχυση του Πανιωνίου, οι περισσότεροι καταστηματάρχες της περιοχής προφανώς θα αντιμετώπιζαν την ομάδα εράνου όπως κάποιον από εκείνους που από το πουθενά ζητούν χρήματα και είναι φορτικοί και ανεπιθύμητοι. Άσε που μπορεί να μην γνωρίζουν καλά - καλά τι είναι ο Πανιώνιος καθώς έχουν ανοίξει καταστήματα στην περιοχή χωρίς να έχουν καμία σχέση με αυτή και την επέλεξαν γιατί έχει τη φήμη ότι είναι εύρωστη. Ξέρετε ποιοι αντέδρασαν πρώτοι στην επικείμενη ανέγερση νέου γηπέδου επί εποχής Τσακίρη; Τα μαγαζιά της περιοχής. Οι παλιοί αυθεντικοί Πανιώνιοι μαγαζάτορες είναι πια μετρημένοι. Σε αυτό το νέο πρόσωπο της πόλης πολλοί εξ αυτών συμπλέουν και πια σπανίως βλέπεις ένα λάβαρο του Πανιωνίου ή μια φωτογραφία της ομάδας κρεμασμένη στον τοίχο. Ας είναι καλά το «Επιτόκιο» που τιμά την παράδοση και την ιστορία της πόλης. 
Η ηρωική μορφή του Βασίλη Μωραϊτέλη
Όταν επιχειρήθηκε να προβληθεί στη Ν. Σμύρνη η ταινία «1968» ρώτησα ένα αυθεντικό Νεοσμυρνιό αν συμφωνεί με την απαγόρευση της προβολής στην περιοχή και μου αποκρίθηκε: «Αυτό που ζητάμε είναι να μας σέβονται». Αυτό έχει πολλές αναγνώσεις, αλλά ένας παλιός Πανιώνιος γνωρίζει. Φυσικά και η Ν. Σμύρνη ήταν και είναι για όλο τον κόσμο, όπως και παλιότερα για παράδειγμα ο «Γαλαξίας» ήταν σημείο συνάντησης παρεών απ’ όλη την Αθήνα, για να μην πω την Αττική. Αλλά αυτό το είχε και η Γλυφάδα, όμως η Γλυφάδα δεν είχε Πανιώνιο… Μαζί με την παλιά Ν. Σμύρνη χάνεται και το προσφυγικό στοιχείο της καθώς Πανιώνιος σημαίνει προσφυγιά. Η ταύτιση της Ν. Σμύρνης με τον Πανιώνιο είναι η ίδια η ιστορία της και όπως γράφει με μπογιά στις κερκίδες του γηπέδου: Ο Πανιώνιος είναι ιδέα και οι ιδέες δεν παθαίνουν ποτέ. 
Κάποτε η τοπική αυτοδιοίκηση έβαλε πλάτες να σώσει τον Πανιώνιο. Εδώ «τοπικοί άρχοντες» μαζί με τους παίκτες πανηγυρίζουν την άνοδο του Πανιωνίου στην Α Εθνική το 1993. Δεξιά με το άσπρο πουκάμισο διακρίνεται ο επί σειρά ετών δήμαρχος της πόλης Μπάμπης Πεχλιβανίδης.
Η ποδοσφαιρική ομάδα της Ν. Σμύρνης φέτος βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού διανύοντας ίσως την πιο δύσκολη χρονιά της ιστορίας της έχοντας το βάρος της οικονομικής διαχείρισης, αλλά και το βάρος της διαχείρισης των 130 χρόνων από την ίδρυσή του Πανιώνιου. Η ιστορικότερη ομάδα στην Ελλάδα - ιδρύθηκε το 1890 στη Σμύρνη - και μια από τις παλιότερες στην Ευρώπη έχει πολλά να προσφέρει ακόμη στους οπαδούς της που διψούν για να ξαναδούν μεγάλη την ομάδα τους και να επιστρέψουν στο γήπεδο.
«Παιδί της ξενιτιάς»
Ο Πανιώνιος είναι προσφυγικό σωματείο, «παιδί της ξενιτιάς», γεννημένος στη Σμύρνη της Ιωνίας το 1890. Το πρώτο του όνομα ήταν «Ορφεύς» και είχε στόχο την καλλιέργεια της μουσικής παιδείας. Οκτώ χρόνια αργότερα ο Ορφέας ενώθηκε με το σύλλογο «Γυμνάσιο». Έτσι, δημιουργήθηκε ο «Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης», που είχε στο δυναμικό του πολιτιστικά και αθλητικά τμήματα. Πέρα από τις δραστηριότητές του αυτές ανέπτυξε και εθνικές, προσπαθώντας να διατηρεί ζωντανές τις παραδόσεις και τους δεσμούς μεταξύ των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Για το λόγο αυτό του απονεμήθηκε το βραβείου Ήθους από την Ακαδημίας Αθηνών το 1949.
Πανιώνιος σημαίνει προσφυγιά
Στην Αθήνα εγκαταστάθηκε το 1922 και απέκτησε «στέγη» το 1940 στο χώρο που βρίσκεται σήμερα το γήπεδο της Νέας Σμύρνης, ο «ναός» όπως τον αποκαλούν οι φίλαθλοί του. Πρωτεργάτης στην κατασκευή του γηπέδου ήταν ο τότε πρόεδρος του συλλόγου Δημήτρης Καραμπάτης, που είχε την υποστήριξη του προέδρου της ΕΕΣ κ. Γεωργακόπουλου.
Κορυφαίες στιγμές του συλλόγου ήταν η κατάκτηση δύο φορές του Πρωταθλήματος Αθηνών 1946-47, 1950-51 του Βαλκανικού Κυπέλλου το 1971, τα δύο Κύπελλα Ελλάδα το 1979 και 1998, η κατάκτηση της 2ης θέσης τη σεζόν 1970-71. Ο Πανιώνιος σ’ όλη την πορεία του είναι τροφοδότης του ελληνικού ποδοσφαίρου. Έχει αναδείξει κορυφαίους Έλληνες ποδοσφαιριστές γνωστούς σε όλο το φίλαθλο κοινό, έχει μεγάλη παράδοση στους «κανονιέρηδες» και στους τερματοφύλακες και συνήθως όταν βγαίνει στην Ευρώπη σημειώνει αξιοσημείωτη πορεία. Μεταξύ άλλων ομάδων έχει νικήσει και αποκλείσει ομάδες όπως τις Ατλέτικο Μαδρίτης, Τβέντε, Ουντινέζε, Σοσό, Αούστρια Βιέννης, Νόρντζελαντ, Χάκα κ.α. Την περίοδο 1998-98 έφθασε στο Προημιτελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων.
Ο Πανιώνιος της σεζόν 2008-9 με του Ρεκόμπα και Εστιγιανόφ στη σύνθεσή του
Δύο από τις δυσκολότερες στιγμές στην πλούσια ιστορία του ήταν η δοκιμασία των δύο συνεχόμενων μπαράζ τις σεζόν 1982-83 και 1983-84 μένοντας στην κατηγορία με νίκες επί του Μακεδονικού στο Βόλο και του ΠΑΣ Γιάννινα στο Αλκαζάρ της Λάρισας, όπου μετά το γκολ του Δημήτρη Σαραβάκου, στο 1-0, απεβίωσε μετά από οξύ έμφραγμα ο 48χρονος οπαδός του Πανιωνίου Χαρίδημος Χατζηχρήστος. Ο Πανιώνιος στάθηκε όρθιος. Δεν συνέβη το ίδιο τις περιόδους 1991-92 και 1995-96 όταν υποβιβάστηκε για πρώτη και δεύτερη φορά στην πορεία του.
Ο χαρισματικός αρχηγός του ως ποδοσφαιριστής και προπονητής του στο δεύτερο μπαράζ Στάθης Χάϊτας δύο βδομάδες μετά το γεμάτο καρδιοχτύπι Σάββατο στη Λάρισα ανέφερε: «Δεν θυμάμαι στην καριέρα μου σαν ποδοσφαιριστής, η καρδιά μου να χτύπησε ποτέ έτσι όπως τη βδομάδα του μπαράζ. Δεν θυμάμαι μέρα που να ‘χω ξεχάσει, σπίτι, παιδιά, γυναίκα, όλα… Εύχομαι στον Πανιώνιο να μην ξαναφτάσει σε παρόμοιες στιγμές. Εύχομαι στους οπαδούς του να μην αναγκαστούν άλλη φορά να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους για την αγαπημένη τους ομάδα. Εύχομαι στον Πανιώνιο να βρίσκεται πάντα ψηλά στη βαθμολογία και να μη χρειαστεί να στείλει καρδιές ραγισμένες σε πάλη με το θάνατο…»
Ο εμβληματικός αρχηγός και λατρεμένος από το φίλαθλο κοινό της ομάδας του Δημήτρης Μαυρίκης όταν ο προπονητής του Πανιωνίου Νίκος Αλέφαντος του έδωσε την ευκαιρία να συνεχίσει να γράφει ιστορία στον Πανιώνιο στη δύση της καριέρας του, είχε αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ήμουν έτοιμος να διαπραγματευτώ την αποδέσμευσή μου από τον Πανιώνιο. Το ίδιο έμαθα ότι ήταν έτοιμοι να κάνουν και οι παράγοντες της ομάδας μου. Να που εμφανίστηκε την ίδια στιγμή στο δρόμο μου ο Νίκος Αλέφαντος. Μου έδωσε κουράγιο. Με κράτησε στο σύλλογο και μου είπε: «Παίκτες σαν εσένα πρέπει να γίνονται οι σημαίες των συλλόγων τους. Θα μείνεις και θα βοηθήσεις τον Πανιώνιο στη νέα του προσπάθεια». Κάτι που έγινε τελικά.
Ο φετινός ΠανιώνιοςΑυτό ήταν πάντα ο Πανιώνιος, μια οικογένεια. Αλλά όπως λένε και οι οπαδοί του: Είναι τρελοί αυτοί οι Πανιώνιοι.
Η ομάδα που αναγεννήθηκε από τις στάχτες της Σμύρνης
O συγγραφέας και ιστορικός ερευνητής του Πανιωνίου, Θοδωρής Μπελίτσος, μεγαλωμένος στη Ν. Σμύρνη ασχολείται συστηματικά με την ιστορία, τη λαογραφία, τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και έχει εκδώσει 25 βιβλία, κάποια από αυτά αφορούν την ιστορία του Πανιωνίου. Το έργο του έχει τιμηθεί από την Ακαδημία Αθηνών, τους Δήμους Ν. Σμύρνης, Λήμνου και τον Πανιώνιο Γ.Σ. Είναι ο πιο κατάλληλος άνθρωπος για να εισάγει στην ιστορία του Πανιώνιου Γυμναστικού Συλλόγου Σμύρνης.
«Σήμερον εν τω Ποδηλατοδρομίω του Ν. Φαλήρου πρώτη εμφάνισις των σμυρναϊκών ποδοσφαιρικών σωματείων εις επισήμους αγώνας. Ώρα 2 1/4 μ.μ. Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος εναντίον Παναθηναϊκού Αγωνιστικού και Ποδοσφαιρικού Ομίλου. Ώρα 4 μ.μ. Αθηναϊκός Αθλητικός Σύλλογος εναντίον Ποδοσφαιρικού Συλλόγου "Απόλλων" Σμύρνης».
[εφ. ΕΜΠΡΟΣ, 15/1/1923]
Έτσι προανήγγειλαν οι εφημερίδες το σημαδιακό από πολλές πλευρές ματς που διεξήχθη στις 15 Ιανουαρίου 1923, στο Ποδηλατοδρόμιο (το σημερινό Στάδιο Καραϊσκάκη) ανάμεσα στον Παναθηναϊκό και τον Πανιώνιο για το πρωτάθλημα Αθηνών-Πειραιώς που διεξαγόταν τότε, πριν ακόμα ιδρυθούν η ΕΠΣΑ και η ΕΠΟ.
Σημαδιακό, διότι ήταν το πρώτο ματς της περιόδου 1922-23, μετά την περιπέτεια της μικρασιατικής εκστρατείας και την καταστροφή που την ακολούθησε και σηματοδοτούσε κατά κάποιο τρόπο την επιστροφή σε μια ειρηνική καθημερινότητα.
Σημαδιακό, διότι ήταν ο πρώτος επίσημος αγώνας του Παναθηναϊκού με αυτό το όνομα, τα πράσινα χρώματα και το τριφύλλι, μετά από 15 χρόνια που έπαιζε με διάφορες επωνυμίες, όπως: Π.Ο. Αθηνών, Πανελλήνιος Π.Ο. κλπ.
Σημαδιακό, κυρίως, διότι ήταν το πρώτο ματς της αναγεννημένης από τις στάχτες της Σμύρνης ομάδας του Πανιωνίου, χάρη στις προσπάθειες του προέδρου Δημητρού Δάλλα, ο οποίος με το σύνθημα «Ο Πανιώνιος είναι ιδέα και οι ιδέες δεν πεθαίνουν», εμφύσησε την αισιοδοξία στους κουρελιασμένους, πεινασμένους, τραυματισμένους σωματικά και ψυχικά πρόσφυγες Σμυρνιούς αθλητές που είχαν καταφύγει στην Αθήνα.
Οι: Γροσσομανίδης, Οικονομίδης, Φωτιάδης, Λεώνης, Νικολαΐδης, Μανιατόπουλος, Ψαλτόπουλος, Παρθενιάδης και οι Αρμένιοι: Αμπετιάν, Αχαρονιάν, Σεραφιάν, Γκουστενιάν που αποτελούσαν την πρώτη μετά την καταστροφή ομάδα, έγραφαν ιστορία. Λίγους μήνες ενωρίτερα αναζητούσαν τρόπο να σωθούν από το μένος των Τσετών και των Τούρκων ατάκτων που πυρπόλησαν την κοσμοπολίτικη μικρασιατική πατρίδα τους. Μπαίνοντας ξανά στο γήπεδο γνώριζαν ότι αποτελούσαν τη συνέχεια τριών δεκαετιών σμυρναϊκής ποδοσφαιρικής ιστορίας, που είχε γραφτεί στα γήπεδα του Παραδείσου και της Πούντας, από τον Πανιώνιο, τον Απόλλωνα, την Αρμενική και τους Άγγλους του Μπουρνόβα που εναλλάσσονταν στην κατάκτηση των πρωταθλημάτων των κυπέλλων της Σμύρνης, τα οποία αθλοθετούσε ο Πανιώνιος αλλά συνήθως τα κέρδιζε ο Απόλλων.
Η αναγεννημένη από τις στάχτες της Σμύρνης αυτή ομάδα πήρε τη δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα πίσω από τον Πειραϊκό Σύνδεσμο, από τον οποίο αργότερα προήλθαν Εθνικός και Ολυμπιακός. Την επόμενη χρονιά ήταν τρίτη αλλά καθώς δεν είχε δικό της γήπεδο σε λίγα χρόνια διαλύθηκε.
Όμως, ο Πανιώνιος Γ.Σ. δεν διαλύθηκε. Αντίθετα με έδρα το Παναθηναϊκό Στάδιο είχε δυναμική παρουσία και πρωτοποριακή αθλητική δράση. Αναβίωσε τους Πανιώνιους Αγώνες. Πρωταγωνίστησε για την καθιέρωση των Βαλκανικών Αγώνων Στίβου. Δημιούργησε γυναικείο αθλητικό τμήμα και διοργάνωνε επί πέντε χρόνια γυναικείο πρωτάθλημα στίβου, μέχρι να αναγκαστεί ο ΣΕΓΑΣ να προκηρύξει επίσημο γυναικείο πρωτάθλημα. Έφερε το βόλεϊ στην Αθήνα και διοργάνωνε επί χρόνια τα πρωταθλήματα βόλεϊ ανδρών, γυναικών και σχολείων. Ίδρυσε τμήματα μπάσκετ, ποδηλασίας που είχαν πανελλήνιες και διεθνείς διακρίσεις.
Ώσπου, το 1940, απέκτησε επιτέλους δική του έδρα, στη Νέα Σμύρνη. Οπότε είχε φτάσει πλέον η ώρα να ξαναφτιάξει ποδοσφαιρική ομάδα. Ο βετεράνος Γιώργος Ρουσσόπουλος, μάζεψε προσφυγόπουλα από το Δουργούτι, το Νέο Κόσμο, το Κουκάκι και την Καλλιθέα, τα οποία είχαν φτιάξει μια ομάδα γειτονιάς, την Θύελλα, κι έπαιζαν μπάλα στην πλατεία της Λεύκας, στις όχθες του Ιλισσού και τα έφερε στον Πανιώνιο.
Βαζαίος, Μπουμπής, Λέκκας, Χριστάκης, Σκιαδάς, αδερφοί Ζαρκάδη, Βενετσάνος, Στάικος, Κωτσόβολος, Ηλιάδης, Χαροκόπος, αποτέλεσαν τη μαγιά, από την οποία μέσα στην κατοχή αναδημιούργησαν τον ποδοσφαιρικό Πανιώνιο. Στην ομάδα προστέθηκαν εξαιρετικοί μπαλαδόροι που καλούνταν στη Μικτή Αθηνών και στην Εθνική ομάδα: Πεντζαρόπουλος, Τσολιάς, Κερδεμελίδης, Σκορδίλης, Νεστορίδης, Σαραβάκος, Τσουχνικάς, Κωστάρας.
Οι έφηβοι του Ρουσσόπουλου έγιναν άνδρες και άρχισαν να σημειώνουν νίκες, τη μία μετά την άλλη, στο πρωτάθλημα Αθήνας και στο κύπελλο Ελλάδος.
Μια ομάδα από το πουθενά, άρχισε να αμφισβητεί την πρωτοκαθεδρία του Παναθηναϊκού και της ΑΕΚ. Οι παράγοντες της ΕΠΣΑ έκαναν ό,τι μπορούσαν για να εμποδίσουν την άνοδο στην κορυφή του κυανέρυθρου συλλόγου. Οι προσπάθειες του προέδρου του Πανιωνίου Δημητρού Καραμπάτη, που δεν αγαπούσε το παρασκήνιο, δεν έφερναν αποτέλεσμα, με συνέπεια να χάνονται οι τίτλοι στις λεπτομέρειες, αν και έφερνε επιφανείς προπονητές, όπως τον Άγγλο Άλαν Μπάγκετ, το Γιάννη Χέλμη και τον Κώστα Νεγρεπόντη.
Το 1947 έχασε τον τίτλο από την ισόβαθμη ΑΕΚ, αφού η ΑΕΚ είχε καλύτερο συντελεστή τερμάτων για ένα μόνο γκολ! Ήταν καλύτερος από την ΑΕΚ και το απέδειξε στην τελική φάση του πανελλήνιου πρωταθλήματος, όπου τη νίκησε δύο φορές 2-0, 2-1, πάλεψε για τον τίτλο και τερμάτισε στη τρίτη θέση μόλις δύο βαθμούς πίσω από Ολυμπιακό και Ηρακλή.
Το 1949 είχε δέκα στρατευμένους ποδοσφαιριστές που ήταν κατάκοποι καθώς ταξίδευαν συνεχώς με τα κλιμάκια των μονάδων που υπηρετούσαν για να δίνουν αγώνες σε διάφορες περιοχές. Είναι χαρακτηριστικό πως στη διάρκεια της σεζόν Πεντζαρόπουλος, Τσολιάς, Σκορδίλης έδωσαν πάνω από 50 ματς ο καθένας με: Πανιώνιο, Μικτή Αθηνών, Εθνική ομάδα και στρατιωτικές ομάδες! Έτσι ο Ιστορικός, αν και ήταν πρωτοπόρος σε όλη τη σεζόν, στο β΄ γύρο λόγω κόπωσης των παικτών έχασε δυο σημαντικά ματς και τερμάτισε δεύτερος, μόλις δύο βαθμούς πίσω από τον Παναθηναϊκό.
Η πρωταθλήτρια ομάδα του Πανιωνίου, το 1951 με τον Νίκο Πεντζαρόπουλο
Το 1950 έχασε τον τίτλο στο παρασκήνιο από την ΑΕΚ, την οποία είχε συντρίψει 4-0. Όμως, η ΕΠΣΑ καραδοκούσε και έδωσε τον τίτλο στην ΑΕΚ κατακυρώνοντας υπέρ της έναν αγώνα με τον Αθηναϊκό, στον οποίο είχε ηττηθεί. Να σημειωθεί πως τη σεζόν αυτή στη Μικτή Αθηνών έπαιζαν πέντε παίκτες του Πανιωνίου.
Μέσα από τέτοιους είδους συμπληγάδες πορευόταν πάντα ο Ιστορικός, γι’ αυτό όποτε κατόρθωνε να τις ξεπερνά οι επιτυχίες του λογίζονταν ως θαύματα, όπως το πρωτάθλημα Αθήνας 1951, οι παρουσίες στους τελικούς κυπέλλου 1952, 1961, 1967, οι έξοδοι στην Ευρώπη, το Βαλκανικό και τα δύο Κύπελλα Ελλάδος που κατέκτησε.
Μνήμες και απόψεις
Εν συνεχεία ορισμένοι από τους πιο ένθερμους υποστηριχτές του Πανιώνιου ο καθένας με τη δική του ιστορία και προσφορά στην ομάδα θυμούνται ηρωικές στιγμές του Πανιωνίου και φωτίζουν γνωστές και άγνωστες πλευρές του Ιστορικού.
Ο Π. Τσιάπης, πρώην Γενικός αρχηγός του ερασιτέχνη επί Μπραμς είναι μια ζωή δίπλα στην ομάδα. Έχει το ρεκόρ συνεχούς παρουσίας φιλάθλου καθώς έχει πάει σε 27 προετοιμασίες σερί της ομάδας στην Ευρώπη, ενώ από το 1970 που παρακολουθεί ανελλιπώς εντός και εκτός έδρας τον Πανιώνιο τα παιχνίδια που έχει χάσει μετριούνται στα δάκτυλα δύο χεριών, όχι περισσότερο!
Παναγιώτης Τσιάπης (Καλλιτέχνης, Πρόεδρος Δ.Σ. Δήμου Ν. Σμύρνης): Αυτή η ομάδα έχει το «κοκαλάκι της νυχτερίδας». Κάτι γίνεται στο τέλος και τα πράγματα ισιώνουν. Κερδίσαμε τα δύο μπαράζ, η μία 3 Ιουλίου 1983 και η άλλη 21 Μαΐου του ’84 όπου παίχθηκε κορώνα - γράμματα η παραμονή του Πανιωνίου στην κατηγορία. Επίσης όταν πήραμε τα δύο κύπελλα η ομάδα ήταν ακόμη χειρότερα απ’ ότι τώρα. Είχαμε σωθεί στο παρά πέντε. Δεν ήταν η ομάδα που είχαμε επί Μάλετ με επτά διεθνείς στην σύνθεσή της. Έχω δει νίκη του Πανιωνίου μέσα στην Τούμπα όπου μετά από πέντε λεπτά βγήκαν οι παίκτες και τους χειροκροτούσε ο κόσμος με υπόκλιση. Δίδασκε μπάλα. Θα έπαιρνε τότε το πρωτάθλημα, αλλά η χούντα το έδωσε στην ΑΕΚ που είχε πιο μεγάλο δόντι. Το έδωσαν νταηλίκι. Όλες οι ομάδες είχαν επίτροπο στη χούντα. Θυμάμαι τους λοκατζήδες που έρχονταν και έκαναν ισορροπία πάνω στο τοιχίο στα επίσημα. Έχουν δει πολλά τα μάτια μου. Απέναντι είχε μια μικρή θύρα μ’ ένα ρολόι που ήταν χειροκίνητο που έγραφε από κάτω το σκορ και το χειριζόταν ο Ζήσης ο Ξόρκιας που είχε από νούμερα μέχρι το 7. Όταν λοιπόν κερδίσαμε τον Ολυμπιακό Λευκωσίας 8-0 με 5 γκολ του Δέδε, δεν είχε το 8 και το έγραψα σ’ ένα μικρό χαρτόνι από Νουνού και το ανέβασε ! Θυμάμαι σαν τώρα που είχε έρθει ο Αλέξανδρος Ωνάσης στον αγιασμό μ’ ένα βαλιτσάκι με 15.000.000 μέσα και τα έδωσε στον Πανιώνιο. Θα έμπαινε στον Πανιώνιο, αλλά μετά από ενάμιση μήνα σκοτώθηκε. Ο Ωνάσης σαν Σμυρνιός είχε λατρεία όχι μόνο με την Σμύρνη και τον Πανιώνιο και την Εστία, την Αγ. Φωτεινή. Το Ίδρυμα Ωνάση κατόπιν εντολής που είχε αφήσει στη διαθήκη του φτιάχτηκε το καμπαναριό της Αγ. Φωτεινής. Ο γιος του είχε εκφράσει την επιθυμία να ηγηθεί του Πανιωνίου, αλλά δεν πρόλαβε. Δυστυχώς. Μετά άρχισε να δοκιμάζεται ο Πανιώνιος έφυγαν σιγά- σιγά οι καλοί του παίκτες.
Συνέντευξη του Θωμά Μαύρου το 1987 όταν γύρισε στον Πανιώνιο που λέει μια μεγάλη αλήθεια.
Είχα φοβερή αδυναμία στο Θανάσης τον Ιντζόγλου. Όταν ήμουν μικρός είχα εντυπωσιαστεί, παρ’ ότι ήμουν «παιδί» του Δέδε. Έμενε δίπλα μας και με είχε σαν μικρό του παιδί. Ο Θανάσης είχε δυνατά πόδια, αριστεροπόδαρος, βάραγε φοβερά πέναλτι, σιδερένιο κεφάλι. Ήταν το «πουλαίν» μου. Θυμάμαι όταν έφυγε από τον Πανιώνιο είχα στεναχωρηθεί. Και για τους άλλους στεναχωρήθηκα βέβαια. Από τους καινούργιους παίκτες που τα κριτήριά μου είχαν μια μεικτή αποτύπωση όπου έβλεπα και την προσωπικότητα του ποδοσφαιριστή ξεχωρίζω τους Αντώνη Μανίκα, Θανάση Καναρά, Γιάννη Γραβάνη, Μάκη Ζαχαρόπουλο, Νόνι Λίμα, που ήταν εξαιρετικά παιδιά, όχι μόνο καλοί παίκτες. Είναι όμως πολλοί και κινδυνεύω να εκτεθώ.
Επέλαση από τον Γιάννη Γραβάνη
Τους πέντε πρώτους σκόρερ του πρωταθλήματος τους έχει βγάλει ο Πανιώνιος: Νεστορίδης, Μαύρος, Δέδες, Αναστόπουλος, Σαραβάκος. Εν γένει τροφοδότης του ελληνικού ποδοσφαίρου. Είμαστε ευλογημένοι και τυχεροί που γεννηθήκαμε σ’ αυτή τη πόλη και έχουμε τον Πανιώνιο. Θεωρώ πολύ σημαντικά τα παιδιά αυτά που έρχονται και στηρίζουν τα τμήματα του Πανιωνίου την στιγμή που υπάρχουν προκλήσεις να είσαι Ολυμπιακός ή Παναθηναϊκός. Αυτά τα παιδιά εμπεριέχουν στο dna τους ένα ηρωισμό απέναντι στην ίδια τη ζωή. Δεν είναι εύκολο να πείσεις τα παιδιά όσο κι αν προσπαθήσει να σε πείσει ο πατέρας ή ο συγγενής σου να είσαι Πανιώνιος. Είναι στάση ζωής. Αυτό κάτι σηματοδοτεί και για τα επόμενα χρόνια της ζωής σου. Και για κοινωνικό, και για το πολιτικό και για το επιχειρηματικό, για όλο το προφίλ που θ’ αναπτύξεις σαν άνθρωπος. Πολλοί καλλιτέχνες, διανοούμενοι, προχωρημένα μυαλά είναι Πανιώνιοι. Μην κοιτάς που δεν έρχονται στο γήπεδο. Όλα αυτά που συμβαίνουν στο χώρο του ποδοσφαίρου έχουν απομακρύνει πολύ κόσμο, αλλά μέσα τους είναι Πανιώνιοι. Όλοι οι ποδοσφαιριστές έστω κι αν έπαιξαν ένα χρόνο στον Πανιώνιο, μετά έγιαναν Πανιώνιος, σ’ όποια ομάδα κι αν πάνε μετά. Δεν τον ξεχνάνε, όλοι τον αγαπάνε. Ο Παναγιώτης Κόρμπος ήρθε στον Πανιώνιο μετά από πόσες μεταγραφές, ήρθε στον Πανιώνιο αγάπησε και αγαπήθηκε. Έγινε ένας φυσικός αρχηγός, ένας φυσικός προπονητής. Έγινε ένας από εμάς. Ο Πανιώνιος έχει κάτι που δεν θα το συναντήσεις σε άλλες ελληνικές ομάδες. Είναι οικογένεια.
Δημήτρης Μαυρίκης σ’ ένα εντυπωσιακό στιγμιότυπο
Βασίλης Ατσίδης (παλιός παράγοντας του Πανιώνιου): Όταν πήγαινα σχολείο ο δάσκαλος μάς έλεγε τότε: Αγία Φωτεινή, Εστία Νέας και Πανιώνιος. Δεν νοείται Νεοσμυρνιός να μην είναι Πανιώνιος. Αφού μας έλεγε έτσι ο δάσκαλός μας, εμείς τι να γίνουμε Ολυμπιακοί; Παίζουμε λοιπόν ένα παιχνίδι και ρίχνουμε 4-0 στον Ολυμπιακό με Μαρόπουλο, Δελαβίγια, Τσολιά με τακουνάκι, ομαδάρα. Είχα ένα φίλο τότε που μου λέει: αμάν Βασίλη τι γίνεται εδώ; Θα γίνω από Ολυμπιακός, Πανιώνιος! Υπήρξα διοικητικός παράγοντας στη καλύτερη εποχή του Πανιωνίου, επί Τζπο Μάλλετ προπονητή. Γενικός αρχηγός ήταν ο Καλογεράς. Ο Τζο Μάλετ έλεγε στους παίκτες ότι όταν παίζεται με το ΠΟΚ εκτός έδρας πρέπει 7 στα 10 παιγνίδια να τα κερδίσετε για να είστε μεγάλη ομάδα. Στο τελευταίο εικοσάλεπτο εκτός έδρας σε κάθε αγώνα που παίζαμε φτύνανε αίμα όλες οι ομάδες και λέγανε: προσοχή στο τελευταίο εικοσάλεπτο του Πανιωνίου, θα μας βομβαρδίζουνε. Κι έτσι ήτανε. Δεν υπήρχε περίπτωση να χάσουμε. Τότε είχαμε το Γιώργο Δέδε στην ομάδα. Τον είχε φέρει στον Πανιώνιο ο Θανάσης Σαραβάκος. Ο Θανάσης για μένα ήταν ο μεγαλύτερος ποδοσφαιριστής του Πανιωνίου όλων των εποχών. Δεκαετών ετών έπαιξε το πρώτο του παιχνίδι κόντρα στον Απόλλωνα, στη Ριζούπολη. Έβαλε δύο γκολ με κορμοψαλίδι και ένα με κεφαλιά ψαράκι. Κάπνιζε, έπινε, τζόγος, αλλά μεγάλο ταλέντο. Ήταν κολλητός του εργοστασιάρχη Παπαθανασίου που ήταν και δήμαρχος τότε στη Ν. Σμύρνης, ο οποίος του είχε μεγάλη αδυναμία. Έκανε λοιπόν μια πρόταση στο συμβούλιο της ομάδας, τα πριμ του Θανάση να τα βάζουν σ’ ένα λογαριασμό στην τράπεζα ώστε να μαζέψει μερικά χρήματα. Το βιβλιάριο το κρατούσε ο πρόεδρός μας. Είχε συγκεντρωθεί ένα ποσό 150 χιλιάδων. Κάποια στιγμή πήγε για ενημέρωση και δεν υπήρχε φράγκο! Βρήκε τον τρόπο, τα πήρε και τα ‘χασε… Είχε παίξει μια φορά η Εθνική Ελλάδας στη Σοβιετική Ένωση και πήρε ο Θανάσης την μπάλα και τους το κοπάνησε και νικήσαμε 1-0. Στη ρεβάνς οι Ρώσοι ρωτούσαν αν παίζει εκείνος ο κοντούλης! Φοβερός ήταν. Άλλο μεγάλο ταλέντο ήταν ο Σαγκορίδης, αρχηγός της Εθνικής Νέων, αλλά ο νους του ήταν στις γυναίκες. Τρεις κλάσεις ανώτερος του Μαύρου. Επιθετικός. Παικτάρα. Κι ένας άλλος παίκτης μας, ο Χριστοφορίδης, τα ίδια. Ο Μαύρος όταν υπέγραψε συμβόλαιο στην επαγγελματική ομάδα του Πανιωνίου ήταν μόλις 16 χρονών. Μετά από τρία χρόνια ο πατέρας του τον παρότρυνε να κάνει ένσταση για να φύγει. Πράγματι σταμάτησε να παίζει κι ο Πανιώνιος τον τιμώρησε. Όταν πέρασε ο καιρός στεναχωριόταν πολύ και φοβόταν μην καταστραφεί. Ζήτησε τη βοήθεια του Πάλλα και τον ξαναπήρανε στην ομάδα. Όμως είχε τον πατέρα του που κοιτούσε το οικονομικό συμφέρον του και τελικά πήγε στην ΑΕΚ κι έβγαλε πολλά λεφτά. Αλλά τι να το κάνεις, εμείς τον χάσαμε. Η ΑΕΚ όλο μας έπαιρνε τους παίκτες με υποχθόνιο τρόπο. Σκρέκης, Θεοφιλόπουλος, Δέδες και τόσοι άλλοι, όλοι φύγανε. Άλλα της κάναμε στη Ν. Σμύρνη ένα χουνέρι… Με ισοπαλία έπαιρνε το πρωτάθλημα. Τότε ο Νεστορίδης έπαιζε τότε με την ΑΕΚ και λέει ότι θα κάνει να καταπιούμε το φιδέ! Έτσι είσαι; Να ο Μπραουδάκης ένα γκολ, να ο Σαραβάκος άλλο ένα, να κι άλλο ο Χάϊτας και τους κερδίσαμε 3-2 κι έτσι έχασε το πρωτάθλημα. Στη δεκαετία του 60 αυτό.
Πέρης Παπαπαναγής. Ο πιο rock παίκτης που πέρασε από τον Πανιώνιος. Εδώ σ’ ένα στιγμιότυπο με τον Ντανιέλ Μπατίστα της ΑΕΚ. Σήμερα είναι προπονητής στις Ακαδημίες του Ολυμπιακού.
Κι ο Νεστορίδης από τον Πανιώνιο ξεκίνησε. Για να τον πάρει η ΑΕΚ τον Νεστορίδη του είπε να σταματήσει να παίζει, κάθισε ένα χρόνο εκτός, τιμωρήθηκε κι ένα χρόνο και μετά πήγε στην ΑΕΚ. Τότε το πριμ στον Πανιώνιο ήταν μια πορτοκαλάδα! Ο Πεντζαρόπουλος στα δέκα σουτ που έπιανε δέκα είχε και σάμαλι! Παίζαμε τον Ολυμπιακό και φεύγει από το κέντρο ο Μουράτης που είχε «βρωμοπόδαρο», μπαίνει στην μεγάλη περιοχή και βγαίνει ο Πεντζαρόπουλος να του κόψει την μπάλα, ετοιμάζεται να σουτάρει ο Μουράτης και πάει πίσω ο Πεντζαρόπουλος και την ώρα που σουτάρει μια βολίδα ο Μουράτης κάνει ένα άλμα ο Νίκος και πιάνει την μπάλα στον αέρα! Ο επονομαζόμενος «Ήρωας του Τάμπερε». Έτσι έμεινε στην ιστορία. Ο Πεντζαρόπουλος δεν ήταν ότι απέκρουε την μπάλλα, την έπιανε! Έγραψε τότε η εφημερίδα: Πεντζαρόπουλος - Ολυμπιακός 1-0. Όταν ήρθα στον Πανιώνιο είχαμε τότε τον «Κυρά-Μαρία» όπως λέγαμε τον Στάϊκο, τον Κωστάρα, τον Τσολιά τον ψηλό, ομαδάρα! Ο Πανιώνιος τη σεζόν 1970-71 είχε ομαδάρα και θα έπαιρνε το πρωτάθλημα. Αλλά στο καθοριστικό ματς με τον Εθνικό στη Ν. Σμύρνη ήρθε ένας άσος του Εθνικού και είπε: «Δώστε ρε παιδιά ένα χαρτζιλίκι να πάρετε και το πρωτάθλημα». Τριάντα χιλιαρικάκια θέλανε. Όλοι πίστευαν ότι θα κερδίσουμε και παίξαμε το παιχνίδι στα ίσια. Φάγαμε τρία γκολ από τον Χατζηϊωάνογλου…
Ο ηρωικός Χρήστος Εμβολιάδης συγκινημένος μετά από ένα θετικό αποτέλεσμα μαζί με τον Στέλιο Αποσπόρη και Ζήση Τζήκα.
Δημήτρης Βλάχος (Ο φωτογράφος της ομάδας): Θα μου μείνουν αξέχαστα τα δύο παιχνίδια με την γαλλική Σοσό, με την οποία χάσαμε το πρώτο ματς στη Ν. Σμύρνη 0-1 και πήραμε πανηγυρική πρόκριση στο γήπεδό της με νίκη 0-2. Τα έζησα πολύ έντονα πίσω από το φακό μου και μέσα στον αγωνιστικό χώρο. Ήταν μία από τις πιο ένδοξες στιγμές στην ιστορία του Πανιωνίου. Μπορεί να μην έχουμε τόσο πυκνή παρουσία στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, αλλά είναι δυναμική. Έχουμε πάρει μεγάλες προκρίσεις όπως με την τσέχικη Χάκα και την ιταλική Ουντινέζε. Φωτογραφίζω τον Πανιώνιο από τη σεζόν 1987-88. Θυμάμαι το πάθος των παικτών να βγει η ομάδα στην Ευρώπη επί προεδρίας Αχιλλέα Μπέου, ήταν το κάτι άλλο. Το πρώτο γκολ που μου έρχεται στο μυαλό είναι το γκολ του Δημήτρη Ναλιτζή στον τελικό κυπέλλου του 98 με τον Παναθηναϊκό στο Καραϊσκάκη.
Και ο θρυλικός Μητσάρας Πανιώνιος ήταν! Εδώ με το Κύπελλο μετά τον τελικό Πανιώνιος - Παναθηναϊκός 1-0 στο Στάδιο Καραϊσκάκη, 29.4.1998
Θυμάμαι πήγαμε πορεία και έτσι γυρίσαμε πίσω στη Ν. Σμύρνη, με τα πόδια. Η στιγμή που έφθασε το πούλμαν στην πλατεία με τον κόσμο να περιμένει τους παίκτες ήταν το κάτι άλλο. Ατμόσφαιρα μαγική. Μετά θυμάμαι πήγαμε στα μπουζούκια, επί της Λ. Συγγρού και γλεντήσαμε το κύπελλο ως το πρωί. Έχω κλάψει στο γήπεδο τότε που φάγαμε το γκολ στο Καυταντζόγλειο από τον Ηρακλή στο τελευταίο λεπτό και χάσαμε την Ευρώπη. Ο Χάρης (εν. τον Οικονομίδη) είχε φέρει σαμπάνιες ν’ ανοίξουμε αλλά δεν ξέρω τι έγινε και δεν τα καταφέραμε τελικά. Επίσης θυμάμαι και τα έντονα συναισθήματα που είχα όταν πήγα για δουλειά στον αγώνα Αθηναϊκός - Ξάνθη γιατί ο Τσολακάκης δεν μας άφησε να πάμε στο ματς Λάρισας - Πανιωνίου, όπου ανέλπιστα χάσαμε 4-0 και υποβιβάστηκε ο Πανιώνιος. Τέτοια στενοχώρια δεν ξανάζησα.
Ο Θωμάς Μαύρος πανηγυρίζει με τους φίλους του Πανιωνίου την πρόκριση επί του ΠΑΟΚ 3-0 με δύο προσωπικά του γκολ και μια απάντηση στον Ν. Αλέφαντο, προπονητή τότε των Θεσσαλονικέων.
Χάρης Οικονομίδης (Ιδιοκτήτης του Members Club): Θυμάμαι το Βαλκανικό Κύπελλο που πήραμε το 1971 που πήραμε μέσα στα Τίρανα στον τελικό με την Μπέσα. Αλλά και το κύπελλο του 79 στο Καραϊσκάκη. Έκανα τρεισήμισι ώρες να φθάσω στη Ν. Σμύρνη. Πήρα το κύπελλο από τα αποδυτήρια μετά τις φωτογραφίες λέγοντας: το περίμενα 30 χρόνια αυτό το κύπελλο. Το πήρα κι έφυγα με τα πόδια κι έφθασα περπατώντας ως τη Συγγρού όπου μ’ ένα αμάξι φτάσαμε με δυσκολία στο γήπεδο όπου είχε γεμίσει από φιλάθλους του Πανιωνίου που περίμεναν να υποδεχθούν τους παίκτες και να σηκώσουν το κύπελλο μέσα στο γήπεδό μας. Μετά με το κύπελλο στα χέρια μου πήγαμε με την ομάδα στην Εθνική Οδό να γλεντήσουμε στον Βολιώτη. Εκεί σηκώθηκε να χορέψει ο Μάρκοβιτς και του έβαλα το κύπελλο στα πόδια χτυπώντας παλαμάκια. Ήμουν άυπνος πόσες μέρες γιατί φτιάχναμε σημαίες όλη μέρα στο σύνδεσμο φιλάθλων του Πανιωνίου στη οδό Βυζαντίου όπου τότε ήμουν πρόεδρος. Κράτησα το κύπελλο στο δωμάτιο μου, δίπλα στο κρεβάτι μου, στο κομοδίνο, για πέντε μέρες! Το γνήσιο κύπελλο, γιατί υπήρχε κι ένα άλλο. Μετά το πήγα στο σύνδεσμο κι ερχόταν ο κόσμος να βγάλει φωτογραφίες με το κύπελλο. Από το πρωί μέχρι το βράδυ. Εκεί είχα μαγαζί και το άφησα να το κάνω σύνδεσμο. Είχαμε από τους πιο γερούς συνδέσμους. Τρεις χιλιάδες μέλη. Αυτός είναι ο Πανιώνιος.
Χαρές και πανηγύρια μετά την κατάκτηση του Κυπέλλου, 6 Ιουνίου 1979, στα αποδυτήρια του Σταδίου Καραϊσκάκη, μετά το 3-1 επί της ΑΕΚ. Μπροστά ο Χάρης Οικονομίδης, πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλάθλων Πανιωνίου. Ο Βασίλης Μωραϊτέλης με το Κύπελλο στα χέρια και πίσω του ο επονομαζόμενος οπαδός «Ζούγκλας». Διακρίνονται επίσης οι παίκτες Βασίλης Καλογερόπουλος και δεξιά στο βάθος ο Μάκης Ζαχαρόπουλος.
Εμείς είμαστε Σμυρνιοί. Οι παππούδες μου γεννήθηκαν στην Σμύρνη. Έχω κάνει τόσα για τον Πανιώνιο που δεν μπορείς να φανταστείς. Μια φορά πήρα πήγα στη Θεσσαλονίκη για να πάρω το πούλμαν και να πάω στις Σέρρες κι επειδή χιόνιζε δεν έφευγαν τα λεωφορεία. Δεν ήξερα πώς να μεταβώ εκεί. Ήμουν 14-15 χρονών. Μου είπε ένας να πάω στη στροφή του Βαρδάρη και να κάνω ωτοστόπ. Έτσι κι έκανα. Με τρακτέρ, με μηχανάκια, με κάρο, έφθασα στις Σέρρες να δω τον Πανιώνιο. Έφθασα στο γήπεδο μ’ ένα αυτοκίνητο που είχαν φαντάροι με ψωμιά μέσα! Μας ισοφάρισαν στο 90. Πιο πριν από το 1970 επί Λατιέ, δεν είχαμε μασέρ και πήγαινα εγώ μ’ ένα βαλιτσάκι με οξυζενέ και κόκκινο. Μετά βρήκα την αλοιφή, την άσπρη και μια διάφανη. Παίζουμε λοιπόν στο Αίγιο το 1966 με τον Παναιγιάλειο. Έλεγα στους παίκτες να βάζετε την άσπρη αλοιφή, όχι τη διάφανη. Και αυτοί έκαναν το αντίθετο και καιγόντουσαν! Εποχή Θανάση Σαραβάκου, Καζαντζίδη, Χάϊτα. Ο Χάϊτας έπαιζε με πάθος γι’ αυτό και τα δύο γόνατά του είναι σπασμένα. Ο Νέγρης επίσης και ο Μήτσος ο Μαυρίκης από το 1971-72 και μετά παθιαζόντουσαν στον αγώνα. Στο τελικό του 1967 με τον Παναθηναϊκό στα Φιλαδέλφεια ήμουν με το βαλιτσάκι. Εκεί ο Αθανασούλας πήγε να σουτάρει αλλά πήρε ύψος η μπάλα και μετά ήρθε στ’ αποδυτήρια λέγοντας: «Θεέ μου σου ‘κανα τίποτα για να με τιμωρήσεις;». Επί Μάλετ ήταν η καλύτερη ομάδα. Ήταν καλός προπονητής, αλλά είχαμε και καλούς παίκτες. Μωραϊτέλης, Χάϊτας, Δέδες, Σκρέκης… μια τρομερή ομάδα.
Ο προπονητής Ούρμπεν Μπραμς με τους Καραμίχαλος, Μαυρίκη, Τσιαντάκη
Μια ζωή θυμάμαι είχαμε μίσος με την ΑΕΚ. Ήρθαν οι Κωνσταντινουπολίτες από την Πόλη κι έκαναν την Ένωση, γι’ αυτό φώναζαν «Ένωση, ένωση». Εδώ την έκαναν όχι στην Κωνσταντινούπολη και μάζεψε πολύ κόσμο. Κι ο Πανιώνιος είχε πολύ κόσμο. Κόβαμε συνέχεια 10-12.000 εισιτήρια. Όταν το ’71 πηγαίναμε για πρωτάθλημα τηλεφωνούσε ο Σπυρίδων, το σέντερ μπακ του Άρη κι έλεγε στο Χάϊτα: «Βρε Στάθη γιατί να μην πάρετε εσείς το πρωτάθλημα και να το πάρει η ΑΕΚ; Ας το πάρει και καμιά άλλη ομάδα…». Όμως όταν πήγαμε εκεί και βάλαμε το γκολ -είχαμε και πάρα πολύ κόσμο- ο Σπυρίδων μόνο που δεν έφαγε το χόρτο για να μας κερδίσουν. Και μας ισοφαρίσανε στο 101ο λεπτό με φάουλ πάνω στο Φίλη, τον τερματοφύλακά μας. Διαιτητής ο Μαρίνης. Παίζαμε μ’ ένα λάινσμαν! Ο Ναλμπάντης έδωσε κουτουλιά στο δεύτερο επόπτη και τον πήρανε με το φορείο. Εδώ πήρε πρωτάθλημα η Λάρισα και δεν πήρε ο Πανιώνιος.
Ο Χρήστος Κουτροπουλος επί σειρά ετών αρχηγός του Πανιωνίου που χαρακτηρίστηκε παιδί - θαύμα όταν τον προώθησε στην πρώτη ομάδα ο Πίχατσεκ, ανακόπτει εντυπωσιακά τον Νίκο Αναστόπουλο
Ένα άλλο που θυμάμαι είναι ότι ήμουν ο μόνος φίλαθλος του Πανιωνίου που πήγε στη Κρήτη όπου παίζαμε κύπελλο με τον ΟΦΗ σε γήπεδο με χώμα και σύρματα. Να, έτσι και σε έπιαναν από την εξέδρα. Μπαίνουμε μέσα και τρώμε κατευθείαν δύο γκολ. Μετά μειώνει ο Αθανασούλας μ’ ένα μακρινό σουτ και ισοφαρίζει ο Θανάσης ο Ιντζόγλου. Παίζουμε παράταση και στο τελευταίο λεπτό ο διαιτητής σφυρίζει πέναλτυ στο τελευταίο λεπτό της παράτασης. Πάει λοιπόν ο Χάϊτας και λέει στο Δέδε: «Ρε Γιώργο εσύ που έχεις πέταγμα, τώρα που θα βαρέσει το πέναλτυ, πετάξου μήπως το αποκρούσει ο Θανάσης ο Κουρκουβέλας». Και πράγματι τον ακούει. Το εκτελεί ο Βουζουναράκης, αποκρούει ο Κουρκουβέλας, πάει η μπάλα στο δοκάρι και περιμένει ο Βουζουναράκης να πάρει την μπάλα αλλά πετάγεται ο Δέδες και του την παίρνει με ψαλίδι πάνω από το κεφάλι! Λήγει η παράταση και πάμε στα αποδυτήρια, που ήταν για ζώα όχι για ανθρώπους. Τότε δεν υπήρχε η διαδικασία των πέναλτυ και έριχναν νόμισμα! Από τη μία όψη είχε την μπάλα κι από την άλλη το δοκάρι. Είπε λοιπόν ο Καζαντζίδης στο Δέδε που ήταν αρχηγός : πες δοκάρι. Ο Χάϊτας έλεγε; θα πεις μπάλα. Είπε: μπάλα. Τότε τρέχω στ’ αποδυτήρια και βλέπω το Νέγρη να πανηγυρίζει. Αυτό ήταν, προκριθήκαμε στο νόμισμα. Θυμάμαι όλους του παίκτες να φωνάζουν στ’ αποδυτήρια -ο Θεός να τα κάνει αποδυτήρια- Πανιώνιος και να είναι όλοι κλαμένοι. Μετά παίξαμε με την Ελευσίνα και φθάσαμε στον τελικό του 67 με τον Παναθηναϊκό.
Οπαδοί του Πανιωνίου στην Καβάλα στα τέλη του 60. Αριστερά ο Χάρης Οικονομίδης και δίπλα του ο Αχιλλέας Μπέος! Μαζί τους οι Θοδωρής Πελεκάνος, Γιάννης Δήμας (πίσω) και δεξιά ο Λευτέρης Αράπογλου με καταγωγή από τον Αλμυρό Βόλου.
Ντίμης Σαλέας (Φίλαθλος του Πανιωνίου): Από το 1966 έως το 1971 ήταν η Νο 4 ομάδα στην Ελλάδα, μετά το λεγόμενο ΠΟΚ. Πήγαινα κι έβλεπα τον Πανιώνιο όπου κι αν έπαιζε σ’ όλη την Ελλάδα έως ότου μπάρκαρα στα βαπόρια και έκτοτε τον παρακολουθούσα μόλις μπορούσα. Η αγωνία μου ήταν αυτή. Να γυρίσω πίσω να δω τον Πανιώνιο. Οι εικόνες που ζει κανείς ως τα εφηβικά του χρόνια δεν ξεχνιούνται ποτέ. Μπορεί να μην θυμάμαι τι έγινε πριν δέκα μέρες, αλλά όσα έχουν δει τα μάτια μου στους αγώνες της ομάδας μου έχουν αποτυπωθεί στο μυαλό μου. Από το 1961 ως το 1971 που μπάρκαρα δεν έχανα παιχνίδι του Πανιωνίου. Θυμάμαι το 1967 που έχασε ο Παναθηναϊκός 2-1 εδώ μέσα, έχασε το πρωτάθλημα και ο Μπόμπεκ έκανε ανανέωση Λουκανήδες, Παπαεμμανουήλ τους «έφαγε» όλους. Με λίγα λόγια αυτοί οι παικταράδες εδώ όποτε θέλανε - όπως και ο Εθνικός κι ο Απόλλων που είχαν ομαδάρες - τους πετσοκόβανε. Ο Πανιώνιος του Ντέζο Μπούντζακ στα τέλη του 60 και του Τζο Μάλετ στη δεκαετία του 70 για ελληνικά δεδομένα, αλλά και ευρωπαϊκά, ήταν αχτύπητη.
Η δευτεραθλήτρια μεγάλη ομάδα του Πανιωνίου της περιόδου 1970-71 στη ρεβάνς - πρόκριση επί της Ατλέτικο Μαδρίτης 1-0.
Επί δικτατορίας κάθε ομάδα είχε τον κυβερνητικό επίτροπο. Ο Ολυμπιακός είχε τον Παπακωνσταντίνου, ο Παναθηναϊκός είχε τον Κίτσιο, εμείς είχαμε το Θανόπουλο. Το 1970 στον αγιασμό τέλη Αυγούστου ήταν 3.000 Πανιώνιοι εδώ. Ο Βλισμάς, καπετάνιος του Ωνάση, ήταν στο διοικητικό συμβούλιο της ομάδας και έφθασε στο γήπεδο μας μαζί με τον Αλέξανδρο Ωνάση και την 600άρα Μερσεντές. Μαζί του ήταν και ο Τέρενς Κουίκ που ήταν τότε ο «γλύφτης»του Αλέξανδρου. Τον έφερε εδώ ο Βλισμάς; Θα έχουμε ομάδα! Αυτό λέγαμε. Τον κάναμε επίτιμο πρόεδρο, πέθανε άδοξα. Ωστόσο θα μπορούσε ο Πανιώνιος να έχει καλές σχέσεις και με την εταιρία του Ωνάση και το μετέπειτα ίδρυμα. Αλλά δεν έκαναν τίποτα. Σε μια εποχή που είχε ομαδάρα τότε. Τη χρονιά για την οποία ομιλώ αν κερδίζαμε το ματς με τον Εθνικό, θα παίρναμε το πρωτάθλημα. Χάσαμε 0-3 μέσα στη Ν. Σμύρνη. Ο Χατζηϊωάνογλου μας έβαλε τρία γκολ. Τότε φεύγαμε 7-8 πούλμαν από εδώ (εν. έξω από την κεντρική θύρα του γηπέδου κι άλλα τόσα από του Πεντζαρόπουλου (εν. το προποτζίδικο που διατηρούσε ο παλιός τερματοφύλακας του Πανιωνίου) και πηγαίναμε 15 πούλμαν, 500 Πανιώνιοι, στη Βόρειο Ελλάδα. Μετά πήραμε δύο κύπελλα. Εντάξει. Τώρα κατάντια. Δες πως γίναμε.
Η «Αγία Τριάδα» του Πανιωνίου: Δημήτρης Μαυρίκης, Νόνι Λίμα, Τεοντόρ Μπαρζώφ
Μιχάλης Δόνας (Πρώην παράγοντας του Πανιωνίου): Δεν βρίσκει κάποιος λόγια στο πάμπλουτο Ελληνικό λεξιλόγιο για να περιγράψει πως νιώθει που είναι Πανιωνάρα και να περιγράψει την ομάδα με την οποία ασχολήθηκε ενεργά στο εν τρίτο της ζωής του χρειάζεται να γράψει τόμους ολόκληρους. Προέρχομαι από τους φίλους της ομαδάρας μας που βλέπαμε τον Ιστορικό στην παλιά εξέδρα που είναι τώρα οι θύρες 2-3 όπου εκεί ήταν και το ρολόι του γηπέδου. Αρχηγοί της εξέδρας ήταν ο Χάρης και ο Λευτέρης και πηγαίναμε όπου έπαιζε ο Ιστορικός, εντός εκτός έδρας, με την φοβερή ομάδα του 70, η οποία μας χάρισε απίστευτες στιγμές και η καψούρα προς την ομάδα έγινε μεγάλος έρωτας.
Φίλοι του Πανιωνίου στη Θεσσαλονίκη πριν τον αγώνα με τον ΠΑΟΚ. Δεξιά διακρίνεται ο θρυλικός τυροπιτάς της Ν. Σμύρνης, Νίκος Κώστογλου
Τα χρόνια περνούσαν το συναίσθημα όμως μέσα μου όλο και μεγάλωνε. Επειδή η αγάπη μου στον τότε πρόεδρο, τον αλησμόνητο Μιχάλη Σταματελάτο και στην κολόνα του Ερασιτέχνη την Ελένη Παυλάκου ήταν μεγάλη, δέχτηκα στα μέσα του 80 ν’ ασχοληθώ με τα κοινά του συλλόγου με πρόεδρο τον άνθρωπο που πρόσφερε πολλά στον ελληνικό αθλητισμό και στην ομάδα, τον αείμνηστο Ηλία Μισαϊλίδη, από τον οποίο έμαθα πολλά. Θήτευσα δίπλα σε 6 προέδρους με μεγαλύτερη θητεία δίπλα στον Γεράσιμο Βεντούρη που επί εποχής του ή ομάδα μπάσκετ του Πανιωνίου κατάφερε να πάρει και τον μοναδικό τίτλο - το κύπελλο το ’91 - συνεργάστηκα με κορυφαίους παράγοντες όπως ο Α. Βαρίκας, Π. Κορκίδης, Ι. Κούβελος, Λαζαρίδης, Νασιμπιάν, Λάμπρου, Χυτήρογλου κ.α.
Ο Μιχάλης Δόνας με τον άσσο του Πανιώνιου Γιώργο Δέδε
Διετέλεσα έφορος του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου σε δύσκολες εποχές όπου έπρεπε να λειτουργήσουν τρεις αγωνιστικές ομάδες παίδες έφηβοι ερασιτέχνες, χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει ένα γήπεδο με υπερπροσπάθειες που εξασφαλίζαμε κάποιες ώρες της εβδομάδας στον Αγ. Κοσμά, στο Καλαμάκι ή στους Τράχωνες. Είχα κοντά μου άξιους συνεργάτες που έτρεχαν ανιδιοτελώς για την αγάπη τους προς την ομάδα, όπως οι Κοβάνης, Τζιλαλίφης, Ταγκόπουλος. Επίσης κι ένα άνθρωπο που λάτρευε την ομάδα όσο λίγοι, τον αείμνηστο δάσκαλο καθηγητή φυσικής αγωγής παλαίμαχο τον Στέλιο Μπραουδάκη, ο οποίος πάρα τις γηπεδικές δυσκολίες με έπεισε να ξεκινήσουμε ένα νέο μοντέλο για την εποχή τις ακαδημίες ποδοσφαίρου τότε υπήρχαν μόνο τα αγωνιστικά τμήματα. Έτσι από την πρώτη κιόλας χρονιά της λειτουργίας μαζεύτηκαν πάνω από 250 παιδιά, η ευθύνη τεράστια διότι τα παιδιά ερχόντουσαν στο γήπεδο και από εκεί όπου είχαμε εξασφαλισμένο γήπεδο πήγαιναν με πούλμαν για προπόνηση. Η βοήθεια εκεί της Ελένης Διφωνή ήταν τεράστια καθώς ακολουθούσε τα παιδιά, μπρος σε αυτές τις δυσκολίες. Τότε ζήτησα τότε σαν δημοτικός σύμβουλος της Νέας Σμύρνης από τον Δήμαρχο Μπάμπη Μπεχλιβανιδη να ζητήσουμε από τον ΟΣΚ στον οποίο ανήκε το κτήμα Παπαστράτος να μας επιτρέψουν να διαμορφωθεί ένας χώρος για προπόνηση των παιδιών, όπου μέχρι τότε το εγκαταλελειμμένο κτήμα είχε γίνει σκουπιδότοπος των περιοίκων. Έτσι ελήφθη η άδεια να διαμορφωθεί ο χώρος, όμως κάποιες αθλητικές εφημερίδες άρχισαν τα ρεπορτάζ ότι ο Ιστορικός απέκτησε βοηθητικό γήπεδο κλπ, ήρθαν οι καταγγελίες των κατοίκων στο ΑΤ Αμφιθέας και την πρώτη μέρα πού είχαμε αγώνα, το περιπολικό με οδήγησε στο τμήμα. Όπως καταλαβαίνετε έγινε ανάκληση του παραχωρητήριου από τον ΟΣΚ, επειδή όμως ήθελα πολύ να γίνει κάποιος χώρος εντός των ορίων της Νέας Σμύρνης κάτι που διαφαίνονταν αδύνατο, ελήφθη μια απόφαση στο ΔΣ να ζητήσουμε την οικονομική συνδρομή της ΓΓΑ για να διαμορφωθεί ο νυν χώρος όπου είναι το πάρκινγκ και η τέντα πίσω από τον Άγιο Ανδρέα όπου ήταν η χαμηλή εξεδρούλα. Το καταφέραμε τότε και το έργο έγινε. Αυτά τα χρόνια επειδή ακόμα δεν υπήρχαν στις διάφορες συνοικίες των Αθηνών τοπικές ομάδες με τμήματα εφήβων και λόγω του τεράστιου ονόματος του Ιστορικού η προσέλευση αθλητών ακόμα και από την Δυτική Αττική ήταν μεγάλη. Πολλά από τα παιδιά που αγωνίστηκαν σε αυτά τα τμήματα ευτύχησαν να φορέσουν την κυανέρυθρη φανέλα, και όσα δεν είχαν την ευκαιρία να παίξουν στην Α Εθνική έκαναν καριέρα σε μικρότερες κατηγορίες, το ποιο βασικό όμως είναι ότι βγήκαν τέλειοι χαρακτήρες και άριστοι οικογενειάρχες. Έως σήμερα μαθαίνω τα νέα τους και αισθάνομαι υπερήφανος που ήταν αθλητές αυτού του μεγάλου συλλόγου. Έζησα μαζί με αυτά τα παιδιά απίθανες ωραίες στιγμές, ταξιδέψαμε σε δύο διεθνές τουρνουά όπου αντιμετωπίσαμε βαριά ονόματα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Το πρώτο ήταν στην Μεσίνα της Σικελίας όπου η γνωριμία μου με τον διαιτητή του επαναληπτικού αγώνα με την Τουλούζ στην Αθήνα Χ. Λανεζέ που ήταν πρόεδρος των διαιτητών νότιου Ιταλίας οι οποίοι διοργάνωναν αυτό το τουρνουά. Αφότου με ρώτησε αν έχουμε καλή ομάδα, δεχθήκαμε μια πρόσκληση για συμμετοχή στο τουρνουά χωρίς η ομάδα ή οι παίκτες να δαπανήσουν ούτε μια δραχμή. Στο ίδιο τουρνουά που διεξήχθη το 1988 συμμετείχαν η Ρεάλ, η Μπάγερν, η Ίντερ, η Εθνική Νέων Ρωσίας. Προπονητές ήταν ο αείμνηστος Τάκης Παπουλίδης και ο Θανάσης Κουρκουβέλας, μεταξύ των παικτών ήταν Μιρτσέκης, Βόκολος, Κουζινός Τσακόγιωργας κ.α.
15 Οκτωβρίου 2003, Κύπελλο Ουέφα. Στο Νόρντζελαντ της Δανίας στη δεξίωση της γηπεδούχου ομάδας: Λευτέρης Πανταζής, πρόεδρος τότε του Πανιωνίου, Μιχάλης Δόνας και Χρήστος Σκορδής, ο γιατρός της ομάδας. Ο Πανιώνιος νίκησε 0-1 και προκρίθηκε.
Στο επόμενο, το ‘92 αυτή την φορά λάβαμε μέρος πάλι σε τουρνουά από το οποίο ο σύλλογος όχι μόνο δεν ξόδεψε αλλά είχε και πλεόνασμα. Μετά παρακολουθώντας με την εμπειρία μου τα διεθνές τουρνουά έπεσε στα χέρια μου το τουρνουά της Γαλλίας - Ιούνιος 1992 - εν όψει της ενωμένης Ευρώπης γινόταν στο Σατερού της Γαλλίας τουρνουά για ομάδες πρωτευουσών έτσι έγινε η αίτηση προς τους διοργανωτές. Προλάβαμε ΠΑΟ και ΑΕΚ και πήραμε εμείς το εισιτήριο. Τότε βοήθησε η ΓΓΑ, ο Δήμος Νέας Σμύρνης και Αθηναίων, όπου ήταν δημοτικός σύμβουλος ο φίλος μου Θωμάς Μαύρος. Δυστυχώς η τελευταία μέρα του τουρνουά που ήταν η 7η Ιουνίου ΄92 συνέπεσε με την χειρότερη μέρα της Ιστορίας του Πανιωνίου, που ήταν η πτώση της ομάδας μας στην Β Εθνική. Θα μείνει αξέχαστη στην μνήμη μου η αντίδραση του αείμνηστου Στέλιου Μπραουδάκη όταν τον συνάντησα στο σαλόνι του ξενοδοχείου και του ανακοίνωσα την πτώση, έκλαιγε επί μισή ώρα σαν μωρό παιδί. Αυτή η μέρα όπως και η μέρα του σοβαρού τραυματισμού του Μπόμπαν Γιανκοβιτς θα μείνουν στην βαθιά χαραγμένες στην μνήμη μου όσο ζω. Φυσικά ένα μεγάλο γεγονός στο οποίο είχα την τύχη να συμμετάσχω ως μέλος της επιτροπής ήταν ο εορτασμός των 100 χρόνων όπου η προετοιμασία είχε ξεκινήσει πριν από ένα χρόνο με επικεφαλής της επιτροπής τον Ηλία Μισαϊλίδη, όταν καταφέραμε και γιορτάσαμε στο πολεμικό Μουσείο μαζί με πλήθος κόσμου την ένδοξη Ιστορία του πρώτου αιώνα του Πανιωνίου. Έχω ζήσει πολλές όμορφες στιγμές που άξιζε τον κόπο που ασχολήθηκα με αυτό τον ένδοξο σύλλογο λυπάμαι πολύ για την φετινή πορεία των δύο τμημάτων, επειδή όμως το μόνο που μπορώ να προσφέρω είναι η παρουσία μου στο γήπεδο και η ευχή να βρει η ομάδα μας άμεσα ένα σοβαρό επενδυτή.
Δημήτρης Κιλιμάντζος (Γνήσιος Σμυρνιός, παντοτινός Πανιώνιος: Μπορεί σαν τέκνο γνήσιου Σμυρνιού να ήμουν πριν γεννηθώ Πανιώνιος αλλά ένα γεγονός με σημάδεψε: Παιδάκι δημοτικού στο Παλλάδιο Ν. Σμύρνης κάναμε γυμναστικές επιδείξεις στο γήπεδο του Πανιωνίου την χρονιά που πρωτομπήκε το γκαζόν. Μόλις πάτησα το χόρτο του ναού και μύρισα την χαρακτηριστική του μυρωδιά ένιωσα ΔΕΟΣ που πατούσα το ίδιο χόρτο με τους Σαραβάκο, Δέδε, Χάιτα, Ιντζόγλου. Κατάλαβα ότι η ζωή μου ήταν για πάντα δεμένη με ότι έχει να κάνει με τον Πανιώνιο και ένιωσα περήφανος όταν οι συμμαθητές μου (οπαδοί των άλλων ομάδων) μου έλεγαν συγχαρητήρια. Το παρόν μπορεί να είναι δύσκολο αλλά το χθες και το αύριο του Πανιωνίου έχουν μόνο ΦΩΣ! Ας μείνουμε συσπειρωμένοι και κανείς δεν τολμήσει να ξαναπειράξει τον ΠΑΝΙΩΝΙΟ! Θάρρος και αγώνα Πανιωνάρες!
Ο πυρήνας των φανατικών οπαδών του Πανιωνίου στη διπλή εξέδρα της Θύρας 9, πριν σφραγιστεί λόγω ρωγμών από το σεισμό
*Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείου του Γ. Αλεξίου
